Có được công khai tên thí sinh gian lận điểm thi?

Ngày 26/3, Bộ Giáo dục – Đào tạo (GD-ĐT) họp báo về tình hình thực hiện nhiệm vụ quý I năm 2019 và kế hoạch nhiệm vụ trọng tâm quý II năm 2019. Tại cuộc họp báo, lãnh đạo Bộ GD-ĐT đã trả lời các câu hỏi của báo chí về xử lý gian lận thi cử, chuẩn bị sách giáo khoa giáo dục phổ thông (SGK GDPT) mới, giảm áp lực cho giáo viên… Vấn đề có nêu tên các thí sinh gian lận điểm thi ở Sơn La, Hòa Bình hay không cũng được quan tâm.

Bộ GD-ĐT kiên quyết xử lý nghiêm gian lận thi cử

Về xử lý gian lận thi cử, ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD-ĐT) cho hay, Bộ GD-ĐT và Bộ Công an đã nỗ lực suốt 9 tháng qua, kiên quyết xử lý nghiêm mọi sai phạm, không dung túng bất kỳ ai, kết quả điều tra là câu trả lời mà Bộ GD-ĐT gửi đến xã hội trong việc quyết tâm loại bỏ mọi gian lận.

Cụ thể, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an chủ trì, Bộ GD-ĐT phối hợp mở rộng điều tra xác minh để xử lý các tiêu cực và gian lận có tổ chức tại Hội đồng thi một số địa phương.

Kết quả điều tra cho thấy, đã phát hiện 44 thí sinh tại cụm thi Sơn La với 95 bài thi trắc nghiệm và 2 bài thi Ngữ văn có điểm chấm thẩm định thấp hơn so với điểm thi đã công bố trước đây. Tại cụm thi Hòa Bình phát hiện 64 thí sinh, trong đó có 63 người năm 2018 và một người năm 2017 có sự thay đổi, điểm chấm thẩm định giảm so với điểm công bố.

Căn cứ kết quả thông báo của Bộ Công an, Bộ GD-ĐT đã thông tin tới các Sở GD-ĐT Hòa Bình, Sơn La yêu cầu cập nhật kết quả thi sau khi chấm thẩm định, xét công nhận tốt nghiệp THPT năm 2017, 2018 cho các thí sinh liên quan; thông báo kết quả cho các thí sinh và các đại học, học viện, trường đại học, trường cao đẳng, trung cấp có nhóm ngành đào tạo giáo viên có liên quan.

Bộ GD-ĐT đồng thời yêu cầu các đại học, học viện, trường đại học và các trường cao đẳng, trung cấp có nhóm ngành đào tạo giáo viên, Cục Nhà trường (Bộ Quốc phòng) và Cục Đào tạo (Bộ Công an) liên hệ chặt chẽ với các Sở GD-ĐT Hòa Bình, Sơn La để có thông tin về kết quả công nhận tốt nghiệp THPT sau rà soát, kết quả điểm thi tại công văn thông báo của Bộ Công an, của Cơ quan An ninh Điều tra – Công an tỉnh Sơn La để xét tuyển sinh ĐH-CĐ năm 2017, 2018 và thông báo kết quả cho các thí sinh liên quan.

Chuyên gia pháp lý nói gì

Ở góc độ pháp lý, Luật sư Từ Tiến Đạt, Đoàn Luật sư TP HCM cho biết, theo thông tin ban đầu, có thể các em học sinh không biết việc gian lận này. Vụ việc có thể là do phụ huynh, người thân của họ làm. “Quan điểm của tôi là, nếu cơ quan chức năng xác định chỉ có phụ huynh tham gia việc chạy nâng điểm thì việc công bố danh tính người vi phạm là cần thiết. Cạnh đó, phải có hình thức chế tài tương ứng với mức độ vi phạm của phụ huynh. Trong tình huống này không được bêu tên học sinh vì họ cũng được xem là hạn nhân của người lớn”.

“Còn trường hợp các học sinh biết và tham gia vào vụ việc, tôi thiết nghĩ, nếu hành vi chỉ dừng lại ở mức vi phạm hành chính thì không nêu tên vì tính chất mức độ chưa quá nguy hiểm. Việc nêu tên chưa hẳn có tác dụng răn đe, giáo dục. Ngược lại có khi gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm sinh lý, ảnh hưởng đến tương lai các em. Như vậy, cái hại sẽ lớn hơn cái lợi. Còn nếu hành vi có dấu hiệu vi phạm hình sự thì không cần thiết phải giấu tên. Vì lúc này, hành vi đã gây hậu quả lớn cho xã hội”, Luật sư Đạt nói.

Theo Luật sư Trần Như Lực, Đoàn Luật sư TP HCM, Hiến pháp 2013 qui định: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm, không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình, có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình”. Luật Dân sự đã cụ thể hóa điều này và qui định, các cá nhân có quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín; có quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình… Như vậy, nếu các học sinh không vi phạm qui chế thi, không đứng ra “chạy” điểm… mà vẫn bị bêu tên thì ai bêu tên học sinh là xúc phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm của nạn nhân.

Luật sư Đinh Văn Lương, Đoàn Luật sư TP HCM cho biết, ông đồng tình với quan điểm của ông Mai Văn Trinh, Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD-ĐT là không thể vội vàng nêu tên các học sinh. Hiện cơ quan chức năng đang xử lý vụ việc theo qui định, đang mở rộng điều tra. Thông tin đến thời điểm hiện nay, người trực tiếp làm sai kết quả không phải do học sinh nên việc bêu tên học sinh là không thể chấp nhận. Vì bêu tên sẽ ảnh hưởng đến quyền nhân thân của nạn nhân, ảnh hưởng đến đời sống lâu dài của các em.

Về phía cơ quan quản lý, theo ông Mai Văn Trinh, việc công khai danh tính phụ huynh, thí sinh gian lận điểm thi căn cứ vào Hiến pháp, vào Luật Dân sự, và nhất là căn cứ vào thực tiễn điều tra của các cơ quan điều tra. Công khai đến đâu, mức độ nào là quyết định của các cơ quan điều tra.

Nguyệt Thương – G.Nguyễn – Cao Phong

Theo baophapluat