Đa dạng phương pháp, khơi gợi hứng thú khi dạy môn tích hợp

Triển khai dạy học môn tích hợp theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nhiều trường học đã từng bước tháo gỡ những khó khăn bước đầu.

Cô Nguyễn Thị Lĩnh – Trường THCS Tố Như ( Hoằng Hóa, Thanh Hóa) trong giờ dạy môn tích hợp Khoa học tự nhiên lớp 7.

Đồng thời, tập trung vào sự phát triển năng lực, kỹ năng của học sinh thay vì “học vẹt”.

Từng bước tháo gỡ khó khăn

Năm học 2022-2023, Trường THCS Tố Như (Hoằng Hóa, Thanh Hóa) có 9 lớp, với tổng số 355 học sinh. Năm học này, nhà trường tiếp tục triển khai Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 đối với khối lớp 6, 7.

Cô Trần Thị Tuyết – Phó Hiệu trưởng nhà trường, phụ trách chuyên môn cho biết, thuận lợi đối với nhà trường khi triển khai Chương trình GDPT 2018 đó là đảm bảo số lượng giáo viên các bộ môn. Vì vậy, ngay sau khi có công văn chỉ đạo, nhà trường đã xây dựng kế hoạch, chương trình phù hợp với học sinh (HS), điều kiện của nhà trường và địa phương.

“Trên cơ sở đảm bảo về đội ngũ, nhà trường cũng căn cứ vào chuyên môn, năng lực và sở trường của từng giáo viên để phân công nhiệm vụ. Vì vậy, các thầy, cô giáo rất hài lòng, công tác giảng dạy cũng đi vào ổn định ngay từ đầu năm học”, cô Tuyết nói.

Theo cô Tuyết, đối với những môn học tích hợp như Khoa học tự nhiên hiện vẫn do giáo viên phân môn Vật lý, Hóa học, Sinh học phụ trách. Trong khi đó, môn Lịch sử và Địa lý sẽ do giáo viên Lịch sử, Địa lý giảng dạy. Bởi vì là môn tích hợp, nên khó khăn trong công tác soạn bài, lên lớp, việc ghi chép của HS cũng không thuận tiện.

Đầu tư thời gian tìm hiểu, nghiên cứu bộ môn đã giúp cô Lê Thị Hải – Trường THCS Tố Như từng bước tháo gỡ khó khăn khi giảng dạy môn tích hợp Lịch sử và Địa lý. Ngoài tham gia tập huấn theo yêu cầu, cô Hải cũng tích cực tham gia các buổi sinh hoạt chuyên môn ở cả hai phân môn; dự giờ học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp,…

Em Lê Xuân Bình, lớp 7A, Trường THCS Tố Như (Hoằng Hóa, Thanh Hóa) tự tin thuyết trình trong giờ học môn Lịch sử và Địa lý.

“Nguyện vọng của tôi đó là vẫn muốn có những lớp chuyên sâu, để giáo viên có thể tự tin dạy được cả 2 phân môn trong 1 môn học tích hợp. Với phân môn đang phụ trách, tôi thường kết hợp nhiều phương pháp cả truyền thống lẫn hiện đại để xóa bỏ sự nhàm chán, khơi gợi hứng thú cho HS.

Đặc biệt, việc sử dụng triệt để đồ dùng trực quan như ti vi, máy chiếu, lược đồ, bản đồ,… cũng giúp học sinh tiếp thu bài một cách dễ dàng và hiệu quả hơn”, cô Hải chia sẻ.

Phương pháp phù hợp theo chủ đề

Đánh giá về môn Khoa học tự nhiên của Chương trình GDPT 2018, cô Nguyễn Thị Cẩm Tú – Trường THCS Minh Khai (TP Thanh Hóa) cho rằng, đây là môn học “mới nhưng lại không mới”. Bởi, trên thực tế đó là sự tích hợp nội dung của các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học.

Vì vậy, hiện giáo viên của nhà trường vẫn thực hiện dạy song song cả 3 nội dung. Tuy nhiên, chủ đề chuyên sâu vào môn nào thì sẽ do giáo viên của môn đó phụ trách.

Theo cô Tú, ưu điểm của Chương trình mới đó là không đặt nặng về kiến thức, mà tập trung vào năng lực của HS. Đây là điều rất tốt, hướng vào sự phát triển năng lực, kỹ năng của HS, đồng thời bám sát yêu cầu của Chương trình GDPT 2018 đề ra.

Là môn khoa học gắn liền với thực tiễn đời sống, vì vậy phương pháp giảng dạy của giáo viên cũng cần phù hợp theo chủ đề. Với HS, để học tốt môn này, ngoài việc chăm chú nghe giảng, các em cũng phải chủ động trong việc học, từ việc chuẩn bị bài tập ở nhà theo yêu cầu, HS cũng cần thực hành nhiều hơn thay vì “học vẹt”.

“Ở chương trình lớp 6, 7 hầu hết các chủ đề đều khá gần gũi với đời sống. Vì vậy, tôi thường bắt đầu bằng một sự vật, hiện tượng trong đời sống để tạo ra tình huống có vấn đề nhằm kích thích não bộ của học sinh trước khi vào bài học mới”, cô Tú chia sẻ.

Cô Nguyễn Thị Cẩm Tú và học trò Trường THCS Minh Khai (TP Thanh Hóa).

Sau mỗi bài dạy, cô Tú cũng thường cho học trò vẽ sơ đồ tư duy về nội dung đã học để có cái nhìn tổng quát. Ngoài ra, cô Tú cũng thường xen kẽ trò chơi khi giảng dạy hoặc sử dụng phương pháp hội thảo thuyết trình. Với phương pháp này, HS sẽ chuẩn bị nội dung thảo luận để nảy ra vấn đề, từ đó giáo viên sẽ kết luận.

“Với Chương trình GDPT 2018 không đặt nặng về kiến thức, vì vậy HS hoàn toàn có đủ thời gian để làm bài”, cô Tú nói.

Trong khi đó, cô Nguyễn Thị Lĩnh – Trường THCS Tố Như thường tận dụng triệt để công cụ hỗ trợ như máy chiếu, ti vi kết hợp nhiều phương pháp khi giảng dạy phân môn Vật lý của môn Khoa học tự nhiên lớp 6.

“Nhìn chung kiến thức của bộ môn Khoa học tự nhiên lớp 6 khá vừa sức với HS, các em cũng hào hứng với môn học. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là có tới 3 giáo viên phụ trách môn học nên kiến thức chưa được liền mạch”, cô Linh chia sẻ.

“Môn Lịch sử và Địa lý giúp em thỏa sức khám phá các nền văn minh từ thuở sơ khai của các nước trên thế giới. Khi học môn này, em cũng rèn luyện các kỹ năng quan trọng như thuyết trình cùng sự tự tin đứng trước đám đông”, em Lê Xuân Bình, lớp 7A, Trường THCS Tố Như chia sẻ.

“Sau hơn 1 năm làm quen và triển khai chương trình dạy môn tích hợp, hầu hết các thầy, cô đã làm quen với công việc này. Nhờ vậy, những khó khăn từng bước được tháo gỡ với sự phân công phù hợp, nhịp nhàng giữa các giáo viên”, cô Trần Thị Tuyết – Phó Hiệu trưởng Trường THCS Tố Như (Hoằng Hóa, Thanh Hóa).