Đậm đà bắp chuối trộn tai heo xứ Quảng
Món ăn dân giã, nhưng đậm đà tình quê đối với tôi là món bắp chuối trộn tai heo. Để làm được món ăn này, nguyên liệu hầu như có sẵn trong mỗi gia đình. Vào những bữa cơm trưa hay bữa tối dưới ánh trăng vành vạch, thì món chuối trộn vẫn là món ăn ngon và đậm đà nhất, dù ăn hoài vẫn không thấy ngán.
Quê tôi có nhánh sông Thu Bồn chảy qua quanh năm mát mẻ, cây cối tươi tốt, con người hiền hòa dễ chịu. Không lãng mạn như vùng sông nước Cà Mau, hay bạt ngàn như những khu miệt vườn Đông Nam Bộ, quê tôi có nét độc đáo riêng của một miền quê xứ Quảng, từ tập tục, lễ hội, cho đến ẩm thực…
Thả hồn mình trên những chiếc ghe chạy dọc ven sông, những ngôi nhà lấp ló sau rặng tre, rặng dừa đẹp như một bức tranh sơn thủy hữu tình. Vườn trái cây chỉ là những chùm ổi nhỏ, những trái dừa cao vút, quả mít chín thơm lừng… Nhưng điều làm tôi “khuấy” nhất, đó là vườn chuối mọc ven sông của mỗi gia đình.
Nguyên liệu hoa chuối, tai heo
Mùa bông chuối đỏ chót như màu son của thiếu nữ, những búp chuối mới ra, làm người qua đường có cảm giác thèm thuồng, với những món khoái khẩu tưởng tượng trong đầu, từ bắp chuối đỏ, hay quả chuối chát múp míp nằm ngạo nghễ trên cây.
Món ăn dân giã, nhưng đậm đà tình quê, đối với tôi đó là món bắp chuối trộn tai heo. Để làm được món ăn này, nguyên liệu hầu như có sẵn trong mỗi gia đình. Vào những bữa cơm trưa hay bữa tối dưới ánh trăng vành vạch, thì món chuối trộn vẫn là món ăn ngon và đậm đà nhất, dù ăn hoài vẫn không thấy ngán.
Nguyên liệu làm món bắp chuối trộn tai heo thật đơn giản. Chỉ cần một bắp chuối trong vườn, to chắc, tươi nguyên. Tai heo mua ngoài chợ, kèm theo gia vị chanh, tỏi, ớt, tiêu rau thơm, giá, cà rốt bào sợi, húng quế…Là có thể tạo ra món bắp chuối trộn mê hồn.
Bắp chuối hái vào lúc sáng sớm là ngon nhất, bởi lúc này bắp chuối còn ngậm hơi sương, chưa bị cái nắng héo hắt của buổi trưa chiếu vào. Sau khi hái bắp chuối vào, rửa sạch và thái mỏng. Ngâm bắp chuối đã thái vào một chậu nước, vắt nửa trái chanh tươi để bắp chuối sạch mủ, bớt màu thâm tím. Nhìn thấy cọng chuối xanh non, cuộn tròn thì cảm giác thèm thuồng xuất hiện ngay đầu lưỡi. Tai heo sau khi mua về, đem rửa sạch với nước muối, luộc chín, thái mỏng. Đậu phụng rang chín, bỏ vỏ. Rau thơm rửa sạch, cắt nhỏ.
Video đang HOT
Sau khi chuẩn bị xong phần nguyên liệu. Bước tiếp theo là trộn. Cho bắp chuối vào một cái thau lớn, cho cà rốt, giá đỗ, đường, hạt nêm, nước mắm, nước cốt chanh pha tỏi, ớt, cho rau thơm vào trộn đều. Cuối cùng là rắc đều đậu phộng rang vào thau bắp chuối trộn. Món ăn này đơn giản, dễ làm, lại ít tốn thời gian nên người dân Quảng rất thích. Đó là món ăn phổ biến trong mỗi bữa cơm gia đình, nó còn là món ăn để đãi khách mỗi khi đến nhà.
Món hoa chuối trộn
Ngoài món bắp chuối trộn, thì món bắp chuối hầm giò heo cũng là món ăn phổ biến của quê tôi. Và món chuối hầm giò heo được xem là món ăn mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng, còn là món ăn mang lại nhiều điều… may mắn, bài trừ những tai họa theo quan niệm tâm linh của người dân quê tôi. Gia đình nào có người đi xa, hoặ con em thi đại học, thì món bắp chuối hầm giò heo là món không thể thiếu trong thực đơn bữa cơm gia đình. Đó như một nét đẹp văn hóa ẩm thực tồn tại từ lâu đời.
Giữa đêm trăng sáng, hay giữa trưa hè oi ả, ngồi quây quần bên mâm cơm gia đình cùng món bắp chuối trộn tai heo dân giã, bữa cơm gia đình như sợi dây gắn kết tình cảm thiêng liêng của những thành viên trong gia đình. Khoanh chuối cuộn tròn, vị ngọt, béo, cay nồng của ớt trái, thơm ngon của đĩa bắp chuối trộn thể hiện sự khéo tay của những người đàn bà quê.
Cứ mỗi chiều, bên đĩa bắp chuối trộn với ly rượu nhỏ dành cho những người đàn ông ngồi nhâm nhi kể việc đồng áng, đó như thể hiện một sự khéo léo, đức tính dịu dàng, chiều chồng của người phụ nữ thôn quê. Và đó cũng là một trong những bí quyết giữ hạnh phúc gia đình, mà những người mẹ, người vợ truyền tai cho nhau.
Cây chuối mộc mạc là vậy, nó gần gũi với đời sống con người, sắc xanh của những bụi chuối như tô thêm nét đẹp bình yên của một vùng quê. Và những món ăn ngon từ chuối như là một chất xúc tác để tạo nên những tiếng cười, sự hạnh phúc trong gia đình. Cần chi những tiệm phở, những món ăn đắt tiền ngoài kia. Bởi hương vị quê nhà từ món canh thiên lý, hoa bí, bông cà…Thì món bắp chuối trộn cũng nằm trong những danh sách thức ăn ngon, là “cây nhà lá vườn” đầy cái nghĩa cái tình của người sông nước xứ Quảng.
Và mỗi lần ai đó xa quê, nhớ quê thì ngoài món cà dầm tương, với cô tát nước bên đường, thì món bắp chuối trộn tai heo như một nỗi nhớ không gọi thành tên để thúc giục người xa quê mau trở về với quê nhà, để làm một đĩa bắp chuối trộn ăn cho thỏa lòng mong nhớ.
Theo Thân Thị Thanh Trâm (Dân Việt)
Bánh ít... tình nhiều
Bánh ít là một loại bánh dân gian, rất mộc mạc dân dã, đã có mặt rất sớm trong kho tàng ẩm thực làng quê Việt Nam, cũng là loại bánh đặc sản của các địa phương vùng nông thôn, khá quen thuộc và gây ấn tượng trong lòng mọi người, sản phẩm mang hương vị béo thơm, ngon, ngọt đượm đầy tinh tế.
Trong đời sống ẩm thực của người dân nông thôn, bánh ít trông thật "đời thường", dung dị nhưng cũng rất tinh tế và hài hòa.
Không biết tự bao đời ở xứ tôi nhà nào cũng gắn liền tập quán cũng như phong tục của địa phương với nghệ thuật ẩm thực của vùng thôn quê bằng nhiều loại bánh cổ truyền như bánh chưng bánh tét, bánh tro, bánh cục, bánh ú, bánh ít ...
Mỗi khi chuẩn bị chế biến, những loại bánh này đều được các phụ nữ nông thôn "chăm chút" từ tấm lá sợi lạt cho đến từng khâu nguyên liệu... như muốn thổi vào đó cái hồn của đất, cái tình của con người và đã trở thành nét đẹp văn hoá đặc trưng giản dị.
Bánh ít đang để nguội
Bánh ít còn hàm chứa cả giá trị tinh thần bởi nó mang tính phổ biến và tồn tại tất yếu trong đời sống dân gian từ rất lâu đời. Và còn là một loại quà quê để bày tỏ tình cảm của những người nông dân với nhau. Bởi con người nơi đây tuy thực thà chân quê nhưng ai cũng chan hòa tình làng nghĩa xóm, lại sẵn bản chất chịu thương, chịu khó, cần cù trong lao động và đặc biệt là chất keo kết dính giữa người thân cùng các thành viên trong mỗi gia đình.
Theo chiều dài lịch sử, với nền văn hoá văn minh lúa nước, bộ mặt ở những vùng đất nông thôn bây giờ cũng tiến bộ hơn trước. Những người dân quê khi lên thành phố cũng bớt bị "mặc cảm" đè nặng bởi cái từ "hai lúa", thói quen và nhu cầu sinh hoạt của họ cũng thay đổi rất nhiều làm cho nét đẹp thôn dã luôn thích nghi với xã hội hiện đại và phù hợp với hoàn cảnh sống của vùng nông thôn.
Người phụ nữ nông thôn ngày nay cũng đã biết cách chế biến nhiều món ăn và các loại bánh ngon, lạ, đặc biệt vào mỗi dịp lễ, tết, Rằm Trung thu tháng Tám. Nhưng vào những ngày húy kỵ, giỗ chạp, ... người dân quê Việt Nam vẫn giữ nguyên và không thể thiếu các loại bánh cổ truyền, nhất là món bánh ít. Tất cả các loại bánh ít đều được làm thủ công và gói bằng lá chuối xanh.
Làm bánh ít không khó, nhưng đòi hỏi phải tỉ mỉ. Cách làm bánh ít thoạt xem đơn giản, nhưng mất khá nhiều thời gian cùng sự tham gia của nhiều người và cũng khá cầu kỳ bởi cả khâu làm bột lẫn cả khâu làm nhân. Sẵn có chuối xứ trong vườn, hễ nhà chuẩn bị có "việc" là trước đó một ngày mẹ giao cho chị em tôi khâu rọc lá, trụng qua nước sôi hay phơi nắng sau đó dùng khăn lau thật sạch. Để làm được chiếc bánh ít, người ta phải trải qua nhiều công đoạn khéo léo.
Đầu tiên mẹ dùng gạo nếp thơm vuốt cho sạch với nước giếng trong. Ngâm khoảng 3,4 tiếng, vớt gạo ra rá để cho ráo nước, rồi dùng cối đá xay gạo nếp thành bột mịn, sau đó cho vào chiếc túi vải dằn hơi nặng cho bột nhỏ nước, để được một khối bột dẻo, rồi đổ ra thau cho tí muối và tí đường vào nhồi đều. Nhân thì tùy theo sở thích mà có thể dùng đậu xanh, dừa, thịt, hay tôm... Đậu xanh đãi vỏ hấp chín giã nhuyễn trộn chung với đường hoặc muối (tùy khẩu vị) rồi viên lại thành những viên tròn đều nhau. Dừa nạo sợi nhỏ rồi thêm đường để làm nhân cho bánh ít dừa. Thịt hay tôm xắt nhỏ xào chung với hành phi nêm gia vị mặn cho vừa ăn làm bánh ít trần, cứ mỗi thứ một ít nên mới được gọi là "bánh ít".
Bánh ít nhân dừa với đường
Khi xong phần nhân, mẹ mới bắt đầu nhào bột, nhào cho đến khi bột hết dính tay... ngắt từng miếng bột vừa phải, nắm tròn vừa lòng bàn tay, đập dẹp ra và bỏ nhân vào giữa sau đó vo tròn trong lòng bàn tay. Dùng lá chuối xứ đã quét qua một lớp mỏng dầu đậu phộng để gói bánh, bột nếp khi nấu chín rất dẻo nhờ có lớp dầu đó mà bánh không bị dính vào lá. Bánh gói xong xếp bánh vào rổ rá thưa cho vào xoong to hấp cách thuỷ, bánh được hấp chín, khi bóc ra, mùi thơm của lá chuối, mùi bột nếp xen lẫn mùi nhân của lắm thứ thơm ngào ngạt... sờ tay vào chiếc bánh nóng mềm "nún nín" chỉ muốn bóc liền ăn ngay.
Có nơi, người ta hấp bánh trần, khi bánh chín sau đó mới gói để giữ màu xanh của lá chuối. Ngoài bánh ít bột nếp màu trắng, thỉnh thoảng mẹ lại làm bánh ít lá gai màu đen nhân đậu xanh. Cũng có loại làm bằng bột khoai mì, bột củ dong... Bánh ít để càng nguội, ăn càng ngon. Cắn một miếng bánh, độ mềm mại, dẻo dai của bánh cộng với nhân bánh thấm tháp, vị ngon cứ đọng nơi đầu lưỡi... Cả nhà tôi ai cũng "nghiện" cái món bánh quê mùa, nhưng ngon đậm đà khó quên này... Có lẽ vì vậy mà mẹ và nội cứ làm món bánh này cho cả nhà thưởng thức thường xuyên.
Bánh ít là loại bánh ngon không thể thiếu được trong ngày giỗ, ngày chạp, cúng ngày Rằm, nên người ta thường hay làm trước để cúng ông bà, cha mẹ. Bánh cúng xong được dọn lên mâm cỗ làm món tráng miệng và gởi biếu người thân về làm quà cho những người cao tuổi và cháu bé trong gia đình họ. Đây cũng là nét riêng trong văn hoá ẩm thực và văn hoá ứng xử sản vật "đối nội, đối ngoại", làm quà biếu người thân, bạn bè nơi phương xa mang theo, như để thể hiện tấm lòng thơm thảo quý mến của gia chủ... "Bánh ít... nhưng tình nhiều".
Theo 24h
Về Tam Kỳ thưởng thức mít hông trứ danh Quả mít được đùng để chế biến thành nhiều món từ khi còn đầy nhựa cho tới khi đã tỏa mùi hương thơm ngát. Tất cả đều mang đậm hương vị của xứ Quảng. Trong đó mít hông là món bao người thưởng thức một lần là nhớ mãi không quên. Giao mùa, trời lúc nắng lúc mưa, những cơn mưa bất chợt...