Để phòng ung thư phổi, bỏ thuốc lá là chưa đủ

Những người chơi thể thao thường xuyên có tỉ lệ mắc ung thư phối thấp hơn người lười vận động.

Để có một lá phối khỏe mạnh, cần tập luyện một cách đều đặn.

Để giảm nguy cơ mắc ung thư phổi, bỏ thuốc lá là chưa đủ. Ảnh: NLĐ.

Vận động và nguy cơ khởi phát các loại bệnh về phổi như ung thư phổi có quan hệ tỷ lệ nghịch rất rõ ràng. Nguy cơ khởi phát ung thư phổi giảm đáng kể khi vận động với cường độ vừa phải từ sáu đến tám giờ một tuần. Người ta đã xây dựng một giả thuyết cho rằng có thể cơ chế giúp giảm thiểu viêm nhiễm trong quan sát tương quan giữa số lượng bạch cầu với lượng vận động có liên quan với tỉ lệ khởi phát ung thư phổi.

Tỉ lệ khởi phát ung thư phổi giữa những người vận động thường xuyên và những người có thói quen ngồi nhiều có sự khác biệt lên tới 20% đến 24%. Hiện tượng này cho ra con số giống nhau ở cả nam và nữ.

Một nghiên cứu về vận động và tỉ lệ khởi phát ung thư phổi đã được tiến hành, trong đó người ta chia các đối tượng nghiên cứu thành ba nhóm: những người đang hút thuốc, những người gần đây đã bỏ thuốc, và những người hoàn toàn không hút thuốc.

Tác dụng của vận động trong việc làm giảm nguy cơ khởi phát ung thư phổi ở những người đang hút thuốc hoặc những người gần đây đã bỏ thuốc rõ ràng hơn nhiều so với ở những người hoàn toàn không hút thuốc.

Điều này có nghĩa là càng là những người từng hút thuốc lá hoặc đang hút thuốc thì hiệu quả của vận động trong việc ngăn ngừa ung thư phổi càng cao.

Hầu như không ai nghi ngờ nhận định hút thuốc là nguyên nhân lớn nhất dẫn tới ung thư phổi. Hút thuốc tác động trực tiếp đến việc khởi phát ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi tế bào vảy nhiều hơn là ung thư tế bào tuyến (ung thư bắt đầu từ các tế bào tuyến của các cơ quan nội tạng như ung thư dạ dày hoặc ung thư đại tràng).

Do đó, ảnh hưởng của việc hút thuốc được đánh giá khác nhau tùy thuộc vào loại ung thư phổi, nên không dễ để thảo luận ngắn gọn mối quan hệ giữa vận động và nguy cơ khởi phát ung thư phổi.

Tuy nhiên, không ai phản đối nhận định thường xuyên vận động, không quan trọng là loại hình vận động nào, sẽ làm giảm nguy cơ khởi phát tất cả các loại ung thư phổi.

Người tập luyện cường độ cao hay người tập luyện cường độ thấp có sự khác biệt về tỉ lệ khởi phát ung thư phổi là 39%, nhưng so với tỉ lệ này ở những người đang hút thuốc với người đã bỏ thuốc lá thì sự chênh lệch này không thể sánh bằng. Do đó, bỏ thuốc lá là việc quan trọng nhất nếu muốn giảm nguy cơ mắc ung thư phổi.

Trong một số nghiên cứu về mối tương quan giữa ung thư nội mạc tử cung và vận động, nguy cơ tương đối (relative risk, RR) giữa mức vận động cao nhất và thấp nhất là 0,7. Tính cả chỉ số khối cơ thể (BMI) thì sẽ là 0,73. Tức là ảnh hưởng mà vận động tạo ra đối với chỉ số khối cơ thể cũng có liên quan tới nguy cơ khởi phát ung thư nội mạc tử cung.

Một trong những nguyên nhân gây ra ung thư nội mạc tử cung là do từng điều trị bằng hormone. Việc điều trị bằng hormone estrogen có thể dẫn đến ung thư nội mạc tử cung. Mặc dù chúng ta cũng không thể bỏ qua ảnh hưởng của những yếu tố này, nhưng nếu chỉ xét riêng vận động thì chắc chắn rằng vận động giúp làm giảm nguy cơ khởi phát ung thư nội mạc tử cung.

Theo phân tích tổng hợp nhiều nghiên cứu, chúng ta có thể thiết lập mối tương quan giữa vận động và nguy cơ khởi phát ung thư buồng trứng. Chỉ số khối cơ thể và việc có sử dụng hormone hay không cũng là những yếu tố quan trọng.

Với trường hợp của ung thư tụy thì lại có khá nhiều kết quả trái ngược cùng tồn tại. Nếu xét thêm chỉ số khối cơ thể và vấn đề béo phì thì sẽ ra kết quả càng phức tạp hơn, nhưng vận động và kiểm soát cân nặng bằng vận động có thể làm giảm nguy khởi phát cơ ung thư tụy.

Ngoài ra, vì hầu như không có nghiên cứu nào về mối tương quan giữa vận động và các bệnh ung thư khác (ung thư tuyến giáp, thận, bàng quang, ung thư máu, v.v.) nên chúng ta chỉ có thể suy luận dựa trên các kiến thức phổ biến.