Đặc sản cá trích “ăn tươi nuốt sống” nổi tiếng ở Đà Nẵng

Cá trích tươi sống sau khi đánh bắt từ làng chài Nam Ô được đem sơ chế sạch, tẩm ướp gia vị rồi làm thành món đặc sản gỏi cá khô hoặc gỏi ướt, ăn kèm nước chấm đặc trưng.

Đà Nẵng không chỉ là điểm đến du lịch nổi tiếng bậc nhất cả nước với phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp mà còn “níu chân” du khách bởi nền ẩm thực phong phú, mang đậm hương vị miền biển.

Ngoài những đặc sản trứ danh như mực rim me, nem tré, chả bò, bánh khô mè,…, ở Đà Nẵng còn có một món ngon dân dã, chứa đựng tinh hoa ẩm thực cả một vùng. Đó chính là gỏi cá trích làng chài Nam Ô.

Gỏi cá trích làng chài Nam Ô – một trong những đặc sản nổi tiếng Đà Nẵng (Ảnh: Hồng Duyên).

Món ăn này được gọi tên theo nơi khởi nguồn của nó là làng chài Nam Ô. Ngôi làng này nằm ở cửa sông Cu Đê, dưới chân đèo Hải Vân thuộc quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng và đã có tuổi đời hàng trăm năm.

Trước đây, gỏi cá Nam Ô là món ăn dân dã của ngư dân Đà Nẵng, được chế biến từ những loài cá có nhiều ở đây như cá mòi, cá tớp, cá cơm… nhưng ngon nhất vẫn là cá trích. Vì không có điều kiện chế biến kỳ công và muốn thưởng thức hương vị tươi ngon của cá biển, họ tự sáng tạo món gỏi và sử dụng trong gia đình với nhau.

Từ món ăn dân dã của ngư dân Đà Nẵng, gỏi cá trích thành đặc sản nức tiếng, hấp dẫn du khách thập phương (Ảnh: @trungbuii).

Dần dần, gỏi cá trích Nam Ô được nhiều người biết đến và yêu thích, trở thành đặc sản làm nên “thương hiệu” của làng chài nói riêng và Đà Nẵng nói chung. Cá trích ở vùng biển Nam Ô có quanh năm, được đánh bắt tươi mới mỗi ngày với phần thịt ngon ngọt, săn chắc.

Để chế biến món gỏi ngon, người dân Đà Nẵng phải lựa chọn cá trích được đánh bắt vào buổi sáng sớm, kích thước đều nhau cỡ hai đầu ngón tay. Những con cá tươi rói khi ấy vẫn giữ được hương vị thơm ngon, ngọt thịt.

Cá trích được sơ chế sạch, thái phi-lê rồi đem tẩm ướp các gia vị như riềng, tỏi, ớt,… để khử tanh, làm dậy mùi thơm (Ảnh: Hồng Duyên).

Cá được làm sạch vảy, cắt đầu, bỏ ruột, rút xương, sau đó đem rửa lại với nước và thái lát mỏng vừa ăn. Để khử mùi tanh của cá, người dân nơi đây thường áp dụng một bí quyết nhỏ là thêm chút muối và giấm khi rửa cá.

Thịt cá được làm sạch sẽ có thể chế biến thành hai món, đó là gỏi cá trích ướt và gỏi cá trích khô. Với món gỏi khô, người ta làm tái thịt cá trích bằng chanh, dấm, chanh, sau đó ép ráo nước. Tiếp tục ướp thịt cá trích với các gia vị cay nóng như ớt, gừng để khử tanh rồi trộn thêm thính và chút mè rang, vừa tạo cho món ăn có màu sắc bắt mắt, vừa làm dậy mùi thơm.

Món gỏi này đòi hỏi quá trình chế biến kỳ công để giữ được vị ngọt, thanh mát của thịt cá trích (Ảnh: @quemidang).

Thực khách thưởng thức gỏi cá trích lần đầu có phần dè chừng nhưng nếu đã ăn quen thì sẽ thích thú hương vị của món ăn đặc trưng miền biển Đà Nẵng (Ảnh: Hồng Duyên).

Món gỏi ướt cũng được chế biến tương tự như gỏi khô nhưng thay vì trộn cá với thính, người ta sử dụng nước dùng có vị cay được pha chế từ nước mắm ngon của làng chài Nam Ô cùng ít gừng, tỏi, ớt băm nhuyễn và đường. Những miếng cá thái mỏng được ngâm trọn trong phần nước đủ vị chua cay mặn ngọt càng làm tăng độ thơm ngon khó cưỡng.

Ngoài cá trích được chọn lựa và sơ chế kỹ càng thì nước chấm gỏi cũng được xem là linh hồn của món ăn. Phần nước ép cá thu được từ công đoạn tái chanh đem đun sôi, cho thêm nước mắm làng chài Nam Ô và các nguyên liệu khác gồm ớt bột, bột năng, đậu phộng giã nhuyễn. Nấu hỗn hợp đến khi sền sệt rồi múc ra bát, thưởng thức kèm gỏi.

Gỏi cá trích có hai cách chế biến là gỏi ướt và gỏi khô (Ảnh: @van0503).

Nước chấm sền sệt từ nước ép cá, mắm Nam Ô và bột năng, lạc, vừng mè rang,… là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng món gỏi cá (Ảnh: Hồng Duyên).

Dù có hai cách chế biến nhưng gỏi cá trích ướt hay gỏi cá trích khô cũng đều thưởng thức kèm bánh tráng nướng (bánh đa nem) và các loại rau sống. Ngoài những loại rau thông thường như xà lách, rau giá, bắp chuối bào, người dân Nam Ô còn ăn gỏi cá kèm với đinh lăng, rau trâm, chuối rừng, xoài sống, dưa leo, khế thái lát.

Cuộn gỏi cá với miếng bánh đa nem, thêm rau sống các loại rồi quệt với nước chấm đặc sánh, thực khách cảm nhận được vị thơm ngọt tự nhiên của cá trích, vị bùi ngậy của nước mắm pha lạc, mè rang cùng chút tươi mát của rau xanh. Tất cả hòa quyện lại với nhau tạo thành món ăn thanh nhiệt, giải ngấy rất hiệu quả.

Gỏi cá trích Nam Ô ăn kèm rau sống rất thanh mát, giúp giải ngấy hiệu quả (Ảnh: Hồng Duyên).

Cuộn một miếng gỏi cá trích, quệt với nước chấm, thực khách cảm nhận hương vị đậm đà miền biển như lan tỏa khắp khoang miệng (Ảnh: Hồng Duyên).

Thực khách cũng có thể thưởng thức món ăn theo cách khác là cho gỏi cá và nước dùng vào chén, thêm bánh đa nướng, rau sống đủ loại rồi trộn đều lên. Vị ngọt của thịt cá trích, nước dùng cay, miếng chuối xanh chan chát, lát khế chua và vị thanh mát của rau sống hòa quyện vào nhau tạo nên đặc sản trứ danh đất Đà thành.

Tới Đà Nẵng, du khách có thể tới làng chài Nam Ô để trực tiếp thưởng thức món gỏi cá trích nổi tiếng. Ngoài ra, các nhà hàng, quán ăn tại một số địa điểm du lịch trong trung tâm thành phố hay ven bãi biển cũng phục vụ món ăn độc đáo này.