Dạy thêm học thêm: Cần thiết phải luật hóa

Bộ GDĐT vừa có công văn gửi Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Bộ Kế hoạch – Đầu tư về việc đưa “dịch vụ dạy thêm, học thêm văn hóa theo chương trình giáo dục phổ thông” vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Giới chuyên gia bày tỏ sự đồng tình cần luật hóa dịch vụ này này để tăng cường công tác quản lý, xử phạt nghiêm với những hoạt động trái quy định.

Dù cấm hay không thì học thêm, dạy thêm vẫn tồn tại.

Tồn tại từ nhu cầu xã hội

Trên thực tế, vấn đề dạy thêm học thêm (DTHT) đã được bàn tới lâu nay với nhiều ý kiến và góc nhìn khác nhau. Mặc dù khó có được ý kiến thống nhất từ tất cả giới chuyên gia, gia đình và nhà trường song không thể phủ nhận dù cấm hay không cấm thì vẫn tồn tại nhu cầu DTHT xuất phát từ cả người dạy và người học. Vấn đề còn lại chỉ là làm sao để quản lý hoạt động này mang tính đồng bộ, hiệu quả.

Bộ GDĐT đã ban hành nhiều văn bản quy định về DTHT trong và ngoài nhà trường như Thông tư 17/2012 về tổ chức DTHT. Tới tháng 8/2019, Quyết định số 2499/QĐ-BGDĐT về việc công bố hết hiệu lực một số điều của Thông tư 17 đã từng làm dấy lên sự quan tâm của dư luận về vấn đề quy định DTHT như thế nào nếu không tiếp tục cấp giấy phép, gia hạn giấy phép tổ chức hoạt động DTHT…

Tới đây, Bộ GDĐT cho biết, sẽ rà soát, ban hành văn bản thay thế Thông tư số 17 quy định về DTHT cho phù hợp với tình hình thực tế, sau khi được bổ sung hoạt động về DTHT vào danh mục hoạt động đầu tư, kinh doanh có điều kiện trong luật Đầu tư.

Sở GDĐT TP Hồ Chí Minh cũng có kiến nghị về quy định đối với DTHT trên địa bàn như: không dạy thêm đối với HS học hai buổi/ngày; không dạy thêm HS tiểu học (trừ trường bồi dưỡng nghệ thuật, thể dục thể thao, rèn luyện kỹ năng sống)… Không được dạy thêm ngoài trường với HS chính khóa mà thầy cô đang dạy trên lớp.

Bốn “không” mà Sở GDĐT TP Hồ Chí Minh đưa ra còn kèm theo yêu cầu như HS học thêm tự nguyện và được gia đình đồng ý, không dùng bất cứ hình thức nào ép buộc. Đây cũng là nỗi lòng của phần lớn phụ huynh có con không thích nhưng vẫn phải đi học thêm vì sợ bị giáo viên không quan tâm, không theo kịp chương trình vì cô cắt xén kiến thức chương trình học chính khóa để dạy ở lớp học thêm… Nhất là những HS lớp 1, lớp 2, ngày học 2 buổi trên lớp đã căng thẳng rồi mà tối vẫn vùi đầu ở các lớp học thêm dù kiến thức mới đầu cấp chưa quá nặng nề thì là một sự thiệt thòi cho các em.

Tăng cường hậu kiểm

Theo Bộ GDĐT, quy định tại luật sửa đổi, bổ sung điều 6 và phụ lục 4 về danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của luật Đầu tư năm 2014, việc cấp phép tổ chức DTHT hiện nay chưa có trong danh mục hoạt động đầu tư, kinh doanh có điều kiện.

Khi DTHT được đưa vào luật, Bộ GDĐT sẽ nghiên cứu quy định chế tài xử phạt vi phạm hành chính đối với việc thực hiện DTHT trái quy định. Đây cũng là mong mỏi của cả giáo viên và phụ huynh, HS khi đưa ra những quy định cụ thể về việc ai/tổ chức nào được dạy, dạy ai, dạy như thế nào chứ không thể giữ quan điểm cái gì chúng ta quản lý không được là ra lệnh cấm.

Bộ GDĐT cũng đưa ra một số giải pháp nhằm giảm áp lực cho việc DTHT, trong đó, Bộ chú trọng tinh giản nội dung chương trình giáo dục phổ thông hiện hành. Tăng thêm giờ học thể dục và hoạt động giáo dục thể chất; giao quyền chủ động, hướng dẫn nhà trường, giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học và thực hiện chương trình giáo dục một cách linh hoạt. Chỉ đạo các nhà trường tăng cường quản lý giáo viên trong việc thực hiện chương trình dạy học, thực hiện quy định DTHT, nghiêm cấm cắt xén chương trình đưa vào dạy thêm hoặc ép buộc HS học thêm dưới bất kỳ hình thức nào.

Bộ GDĐT khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo, quản lý việc DTHT trên địa bàn. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, nhất là người đứng đầu cơ sở giáo dục để xảy ra sai phạm.

Nhiều ý kiến đồng tình về việc cần quy định hoạt động DTHT phải góp phần củng cố, nâng cao kiến thức, kỹ năng, giáo dục nhân cách cho học sinh, không gây nên tình trạng vượt quá sức tiếp thu của người học. Tuy nhiên, để đánh giá đúng về hoạt động DTHT ở từng cơ sở thì cần có những quy định chặt chẽ hơn, không chỉ là các thủ tục hành chính cần phải có mới được cấp phép hoạt động mà quan trọng hơn là hoạt động thanh kiểm tra, hậu kiểm khi hoạt động này diễn ra có đúng như đăng ký ban đầu…

Song song với đó phải là những thay đổi về chương trình giáo dục phổ thông mới và cách thức kiểm tra, đánh giá học sinh sao cho không nặng về điểm số, gây áp lực cho các em mà không phát huy năng lực và phẩm chất người học…