Để con bạn viết tiếp tương lai của thế giới
Thế giới, cũng như tương lai sẽ không bao giờ hoàn thành hay kết thúc một khi nhân loại còn những đứa trẻ. Những thách thức mới và thay đổi toàn cầu hôm nay đang khơi gợi trí tưởng tượng quả cảm từ “thế hệ hạt giống” để các em bước tiếp hành trình vô hạn tiềm năng của mình.
“Logic đưa chúng ta từ điểm A đến điểm B, còn trí tưởng tượng đưa chúng ta tới mọi nơi” (Einstein). Đứng trên đôi vai của những người khổng lồ, chúng ta đang sống trong một thế giới kế thừa và phát triển những thành tựu vĩ đại của khoa học và nghệ thuật trong quá khứ. Trong vòng xoay vận động đó, trẻ em hôm nay đang và sẽ tạo ra thế giới ngày mai, cho nhân loại và chính bản thân chúng.
Trong một thế giới đầy những đổi thay, khả năng của cá nhân lập kế hoạch và vận dụng năng lực học mà không cần chỉ dẫn bên ngoài là chìa khóa để thành công. Ảnh: Học sinh Little Em’s Pre-school cảm nhận và vẽ lại hình bóng những chiếc lá.
Giải mã tương lai
Học thuyết xã hội học về “khoảng cách thế hệ” xuất phát từ thập niên 1960, khi thế hệ trẻ hơn đi ngược lại về mọi thứ mà cha mẹ họ từng tin tưởng như âm nhạc, nghệ thuật, giá trị hay quan điểm chính trị. Điều này thể hiện ở việc các thế hệ già hơn cung cấp tài chính và hiểu biết, kinh nghiệm của con người cho thế hệ trẻ hơn, trong khi thế hệ trẻ hơn có thể xâm nhập vào xu hướng công nghệ, khoa học, âm nhạc… hiện đại.
“Thế hệ của những trẻ em trong thế giới hôm nay, đang phải đối mặt với hàng loạt những thách thức mới và thay đổi toàn cầu mà thế hệ của cha mẹ các con không thể tưởng tượng được. Công nghệ đang làm thay đổi cách chúng ta nhìn nhận thế giới. Tuổi thơ của trẻ em đã thay đổi, và chúng ta cần phải thay đổi cách tiếp cận của chúng ta trong bối cảnh mới này”, bà Henrietta Fore, Giám đốc Điều hành UNICEF, nhân dịp kỷ niệm 30 năm Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền Trẻ em chia sẻ.
Trẻ em, những chủ nhân của thế giới tương lai vốn sở hữu những năng lực kỳ diệu và bí ẩn khiến cho người lớn phải ghen tị. Trong độ tuổi vàng từ 0-6 tuổi, não bộ của trẻ có khả năng ghi nhớ chụp hình khi chỉ cần nhìn qua một lần, hiểu biết về xác suất, toán học, có trí thông minh trực giác qua cái nhìn xuyên thấu và dự đoán tương lai. Trẻ em còn là bậc thầy về nhận dạng hình ảnh, thiên bẩm trong việc đánh giá tính cách con người, tương tác xã hội, tôn trọng sự công bằng, dễ dàng kết nối với cảm xúc và nhìn nhận tích cực về cuộc sống.
Tại Little Em’s Pre-school, trẻ có thể ngủ trong “chiếc giường” con nhộng mở rộng, cho phép chúng ra vào tự do – nguồn cảm hứng thúc đẩy trí tưởng tượng và kết nối với thế giới tự nhiên.
Malaguzzi, với hướng tiếp cận Reggio Emilia, nguồn cảm hứng của nhiều nền giáo dục sớm trên thế giới đưa ta đến khái niệm: trẻ em có 100 loại ngôn ngữ khác nhau để khám phá, để sáng tạo, và để tưởng tượng. Trong trường học Reggio Emilia Approach, trẻ em không phải là một chiếc đĩa trống được đổ đầy kiến thức. Thay vào đó, chúng được cung cấp những cơ hội tốt nhất và phù hợp nhất để sẵn sàng và chủ động học hỏi (Cited in Aslan, 2007).
Đi đến bất cứ đâu
Hình ảnh của một đứa trẻ trong hướng tiếp cận Reggio Emilia Approach được Malaguzzi mô tả như sau: “Đây là một đứa trẻ được dẫn dắt bởi óc tò mò và trí tưởng tượng, một đứa trẻ tự tay nắm lấy việc học của mình, lắng nghe và được lắng nghe, một đứa trẻ với những nhu cầu to lớn, yêu và được yêu, một đứa trẻ đầy giá trị”.
Video đang HOT
GS.TS. Carlina Rinaldi, cố vấn sư phạm chương trình Reggio Emilia, Ý chia sẻ: “Đây không phải là một hành trình tự do, cũng không hẳn là một lộ trình với lịch trình và thời gian biểu cứng nhắc. Hơn cả thế, nó là một chuyến thám hiểm được vạch ra bằng một chiếc compa”. Một chiếc compa mở ra 360 độ khám phá với các chiều kích khác nhau từ thiên nhiên, nghệ thuật, khoa học, công nghệ, xã hội, tương quan cộng đồng… sẽ dẫn đến những phát kiến, nghiên cứu do chính tay đứa trẻ và nhóm cộng tác bạn bè làm việc cùng nhau.
Không gian lớp học tại Little Em’s Pre-school cho phép tối đa hóa khả năng sử dụng vật liệu của trẻ, những chất liệu nghệ thuật ở xưởng nghệ thuật mini cho phép chúng có thể dễ dàng tìm thấy đồ dùng mình cần thiết.
Với niềm tin phát huy được hết năng lực tiềm tàng của trẻ giữa những biến số không tưởng của tương lai, phụ huynh hiện đại có xu hướng đồng cảm, đồng tình và đồng ý với phương pháp tiếp cận Reggio Emilia, đặc biệt giữa bối cảnh khủng hoảng về kinh tế, bất ổn về xã hội thông qua dịch bệnh Covid-19. Phong trào cực hữu – tình trạng phân biệt chủng tộc bùng phát khiến nhân loại nhận thức sâu sắc hơn về những giá trị nguồn cội, dân tộc và văn hóa – điều mà The Little Em’s Pre-school vun bồi trong tiểu vũ trụ của các con.
Hướng tiếp cận Reggio Emilia Approach không phải là một phương pháp dạy học dễ dàng sao chép, nhưng là một cách tiếp cận biến đổi từ trường này sang trường khác dựa trên những nhận dạng bản sắc mà người lớn và trẻ nhỏ cùng xây dựng.
Tại Little Em’s Pre-school, có một sự kết nối tự nhiên giữa môi trường bên trong và bên ngoài lớp học. Cây cối được sử dụng rộng rãi trong lớp học cũng như sân trường, bên cạnh ánh sáng, màu sắc, kết cấu và bố trí. Ở đó, học sinh là trung tâm và được học để trở thành một thành phần toàn vẹn và năng động của môi trường tuyệt vời bên ngoài.
Trẻ em là những nhà nghiên cứu tự nhiên, làm công việc của mình bằng cách hỏi về những điều mình thấy, suy đoán, làm thí nghiệm và khám phá, thảo luận, thành lập giả thiết và chứng thực suy nghĩ bằng cách tham gia vào những dự án. Như cách loài người học hỏi, tiến bộ và tiến hóa, những đứa trẻ sẽ có đủ năng lực để viết tiếp tương lai dù xảy ra bất kỳ biến cố nào. Chúng ta có quyền trông đợi một thế giới tràn đầy yêu thương, bền vững, hòa bình, cấp tiến mà những đứa trẻ khỏe mạnh, tinh tế, phát triển toàn diện hôm nay đang xây dựng.
Chúng ta càng có quyền trông đợi những giá trị về gia đình, cộng đồng và đất nước sẽ được phát kiến và nở rộ thông qua những đôi bàn tay bé nhỏ, những đôi mắt to tròn tại The Little Em’s – Preschool. Vì các con đã được nuôi dưỡng và trưởng thành trong một môi trường mà gia đình, đất nước là nơi trú ẩn an toàn nhất, là nơi không bao giờ bỏ rơi chúng ta, đó là nơi chúng ta thuộc về và phải gìn giữ.
Nam Le
Đừng cố ép con học giỏi bởi điểm số không phải là yếu tố chính quyết định thành công trong tương lai của một đứa trẻ
Theo các nhà tâm lý, những đứa trẻ đạt thành tích học tập xuất sắc thường là những người gắn chặt với các quy tắc và nghe lời giáo viên một cách tuyệt đối. Tuy nhiên, điều này đôi khi lại là điểm yếu của trẻ khi trưởng thành.
Theo nghiên cứu của nhà tâm lý học Irish Movido, chỉ số thông minh (IQ) chiếm 20% trong sự thành công của một người, trong khi 80% còn lại phụ thuộc vào trí tuệ cảm xúc (EQ) quyết định.
Nói một cách khác, thành công của một người không phụ thuộc vào điểm số, giải thưởng mà người đó đạt được trong khi đi học. Bởi theo bà Movido, những đứa trẻ đạt thành tích học tập xuất sắc thường là những người gắn chặt với các quy tắc và nghe lời giáo viên một cách tuyệt đối. Tuy nhiên, điều này đôi khi lại là điểm yếu của trẻ khi trưởng thành.
Nhà tâm lý học Irish Movido
Nói chung, cuộc sống rất lộn xộn và không có bất kỳ quy tắc nào. Do đó, trên thực tế, những đứa trẻ thành công không phải là những học sinh xuất sắc mà là những người biết sáng tạo, đổi mới, và vượt ra khỏi những rào cản của bản thân và xã hội.
Trong buổi nói chuyện tại lớp học "Nuôi dạy con thông minh: Chuyên đề trẻ mới biết đi", bà Movido đã giải thích rằng trí tuệ cảm xúc là gì. Đó là: Sự hiểu biết về bản thân, hiểu về người khác, thúc đẩy bản thân phát triển, biết đồng cảm và biết tạo dựng các mối quan hệ. Tất cả những điều này giúp nuôi dưỡng nên những đứa trẻ khỏe mạnh, hạnh phúc và thành công trong tương lai.
Và để cụ thể hơn, bà Movido đã chỉ ra 5 bước để các bậc phụ huynh xây dựng và nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc của con mình.
1. Dạy con định vị cảm xúc của mình
Theo nhà tâm lý học Movido, muốn phát triển trí tuệ cảm xúc thì đầu tiên con phải có sự hiểu biết về bản thân, bao gồm nhận thức về cảm xúc. Vì trẻ em thường gặp khó khăn khi diễn tả những cảm xúc mà con đang phải chịu đựng. Do đó, trẻ lựa chọn "ném" cảm xúc của mình ra ngoài bằng màn ăn vạ, khóc lóc và la lối.
Cha mẹ cần phải tỏ ra nhẹ nhàng và thấu hiểu trong những trường hợp này. Tránh ra lệnh cho con hay bắt con kìm nén cảm xúc. Thay vào đó, hãy cho phép con được nói về cảm giác của mình. Điều quan trọng cha mẹ cần dạy con rằng, con không thể lựa chọn cảm xúc khi cảm nhận sự việc nhưng con có thể lựa chọn sẽ xử lý chúng như thế nào.
2. Đặt ranh giới cho các hành vi
Thiết lập ranh giới về hành vi sẽ giúp con dễ dàng kiểm soát khi bùng nổ trong cảm xúc. Bản tính tự nhiên của trẻ em là bốc đồng, và nếu cha mẹ không biết kiềm tính bốc đồng đó thì sẽ trở thành thói quen, tính cách của con. Và khi lớn lên, con cũng sẽ cư xử giống như hồi còn bé.
Thế nên, cha mẹ hoàn toàn có thể bước vào can thiệp hoặc phạt khi con cư xử không đúng mực, ví dụ như khi con biến thành "quái vật" làm tổn thương người khác hoặc chính mình.
Trong trường hợp phải xử lý những cơn khủng hoảng của con, bà Movido đề nghị cha mẹ sử dụng phương pháp "đèn giao thông". "Nghĩa là bước đầu tiên là dừng lại, vì đang là đèn đỏ. Hãy cho phép con được bình tĩnh trong một giây. Tiếp theo là đèn vàng, là suy nghĩ đến những giải pháp để giải quyết vấn đề. Và cuối cùng là đèn xanh, đó là lúc con đã chọn được giải pháp tốt nhất", bà Movido cho biết.
"Đây không chỉ là các bước gỡ rắc rối, mà nó là công thức chung để giải quyết mọi vấn đề", bà Movido nhấn mạnh. "Nếu cha mẹ không dạy con điều này thì khi con lớn lên và gặp phải một điều gì đó đầy thách thức, con không biết phải xử lý như thế nào thì con rất dễ rơi vào trầm cảm. Do vậy, cha mẹ luôn nhớ dạy con rằng dù có bất kỳ chuyện gì xảy ra thì cũng sẽ có nhiều cách để giải quyết".
3. Ghi nhận và khen ngợi những nỗ lực của con
Bước thứ ba trong quá trình nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc là thúc đẩy bản thân. Quan tâm và coi trọng những nỗ lực của con hơn kết quả là một yếu tố rất quan trọng trong việc nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc của con. Cha mẹ hãy luôn nhắc nhở con rằng sự kiên trì và chăm chỉ đáng giá hơn nhiều so với thành tích mà con đã đạt được.
4. Dạy con về sự đồng cảm
Theo bà Movido, những đứa trẻ từ hai tuổi trở lên đã có dấu hiệu của sự đồng cảm, mặc dù lúc đó con vẫn có thể hoàn toàn không hiểu đồng cảm là gì. Chẳng hạn, khi con nhìn thấy em bé khóc, con cũng khóc theo, vì trong suy nghĩ của con, người khác cảm thấy thế nào thì con cũng cảm thấy thế đấy. Cho đến khi lớn lên, con mới nhận ra rằng nỗi đau của người khác không liên quan đến mình.
Tuy nhiên, sự đồng cảm, biết xót thương người khác lại là một yếu tố quan trọng trong trí tuệ cảm xúc. Cho nên, cha mẹ cần duy trì và nuôi dưỡng lòng trắc ẩn của con. Ví dụ khi con kể về một việc gì đó xảy ra ở trường, cha mẹ hãy yêu cầu con tưởng tượng xem bạn đó cảm thấy như thế nào. Học cách kết nối với người khác thông qua ngôn ngữ hoặc phi ngôn ngữ giúp con trở nên tinh tế, ân cần và để ý hơn đến hành động của chính mình.
5. Dạy con cách tạo dựng mối quan hệ
Bước cuối cùng để xây dựng nên trí tuệ cảm xúc là biết cách tạo dựng các mối quan hệ. Bà Movido chia sẻ: "Những người hạnh phúc luôn tạo ra sự khác biệt, và sự khác biệt duy nhất của họ là họ có sự đồng thuận mạnh mẽ từ xã hội vì họ biết cách xây dựng các mối quan hệ".
Ở nhà, cha mẹ hãy giao tiếp với con một cách cởi mở để con có thể học cách kết nối, trao đổi ý tưởng và phát triển ý thức tôn trọng người khác như một hình thức nuôi dưỡng trí tuệ cảm xúc. Bởi khi được tiếp xúc với nhiều quan điểm, con sẽ trở nên linh hoạt hơn trong suy nghĩ, khiến con dễ chấp nhận và khoan dung hơn với người khác và bản thân mình.
Theo Helino
Ngoài kỹ năng, người trẻ cần trang bị thêm gì để thành công? Tại Hội thảo "Thành công trong tương lai, không dừng ở kỹ năng", chia sẻ của các cựu sinh viên đã từng trải nghiệm nền giáo dục New Zealand đã mang đến cái nhìn trực quan về hành trang người trẻ cần chuẩn bị để thích ứng với tương lai. Hội thảo giải đáp thắc mắc của người trẻ về những kỹ năng...