Cuộc chiến Apple – Epic Games đến hồi khốc liệt

Phiên tòa cuối cùng giữa Apple và Epic Games đã khép lại vào ngày 24.5 vừa qua, thế nhưng sự việc vẫn chưa ngã ngũ.

Người dùng bị mắc kẹt trong cuộc chiến giữa hai công ty tỉ đô

Theo Washington Post, ngày 13.8.2020, Epic Games “châm ngòi” xung đột khi tung ra bản cập nhật trò chơi Fortnite . Bản cập nhật mới giúp khách hàng gửi tiền mua vật phẩm trực tiếp đến công ty mà không cần thông qua dịch vụ thanh toán trung gian của Apple. Phương án này có lợi cho đôi bên: khách hàng vừa được hưởng chiết khấu, Epic Games cũng không phải trả phí hoa hồng 30% cho Apple.

“Nhà táo” đáp trả bằng cách gỡ Fortnite khỏi App Store vì vi phạm quy định. Epic Games cũng không vừa, lập tức đệ đơn kiện Apple với cáo buộc độc quyền.

Lập luận của hai bên

Tại phiên tòa đầu tiên diễn ra ngày 3.5 năm nay, CEO Epic Games Tim Sweeney muốn Apple nới lỏng quy định, cho phép các công ty phân phối ứng dụng và thực hiện thanh toán bên ngoài App Store. Apple đang “trói chân” nhà phát triển và người tiêu dùng vào hệ sinh thái của họ. Các ứng dụng muốn xuất hiện trên iPhone và iPad đều phải vượt qua vòng xét duyệt trên cửa hàng ứng dụng. Trong khi đó với hệ sinh thái Android và máy tính bàn thông thường, khách hàng có thể tải ứng dụng từ bất cứ đâu.

Từ chối thừa nhận mình là công ty độc quyền, Apple vẫn muốn giữ nguyên cách làm việc. Họ cho rằng giải pháp Epic Games đề xuất sẽ khiến iPhone không còn là nơi an toàn cho người dùng và quá trình thanh toán sẽ diễn ra hết sức lộn xộn. CEO Tim Cook nhiều lần nhấn mạnh không muốn đi ngược lại “lời hứa quyền riêng tư” với khách hàng.

Muốn biết một công ty có đang độc quyền hay không, đầu tiên cần hai bên đưa ra định nghĩa về thị trường, từ đó, thẩm phán sẽ chọn định nghĩa nào hợp lý hơn.

Epic Games định nghĩa thị trường là nơi phân phối ứng dụng trên App Store. Hiện giờ người dùng chỉ có thể tải ứng dụng thông qua Apple, do đó nó đang độc quyền. Mặt khác, Apple cho rằng thị trường bao gồm cả nền tảng ứng dụng di động lẫn nền tảng chơi game. Công ty cũng đang phải cạnh tranh khốc liệt với Huawei, Oppo, Vivo, với những hãng thiết bị game như Nintendo Switch, Xbox Series X và PlayStation 5 chứ không hề độc quyền.

Game ăn khách Fortnite gián tiếp “châm ngòi” vụ kiện

Tuy nhiên, tại phiên tòa hôm 24.5, thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers không ít lần tỏ ra hoài nghi trước lập luận của cả hai công ty. Thực tế, Apple đã cải tiến iPhone rất nhiều để tạo điều kiện cho những game như Fortnite hoạt động. Luật sư của Epic Games đồng tình nhưng vẫn kiên định với cáo buộc Apple độc quyền phân phối ứng dụng.

Jennifer Rie – nhà phân tích cấp cao tại Bloomberg Intelligence đánh giá: “Vụ án này vừa khó vừa mới lạ. Epic Games muốn tìm kiếm những biện pháp xâm phạm và quyết liệt. Thẩm phán đang ở trong tình huống không có lợi và bà phải đưa ra một quyết định chưa hề có tiền lệ. Nếu bà đứng về phía Apple, sẽ có rất nhiều chính trị gia và những nhà hoạt động chống độc quyền phản đối”.

Thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers đang thu thập bằng chứng để xem xét Apple có phải công ty độc quyền hay không, nhưng chắc chắn “táo khuyết” có hành vi phản cạnh tranh. Như vậy sẽ cần viện dẫn luật Cạnh tranh không lành mạnh của California thay vì đạo luật Chống độc quyền Sherman.

Ai sẽ thắng? Khi nào Fortnite trở lại App Store?

Đến thời điểm hiện tại, vụ kiện giữa Epic Games và Apple xem như đã đến hồi kết, nhưng chắc chắn đây không phải vụ kiện chống độc quyền cuối cùng trong ngành game. Sony cũng đang đối mặt với vụ kiện tập thể ở California với cáo buộc tính phí quá cao cho các trò chơi trên PlayStation 5.

Các chuyên gia nói với The Washington Post rằng Epic Games khó lòng thắng lớn. Viễn cảnh khả thi là Apple sẽ bị buộc sửa đổi một số quy định trên App Store.

Hoặc thẩm phán có thể yêu cầu Apple thỏa hiệp bằng cách bổ sung những lựa chọn thanh toán khác, như vậy người dùng có thể mua hàng ngoài hệ thống sẵn có của Apple.

Tranh minh họa CEO Tim Cook tại phiên tòa

Nếu Apple thắng, thẩm phán sẽ bác bỏ mọi cáo buộc của Epic Games và “nhà táo” không cần thay đổi bất cứ điều gì trên App Store. Nhưng ngay cả khi thắng, Apple vẫn bị chính phủ liên bang giám sát và tiếp tục đối mặt với vụ kiện tập thể từ nhiều nhà phát triển ứng dụng khác.

Bất kể ai thắng đi chăng nữa, bên thua đều được quyền kháng cáo.

Florian Ederer – Phó giáo sư kinh tế tại Trường Yale cho biết: “Theo luật chống độc quyền hiện hành của Mỹ, đặc biệt với cách thức các tòa án bảo thủ đã xử lý những vụ chống độc quyền trong 40 năm qua, sẽ rất thú vị khi xem xét cách thẩm phán xử lý vụ này. Có lẽ đây sẽ là khởi đầu một thời khắc mới trong cuộc chiến chống độc quyền công nghệ”.

Trong thời gian đó, Fornite vẫn chưa trở lại App Store, khiến cả hai “gã khổng lồ” thiệt hại nặng. Bản thân Apple kiếm được hơn 100 triệu USD từ Fortnite suốt 11 tháng qua, dù chỉ tốn 1 triệu USD để quảng bá Fortnite . “Nhà táo” hứa sẽ để Fortnite trở lại App Store một khi cả hai công ty tìm được tiếng nói chung, nhưng Epic Games từ chối.

Những khách hàng đã tải Fortnite về iPhone vẫn chơi game bình thường nhưng sẽ bị giới hạn trong bản cập nhật ngày 13.8.2020 và chỉ có thể chơi với những người truy cập game bằng điện thoại. Như CEO Tim Cook nói tại phiên tòa hôm 21.5, vụ kiện đang khiến “người dùng mắc kẹt giữa hai công ty”.

Tuy chưa xác định ngày cụ thể, thẩm phán Gonzalez Rogers dự kiến đưa ra phán quyết chung cuộc trước ngày 13.8.