Dạy tích hợp không phải là phép cộng cơ học

Chương trình giáo dục phổ thông ( GDPT) mới sẽ được áp dụng trong thời gian tới. Điều này đặt ra nhiều thách thức đối với các trường sư phạm trong công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Phóng viên báo Quân đội nhân dân có cuộc trao đổi với TS Tôn Quang Cường, Phó chủ nhiệm phụ trách Khoa Sư phạm, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, về vấn đề này.

TS Tôn Quang Cường.

Phóng viên (PV): Theo dự kiến, chương trình GDPT mới sẽ được áp dụng vào năm học 2019-2020. Trường Đại học Giáo dục cần phải có những thay đổi gì trong công tác đào tạo, thưa ông?

TS Tôn Quang Cường: Đối với Trường Đại học Giáo dục, ngay trong chương trình đào tạo giáo sinh, nhà trường đã tích hợp một số định hướng mới. Những môn học như Thực hành sư phạm, Phát triển kỹ năng nghề nghiệp được nhà trường thay đổi trong cách tiếp cận dạy học. Trường cũng mở thêm những khoa đào tạo mới như: Khoa Quản trị chất lượng, Khoa Công nghệ giáo dục… Hiện nay, đội ngũ giảng viên của trường được tham gia nhiều chương trình tập huấn, nắm bắt những chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT). Trên cơ sở đó họ , viết sách, viết giáo trình, cập nhật những nội dung mới để phổ biến, thay đổi cách thức giảng dạy. Nhà trường cũng phối hợp cùng các đơn vị để tăng cường dạy học trải nghiệm, tăng tính thực hành rèn kỹ năng, dạy học theo dự án, dạy học theo tính hợp tác cao, chuẩn bị hành trang cho sinh viên sẵn sàng đáp ứng chương trình mới sau khi ra trường.

PV: Dự thảo chương trình các môn học mà Bộ GD&ĐT vừa công bố đưa ra nhiều môn học mới, trong đó có các môn tích hợp. Ông đánh giá như thế nào về những môn học mới này?

TS Tôn Quang Cường: Dạy học tích hợp là một quan điểm, cách thức tiếp cận dạy học hơn là được gọi như một môn học. Thực ra, mỗi giáo viên đi dạy học đã là dạy học tích hợp rồi. Các trường sư phạm sẽ không có những môn theo định nghĩa “tích hợp” được đóng gói sẵn, sau đó đào tạo cho sinh viên, nhưng cách tiếp cận để dạy học tích hợp đã được các nhà trường trang bị cho sinh viên sư phạm.

Để dạy được các môn tích hợp, giáo viên phải có phông kiến thức cơ bản, biết được những nguyên tắc để nội dung các môn học được pha trộn, kết nối với nhau cho ra được nội dung dạy học tích hợp. Mọi người sẽ tư duy rằng, môn Lịch sử-Địa lý sẽ là dạy một ít kiến thức Lịch sử cộng một ít kiến thức Địa lý trong một tiết học nhưng thực tế không phải như vậy mà ở đây chính là dạy học theo chủ đề, chủ điểm. Cách dạy này đã được UNESCO khuyến cáo từ lâu, với 10 chủ đề lớn để phát triển nguồn nhân lực. Thế nên, tư duy về dạy học tích hợp của chúng ta cần phải thay đổi. Dạy tích hợp không phải là phép cộng cơ học mà là một cách dạy chỉnh thể, hệ thống mà khi nghiên cứu kỹ chỉnh thể ấy cần có những giáo viên đặc thù.

Một tiết học của sinh viên Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội.

PV: Theo ông phải rút ra bài học gì cho kỳ tuyển sinh năm nay để đầu vào ngành sư phạm đạt chất lượng?

TS Tôn Quang Cường: Đúng là câu chuyện về đào tạo sư phạm năm vừa qua có những cái đáng nhìn lại, nhưng chỉ là một phần vì những trường hợp điểm quá thấp chỉ đếm trên đầu ngón tay, còn các trường nòng cốt trong đào tạo giáo viên vẫn bảo đảm được chất lượng đầu vào.

Sư phạm là nghề đặc thù nên đào tạo sư phạm phải có ngưỡng chỉ tiêu nhất định, phải có sơ tuyển. Tôi cho rằng, các trường sư phạm không nên bó sinh viên ngay vào các ngành cụ thể mà chỉ vào ngành sư phạm chung. Trên cơ sở đó, các đơn vị đào tạo giáo viên sẽ điều tiết linh hoạt theo năng lực của sinh viên, như vậy sẽ giải quyết bài toán chất lượng đầu vào. Tiếp theo là cần điều chỉnh đăng ký chỉ tiêu từ chính đơn vị đào tạo. Đăng ký chỉ tiêu dựa trên con số xác thực chứ không chỉ là chỉ tiêu áng chừng như mọi năm. Bản thân các trường đào tạo giáo viên cần phải rà soát lại chương trình đào tạo, đội ngũ, điều kiện để bảo đảm chất lượng theo nghĩa đặc thù của sư phạm.

Từ năm 2018, Bộ GD&ĐT sẽ giao chỉ tiêu cho các trường sư phạm dựa trên nhu cầu sử dụng mà các địa phương đưa ra và năng lực của các cơ sở đào tạo. Tôi cho rằng, chủ trương này là hoàn toàn đúng đắn bởi từ trước đến nay chỉ tiêu tuyển sinh của các trường sư phạm không gắn chặt với nhu cầu thực tế của địa phương dẫn đến câu chuyện thiếu, thừa. Thế nhưng, để thực hiện được chủ trương này, ngành giáo dục cần phải có lộ trình. Bộ GD&ĐT không nên ấn định chỉ tiêu cứng cho từng trường mà phải có sự kết nối giữa 3 bên gồm ngành giáo dục, địa phương và đơn vị đào tạo giáo viên để đưa ra phương án cụ thể.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

Theo Qdnd.vn