Con người có tiêu hóa được ngô không?
Từ khi còn ở trên đĩa bàn ăn đến khi bạn đi cầu, hạt ngô có cách để nó vẫn là hạt ngô. Những hạt nhỏ bé màu vàng trong nhiều món ăn yêu thích của bạn dường như không hề được tiêu hóa.
Vậy làm sao ngô lại đi qua được hệ tiêu hóa mà vẫn còn nguyên như vậy? Và điều quan trọng hơn là bạn có nên ăn một loại thức ăn khó tiêu như vậy không?
Hóa ra hệ tiêu hóa của bạn làm việc nhiều hơn bạn tưởng, vì thế bạn không cần phải bỏ qua các món ăn có ngô. Theo Giáo sư dự khuyết Andrea Watson của Trường đại học Nebraska-Lincoln, Mỹ, chuyên gia về tiêu hóa của động vật nhai lại, thì nếu những hạt ngô có còn sót lại theo chất cặn bã của cơ thể thoát ra ngoài thì đó chỉ là vỏ của ngô mà thôi.
Hạt ngô mang vật liệu di truyền rất quý. Chìa khóa để hạt giống này tồn tại được chính là lớp vỏ ngoài màu vàng như sáp bảo vệ vật liệu di truyền khỏi thời tiết, sâu bệnh và vận chuyển. Lớp vỏ này khó bị phá vỡ thật ra lại là điều kiện lý tưởng cho loài cây này. Tính bền vững của lớp vỏ này chính là nhờ một chất xơ gọi là cellulose mà con người không có enzyme hay vi khuẩn đường ruột nào có thể tiêu hóa được.
Ngay cả các động vật nhai lại, như là gia súc, vốn có các enzyme để tiêu hóa cellulose cũng không thể tiêu hóa hoàn toàn loại hạt này. Mặc dù gia súc không ăn loại ngô non, ngọt và mềm như con người thường ăn, mà chúng ăn ngô già có thể để dành lâu, nhưng phân của chúng cũng còn nguyên hạt ngô. Các nhà nghiên cứu đã lấy những hạt ngô này ra và phân tích xem giá trị dinh dưỡng còn lại ra sao. Giáo sư Watson cho biết “hóa ra những hạt ngô này đã được tiêu hóa một phần”.
May mắn là cellulose chỉ chiếm khoảng 10% hạt ngô, vì thế 90% còn là chất dinh dưỡng. Ngô cũng là một nguồn chất xơ, tinh bột và các chất ô xy hóa (carotenoids) tốt cho chế độ ăn kiêng. Tuy vậy, vẫn có ít carotenoids trong ngô hơn so với một số loại rau ăn lá màu xanh.
Có một cách làm cho ngô dễ tiêu hóa hơn và làm cho hạt ngô không còn nguyên trong phân nữa, đó là chế biến. Càng chế biến kỹ, ngô càng dễ tiêu hóa, kể cả đối với người và động vật. Nghiền khô, xay ướt, nấu, tất cả các bước chế biến đều giúp phá vỡ các phân tử chất xơ khó tiêu hóa này.
Trên thực tế, hầu như chúng ta đều ăn ngô đã chế biến. Một báo cáo của Trường đại học Tufts, Mỹ, cho biết mỗi người Mỹ tiêu thụ khoảng 70kg ngô/ năm và phần lớn lượng ngô này không phải là ngô nguyên hạt vừa tách khỏi bắp, mà là ngô đã được chế biến thành bánh ngô mềm, ngô lát chiên, bỏng ngô và một lượng lớn dưới dạng sirô ngô giàu đường fructose.
Tuy nhiên, dễ tiêu hóa hơn không có nghĩa là tốt hơn cho sức khỏe. Các sản phẩm ngô đã qua chế biến thông thường, như là dầu ngô và xi rô ngô, bị mất hầu hết chất xơ có lợi và các chất dinh dưỡng. Hạt ngô còn nguyên trong phân có thể kỳ quái nhưng chúng không có hại cho sức khỏe của bạn.
Trên thực tế, đó là một dấu hiệu cho thấy bạn đã ăn ngô theo một trong những cách tốt nhất cho sức khỏe. Lời khuyên của Giáo sư Watson là bạn hãy nhai kỹ khi ăn ngô nguyên hạt.
"Đám cháy xác sống" bùng phát ở Bắc Cực
Những đám cháy rừng được các nhà khoa học đặt tên là "đám cháy xác sống" âm ỉ bên dưới lớp băng ở Bắc Cực suốt mùa đông bỗng bùng lên vào vừa qua khi băng tuyết phía trên tan chảy.
Cháy rừng bùng cháy khắp Siberia mùa hè 2020.
Năm 2020 là năm tồi tệ nhất đối với các vụ cháy rừng ở Bắc Cực được ghi nhận, kể từ khi việc giám sát đáng tin cậy bắt đầu cách đây 17 năm. Những đám cháy ở Bắc Cực vào mùa hè này đã giải phóng lượng carbon trong nửa đầu tháng 7 nhiều hơn cả một quốc gia có diện tích như Cuba hoặc Tunisia trong một năm.
Theo giám sát của Dịch vụ giám sát khí quyển Copernicus, tổ chức giám sát Trái đất của Liên minh Châu Âu có hơn 100 ngọn lửa đã bùng cháy khắp Bắc Cực kể từ đầu tháng 6/2020.
"Rõ ràng là nó có liên quan. Chúng tôi thực sự không mong đợi để chứng kiến những mức độ cháy rừng này", nhà khoa học cấp cao của Copernicus, Mark Parrington thông tin.
Các đám cháy được gọi là "đám cháy thây ma" hay "đám cháy xác sống" do Copernicus theo dõi có khả năng đang âm ỉ bên dưới lớp băng và tuyết trong than bùn giàu carbon của lãnh nguyên Bắc Cực. Khi băng và tuyết tan chảy, những điểm nóng này có thể gây ra những đám cháy rừng mới ở thảm thực vật bên trên.
Dorothy Peteet, nhà khoa học nghiên cứu cao cấp tại Viện nghiên cứu không gian Goddard của NASA ở New York, cho biết: "Khi đám cháy đốt cháy các lớp than bùn trên cùng, độ sâu của lớp băng vĩnh cửu có thể sâu hơn, tiếp tục ôxy hóa lớp than bùn bên dưới".
Các đám cháy sau đó giải phóng carbon và mêtan từ than bùn, cả hai loại khí nhà kính góp phần làm Trái đất nóng lên. Nhưng "đám cháy thây ma" không phải là nguyên nhân duy nhất cho mùa cháy rừng khốc liệt; sét đánh và hành vi của con người cũng gây ra hỏa hoạn.
Parrington và các đồng nghiệp của ông trước đây đã theo dõi mùa cháy rừng năm 2019, nhưng rất ngạc nhiên về cách đám cháy bùng phát mạnh hơn trong năm nay trong suốt tháng 7.
Siberia không phải là điểm nóng cháy rừng duy nhất ở Bắc Cực vào mùa hè này. Bắc Alberta, Canada cũng bị ảnh hưởng đặc biệt.
Mùa cháy ở Bắc Cực kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10, với những đám cháy tồi tệ nhất thường xảy ra giữa tháng 7 và tháng 8. Mùa cháy năm 2019 đã phá vỡ kỷ lục về số vụ cháy và lượng khí carbon thải ra. Báo cáo của Copernicus chỉ ra rằng chỉ trong tháng 6, các đám cháy đã giải phóng 50 megaton carbon dioxide.
Các đám cháy năm 2020 đã vượt qua các đám cháy năm 2019. Copernicus ước tính rằng từ tháng 1 đến tháng 8, các đám cháy đã giải phóng 244 megaton carbon.
Theo Copernicus, các đám cháy cũng giải phóng các chất ô nhiễm khác khiến chất lượng không khí xấu đi ở châu Âu, Nga và Canada. Các nhà khoa học Trái đất đang lo ngại các điều kiện tương tự cho năm 2021 và có thể hơn.
"Chúng tôi biết rằng nhiệt độ ở Bắc Cực đang tăng với tốc độ nhanh hơn mức trung bình toàn cầu và điều kiện ấm hơn, khô hơn sẽ tạo điều kiện thích hợp cho đám cháy phát triển khi chúng bắt đầu. Việc giám sát của chúng tôi có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về tác động quy mô lớn hơn của cháy rừng và khói thải, có thể giúp các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân lập kế hoạch trước những tác động của ô nhiễm không khí", Parrington nhấn mạnh.
Cảnh báo nguy cơ nhựa nano có thể tích lũy trong rễ cây Nghiên cứu mới cho biết nhựa nano sẽ làm chậm sự phát triển của các loài thực vật trên cạn và dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng. Đồ họa cho thấy rễ và lông rễ hấp thụ nano, ở phía dưới là những mảnh rác thải nhựa. Các nhà nghiên cứu môi trường đã cảnh báo rằng vật liệu nano đe dọa sinh...