Đề tham khảo thi THPT quốc gia 2020 phù hợp tinh giản chương trình
Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT) vừa công bố đề thi tham khảo trung học phổ thông (THPT) quốc gia 2020 gồm các bài thi Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Khoa học Tự nhiên, Khoa học Xã hội đã thu hút sự quan tâm của giáo viên và học sinh.
Theo nhận định của các chuyên gia giáo dục, đề thi tham khảo có phần dễ hơn so với đề thi các năm trước song vẫn bảo đảm tính phân loại học sinh, phù hợp chương trình tinh giản đã được công bố trước đó.
Chương trình dạy học trên truyền hình của Đài Phát thanh – Truyền hình Thừa Thiên Huế. Ảnh: PHƯƠNG NAM
Đ.ánh giá đề thi tham khảo THPT quốc gia 2020 môn Ngữ văn, cô giáo Nguyễn Thị Kim Anh, giáo viên Trường THPT Phan Huy Chú (Đống Đa, Hà Nội) cho biết, năm học 2019 – 2020 khó khăn và thử thách với kỳ nghỉ kéo dài để phòng, chống dịch Covid-19. Vì vậy, Bộ GD và ĐT công bố đề thi tham khảo đúng thời điểm đã ổn định tâm lý cho cả học sinh và phụ huynh. So sánh với đề thi môn Ngữ văn trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2019, đề tham khảo năm nay vừa sức hơn.
Về câu nghị luận văn học, học sinh được thể hiện cảm thụ một đoạn văn trong truyện ngắn nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài, đó cũng chính là đoạn văn đậm chất thơ. Đề tham khảo lần này của Bộ GD và ĐT công bố có tính phân hoá nhưng nếu không có cách hiểu đúng và lập luận hợp lý thì học sinh khó đạt điểm cao. Đối với môn Tiếng Anh, cô giáo Văn Thị Giang, giáo viên Trường THPT Hoàng Văn Thụ (Nha Trang, Khánh Hòa) nhận xét, sự điều chỉnh giảm độ khó của đề tham khảo thi môn tiếng Anh được thể hiện rõ nét ở phần ngữ pháp và từ vựng.
Theo đó, số lượng câu hỏi ở mức độ nhận biết, thông hiểu được tăng lên; tỷ lệ câu hỏi vận dụng và vận dụng cao trong phần từ vựng giảm đi so với những năm trước. Kiến thức ở phần ngữ pháp của đề tương đối cơ bản, các câu dẫn, đa số là ngắn, cho nên các em không mất nhiều thời gian để đọc mà có nhiều thời giờ hơn để phân tích và chọn đáp án. Phần viết đoạn văn cũng tương đối nhẹ nhàng với các câu hỏi chủ yếu ở mức độ nhận biết và thông hiểu, chủ điểm ngữ pháp quen thuộc.
Phân tích đề thi tham khảo môn Toán, thầy giáo Phạm Đức Duẩn, giáo viên Trường THPT Liên Hà (Đông Anh, Hà Nội) cho biết: Đề thi tham khảo môn Toán đã có những cải tiến đáng kể về nội dung và cách ra đề. Theo đó, việc sử dụng máy tính cầm tay chỉ là khâu cuối cùng, hỗ trợ tính toán, kiểm tra kết quả cho thí sinh. Các câu hỏi đều được phát biểu ngắn gọn, đủ ý, trong sáng, không gây hiểu nhầm, việc tính toán nhẹ nhàng, có nhiều hình ảnh trực quan giúp học sinh thuận lợi khi làm bài.
Bên cạnh đó, đề thi có sự phân bố hợp lý về kiến thức và thời gian, tạo thuận lợi cho học sinh thực hiện. Các học sinh có ý thức học tập, ôn luyện hoàn toàn có khả năng đạt 70% điểm bài thi. Các học sinh khá, giỏi có thể tìm được lời giải sáng tạo, ngắn gọn và không cần tính toán phức tạp. Những câu hỏi có mô hình thực tế vẫn xuất hiện trong đề tham khảo, dạng câu hỏi này ngày càng sát với cuộc sống, số liệu được trích dẫn từ nguồn cụ thể.
Video đang HOT
Theo Bộ GD và ĐT, đề thi tham khảo giúp nhà trường, giáo viên, học sinh định hướng dạy học, ôn tập chủ động, chuẩn bị tâm lý bước vào kỳ thi THPT quốc gia. Đây là tài liệu tham khảo, các trường nghiên cứu kỹ, khai thác sâu để chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch ôn tập.
Phó Vụ trưởng Giáo dục trung học, Trưởng ban điều hành xây dựng đề thi tham khảo THPT quốc gia năm 2020 (Bộ GD và ĐT) Sái Công Hồng cho biết: Đề tham khảo được xây dựng trên nguyên tắc phù hợp với hướng dẫn tinh giản nội dung dạy học mà Bộ GD và ĐT đã công bố. Các câu hỏi thuộc nội dung kiến thức của học kỳ 2 cũng chỉ còn ở cấp độ nhận biết và thông hiểu, giảm toàn bộ những câu hỏi ở cấp độ vận dụng và vận dụng cao.
Về định dạng và cấu trúc đề tham khảo thi THPT quốc gia 2020 dễ hơn so với đề thi tham khảo và cả đề thi chính thức năm 2019. Trong đó, khoảng 70% câu hỏi thuộc nội dung kiến thức cơ bản; 20% câu hỏi mức độ vận dụng và 10% câu hỏi ở mức vận dụng cao. Câu hỏi trong mỗi đề thi của hầu hết các môn đều được sắp xếp theo từng nhóm về độ khó và lần lượt từ dễ đến khó. Càng về cuối đề, các câu hỏi càng có tính phân loại ở cấp độ vận dụng và vận dụng cao.
QUỲNH NGUYỄN
Cơ hội đổi mới giáo dục: Nút thắt thi cử, đ.ánh giá
Nhiều trường cho biết họ hoàn toàn có thể thực hiện được việc rà soát tinh giản, nhưng vì lo 'tinh giản vào nội dung sẽ thi' nên không ai dám 'tự cắt gọt'.
Học sinh Trường THPT Lê Quý Đôn, Q.3, TP.HCM, trong giờ học môn vật lý theo phương pháp đổi mới dạy và học - Ảnh: NHƯ HÙNG
Bộ GD-ĐT đã giải tỏa băn khoăn lớn của các trường khi khẳng định phần được giảm tải không dạy hoặc chỉ khuyến khích đọc thêm, học thêm sẽ không thi. Đó chỉ là giải pháp tình thế, những tín hiệu đổi mới chỉ có thể bền vững khi có thay đổi dài hơi về thi cử.
"Chỉ đổi mới được phương pháp dạy học ở các lớp 10, 11, còn với lớp 12 thì tuyệt nhiên không dám "sáng tạo". Việc tinh giản nội dung cũng vậy, trừ khi bộ quyết thì mới làm, còn giáo viên dù thấy không cần thiết hoặc có những nội dung có thể cho học sinh tự đọc thêm, dồn tiết, giảm tiết để dành thời gian ôn tập nhưng cũng không dám cắt. Vì nếu lỡ có nội dung chủ động cắt giảm mà rơi vào đề thi, học sinh thiệt thòi, nhà trường cũng ảnh hưởng" - hiệu trưởng một trường THPT chia sẻ.
Khó đổi mới vì lo thi
Tâm lý "chuẩn bị cho kỳ thi cuối cấp" phổ biến đối với nhiều trường trung học khi xây dựng kế hoạch cho học sinh cuối cấp (lớp 9, lớp 12). Nhiều giáo viên cho biết các hoạt động đổi mới sáng tạo, tiệm cận với chương trình giáo dục mới đều chỉ diễn ra ở các lớp đầu và giữa cấp học.
"Chúng tôi có nhiều sáng tạo trong cách tổ chức dạy học đối với học sinh lớp 10, 11, còn ở lớp 12 thì vẫn phải tập trung dạy bám sát kiến thức cơ bản theo cách truyền thống, bám sát cấu trúc đề thi được Bộ GD-ĐT công bố, đảm bảo cho học sinh đủ kiến thức để thi đạt hiệu quả" - một giáo viên Trường THCS&THPT Nguyễn Tất Thành, Hà Nội, cho biết.
Theo cô Ngô Thị Thành - phó hiệu trưởng Trường THPT Phan Huy Chú (Hà Nội), dù cố gắng có những đổi mới trong dạy học nhưng một mục tiêu mà các thầy cô giáo phải tính đến vẫn là chuẩn bị cho học sinh bước vào kỳ thi đạt hiệu quả. Vì thế đối với lớp cuối cấp, những gì để trang bị tốt nhất cho học sinh đi thi sẽ được tập trung.
Trở lại câu chuyện "giảm tải", một số hiệu trưởng ở Hà Nội cho biết họ hoàn toàn có thể thực hiện được việc rà soát tinh giản, nhưng vì lo "tinh giản vào nội dung sẽ thi" nên không ai dám "tự cắt gọt".
"Chúng tôi thực hiện tự chủ kế hoạch dạy học mấy năm rồi. Việc điều chỉnh nội dung dạy học một cách linh hoạt, tổ chức dạy học theo chuyên đề, tích hợp liên môn hay tổ chức các hoạt động ngoài không gian lớp học chúng tôi đều đã làm và làm được.
Nhưng việc kiểm tra, đ.ánh giá nói chung và thi THPT quốc gia vẫn duy trì như hiện nay thì các trường đều phải tập trung lo cho học sinh cuối cấp học để đảm bảo thi tốt" - cô Nguyễn Thị Nhiếp, hiệu trưởng Trường THPT Yên Hòa, Hà Nội, nói.
Cũng theo cô Nhiếp, mặc dù rất hiểu giáo dục phổ thông chú trọng việc "dạy người", có nghĩa giáo dục đạo đức, kỹ năng cho học sinh, nhưng vì vấn đề thi cử mà các nhà trường vấp phải rào cản từ chính phụ huynh học sinh. Bởi vậy càng ở các lớp cuối cấp, những hoạt động giáo dục theo tinh thần đổi mới càng gặp khó khăn.
Khó khăn từ phía giáo viên
"Cách đây vài năm, Sở GD-ĐT TP.HCM có tập huấn và chỉ đạo chính thức về đổi mới kiểm tra - đ.ánh giá học sinh theo hướng đ.ánh giá năng lực. Quận chúng tôi đã yêu cầu mỗi trường THCS phải xây dựng quy chế kiểm tra - đ.ánh giá học sinh trường mình.
Trong đó, các đề kiểm tra định kỳ phải biên soạn theo ma trận 4 cấp độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng thấp và vận dụng cao; nội dung các câu hỏi nhằm kiểm tra khả năng học sinh vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các tình huống trong thực tế" - ông Phan Văn Quang, phó trưởng Phòng GD-ĐT Q.Tân Bình, TP.HCM, cho biết.
Nhưng thời gian đầu, khá nhiều giáo viên phản ứng với việc đổi mới này. Hiệu trưởng một trường THCS ở TP.HCM phân tích: "Giáo viên ngại biên soạn đề kiểm tra theo kiểu mới vì mất nhiều thời gian tìm tòi ngữ liệu, đầu tư câu hỏi sao cho vừa kiểm tra được kiến thức - kỹ năng theo chuẩn chương trình, vừa phát triển được năng lực học sinh".
Một số giáo viên cho câu hỏi thực tế nhưng trong thực tế không xảy ra vấn đề, sự kiện đó thì cũng không thể chấp nhận. Mặt khác, khi đổi mới kiểm tra, đ.ánh giá học sinh thì bắt buộc thầy cô giáo phải đổi mới phương pháp giảng dạy. Nhiều giáo viên không muốn thay đổi vì họ phải đi học thêm về công nghệ thông tin, học bồi dưỡng nghiệp vụ...
Đề thi thay đổi, dạy học cũng thay đổi
Lãnh đạo một trường THPT ở TP.HCM nhận định các trường THCS tại TP.HCM có nhiều thuận lợi hơn trong việc đổi mới phương pháp dạy học cũng như cách kiểm tra - đ.ánh giá. Lý do vì đề thi tuyển sinh lớp 10 do Sở GD-ĐT TP.HCM ra được đổi mới mạnh mẽ, còn đề thi THPT quốc gia thì đổi mới chậm hơn, do đó "vẫn phải dạy theo hướng thi gì học nấy".
Tiếp tục đổi mới kiểm tra, đ.ánh giá học sinh tiểu học
Theo ông Thái Văn Tài - vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD-ĐT, việc đ.ánh giá học sinh tiểu học tới đây vẫn theo tinh thần của thông tư 30 và 22, không cho điểm, chỉ nhận xét, theo dõi quá trình tiến bộ của học sinh. Chỉ có các bài kiểm tra định kỳ, cuối kỳ mới cho điểm.
Trong tháng 4-2020, Bộ GD-ĐT sẽ ban hành thông tư sửa đổi bổ sung thông tư 30 và 22, theo đó sẽ điều chỉnh việc đ.ánh giá để đúng với tinh thần đổi mới giáo dục, phù hợp với mục tiêu phát triển năng lực, phẩm chất học sinh.
VĨNH HÀ - HOÀNG HƯƠNG
Nghỉ học dài ngày, 'lo' đến đâu? Đến nay đã có hơn 50 tỉnh thành có quyết định cho học sinh nghỉ thêm một tuần. Rất nhiều nhà trường đã tính đến giải pháp tình thế là "học từ xa". Cô Đặng Thanh Mai - giáo viên môn hóa Trường THPT Bùi Thị Xuân (TP.HCM) - livestream giảng bài cho học sinh lớp 12 - Ảnh: NHƯ HÙNG Tuy nhiên,...
