Dạy ‘chay’ nhưng phải học thực với môn Giáo dục địa phương

Đã gần hết một học kỳ, song nội dung Giáo dục địa phương (GDĐP) đối với lớp 3, 7, 10 tại Điện Biên vẫn chưa có sách.

SGK môn GDĐP chưa được in ấn, cô và trò lớp 7 tại Trường THCS Pom Lót học bằng tài liệu điện tử. Ảnh: TG

Để không bị động, các nhà trường và giáo viên đã chủ động, linh hoạt dạy “chay” để đáp ứng nhiệm vụ năm học.

Tận dụng tài liệu điện tử

Trong Chương trình GDPT năm 2018, GDĐP là nội dung đặc thù, bắt buộc, có vị trí tương đương các môn học khác. Môn học này nhằm trang bị cho học sinh những hiểu biết cơ bản về văn hóa, lịch sử, địa lý, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp… của địa phương. Mặc dù chủ động viết và hoàn thiện sách sớm, song do in muộn nên việc triển khai tổ chức dạy học tại Điện Biên trong năm học trước chưa được đồng bộ.

Theo lãnh đạo ngành Giáo dục địa phương, rút kinh nghiệm tại năm học này, ngay sau khi được Bộ phê duyệt, ngành đã chuyển toàn bộ tài liệu điện tử (dạng PDF) cho các phòng GD&ĐT. Đồng thời chỉ đạo nhà trường không phụ thuộc SGK, mà cân đối tình hình thực tế ở cơ sở để chủ động, linh hoạt triển khai nội dung chương trình ngay từ đầu năm học.

“Khối lớp chưa có SGK, giáo viên chủ động dạy học dựa trên tài liệu PDF được cung cấp. Việc xây dựng, tổ chức bài giảng không gặp khó khăn gì do nội dung dạy và học rất sinh động, gần gũi với thầy, cô và học sinh. Tài liệu được ngành xây dựng sát với thực tế, liên quan trực tiếp đến văn hóa, lối sống và các vấn đề xã hội, phát triển kinh tế của địa phương nên giáo viên có thể tham khảo đa dạng nguồn học liệu để làm linh hoạt, sống động bài giảng”, cô Tuyết cho hay.

Tại Trường PTDTBT Tiểu học và THCS Mường Luân (huyện Điện Biên Đông), môn học này được đưa vào giảng dạy ngay từ tuần đầu tiên của năm học. Cô Quách Thị Minh Tuyết, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, dựa trên tài liệu ngành cung cấp, đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch giảng dạy phù hợp.

Năm học này, huyện Điện Biên Đông có 303 lớp, với gần 8.900 học sinh (tiểu học và THCS) học chương trình mới. Trong đó có hơn 1.800 em khối lớp 3 và 1.580 học sinh khối 7. Theo đại diện phòng GD&ĐT địa phương, mặc dù chưa có sách, song ngành đã chuẩn bị nhiều phương án về tài liệu để đảm bảo quyền lợi học tập tốt nhất cho học sinh. Trong điều kiện không có kinh phí để in đồng loạt, mỗi nhà trường triển khai in cho giáo viên đứng lớp và nhóm học sinh cụ thể.

Tương tự, theo ông Phạm Văn Tuân, Phó phòng GD&ĐT huyện Tuần Giáo, việc “dạy chay” đối với bộ môn này thời gian qua chưa ghi nhận vướng mắc phát sinh. Với việc xây dựng nội dung dạy học sát thực tế; cán bộ quản lý, giáo viên được tập huấn bài bản nên các nhà trường triển khai đồng bộ từ đầu năm học, đảm bảo nội dung kiến thức cho học sinh theo chương trình.

Linh hoạt bố trí giáo viên

Cũng theo lãnh đạo ngành Giáo dục Điện Biên, với mỗi địa bàn, một số nội dung môn GDĐP có thể được giảng dạy, truyền đạt khác nhau, tùy thuộc từng huyện, xã. Bởi vậy dù có tài liệu chung, nhưng giáo viên vẫn tích cực tìm tòi, sưu tầm, nghiên cứu thông tin cụ thể của địa bàn. Việc giảng dạy vừa bám sát tài liệu đã được phê duyệt vừa linh hoạt, phù hợp với địa phương. Giáo viên được phân công giảng dạy cũng do nhà trường chủ động bố trí phù hợp điều kiện cụ thể.

Một giờ học Địa lý của cô và trò Trường THCS Pom Lót, huyện Điện Biên. Ảnh: TG

Đối với Trường Tiểu học và THCS Nà Sáy, huyện Tuần Giáo, mỗi nội dung sẽ được bố trí một giáo viên giảng dạy bộ môn tương ứng phụ trách. Cô Lò Thị Tú, giáo viên môn Ngữ văn – Lịch sử được nhà trường phân công giảng dạy nội dung liên quan đến phần lịch sử.

Cô Tú cho hay, năm thứ 2 tham gia giảng dạy nội dung này nên bản thân đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm. Cùng với việc phân công phù hợp của nhà trường, giáo viên không mất quá nhiều thời gian để tìm hiểu, xây dựng giáo án, bài giảng.

Đối với Trường PTDTBT Tiểu học và THCS Mường Luân (huyện Điện Biên Đông), do thiếu giáo viên bộ môn nên toàn bộ nội dung GDĐP được giao cho 1 người phụ trách. Theo đại diện nhà trường, việc phân công sắp xếp này không ảnh hưởng đến chất lượng chuyên môn và phù hợp với thực tế đơn vị.

“Mặc dù chưa có sách, nhưng nội dung học là thông tin gắn với địa bàn nên giáo viên sẽ giao cho học sinh tìm hiểu từ trước, thông qua ông bà, bố mẹ, người thân trong gia đình, sách báo, tivi. Bản thân giáo viên cũng chủ động nghiên cứu thêm thông tin địa phương từ nhiều nguồn khác nhau và tìm kiếm hình ảnh liên quan đến nội dung bài học để giúp giờ học trực quan, sinh động”, cô Tuyết chia sẻ.

Đối với cấp THPT có phần thuận lợi hơn, do đa phần học sinh đã sử dụng điện thoại thông minh, có thể tham khảo sách điện tử và tìm kiếm thông tin trên mạng Internet. Tại Trường THPT Mường Nhà, theo thầy Hiệu trưởng Đỗ Cao Thượng, giáo viên và học sinh đều được tiếp cận tài liệu học tập đầy đủ.

“Môn học này đã thân quen, gắn với nơi các em sinh ra và lớn lên, nên quan trọng nhất trong triển khai là cách thức truyền tải thông tin, tương tác giữa thầy và trò như thế nào. Bởi vậy, nhà trường chỉ đạo giáo viên tích cực, sáng tạo, đồng thời sưu tầm, trình chiếu nhiều video, hình ảnh thực tế. Dù phải dùng tài liệu điện tử, học sinh vẫn chủ động tìm hiểu, nhiệt tình và thích thú, sôi nổi học”, thầy Thượng nói.

“Cán bộ, giáo viên không chỉ được tham gia tập huấn triển khai môn học do sở tổ chức, mà về huyện còn được trao đổi, chia sẻ tài liệu, nội dung, hình thức tổ chức, sao cho linh hoạt phù hợp với từng địa phương. Chúng tôi huyến khích các trường có cách dạy sáng tạo, hiệu quả. Vì vậy dù chưa có sách, thầy cô vẫn sử dụng tài liệu điện tử và tự tìm tòi thêm thông tin để giảng dạy đồng bộ cùng các môn học khác”, ông Tuân chia sẻ.