Cô trò chật vật chương trình lớp 1: Yêu cầu của Bộ có phù hợp thực tế?
Trước thực tế môn tiếng Việt chương trình lớp 1 mới khó hơn khiến cô trò chật vật, Bộ GD-ĐT và các sở đã liên tiếp đưa ra các văn bản chỉ đạo nhằm không gây quá tải. Liệu động thái này có làm giảm ’sức nóng’?
Chương trình lớp 1 mới thực hiện hơn 1 tháng, nhiều ý kiến từ giáo viên đến phụ huynh cho rằng nặng hơn so với chương trình cũ, nhất là môn tiếng Việt – ẢNH: NGỌC DƯƠNG
Giáo viên có được dạy chậm lại?
Văn bản mới nhất của Bộ GD-ĐT yêu cầu sở GD-ĐT chỉ đạo các nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục thực hiện chương trình lớp 1 theo hướng phân bổ hợp lý về nội dung và thời lượng dạy học giữa các môn học, hoạt động giáo dục để không gây quá tải, đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện chương trình mới được xây dựng theo hướng mở.
Ông Phạm Xuân Tiến, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội, cho rằng khác với trước kia, chương trình quy định cứng bài học này phải dạy trong mấy tiết, bài học kia dạy mấy tiết thì hiện nay giáo viên (GV) được trao quyền chủ động trong việc này. Tuy nhiên, theo ông Tiến, nếu GV còn “kêu” phần nội dung này đi nhanh quá hay chậm quá có thể là do GV hoặc cán bộ quản lý cấp trường vẫn còn quá máy móc khi dạy theo đúng tiến độ trong sách giáo khoa (SGK). Điều quan trọng là chuẩn đầu ra cuối kỳ và cuối năm học mới là quan trọng. Hơn nữa, cấp tiểu học lâu nay đã bỏ chấm điểm thường xuyên nên không lý do gì gây áp lực với học sinh (HS).
“Sắp tới sở sẽ yêu cầu rà soát lại, nơi nào chưa hiểu và vận dụng đúng tinh thần của kế hoạch giáo dục nhà trường sẽ phải làm tốt hơn vì đây là cơ hội để dạy học đúng đối tượng HS một cách tốt nhất”, ông Tiến nói và cho biết sẽ yêu cầu các phòng GD-ĐT và nhà trường tăng cường dự giờ, thăm lớp, tăng cường trao đổi, sinh hoạt chuyên môn để xử lý các vấn đề phát sinh.
Trong khi đó cô Nguyễn Quỳnh Nga, GV Trường Marie Curie (Hà Nội), cho rằng việc các trường và GV được chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường thời gian vừa qua cũng giúp giảm áp lực hơn một chút, GV có thể dạy chậm lại, kỹ hơn so với thời lượng trong SGK ở một số bài nhưng không thể học quá chậm vì quỹ thời gian dự trữ không nhiều. Yêu cầu GV dạy chậm hơn nhưng phân phối trong chương trình, SGK ghi rõ tuần này học những bài nào nên cũng chỉ co kéo trong 1 tuần, nếu không theo kịp thì sẽ chậm tiến độ chương trình. “Chúng tôi cũng cần sự chỉ đạo rõ hơn về vấn đề này, mong muốn Bộ có chỉ đạo và sở có hướng dẫn giảm tải cụ thể hơn nữa”, cô Nga bày tỏ.
Không giao bài tập về nhà, thực hiện đến đâu?
Video đang HOT
Một trong những nội dung tại công văn chỉ đạo của Bộ GD-ĐT ngày 5.10 là giúp HS hoàn thành nhiệm vụ học tập ngay tại lớp học, không giao thêm bài tập về nhà cho HS. Nhiều ý kiến cho rằng quy định này vốn đã tồn tại từ lâu trong các văn bản trước đó của Bộ GD-ĐT chứ không phải phát sinh khi thực hiện chương trình SGK mới. Tuy nhiên, với chương trình hiện tại, liệu yêu cầu này có thực hiện được không?
Theo nhiều GV, việc giao nhiều bài tập về nhà có thể gây áp lực cho các HS. Tuy nhiên, nếu cấm GV giao bài tập về nhà là khá cứng nhắc, vì nhiều HS lớp 1 hiện nay chỉ học 1 buổi/ngày, các em không có đủ thời gian hoàn thành bài học trên lớp.
TP.HCM giảm yêu cầu cần đạt ở một số kỹ năng
Ngày 7.10, Sở GD-ĐT TP.HCM đã có chỉ đạo tăng cường về việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 đối với chương trình lớp 1 năm học 2020 – 2021.
Đối với môn tiếng Việt lớp 1, giai đoạn đầu năm học, GV có thể điều chỉnh giảm yêu cầu cần đạt ở một số kỹ năng. Đối với kỹ năng đọc đoạn, những HS đọc chưa tốt chỉ yêu cầu các em đọc được từ ngữ có chứa âm/chữ/vần mới, tiến tới đọc câu ngắn. Những HS này có thể vừa đánh vần vừa đọc.
Đối với kỹ năng viết, với những HS viết chưa tốt chỉ yêu cầu các em viết được chữ ghi âm mới, bước đầu hướng tới viết đúng độ cao, độ rộng, chưa đặt ra yêu cầu viết đẹp hoặc viết được các chữ ghi tiếng, ghi từ. Yêu cầu về các kỹ năng này sẽ được nâng cao dần qua từng “chặng” học tập tiếp sau.
Bích Thanh
Cô N.T.B, GV lớp 1 tại một trường tiểu học công lập ở Q.Tân Bình (TP.HCM), cho rằng việc cấm GV hoàn toàn không được giao bài tập về nhà là khá cứng nhắc vì thực tế nhiều trường học ở TP.HCM và các thành phố lớn khác HS vẫn chỉ được học 1 buổi/ngày, chỉ đảm bảo được tối thiểu 6 buổi/tuần. Với sĩ số khoảng 50 HS/lớp thì GV khó lòng đảm bảo kèm cặp được hết cho tất cả HS, các em cũng không đủ thời gian để hoàn thành được bài học ngay tại lớp.
Trong khi chương trình môn tiếng Việt hiện tại “đi rất nhanh”, mỗi ngày các em đều được học thêm 2 âm mới, nếu không có bài tập không cách nào HS nhớ được. Tuy nhiên, cô N.T.B cũng thừa nhận: “Với chương trình lớp 1 mới hiện nay môn nào cũng có kèm theo sách bài tập, nếu GV và phụ huynh yêu cầu các em làm bài tập ở tất cả các môn thì thật sự rất áp lực cho HS”.
Khẳng định việc không giao thêm bài tập về nhà cho HS nhưng cô Phạm Phương Chi, Trường tiểu học Ngọc Khánh (Q.Ba Đình, Hà Nội), cho rằng: “Dù học sách mới hay sách cũ thì việc tạo cho HS thói quen ôn bài ở nhà là rất cần thiết. Việc ôn lại bài sẽ giúp HS ghi nhớ kiến thức, học tập sẽ vững vàng hơn. Với chương trình mới năm nay, việc ôn bài ở nhà của con nên ưu tiên cho nội dung luyện đọc. Tuy nhiên, phụ huynh cần tránh tạo áp lực, gây căng thẳng cho con và tuyệt đối không cho con học bài quá muộn”.
Điều chỉnh để cả thầy và trò cùng thích ứng với chương trình GDPT mới
Trước những ý kiến về chương trình, SGK lớp 1 mới, Bộ GD&ĐT đã có hướng dẫn các trường điều chỉnh kế hoạch hoạt động dạy học, sao cho cả thầy, cả trò đều không quá tải, đáp ứng được mục tiêu của chương trình mới.
Thận trọng trước ý kiến về chương trình "nặng" hay "nhẹ"
Qua một tháng đầu dạy học với các bộ SGK mới của chương trình lớp 1, có nhiều ý kiến cho rằng, môn Tiếng Việt quá "nặng" đối với trẻ mới đến trường, ngay cả giáo viên cũng gặp lúng túng nhất định. Nhiều phụ huynh phản hồi rằng con phải "viết nhiều lắm".
Trong cuộc họp báo quý 3 của Bộ GD&ĐT, ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD&ĐT đã trả lời về vấn đề này rằng: Để nói chương trình "nặng" hay "nhẹ" trong thời điểm này là chưa đủ căn cứ. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức khảo sát thực tế, tham khảo ý kiến các cơ quan quản lý giáo dục, các trường, cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và những người quan tâm để đánh giá chương tình, xem xét, điều chỉnh, xây dựng chương trình các môn học (nếu cần thiết) và hướng dẫn thực hiện các điều chỉnh (nếu có).
Thực tế là học sinh lớp 1 năm nay có 4 bộ sách, tùy thuộc vào quyết định chọn sách của từng trường. Nên việc đánh giá "nặng" hay "nhẹ" thời điểm này theo nhiều chuyên gia cần có sự cân nhắc. Và chưa thể đủ cơ sở để kết luận. GS.TS Đỗ Việt Hùng - Tổng chủ biên sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 - "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục" cho rằng: Các bộ SGK đều phải tuân thủ chương trình, nên khó hay dễ còn tùy thuộc vào cảm nhận của mỗi người. SGK cụ thể hóa chương trình nên tùy từng nhóm tác giả của từng bộ sách, có thể có cách thể hiện khác nhau.
Đánh giá chương trình "nặng" hay "nhẹ" phải có cơ sở khoa học và có tiêu chí cụ thể. Có thể nhiều phụ huynh dạy con 1 - 2 bài thấy căng thẳng nên vội kết luận là chương trình "nặng". Đó là cách hiểu không đầy đủ. Theo GS.TS Nguyễn Minh Thuyết thì: Chương trình Tiếng Việt lớp 1 nào cũng dạy số vần, số chữ như nhau, với yêu cầu cuối năm học sinh phải biết đọc, biết viết nên không có chuyện chương trình nào "nặng" hơn chương trình nào. Còn về SGK, mỗi quyển một khác, cần đánh giá cụ thể quyển nào "nặng" ở đâu để cơ quan chuyên môn có biện pháp điều chỉnh.
Bộ GD&ĐT đã có hướng dẫn các trường điều chỉnh kế hoạch hoạt động dạy học, sao cho cả thầy, cả trò đều không quá tải với chương trình GDPT mới. Ảnh: P.T
Điều chỉnh để cả cô và trò không căng thẳng
Theo Bộ GD&ĐT, ngay sau khai giảng năm học mới, Bộ GD&ĐT đã tiến hành kiểm tra, khảo sát ở một số địa phương và nhận thấy các nhà trường đã xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình lớp 1 phù hợp với điều kiện thực tiễn của trường.
Các giáo viên dạy lớp 1 đã bước đầu áp dụng được các phương pháp, kỹ thuật dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; nền nếp dạy học đã bước đầu ổn định, tạo được sự chủ động, tự tin trong học tập cho học sinh lớp 1 đối với hầu hết các môn học, hoạt động giáo dục theo chương trình, SGK mới.
Tuy nhiên, theo phản ánh của một số giáo viên, cha mẹ học sinh, chương trình, SGK môn Tiếng Việt lớp 1 còn gặp khó khăn trong quá trình tổ chức dạy và học. Bộ GD&ĐT đề nghị các Sở GD&ĐT chỉ đạo các nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục thực hiện chương trình lớp 1 theo hướng phân bổ hợp lý về nội dung và thời lượng dạy học giữa các môn học, hoạt động giáo dục để không gây quá tải, đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện chương trình mới được xây dựng theo hướng mở; giúp học sinh hoàn thành nhiệm vụ học tập ngay tại lớp học, không giao thêm bài tập về nhà cho học sinh.
Các địa phương cũng đang nhanh chóng điều chỉnh, Sở GD&ĐT TP HCM đã thông báo về kết luận chỉ đạo của ông Nguyễn Văn Hiếu, PGĐ Sở GD&ĐT TP tại hội nghị xây dựng kế hoạch giáo dục cấp tiểu học năm học 2020-2021. Theo đó, các cơ sở giáo dục tiểu học cần phải xác định chương trình GDPT 2018 là cơ hội để đổi mới toàn diện; cần tranh thủ mọi nguồn lực, nắm bắt cơ hội để vượt qua thách thức, khó khăn ban đầu, nhất là cấp tiểu học.
Sở cũng khẳng định, giáo viên được quyền quyết định việc xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động dạy học, các nội dung dạy học và chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, chất lượng, hiệu quả giáo dục của từng học sinh trong lớp.
Còn tại Hà Nội, TP huy động tối đa mọi nguồn lực về điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, lựa chọn những giáo viên tốt nhất để đảm nhận việc dạy học lớp 1 năm học 2020-2021. Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ nhận định, học sinh Hà Nội đã đáp ứng tốt với chương trình, SGK mới.
Theo GS Nguyễn Minh Thuyết, để việc dạy - học lớp 1 theo chương trình mới được thuận lợi, hiệu quả, trước hết, giáo viên cần dạy đúng yêu cầu của chương trình; thực hiện quyền chủ động của mình ví dự như: Tăng số tiết cho những bài học còn khó đối với số đông học sinh; thực hiện dạy học phân hóa; giảm bớt những hoạt động không thiết thực... Trong trường hợp có những bài trong SGK chưa phù hợp, thì cơ quan quản lý giáo dục cần hướng dẫn tác giả, nhà xuất bản để điều chỉnh.
Cắt bài về nhà, đầu ra vẫn 'thần tốc': Trẻ lớp 1 chật vật học kiểu 'nhồi vịt' Việc tăng số tiết mà ép trẻ ngay từ ngày đầu đã phải học nhiều chữ hơn và độ phức tạp lớn hơn, dồn hết cả bảng chữ cái vào học trong 1 tháng đầu tiên thì khác gì nhồi nhét Sách giáo khoa lớp 1 mới Sau ý kiến phản ánh của các phụ huynh có con vào lớp 1 về chương...