Con hay đố kỵ, cách nào giúp con?
Cậu bé Bin lên 8 t.uổi ngụ ở Q. Gò Vấp, TP.HCM luôn cảm thấy khó chịu khi thấy bạn bên hàng xóm có đồ chơi đẹp. Thấy ai có gì hơn mình là cu cậu lại tỏ ra hậm hực.
Tranh: Nguyễn Ngọc Thuần
Gia đình Bin rất phiền lòng về tính ghen ghét, đố kỵ của con nhưng rất khó nhắc nhở và giáo dục bé, vì chỉ động đến là cậu bé lăn ra ăn vạ.
Trong khi đó một số phụ huynh thấy con đố kỵ lại không quan tâm, cho rằng “con nít mà” nên đã không dạy con từ sớm.
Dưới góc độ tâm lý t.rẻ e.m, cha mẹ không nên bỏ qua khi thấy con đố kỵ vì sẽ ảnh hưởng không tốt cho việc hình thành nhân cách trẻ.
Trẻ đố kỵ vì không tự tin vào bản thân
Cha mẹ hãy tìm hiểu nguyên nhân sâu xa khiến trẻ đố kỵ. Dù lý do rất đa dạng nhưng chung quy lại là do trẻ tự ti về những điểm hạn chế của bản thân.
Trẻ cảm thấy bất an khi chứng kiến bạn được quan tâm nhiều hơn, em có nhiều áo quần hoặc đồ chơi hơn mình. Trẻ nghĩ mình không xinh đẹp sẽ đố kỵ với những bạn có hình thức đẹp hơn mình, trẻ gặp khó khăn trong học tập đố kỵ với những bạn học giỏi hơn…Tâm lý đố kỵ đó khiến trẻ không thể hòa đồng khi giao tiếp với mọi người.
Sự so sánh không thỏa đáng từ phía người lớn cũng khiến cho trẻ nảy sinh lòng đố kỵ. Do đó, nếu cha mẹ lấy điểm yếu của con ra chê bai, so sánh rằng con chưa bằng bạn bè sẽ làm tâm lý ganh tỵ của con càng tệ hại hơn.
Khi ấy, trẻ rất cần sự sẻ chia của cha mẹ để có thể kiểm soát cảm xúc tiêu cực của mình. Cha mẹ hãy chia sẻ để giúp trẻ giải toả những nỗi ấm ức trong lòng. Chỉ khi nào hiểu được nguyên nhân sinh ra tâm lý đố kỵ của con, cha mẹ mới có biện pháp giáo dục con hiệu quả nhất.
Ảnh: Dicas de Mulher
Giúp con thoát khỏi đố kỵ
Thứ nhất, giúp trẻ tạo dựng lòng tự tin. Những đ.ứa t.rẻ mang tâm lý đố kỵ thường không thấy những điều đáng quý của bản thân, ngại khám phá tiềm năng nên chưa nhận ra mình có ưu điểm và sở trường nào.
Video đang HOT
Thậm chí có trẻ do mang trạng thái đố kỵ quá nặng nề nên đã làm thui chột, hao tổn cả năng lực tiềm ẩn của mình. Cha mẹ cần hướng dẫn và giúp đỡ để trẻ dần dần lấy lại tự tin và nhận ra điểm mạnh của mình.
Thứ hai, cha mẹ trau dồi cho con khả năng nhìn nhận, phân tích vấn đề. Giải thích cho con rằng đố kỵ có thể phá hoại sự hòa hợp trong các mối quan hệ của con, bởi không một đ.ứa t.rẻ nào lại muốn chơi với người có tính đố kỵ.
Gia đình nên tạo điều kiện cho trẻ gia nhập các mối quan hệ xã hội, để trẻ nhận thấy mình không phải là trung tâm, là cái rốn của vũ trụ; rằng xung quanh trẻ có nhiều người giỏi hơn, có khả năng làm tốt nhiều điều hơn.
Cha mẹ cũng nên giúp con hình thành thói quen phân tích vấn đề, biết được rằng ai cũng có điểm mạnh, điểm yếu, biết thừa nhận sự thua kém của mình để nỗ lực vươn lên. Như thế, nếu gặp phải tình huống người khác giỏi hơn mình, trong lòng trẻ dù có nhen nhóm sự đố kỵ nhưng trẻ sẽ biết dùng lý trí khống chế cảm xúc tiêu cực.
Ảnh: VideoBlocks
Thứ ba, bồi dưỡng cho trẻ có tấm lòng bao dung, rộng mở và giữ gìn những tình cảm tốt đẹp.
Trong quá trình tác động lên trẻ, cha mẹ hãy khéo léo kể cho con nghe gương sáng những người thành đạt, khích lệ con khiêm tốn học hỏi những ưu điểm của người khác, tích cực nỗ lực vươn lên, chiến thắng bản thân, gạt bỏ dần tâm lý đố kỵ với người khác.
Khi trẻ gặp trở ngại hay thất bại, phải thẳng thắn nhìn nhận vấn đề một cách nghiêm túc, không để trẻ tức tối, nản chí mà biết vững tin làm lại từ đầu.
Khi sống bao dung, độ lượng, trẻ sẽ học hỏi được nhiều hơn và chế ngự dần tính ích kỷ của bản thân nên không đố kỵ với người khác nữa.
Thứ tư, hướng dẫn trẻ biến lòng đố kỵ thành động lực để phấn đấu vươn lên. Trẻ cần biết cách so sánh, học hỏi, theo đuổi và lấy những bạn xuất sắc làm gương; biết luôn quyết tâm để vượt lên những người giỏi hơn mình, nhưng quan trọng nhất là trẻ phải học cách chiến thắng bản thân.
Tóm lại, cha mẹ phải khéo léo giúp trẻ nhận ra rằng luôn có sự khác biệt giữa người này và người khác. Mỗi người cũng có điều kiện hoàn cảnh sống khác nhau, nên sẽ nhận được sự đối xử khác nhau. Vì thế, trẻ phải biết kiểm soát hành vi, không để tính đố kỵ làm lu mờ lý trí, phá vỡ cuộc sống của mình. Đó cũng là cách để trẻ hoàn thiện nhân cách cho bản thân.
LÊ PHẠM PHƯƠNG LAN (giảng viên tâm lý)
Theo tuoitre.vn
Làm gì khi con cộc cằn, thô lỗ?
Hầu hết cha mẹ sẽ không khỏi lo lắng và băn khoăn khi chứng kiến những lời nói, hành vi ứng xử thô lỗ, cộc cằn của đứa con yêu.
Khi trẻ có những lời nói và hành vi lỗ mãng xúc phạm người khác, hãy gọi trẻ đến trao đổi thẳng thắn - Tranh: LAP
Dưới góc độ tâm lý, những phản ứng tiêu cực như nói năng vô lễ với người lớn là hành vi khá thường gặp ở trẻ, nhất là khi trẻ gặp phải những điều căng thẳng, bức xúc nhưng vì non nớt nên chưa biết cư xử sao cho hợp lý.
Trong gia đình, cha mẹ là người gần gũi, quan tâm đến mọi mặt đời sống của trẻ. Do đó, trẻ cũng được sống thật nhất với những cung bậc tình cảm của mình. Tuy nhiên không vì thế mà cha mẹ phải cố chịu đựng hành vi thô lỗ của con, bởi điều đó sẽ cản trở việc thiết lập các mối quan hệ bạn bè của trẻ.
Nếu cha mẹ không giúp con nhận thức và kiểm soát kịp thời, chính trẻ là người bị tổn thương nhiều nhất vì không ai dám đến gần một người quá cộc cằn.
Luôn nghiêm khắc và dứt khoát
Khi trẻ có những lời nói và hành vi lỗ mãng xúc phạm người khác, hãy gọi trẻ đến trao đổi thẳng thắn, yêu cầu trẻ đứng đối diện với mình, giải thích cho trẻ hiểu hành vi dễ nổi nóng, hay la lối trong ứng xử và nói hỗn hào sẽ khiến cho người khác buồn lòng.
Luôn nhắc nhở để trẻ hiểu "không ai muốn nghe những lời chói tai". Sau đó, bình tĩnh mà nghiêm khắc nói với trẻ rằng: "Cách con phản ứng vừa rồi là hành vi thiếu lễ độ, bất kỳ ai chứng kiến đều rất bực bội và thất vọng. Nếu con còn tiếp tục cách ứng xử thô thiển đó, mọi người sẽ xa lánh con!"
Dạy trẻ hiểu rằng trong cuộc sống phải biết tôn trọng mọi người
Trước hết, bản thân cha mẹ cũng phải luôn tôn trọng trẻ, không dùng cách nói năng mỉa mai, coi nhẹ hay khinh thường trẻ. Nên nhớ rằng là con người ai cũng có lúc nóng nảy, bức xúc. T.rẻ e.m cũng vậy, nhất là khi khả năng kiềm chế bản thân của chúng còn non nớt.
Đặc biệt, trẻ rất dễ phản ứng thô bạo, nói xấc xược khi chúng cảm thấy ức chế, thất vọng. Cảm xúc này sẽ trôi qua mau nếu chúng nhận được sự yêu thương và giáo dục kịp thời đúng mực của cha mẹ và người thân.
Do vậy, dù phê bình trẻ cũng phải dùng những lời lẽ nhã nhặn, với thái độ ôn hòa, lịch sự. Điều quan trọng là phải chỉ ra cho trẻ biết hành vi của trẻ trái với chuẩn mực ở chỗ nào.
Không nên nhiếc móc trẻ nặng lời, không nên dùng đòn roi để răn đe. Làm vậy trẻ sẽ càng thêm tức tối mà bướng bỉnh, ương ngạnh, khó bảo.
Dạy con kiểm soát cảm xúc và hành vi
Thường trẻ phản ứng thô lỗ do chúng chưa biết cách bộc lộ một cách hợp lý, chính xác điều mình muốn nói hoặc trẻ đang ở trong trạng thái căng thẳng, khó chịu. Nhưng cũng có thể trẻ muốn gây sự nhằm lôi cuốn sự chú ý quan tâm từ người lớn.
Do vậy, cha mẹ cần sát sao hơn đến đời sống tinh thần của con, kiên nhẫn giúp con rèn kỹ năng diễn đạt mong muốn bằng một thái độ từ tốn; kỹ năng biết lắng nghe và thấu hiểu người khác; kỹ năng lựa chọn cách ứng xử cho hợp đối tượng...
Cha mẹ cần sát sao hơn đến đời sống tinh thần của con, kiên nhẫn giúp con rèn kỹ năng ứng xử - Ảnh: T.T.D.
Uốn nắn trẻ từng bước một
Đối đáp, đôi co với trẻ lúc chúng đang có những hành vi xấc xược, vô lễ chỉ như đổ thêm dầu vào lửa. Ngược lại, nếu bạn cho qua hành vi hỗn láo của trẻ cũng là phản giáo dục.
Cha mẹ hãy bình tĩnh để cho trẻ nguôi ngoai qua cơn tức tối, sau đó bảo trẻ nói ra những điều ấm ức, sẵn sàng nghe trẻ thổ lộ những nỗi bức xúc của mình. Hãy làm cho trẻ hiểu rằng bạn luôn ở bên cạnh con, giúp con tháo gỡ những băn khoăn trong cuộc sống.
Nhắc nhở cho trẻ biết rằng: "Dùng những cách ứng xử thô thiển không bao giờ là cách hay để giải quyết được vấn đề, mà có khi còn làm cho sự việc xảy ra nghiêm trọng hơn".
Một điều cần cho trẻ thấy là nếu trẻ không khắc phục những hành vi vô lễ, thì sẽ không ai dám chơi với con vì sợ bị "lây nhiễm" thói hung hăng, cộc cằn của con.
Trẻ sẽ kế thừa cách ứng xử từ cha mẹ
Trong cuộc sống hàng ngày, cha mẹ nên có lối ứng xử lịch sự, dùng những lời lẽ văn minh để nói chuyện với trẻ. Trong trường hợp giận con, cha mẹ phải cố gắng kiềm chế hết mình, không nên buông ra những câu n.hục m.ạ làm tổn thương trẻ.
Cha mẹ phải gương mẫu mọi lúc, mọi nơi, luôn sống đúng với chuẩn mực để được sự tôn trọng của trẻ. Trong ứng xử với mọi người, cha mẹ cũng nên khéo léo, tử tế.
Khi trong nhà có mâu thuẫn, cha mẹ hãy đưa ra cách giải quyết tế nhị, mềm mỏng mà hiệu quả để trẻ học hỏi và noi theo.
LÊ PHẠM PHƯƠNG LAN (giảng viên tâm lý)
Theo tuoitre.vn
Trước khi con vào lớp 1, cha mẹ nên dạy trẻ những bài học cơ bản này thì sẽ không lo con học kém Các bài học dưới đây sẽ giúp xây dựng nền tảng vững chắc về khả năng trí tuệ, tình cảm và kĩ năng xã hội của trẻ trước khi bước vào lớp 1. Nhờ đó, việc học tập suốt đời trở nên dễ dàng hơn, tư duy học tập linh hoạt hơn. Ứớc mong chính đáng của mọi ông bố bà mẹ khi...
