Đã đến lúc ngừng tôn sùng các tỷ phú công nghệ

Việc tạp chí Time vinh danh Elon Musk là “ Nhân vật của năm” vấp phải nhiều chỉ trích từ các chính trị gia và giới truyền thông. Đã đến lúc ngừng xem tỷ phú công nghệ là anh hùng.

Trên Business Insider, tác giả Noam Cohen cho rằng nếu cứ mãi tôn thờ Elon Musk và các tỷ phú công nghệ khác như người hùng, chúng ta có nguy cơ phải đặt ra luật lệ riêng, có lợi đối với những doanh nhân này.

Sự ưu ái quá mức dành cho Elon Musk

Trong thời gian gần đây, CEO Tesla là tỷ phú công nghệ được nhắc đến nhiều nhất. Điều này phần nào có vẻ hợp lý.

Ông là người giàu nhất thế giới, tham gia các chương trình truyền hình, được 2 tạp chí danh tiếng Time và Financial Times chọn là “Nhân vật của năm”, đồng thời xuất hiện trong danh sách những người tạo ra cột mốc đột phá (Disruptor Hall of Fame) của Newsweek.

Elon Musk được Time vinh danh là “Nhân vật của năm”.

Rõ ràng Elon Musk là người có sức thu hút sự quan tâm của công chúng. Ông có hiểu biết về vũ trụ, hứa hẹn tạo ra thế giới xe tự lái và đưa con người du hành giữa các hành tinh.

Tuy nhiên, theo ý kiến của Noam Cohen, nếu để điều đó lấn át mọi thứ, chúng ta sẽ bỏ qua mặt tối đằng sau sự hào nhoáng của sự nghiệp Elon Musk.

Đó là những cáo buộc về việc xem thường an toàn của người lao động, làm trái quy định của chính phủ trong nhiều lĩnh vực (tài chính, giao thông, địa điểm làm việc), kế hoạch gây lộn xộn bầu khí quyển với các vệ tinh.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren của bang Massachusetts (Mỹ), không ngần ngại lên tiếng chỉ trích Elon Musk. Trên trang Twitter cá nhân, bà dẫn tin CEO Tesla được tạp chí Time vinh danh là “Nhân vật của năm”, cùng với lời bình gay gắt, yêu cầu thay đổi cách tính để ông này “phải thực sự trả thuế và ngừng gây phiền hà cho người khác”.

Không chỉ nhập nhằng trong vấn đề thuế, người giàu nhất hành tinh còn vướng vào những vụ bê bối khác. Theo Washington Post, 6 nữ nhân viên đã tố giác việc dung túng cho hành vi quấy rối tình dục diễn ra tại nhà máy của Tesla.

Trong đơn kiện, họ nói rằng đã “phải chịu những lời nhận xét và các cuộc gọi khiếm nhã, đụng chạm thân mật và phân biệt đối xử”. Những cáo buộc tương tự cũng xảy ra tại nhà sản xuất tên lửa SpaceX, một tập đoàn nổi tiếng khác do Elon Musk sáng lập và điều hành.

Ngoài ra, trong bài giới thiệu về “Nhân vật của năm”, Time ghi nhận sự xuất hiện ồn ào của Musk trên mạng xã hội, nhưng lập luận rằng ông ấy là một nhân vật tầm cỡ, người góp mặt trong nhiều công nghệ tiên tiến nên điều đó không ảnh hưởng đến giải thưởng.

Hãy ngừng thần tượng tỷ phú công nghệ

Theo Noam Cohen, nếu cứ mãi tôn sùng tỷ phú công nghệ như những vị anh hùng, chúng ta có nguy cơ “bẻ cong” các chính sách quan trọng, theo hướng có lợi cho những doanh nhân.

Các tỷ phú công nghệ chú trọng hiện thực hóa tầm nhìn cá nhân hơn là hành động vì lợi ích chung của nhân loại như họ phát biểu.

Tác giả cho rằng các tỷ phú, như Elon Musk, thường quyết định theo quan điểm của họ mà ít quan tâm đến tác động đối với công chúng. Musk coi ôtô điện là một cơ hội kinh doanh và đã nắm bắt tốt bằng cách thúc đẩy doanh số bán hàng.

Trước đó, ông ấy coi ngân hàng trực tuyến là một cơ hội và nhảy vào. Điều tương tự cũng đang diễn ra trong lĩnh vực du hành vũ trụ. Tuy nhiên, chính phủ Mỹ lại xem ôtô điện là một sản phẩm công cộng, cách thức giúp giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Điều quan trọng nhất, không nên nhầm lẫn rằng thành công và sự tự tin của các “ông trùm” như Elon Musk sẽ giúp nhân loại giải quyết các vấn đề cấp bách. Chúng ta vẫn phải đợi kết quả của các dự án do Bill Gates hay Jeff Bezos – những tỷ phú đã từng giữ danh hiệu người giàu nhất hành tinh – thực hiện, trước khi đánh giá về đóng góp thật sự của họ.

Theo một tác giả kỳ cựu của tạp chí Time, Elon Musk theo đuổi “chủ nghĩa nhân văn” tự định nghĩa. Ông làm điều “tốt nhất cho nhân loại” bằng tầm nhìn cá nhân, với quan điểm của riêng mình.

Nói cách khác, đó là kiểu chủ nghĩa nhân văn lợi dụng các chính sách xã hội, con người và thể chế để hiện thực hóa tầm nhìn cá nhân mà không cần đóng góp ngược trở lại.

Một số người nghĩ rằng Elon Musk khao khát được thay đổi thế giới, làm cho Trái Đất tốt đẹp hơn, tuy nhiên, Noam Cohen đánh giá người giàu nhất hành tinh thực chất đang tìm cách trốn tránh trách nhiệm đối với cộng đồng.