Đại dịch Covid-19 khiến bất bình đẳng giáo dục ngày một tồi tệ hơn

Khoảng cách về giáo dục giữa các nền kinh tế phát triển và các nước có trình độ phát triển trung bình và thấp càng nới rộng bởi nhiều nước không thể cung cấp dịch vụ học trực tuyến.

Ảnh: Reuters

Trường học tại hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới hiện vẫn đang hoàn toàn đóng cửa bởi đại dịch Covid-19, điều này khiến cho khoảng cách về giáo dục giữa các nền kinh tế phát triển và các nước có trình độ phát triển trung bình và thấp càng nới rộng bởi nhiều nước không thể cung cấp dịch vụ học trực tuyến.

Vào tháng 6/2020, phần lớn trường học tại Uruguay mở cửa trở lại, trường học tại Nhật, Australia và Việt Nam cũng vậy.

Tuy nhiên, nhóm nước này chỉ là thiểu số. Theo tính toán của UNESCO, chỉ 49 nước, tức khoảng 23% trong tổng số 210 nước và vùng lãnh thổ có thể thực hiện được việc đưa học sinh từ cấp tiền tiểu học cho đến trung học đến trường, tính đến ngày 18/7/2020.

Còn 54 nước và vùng lãnh thổ, trong đó có bao gồm Mỹ, Anh, Đức và Trung Quốc cũng chỉ mới mở cửa lại một phần trường học.

Tuy nhiên tại khoảng 51% các nước và vùng lãnh thổ, trường học vẫn bị đóng cửa hoàn toàn. Khoảng 1,07 tỷ trẻ em trên thế giới sống tại các khu vực này, chiếm khoảng 60% trẻ em trên khắp thế giới.

Tình trạng trường học đóng cửa kéo dài khá phổ biến tại các nước phát triển châu Á, châu Phi và Nam Mỹ. Nếu xét theo mức thu nhập, khoảng 90% các nước thu nhập thấp và trung bình thấp hiện vẫn không thể mở lại trường học do dịch Covid-19.

Tình trạng đóng cửa trường học ảnh hưởng đến giáo dục theo một cách tiêu cực. Nghiên cứu từ một số nhà nghiên cứu thuộc nhiều trường đại học ví như đại học Brown cho thấy rằng với năm học bắt đầu từ mùa thu năm nay, các trường tiểu học tại mỹ sẽ chỉ được dạy từ 37% đến 50% chương trình toán so với mức thông thường hàng năm.

Kết quả nghiên cứu của giáo sư Harris Cooper thuộc đại học Duke cho thấy trẻ em đến từ các gia đình có thu nhập thấp thường có điểm toán thấp hơn sau một kỳ nghỉ hè, điều này thậm chí diễn ra từ trước đại dịch. Tại một số nước, tình trạng trường học đóng cửa đã kéo dài hơn 4 tháng, điều này chắc chắn tác động xấu đến chất lượng giáo dục.

Ngân hàng Thế giới ước tính rằng thiếu đi phản ứng chính sách phù hợp từ chính phủ các nước, tình trạng đóng cửa trường học kéo dài đến 5 tháng sẽ khiến cho thu nhập trong suốt cuộc đời của những đứa trẻ này giảm đến 10 nghìn tỷ USD.

Tình trạng đóng cửa trường học cũng khiến cho vấn đề bất bình đẳng tại nhiều nước, đặc biệt nhóm nước đang phát triển trở nên tồi tệ hơn.

Vào tháng 5/2020, Tổng thống Philippines đã đưa ra những ưu tiên của riêng chính phủ ông trong việc giữ đất nước an toàn: “Đối với tôi, vắc xin cần phải được ưu tiên đầu tiên. Nếu hiện tại đã có vắc xin, và mọi chuyện sẽ là ổn”. Ông khăng khăng giữ quan điểm rằng cho tới khi có được vắc xin, trường học không thể mở cửa trở lại.

Nếu tình trạng đóng cửa trường học tiếp diễn, theo tổ chức phi chính phủ Save the Children, 10 triệu đứa trẻ tại các nước đang phát triển sẽ khó có thể đến trường. Điều này sẽ gây ra nhiều tác động lên nhiều vấn đề như lao động trẻ em và kết hôn trẻ em. Khi đại dịch kéo dài và tình trạng gián đoạn kinh tế tiếp diễn, động lực làm việc kiếm tiền sẽ lớn hơn đi học.