Cô giáo ơi! Vì gì mà không chê cho đúng?

Không nhất thiết phải nhận xét giỏi, tốt, khá…, nhiều phụ huynh mong có lời nhận xét của giáo viên cụ thể hơn, cho dù là “chê” với con của mình.

TP.HCM đã bắt đầu thực hiện việc giáo viên cho lời nhận xét bên cạnh điểm số ở bậc tiểu học. Sau học kỳ đầu tiên, nhiều phụ huynh đã đồng tình với việc làm này. Nhưng nhận xét như thế nào là băn khoăn lớn với các phụ huynh.

“Chê cụ thể” còn hơn khen chung chung

GV nhận xét điểm yếu của học sinh như thế nào để các em vẫn hồn nhiên vô tư và biết cố gắng học tập tốt hơn. (Ảnh: Học sinh Trường Tiểu học Phước Long – Q.9).

H.Đ, học sinh lớp 5, Trường Tiểu học Trưng Trắc (Q.11) cho biết, học kì I vừa qua, các bài kiểm tra cô giáo đều giữ và đọc điểm cho học sinh nghe. Anh T., phụ huynh học sinh này cho rằng chính anh cũng không nhận được thông báo nào về quá trình học tập của con. “Có chăng, đó là cuốn học bạ ghi lại kết quả cuối học kỳ I kèm theo lời nhận xét rất chung chung” – anh T. nói.

Anh T nhận xét: “Điểm số chưa chắc đã chính xác!” và nói thêm rằng, cái anh cần, đó là những nhận xét cụ thể cho con mình: như môn nào kém, yếu chỗ nào, yếu như thế nào… để gia đình có thể hỗ trợ con mình khắc phục.

Chị Nga, phụ huynh có cháu học lớp 1 ở trường này kể, học kỳ vừa qua, trong vở bé có trang ghi: “Chữ hơi ốm, con cần luyện nhiều hơn nữa sẽ đẹp đấy”, hay những câu tương tự như thế đã giúp cho gia đình rất nhiều. “Thấy cô phê như thế, gia đình đã giúp bé rèn chữ nhiều hơn nên giờ cháu đã tự tin với nét chữ to tròn” – chị Nga chia sẻ.

Thông tư 32 của Bộ GD – ĐT đã đề ra các nguyên tắc về đ.ánh giá, xếp loại HS là sự kết hợp đ.ánh giá định lượng và định tính, kết hợp giữa đ.ánh giá của giáo viên (GV) và tự đ.ánh giá của HS, coi trọng việc động viên, khuyến khích sự tiến bộ của HS, không tạo áp lực cho cả HS và GV, thực hiện công khai, công bằng, khách quan và toàn diện… Bộ GD-ĐT quy định các môn học có đ.ánh giá bằng điểm kết hợp với nhận xét bao gồm: Tiếng Việt, Toán, Khoa học, Lịch sử và Địa lý, Ngoại ngữ, Tiếng dân tộc, Tin học. Những môn còn lại gồm Đạo đức, Tự nhiên và xã hội, Âm nhạc, Mỹ thuật, Thủ công, Thể dục sẽ đ.ánh giá bằng nhận xét theo hai mức hoàn thành (A) và chưa hoàn thành (B).

Chị cũng mong những nhận xét như thế thường xuyên hơn nữa, nhưng tránh nhận xét chỉ nêu ra hạn chế. Chị giải thích: “Các bé luôn thích được khen, nên chê rồi khen để các bé thích hơn. Và nên để phụ huynh biết được vì nếu lời nhận xét điểm yếu của bé có hơi nhạy cảm, gia đình sẽ giải thích để bé không tự ái”.

Đồng tình với chị Nga, anh Nghĩa, phụ huynh có con học lớp 2 ở Trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm (Q.1) cho rằng lời nhận xét bên cạnh điểm số là thực sự cần thiết. Anh nói: “Không biết con yếu chỗ nào, khuyết điểm như thế nào khó mà giúp con tốt hơn. Tuy nhiên, lời lẽ nhận xét cũng nên chắt lọc để các bé không thấy buồn”.

Chưa thể đầu tư vì thời gian, công sức

Sau khi thực hiện được 1 học kỳ, ông Âu Xuân Tường, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phước Hiệp (H.Củ Chi) cho biết: Nhận xét của giáo viên còn chung chung chứ chưa phản ánh sát với thực trạng bài làm của các em, như môn Toán thì kiến thức nào học sinh còn sai, còn nhầm lẫn… Chưa kể, giáo viên chỉ mới thực hiện trên bài kiểm tra hàng tháng, học kỳ… còn những bài kiểm tra mang tính thường xuyên trong lớp lại chưa được giáo viên đầu tư.

Theo quan điểm của ông Tường, việc nhận xét học sinh nên được thực hiện thường xuyên hơn, và cần phải có quá trình. Tuy nhiên, giáo viên khó thực hiện được vì vẫn còn những vướng mắc. Ví dụ như: Làm sao khi nêu nhận xét, lời lẽ không làm các em mất động lực và hứng thú học tập. Điều này cần nghĩ ngợi, tốn nhiều thời gian, công sức của thầy cô hơn.

Ông Hà Ngọc Hoán, Hiệu trưởng Trường Tiểu học An Hạ (H.Bình Chánh) cũng cho rằng công việc hiện tại của giáo viên khá nhiều nên ngoài việc chấm bài còn viết nhận xét cũng mất thêm thời gian. Bên cạnh đó, học sinh ở ngoại thành được cho là ít mạnh dạn hơn với học sinh nội thành. Vì thế, lời lẽ nhận xét sao cho khéo cũng rất quan trọng, không thể tùy tiện được.

Giờ học lớp 4, Trường Tiểu học Minh Đạo (Q.5). Ảnh: Minh Quyên

“Hiện nay, chủ yếu trường dùng từ ngữ khích lệ các em để các em có thể tự tin hơn trong học tập” – ông Hoán chia sẻ.

Cùng cách nghĩ đó, một giáo viên ở Trường Tiểu học Lê Ngọc Hân bày tỏ: “Để có lời nhận xét cho các em, tôi cũng suy nghĩ nhiều. Chủ yếu, tôi khích lệ các em nhiều hơn. Đôi khi cũng nhắc nhở, nhưng phải thật nhẹ nhàng”.

Với giáo viên này, lời phê trên giấy cũng là lời nhận xét, khích lệ hàng ngày thường nói ra với học trò, cho nên việc nhận xét năng lực để khích lệ từng em là việc không quá khó khăn cho mình.

Ông Nguyễn Văn Lam, Hiệu phó Trường Tiểu học Thế Mỹ (H.Củ Chi) cho biết học kỳ qua nhà trường cũng đã cố gắng phổ biến đến giáo viên nên nhận xét cả mặt ưu và khuyết điểm từng em học sinh với lời lẽ nhẹ nhàng để các em phát huy và học tốt hơn.

Tại Hội nghị sơ kết học kỳ I Hoạt động Giáo dục tiểu học năm học 2009 – 2010 (tổ chức vào ngày 2/2), ông Lê Ngọc Điệp, Trưởng phòng Giáo dục tiểu học (Sở GD – ĐT TP.HCM) cho biết nhận xét kết hợp với điểm số giúp việc dạy học theo hướng cá thể hóa được cụ thể hơn. Học kỳ tới, Sở GD – ĐT sẽ đẩy mạnh việc tuyên truyền giải thích rõ ràng về mục đích, ý nghĩa của Thông tư 32 về kiểm tra, đ.ánh giá xếp loại học sinh để phụ huynh hiểu rõ kết quả học tập của con em mình.

Nhiều trường, nhiều giáo viên vẫn còn nặng về dạy chữ, coi trọng điểm số, xếp hạng nên việc dạy học sinh làm người chưa được chú ý đúng mức, nhất là phần nhận xét hành vi, thái độ học tập còn chung chung như “giỏi, khá, tạm được, cần cố gắng…” chưa giúp cha mẹ học sinh và bản thân học sinh hiểu được mức độ kết quả và những điều còn hạn chế. Từ đó, giáo viên chưa mạnh dạn tự chủ trong soạn giảng và chưa tự chịu trách nhiệm về chất lượng học tập của học sinh. Thực hiện Thông tư 32 của Bộ GD-ĐT về kiểm tra, đ.ánh giá xếp loại học sinh, nhiều giáo viên còn nắm qua loa, chưa hiểu hết mục đích, yêu cầu và vận dụng trong quá trình giảng dạy. (Trích Báo cáo Sơ kết học kì I hoạt động giáo dục tiểu học của Sở GD-ĐT TP.HCM năm học 2009 – 2010).

Minh Quyên