Con gái bác bảo vệ giành huy chương Toán quốc tế

Nữ sinh duy nhất của đội tuyển IMO Việt Nam sinh ra trong gia đình có bố làm bảo vệ, còn mẹ là thợ may. Với Thanh, việc học toán diễn ra tự nhiên, “vì yêu mà học, càng học càng khao khát tìm hiểu thêm”.

Đến với kỳ thi Olympic Toán học quốc tế (IMO) lần này, Chu Thị Thanh (học sinh lớp 12, Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc) là thành viên nữ duy nhất.

Chu Thị Thanh cũng là nữ sinh thứ 12 của Việt Nam dự thi Olympic Toán học quốc tế trong lịch sử 47 năm qua (1974-2020).

Thầy Lê Bá Khánh Trình, thầy Lê Anh Vinh và các thành viên trong đội tuyển Việt Nam tham dự IMO 2020. Nguồn: Bộ GD-ĐT

Thử thách đầu tiên của thầy

Trở về Vĩnh Phúc sau hành trình chinh phục tấm huy chương Olympic Toán học quốc tế, Chu Thị Thanh được chào đón trong niềm hạnh phúc và tự hào của gia đình, thầy cô.

Kết quả này không nằm ngoài dự đoán của thầy giáo Nguyễn Duy Liên, người trực tiếp giảng dạy và bồi dưỡng Thanh tại Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc.

“Thanh là nữ sinh đầu tiên của tỉnh Vĩnh Phúc tham gia dự thi IMO. Em cũng là nữ sinh Việt Nam duy nhất tham dự trong 5 kỳ IMO gần đây. Mình rất tự hào khi có một học trò như thế”, thầy Liên xúc động.

Thầy giáo Nguyễn Duy Liên và học sinh Chu Thị Thanh. Ảnh: Thầy giáo Nguyễn Duy Liên

Trước khi Thanh vào học tại Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc, thầy Liên đã từng rất ấn tượng với cô học trò nhỏ – lúc này đang học lớp 9 tại Trường THCS Vĩnh Tường.

Đó là thời điểm thầy Liên đi tới các trường cấp 2 “mũi nhọn” của tỉnh để tìm kiếm học trò tiềm năng, tạo nguồn học sinh giỏi từ sớm. Thầy Liên gặp Thanh và bị thu hút bởi sự bình tĩnh, luôn có những câu trả lời rất hay và bất ngờ. Vì thế, thầy Liên đã động viên em nên thi vào lớp chuyên Toán của trường chuyên tỉnh.

Năm đó, Thanh đỗ vào Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc với điểm số rất cao.

Ngày đầu tiên gặp gỡ học trò lớp 10, thầy Liên đưa ra một thử thách: “Nếu bạn nào có tên xuất hiện trên Tạp chí Toán học và Tuổi trẻ, thầy sẽ có một phần thưởng nóng”. Và Thanh chính là học sinh đầu tiên trong lớp được đăng bài trên tạp chí ấy.

Yêu thích môn toán một cách tự nhiên, luôn cầu tiến và bản lĩnh, đó là những điều khiến thầy Liên “nhắm” Thanh trở thành đại diện của trường tham gia các cuộc thi Học sinh giỏi khu vực đồng bằng Duyên hải Bắc Bộ năm lớp 10 và 11.

“Thanh đặc biệt giỏi mảng Hình học. Trong các cuộc khảo sát của trường hay các cuộc thi khu vực, em gần như luôn giữ vị trí đứng đầu và nổi trội hơn cả các bạn nam. Điển hình như hai lần tham gia cuộc thi Học sinh giỏi khu vực đồng bằng Duyên hải Bắc Bô, em đều đoạt được Huy chương Vàng”, thầy Liên kể.

Vì thế, thầy Liên không quá bất ngờ khi cô học trò đã vượt qua các anh chị lớp trên để góp mặt trong đội tuyển dự thi học sinh giỏi quốc gia khi còn đang học lớp 11. Đến năm lớp 12, Thanh tiếp tục tham dự kỳ thi này và giành được giải Nhì, đồng thời cũng là thành viên góp mặt trong đội tuyển IMO Việt Nam.

Trên 1.000 ngày gắn bó, Thanh luôn khiến thầy Liên bất ngờ bởi sự nghiêm túc, làm việc hiệu quả và lối học Toán “rất hay”. Nữ sinh cũng có nhiều bài đăng trên Tạp chí Pi và được các giáo sư đánh giá cao.

Nghị lực lớn của cô học trò nhỏ

Sinh ra trong gia đình có bố làm bảo vệ một trường tiểu học, còn mẹ là thợ may, từ nhỏ, Thanh đã sớm rèn cho bản thân ý thức tự giác và tự lập.

Từ những năm cấp 1, mặc dù luôn cảm thấy sự hấp dẫn ở môn Toán và mong muốn được theo đuổi nhưng Thanh không có nhiều điều kiện học tập. Đến khi lên cấp 2, theo học tại trường THPT Vĩnh Tường, thầy cô khích lệ Thanh nên thử sức với Cuộc thi Toán Singapore mở rộng. Năm ấy, Thanh giành được Huy chương Vàng.

“Việc đi tìm lời giải cho mỗi bài toán khó là một hành trình thú vị. Cảm xúc sau khi giải xong một bài toán khó cũng vô cùng đặc biệt”, Thanh nói.

Vì thế, với em, việc học toán diễn ra một cách tự nhiên, “vì yêu mà học, càng học càng khao khát tìm hiểu thêm”.

Chu Thị Thanh tại Đại hội thi đua yêu nước tỉnh Vĩnh Phúc lần thứ V. Ảnh: Báo Vĩnh Phúc

Đoạt Huy chương Đồng trong kỳ thi IMO 2020, Thanh thầm biết ơn người thầy đặc biệt.

“Quãng thời gian kể từ tháng 3, khi dịch Covid-19 bắt đầu căng thẳng, việc có tổ chức kỳ thi này hay không còn đang là một dấu hỏi, nhưng thầy Liên vẫn khích lệ và khuyên em nên kiên trì luyện tập. Em luôn biết ơn thầy về điều đó”.

Luôn chọn cách đồng hành cùng học trò, thầy Liên thường xuyên thay bố mẹ Thanh – hiện đã lớn tuổi – để đưa em xuống Hà Nội ôn luyện. Nhiều lần đến học cùng các giáo sư, Thanh xin thầy cho tự đi và cam đoan sẽ tự bảo vệ mình và tự trang trải chi phí được.

“Điều đó làm mình càng cảm phúc vì sự tự lập của em”, thầy Liên nói.

Vừa là thầy giáo, thầy Liên còn là đại diện phụ huynh của Thanh để trao đổi thông tin với những cha mẹ có con trong đội tuyển quốc tế. Dù không nói ra, nhưng thầy Liên vẫn luôn coi Thanh như con gái.

Thầy Liên luôn đồng hành cùng học trò

Trong suốt 90 ngày trước khi kỳ thi diễn ra, hai thầy trò thường xuyên phải học online do dịch Covid-19.

Mỗi ngày, thầy Liên giao cho Thanh 3 bài để làm từ 8h – 12h30. Sau đó, thầy sẽ trả đáp án và cả hai thầy trò cùng chữa bài.

90 ngày với 270 bài toán đã được hoàn thành, Thanh luôn khiến thầy Liên bất ngờ bởi những lời giải hay mà chính thầy cũng không thể ngờ tới.

“Chính Thanh cũng đã dạy cho mình nhiều bài học”, thầy Liên nói.

Với những kết quả đã đạt được, Chu Thị Thanh quyết định sẽ đăng ký vào ngành Khoa học máy tính của Trường ĐH Bách khoa Hà Nội.

“Em nghĩ đây sẽ là một môi trường phù hợp với tính cách của bản thân. Nếu có cơ hội, em cũng rất mong muốn được đi du học”, Thanh chia sẻ.