Chuyện ông lão 82 t.uổi vẫn đến trường thi
82 t.uổi, Đoàn Tử Quang vẫn đi thi. Ông đã để lại cho hậu thế tấm gương sáng về đức hiếu học và ý chí vươn lên của mình.
Đoàn Tử Quang (1818-1928), người làng Phụng Đạt, xã Phụng Công, huyện Hương Sơn (nay thuộc xã Đức Lạc, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh). Ông là tấm gương hiếu học hiếm thấy trong lịch sử.
Theo sách Những tấm gương hiếu học, năm Thành Thái thứ 12 (1900), triều đình tổ chức khoa thi Hương tại Nghệ An. Chánh chủ khảo của kỳ thi là Khiếu Năng Tĩnh và Phó chủ khảo Mai Đắc Đôn thấy một cụ già râu tóc bạc phơ. Họ hỏi ra mới biết, đó là Đoàn Tử Quang, năm đó ông vừa tròn 82 t.uổi.
Hai vị quan thấy lạ vì thí sinh 82 t.uổi vẫn còn đi thi. Sau khi tìm hiểu gia cảnh của ông, họ mới biết Đoàn Tử Quang là con của bà Lê Thị Thậm. Chồng mất khi mới 17 t.uổi, bà nhất quyết không đi bước nữa, ở lại nuôi con, sau đó được vua ban biển “tiết hạnh khả phong”.
Từ nhỏ, Đoàn Tử Quang được mẹ dạy bảo, khuyến khích học hành, để theo đuổi khoa cử, lập công danh với đời. Ông sáng dạ, học rất giỏi nhưng “thi phận”, mãi mới đỗ tú tài lần đầu vào năm 49 t.uổi và lần hai năm 66 t.uổi.
Chuyện kể rằng trước kỳ thi mấy tháng, chẳng may vợ ông mất. Hai con trai ông đều là sĩ tử, đã lọt qua các kỳ khảo hạch. Theo quy định khi ấy, mẹ mất, con phải để tang không được đi thi.
Ảnh chụp Đoàn Tử Quang lúc ông 106 t.uổi. Ảnh: Lao Động.
Mẹ của Đoàn Tử Quang (98 t.uổi) lo con cháu mình thông minh, học giỏi, nhưng vẫn chưa đỗ đạt cao, nay vì tang gia phải bỏ kỳ thi Hương thì đáng tiếc.
Bà khuyên Đoàn Tử Quang cố gắng bớt sầu não, thu xếp việc riêng tư để dự thi. Hàng xóm thấy vậy cũng xúm lại khuyên ông nên tham gia kỳ thi. Nhận được sự động viên của mọi người, ông quyết định thay hai con mang lều chõng đi thi.
Video đang HOT
Khi vào trường thi, quan trường thấy ông lớn t.uổi, nhưng vẫn nuôi chí học hành nên ai cũng mến phục. Dù vậy, nhiều người ái ngại, phân vân, không biết “cụ thí sinh” có thi nổi không.
Chứng kiến chuyện lạ, chánh khảo Khiếu Năng Tĩnh đã viết bài ký “Nghệ trường giai sự” (việc đáng nói ở trường thi Nghệ An), mô tả kỹ quá trình đi thi của “lão thí sinh” Đoàn Tử Quang.
“Ông lão vào, tôi rời khỏi ghế, cầm tay ông lão cùng đi mà rằng ‘Đẹp làm sao! Thọ làm sao!’. Chí khí cao mà kiên định vậy! ‘Xin hỏi mắt cụ có bị mờ không?’. Ông lão trả lời ‘có bị mờ’. Tôi lại hỏi: ‘Chân gối cụ có bị mỏi không?’. Ông lão đáp: ‘Còn có thể đi bộ, chạy, lễ, bái, đưa, đón được’.
Ông lão mang ống quyển vào, xét số, hạ lều, xong ngồi ngay ngắn ở giữa chiếu của mình. Trời về chiều, vài ba chục thí sinh nộp bài, ông lão vai mang ống quyển, tay kéo xe lều chõng lọc cọc, cùng các thí sinh kẻ trước người sau ra về…”, quan chánh khảo viết.
Qua 4 kỳ thi, bài của ông chỉ xếp sau Phan Bội Châu, nhưng phạm một sơ suất nhỏ trong quy định ngặt nghèo của trường thi thời đó nên ông bị đ.ánh hỏng. Song vì bài làm xuất sắc và cũng bởi cảm phục ý chí bền bỉ hiếm có xưa nay, chánh chủ khảo cùng các quan trường đã thảo tấu xin triều đình ban cho ông đỗ. Nhờ đó, ông được lấy đỗ song chỉ xếp thứ 29/30 người trúng tuyển khoa thi này.
Ngày được xướng danh bảng vàng, trong bữa tiệc, khi các quan hỏi về gia thế, ý chí học hành hiếm có của mình, Đoàn Tử Quang đã trả lời rằng: “Sở dĩ tôi có được hôm nay là nhờ công dạy dỗ, khuyên bảo của mẹ già tôi cả”.
Sau khi thi đỗ, Đoàn Tử Quang được bổ nhiệm là Huấn đạo ở Hương Sơn. Đây cũng là điều khác thường, bởi theo quy định thời đó, thường đến t.uổi 65, các quan sẽ nghỉ hưu, nhưng Đoàn Tử Quang tới 82 t.uổi vẫn được bổ nhiệm. Đây chính là cách triều đình ưu ái để ca ngợi tấm gương hiếu học của ông.
Sau khi làm quan được 3 năm, ông lại xin cáo quan về chăm sóc mẹ già 100 t.uổi. Ông mất năm 1928, thọ 110 t.uổi.
Đoàn Tử Quang có lẽ là trí thức duy nhất lúc bấy giờ trải qua tất cả 13 đời vua Nguyễn. Nghị lực học tập suốt đời, không kể t.uổi tác của ông mãi là tấm gương sáng để hậu thế noi theo.
Theo Zing
Không muốn bỏ học, cậu bé nghèo bế em tới lớp
Mẹ mất sớm, bố làm việc xa nhà, cậu bé nghèo người Philippines đành dẫn theo em trai tới lớp để không phải bỏ học. Tinh thần ấy khiến nhiều người cảm phục.
Ngày 18/1, Shyla Mie Brillantes Blasico, giáo viên người Philippines, đăng hình ảnh cậu bé dẫn em trai đến lớp để học bài.
Cô cho biết b.é t.rai trong hình là Mateo Bano, học sinh lớp 5 trường Tiểu học J.Blanco ở tỉnh South Cotabato.
Em là con thứ hai trong gia đình nghèo có 3 anh em. Anh trai Mateo cũng học cùng trường.
Bức ảnh Mateo vừa bế em vừa học bài lay động trái tim cộng đồng mạng. Ảnh: Shyla Mie Brillantes Blasico.
Gia đình vốn khốn khó và càng vất vả hơn khi mẹ các em qua đời một năm trước do mang thai ngoài tử cung. Người cha phải sang thị trấn khác làm thợ mộc, để lại 3 anh em sống trong túp lều tranh, tự chăm lo cuộc sống hàng ngày.
Mateo khao khát đến trường song điều này dường như không thể vì em cần phải chăm sóc em trai. Cuối cùng, cậu bé hiếu học quyết định dẫn theo em tới lớp.
Thỉnh thoảng, người anh lớn thay Mateo trông nom em nhỏ.
Trường học thực sự trở thành chốn dung thân cho anh em nhà Bano. Theo quy định, học sinh tiểu học có thể dẫn theo em khi đi học. Nhờ chương trình dinh dưỡng của Bộ Giáo dục Philippines, hai anh em được ăn trưa miễn phí tại trường.
Tuy nhiên, trường chỉ hỗ trợ 3 anh em bữa trưa, còn lại, các em phải tự lo và thường xuyên chịu đói.
Ba anh em nhà Bano sống trong túp lều tranh, tự chăm sóc lẫn nhau. Ảnh: Shyla Mie Brillantes Blasico.
Sau khi được đăng tải, những hình ảnh này làm nhiều người cảm động. Khâm phục tinh thần hiếu học của Mateo, nhiều người bày tỏ họ sẵn lòng giúp đỡ để em bớt vất vả.
Tuy nhiên, Shyla Mie Brillantes Blasico cho hay cô và đồng nghiệp quyết định không nhận sự giúp đỡ bằng t.iền mặt vì không muốn biến anh em nhà Bano thành cơ hội trục lợi.
Thay vào đó, họ khuyến khích các nhà hảo tâm ủng hộ thực phẩm và đồ dùng học tập cho các em.
Ngày 20/1, cô cập nhật trạng thái Facebook, cho biết trường đã nhận được nhiều sự giúp đỡ từ cộng đồng mạng, bao gồm sữa, gạo cùng một số đồ dùng thiết yếu khác.
Nữ giáo viên cũng giải thích ban đầu, cô đăng ảnh anh em Mateo chỉ để chia sẻ câu chuyện của em, mong muốn nó sẽ truyền cảm hứng cho người khác. Cô thực sự bất ngờ trước sức lan tỏa của câu chuyện, không chỉ ở Philippines mà trên toàn thế giới.
Cô bày tỏ hy vọng bài đăng của mình có thể hỗ trợ họ phần nào đồng thời không gây rắc rối đối với anh em nhà Bano.
"Tôi chỉ quan tâm cuộc sống và cơ hội học tập cho học trò của mình khi các em phải vật lộn với khó khăn để đến trường vì quá nghèo khó, thiếu sự quan tâm từ cha mẹ, phải chăm sóc em", cô Shyla giải thích.
Tác giả bức ảnh thông tin thêm ngay sau bài đăng, chính quyền địa phương đã hành động kịp thời nhằm giúp đỡ anh em cậu bé hiếu học.
Theo Zing
'Cần cù là huyền thoại, hiếu học là ngộ nhận' GS Trần Ngọc Thêm không ngần ngại gọi những giá trị mà chúng ta vẫn tự hào lâu nay - sự cần cù và hiếu học - là "huyền thoại". Ông đã lý giải vì sao ông lại "chỉ mặt đặt tên" như vậy. Ông cũng chia sẻ những nghiên cứu sâu hơn về giáo dục cũng như những giá trị của cá...