Cuộc đua phát hành trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản nóng trở lại
Thời gian qua, “cuộc đua” phát hành trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản không chỉ gây chú ý với lượng lớn mà còn ghi nhận mặt bằng lãi suất cao.
Ảnh: Kinhtedothi.vn
Số liệu từ công ty chứng khoán SSI cho thấy, trong tháng 10/2019, có 17.071 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành. Trong đó, các doanh nghiệp bất động sản đã vượt qua khối ngân hàng thương mại để trở thành khối doanh nghiệp phát hành trái phiếu lớn nhất với 9.349 tỷ đồng. Không chỉ là nhóm có lượng phát hành trái phiếu lớn nhất mà đây cũng là nhóm doanh nghiệp có mức lãi suất cao nhất.
Trong khi phát hành trái phiếu của các nhà băng chỉ dao động quanh ngưỡng 7-8%, thì trái phiếu những doanh nghiệp bất động sản chào lãi suất 11-13%, cá biệt có những đợt phát hành tới 20%.
Theo thông tin từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), CTCP Đầu tư Kinh doanh Bất động sản Star Beach đã phát hành lô trái phiếu với tổng giá trị phát hành 150 tỉ đồng. Đáng chú ý, lô trái phiếu trên có lãi suất lên đến 18%/năm và không có tài sản đảm bảo.
Mới đây nhất, trong tháng 10/2019, công ty cổ phần Bất động sản Sài Gòn Vina (Land Saigon) cũng thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư khi phát hành 1.850 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 3 năm, lãi suất cố định 11%/năm. Điều đáng nói, doanh nghiệp này phát hành một lượng trái phiếu lớn trong khi dòng tiền hoạt động kinh doanh lại đang bị âm. Theo đó, báo cáo tài chính quý III/2019 của Land Saigon cho thấy, trong quý III và lũy kế 9 tháng đầu năm 2019, Land Saigon chỉ ghi nhận doanh thu hoạt động tài chính và không có doanh thu từ hoạt động bán hàng. Hệ số nợ trên tổng tài sản của doanh nghiệp lên tới 69%, trong đó chủ yếu là những khoản nợ dài hạn.
Nguyên nhân khiến doanh nghiệp bất động sản “đua” phát hành trái phiếu
Theo ông Vương Hoàng Sơn, Trưởng phòng Kinh doanh Trái phiếu, Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT, khuynh hướng gia tăng giá trị phát hành của doanh nghiệp bất động sản trong những tháng vừa qua, không chỉ cho thấy trái phiếu đang trở thành một kênh huy động vốn quan trọng của các doanh nghiệp bất động sản, mà còn là một kênh đầu tư hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.
Video đang HOT
Lý giải về điều này, ông Sơn cho biết, xu hướng tăng trong giá trị phát hành của nhóm ngành bất động sản là do định hướng thắt chặt tín dụng của chính phủ và ngân hàng nhà nước vào lĩnh vực bất động sản.
Cùng với đó, bản thân các ngân hàng khi cho doanh nghiệp bất động sản vay cũng có xu hướng chuyển đổi khoản vay thành trái phiếu để có tính thanh khoản cao hơn. Bên cạnh đó, về phía tổ chức phát hành, các doanh nghiệp bất động sản cũng muốn đa dạng hóa nguồn vốn để tránh phụ thuộc vào ngân hàng hay thị trường chứng khoán.
Rủi ro lớn cho nhà đầu tư và doanh nghiệp
Theo ông Sơn, mặt bằng lãi suất trái phiếu đã tăng khoảng 0,5 điểm phần trăm trong năm 2019. Trong khi đó, một số ít trái phiếu có lãi suất vượt hẳn so với mặt bằng chung, lên đến 13-14% hay 20%. Việc phát hành trái phiếu với lãi suất cao sẽ tiêu cực đến khả năng chi trả, lợi nhuận của doanh nghiệp. Song, mức độ ảnh hưởng sẽ rất khác nhau tùy từng doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp có đòn bẩy cao bị ảnh hưởng nặng nhất.
Theo ông Trương Hiền Phương, Giám đốc cấp cao Công ty cổ phần Chứng khoán KIS, việc phát hành thêm lượng lớn trái phiếu trong bối cảnh dòng tiền hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đang bị âm là khá rủi ro. Rủi ro cho chính doanh nghiệp phát hành cũng như nhà đầu tư.
Lý giải thêm về điều này, ông Phương cho hay, thông thường các doanh nghiệp khi phát hành trái phiếu phải đảm bảo tổng tài sản lớn hơn tổng khối nợ muốn huy động vào. Nếu cơ cấu nợ quá lớn so với tổng tài sản hoặc vốn điều lệ sẽ khiến hoạt động của doanh nghiệp mất cân đối, có nguy cơ dẫn đến phá sản trong tương lai khi có rủi ro phát sinh.
“Các doanh nghiệp khi phát hành trái phiếu phải có dự án cụ thể; có phương án sử dụng dòng vốn cũng như lợi nhuận mang về của dự án phải đảm bảo cao hơn chi phí vốn huy động thì mới khả thi. Trường hợp doanh nghiệp phát hành trái phiếu có phương án sử dụng vốn thiếu minh bạch, không có tính khả thi thì rủi ro rất lớn cho các nhà đầu tư”, ông Phương cho biết.
Trong khi đó, chuyên gia kinh tế Bùi Quang Tín cho rằng, về nguyên tắc, lãi suất cao đi kèm với rủi ro cao. Trong thời điểm này, những kênh đầu tư có tỷ suất sinh lời trên 10%/năm sẽ có rủi ro càng lớn. Điều này càng quan trọng khi cách thức tiếp cận thông tin về doanh nghiệp của nhà đầu tư hiện nay vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn. “Vì vậy, nhà đầu tư muốn mua trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là của các công ty bất động sản cần đặc biệt chú trọng các yếu tố như độ minh bạch của báo cáo tài chính, tính pháp lý của dự án, độ hợp lý trong vấn đề định giá…”, chuyên gia Bùi Quang Tín chia sẻ.
Nguồn Tổng hợp
Trái phiếu bất động sản lãi cao ngất ngưởng nhưng 'ế' nhất
Mặc dù trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản có mức lãi suất cao nhất thị trường nhưng đây lại là nhóm có tỷ lệ phát hành thành công thấp nhất, bởi địa ốc là lĩnh vực kinh doanh yeu cầu vốn lớn và tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Nhiều doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu để huy động vốn sau khi bị siết tín dụng - Ảnh: Intetnet
Trái phiếu bất động sản lãi cao nhất thị trường
Theo Công ty cổ phần Chứng khoán SSI, trong 8 tháng năm nay, bất động sản là lĩnh vực có số doanh nghiệp tham gia chào bán trái phiếu doanh nghiệp đông đảo nhất với 44/108 doanh nghiệp. Các doanh nghiệp bất động sản đã phát hành 36.876 tỉ đồng, chiếm hơn 31% tổng giá trị phát hành, đứng thứ hai sau khối ngân hàng thương mại.
Tuy nhiên, thống kê của SSI cho thấy, qua 139 đợt chào bán với 47.800 tỉ đồng trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản, chỉ có trên 36.000 tỉ đồng trái phiếu được phát hành thành công, tương đương với tỷ lệ hơn 77% - mức thấp nhất trong các nhóm.
Mặc dù lượng phát hành thấp nhất nhưng lãi suất trái phiếu bất động sản thuộc nhóm cao nhất thị trường, với mức trung bình là 10,01%/nam. Cụ thể, SSI cho biết, trái phiếu bất động sản có mức lãi từ 10% đến dưới 11%/năm chiếm tỷ trọng lớn nhất (tương đương 41,5%); từ 11% đến dưới 12%/năm chiếm 21,5%. Đặc biệt, có 8 lô phát hành của 5 doanh nghiệp với tổng giá trị phát hành là 2.079 tỉ đồng trái phiếu có lãi suất từ 12%/năm trở lên (tương đương tỷ trọng 5,7%).
Còn theo số liệu của Ủy ban chứng khoán và các thành viên thị trường, trong nửa đầu năm đã có khoảng 3 tỉ USD trái phiếu doanh nghiệp được phát hành, trong đó ngân hàng và bất động sản là hai chủ thể chính. Cuộc đua phát hành trái phiếu được đẩy nhanh không chỉ gia tăng về quy mô, mà mức lãi suất cũng lên cao đột biến.
Đáng chú ý, trong khi phát hành trái phiếu của các nhà băng chỉ dao động quanh 7-8%, thì trái phiếu những doanh nghiệp bất động sản chào lãi suất 11-13%, cá biệt có những đợt phát hành gần 14,5%. Phần lớn được thực hiện bằng hình thức riêng lẻ, không chuyển đổi, không tài sản đảm bảo.
Trong khi đó, Công ty Chứng khoán Rồng Việt cũng nói rằng, mặt bằng lợi tức của trái phiếu doanh nghiệp ở mức 8-10%/năm (đối với trái phiếu thông thường, kỳ hạn 1-3 năm). Mức này cao hơn đáng kể so với lãi suất huy động từ 6,6-7,3%/năm đối với các kỳ hạn tương tự tại các ngân hàng.
Rủi ro cao
Theo SSI, sở dĩ trái phiếu bất động sản lãi cao nhưng lại là nhóm có tỷ lệ phát hành thành công thấp nhất bởi địa ốc là lĩnh vực kinh doanh yêu cầu vốn lớn và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Bản thân các ngân hàng thương mại cũng phải áp hệ số rủi ro 50% với cho vay đảm bảo bằng nhà ở, quyền sử dụng đất và tỷ lệ 200% với cho vay đầu tư, kinh doanh bất động sản. Hệ số này còn tăng lên cao hơn nữa trong dự thảo thông tư thay thế. Do vậy, bất động sản là ngành rủi ro cao nên lãi suất trái phiếu ngành này thuộc nhóm cao nhất cũng là điều dễ hiểu.
Trước việc doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu lãi cao, mới đây, Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản yêu cầu các nhà băng tăng cường kiểm soát hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Theo đánh giá của cơ quan này, số dư đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của một số ngân hàng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản và tiếp tục tăng. Đặc biệt số dư đầu tư trái phiếu vào lĩnh vực xây dựng, bất động sản lớn, trong khi thị trường bất động sản chưa phục hồi vững chắc, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn.
Thêm vào đó, một số ngân hàng còn đầu tư trái phiếu với mục đích khác ở mức cao và biến động lớn, khó kiểm soát; tiếp tục đầu tư trái phiếu với mục đích cơ cấu lại nợ của tổ chức phát hành trong năm 2019. Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các nhà băng không được mua trái phiếu doanh nghiệp, trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của doanh nghiệp phát hành theo đúng quy định.
Ngân hàng kiểm soát chặt chẽ hoạt động đầu tư trái phiếu có mục đích đầu tư vào các chương trình, dự án thuộc lĩnh vực kinh doanh bất động sản hoặc tăng quy mô vốn của tổ chức phát hành hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản để hạn chế rủi ro...
Các chuyên gia Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS) cũng cho rằng, để phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp lớn mạnh và bền vững, Chính phủ cần nhanh chóng xây dựng các quy định về tổ chức xếp hạng tín nhiệm cho trái phiếu doanh nghiệp để tạo khung pháp lý cho thị trường thứ cấp phát triển, bảo vệ nhà đầu tư.
Đồng thời, trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ cần được niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán nhằm cung cấp đầy đủ thông tin và đăng ký tại Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD).
Phan Diệu
Theo motthegioi
Dấu hỏi lớn khi CTCK "ôm" gần 29.450 tỷ trái phiếu doanh nghiệp, "nghi vấn" các NHTM đang mua chéo trái phiếu của nhau Có thể các NHTM đã sở hữu chéo các trái phiếu của nhau, mục đích là để gia tăng nguồn huy động và nâng cao tỷ trọng vốn trung và dài hạn, đối phó với yêu cầu giảm tỷ trọng vốn ngắn hạn cho vay trung vào dài hạn của NHNN. Thống kê của CTCP Chứng khoán SSI cho thấy, trong 8 tháng...