Chuyện kiến trúc sư trưởng người Việt xây Tử Cấm Thành
Nguyễn An (1381-1453) quê vùng Hà Đông (Hà Nội), là kiến trúc sư trưởng chỉ huy xây dựng Tử Cấm Thành cùng các công trình trị thủy trên sông Hoàng Hà thời nhà Minh ở Trung Quốc.
Vốn là người nổi tiếng thần đồng và có biệt tài về kiến trúc, ngay từ khi chưa đầy 16 tuổ.i, Nguyễn An đã tham gia xây dựng nhiều công trình kiến trúc tuyệt tác trong cung vua của nhà Trần.
Năm 1407, nhà Minh đán.h bại cha con Hồ Quý Ly, xâm chiếm nước ta. Trương Phụ ngoài việc bắt cha con Hồ Quý Ly còn bắt hơn 7.000 nghệ nhân đem về Trung Quốc. Trong số này, Nguyễn An, với tài năng kiến trúc, được Minh Thành Tổ Chu Đệ tin dùng.
Bấy giờ, vua Minh thấy thành Bắc Kinh quá nhỏ hẹp lại chưa vừa ý, nên giao cho Bộ Công xây dựng lại vào năm 1437. Viên công bộ Thị lang là Thái Tin xin 18 vạn dân phu biết nghề và tốn phí về vật liệu không biết bao nhiêu mà kể. Vua nhà Minh thấy vậy đã ủy cho quan Thái giám Nguyễn An làm Tổng đốc công (Tổng công trình sư) xây dựng lại thành Bắc Kinh.
Tử Cấm Thành được xây dựng từ năm 1406 tới năm 1420, gồm 980 tòa nhà trên diện tích 720.000 m2. Ảnh: Northsouthtrave.
Theo sách Kinh thành ký thắng của Dương Sĩ Kỳ, Nguyễn An đã tự tay vạch kiểu, thành hình là lập được thế, mắt ngắm là nghĩ ra cách làm, tất cả đều đúng với quy chế. Bộ Công và các thợ thuyền đành chịu khoanh tay, bái phục, nghe ông chỉ bảo, sai khiến, thật là người đại tài, xuất chúng. Điều đó có nghĩa từ vẽ đồ án, thiết kế, đào luyện thợ cho các hạng mục công trình đến chỉ đạo thi công đều do Nguyễn An phụ trách.
Việc xây dựng lại thành Bắc Kinh gồm các công trình sau: Nội thành xây dựng hai cung, ba điện, năm phủ, sáu bộ và các công thự các ty. Ngoại thành có cửa Chính Dương có một chính lâu, ba gian nguyệt thanh lâu: cửa Sùng Văn, cửa Tuyên Vũ, cửa Triệu Dương, cửa Phụ Thành, cửa Đồng Trực, Tây Trực và cửa Đức Thắng, mỗi cửa có một chính lâu và một nguyệt thanh lâu. Ngoài các cửa đều dựng bi lâu. Góc thành phía tây dựng giác lâu.
Cùng với các công trình xây dựng ấy còn phải đào một hệ thống hào xây gạch thoát nước, làm 9 chiếc cầu đá qua hào dẫn vào thành. Khối lượng công việc rất lớn và phức tạp ấy đòi hỏi tổng công trình sư chẳng những có tài về chuyên môn mà phải có tài tổ chức chỉ đạo. Bộ Công xin 18 vạn thợ là dễ hiểu.
Bằng sự tính toán của mình, Nguyễn An chỉ xin 1 vạn binh đang có mặt ở kinh sư lúc đó và chỉ làm trong 3 năm chứ không phải làm 5 năm như Bộ Công yêu cầu. Điều đó khiến triều đình nhà Minh sửng sốt, không ít người tỏ ra nghi ngờ.
Song, bằng việc chỉ đạo chính xác, khoa học, toàn bộ công trình kiến trúc đồ sộ ấy đã được hoàn thành trong hơn 2 năm. Vua Minh xem Nguyễn An như một kỳ nhân, thưởng cho 50 lạng vàng và nhiều vóc nhiễu quý.
Nguyễn An không chỉ là nhà kiến trúc đại tài, có công thiết kế, chỉ huy xây dựng cổ thành Bắc Kinh mà còn là chuyên gia trị thủy đại tài, có rất nhiều đóng góp trong các công trình trị thủy sông Hoàng Hà.
Những trận lụt lớn vào các năm 1444 và 1445, vua Minh đều đặc phái Nguyễn An đến những nơi xung yếu chỉ huy việc trị thủy, để lại tấm gương lao động quên mình trong lòng hàng triệu người dân Trung Quốc.
Video đang HOT
Một trong những kiến trúc sư xây dựng Tử Cấm thành là người Việt Nam, thái giám Nguyễn An. Ảnh: Northsouthtrave.
Trận lụt lớn năm 1456, đê sông Hoàng Hà ở vùng Trương Thụ (Sơn Đông) bị vỡ, vua Minh lại phái Nguyễn An đi, chẳng may ông bị bệnh và mất dọc đường. Trước khi mất, Nguyễn An trăng trối “đem toàn bộ của cải của ông góp vào quỹ công, để phát chẩn cho dân ở những vùng bị lụt và những nơi ông đang đi mà chưa tới”.
Nhà sử học Trương Tú Dân, người từng làm việc tại thư viện Bắc Kinh của Trung Quốc đã có nhận xét về ông: “Nguyễn An hết lòng vì công việc, thanh bạch, liêm khiết, khắc khổ, khi lâm chung không có nén vàng nào trong túi, là con người cao thượng, chỉ để lại công đầu ở Bắc Kinh.
Nguyễn An là người kiệt xuất, công với quốc gia không thể phai mờ… Tôi nghĩ, với Nguyễn An, không chỉ riêng giới công trình đáng ngưỡng mộ mà thị dân Bắc Kinh cũng nên uống nước nhớ nguồn, kỷ niệm chớ quên”.
Câu chuyện của kiến trúc sư thiên tài Nguyễn An là bài học nhắc nhở chúng ta rằng dù sống ở đâu, trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng phải luôn nỗ lực, phấn đấu để xứng đáng là “Con Lạc Cháu Rồng”, giúp đỡ những người dân nghèo khó.
Theo Zing
Ảnh hiếm Bắc Kinh dưới triều đại phong kiến cuối cùng
Những bức ảnh đẹp hiếm có về Bắc Kinh dưới thời nhà Thanh, triều đại phong kiến cuối cùng của Trung Quốc, được triển lãm tại New York, Mỹ.
Tác giả của những bức ảnh hiếm này là Thomas Child (1841-1898), sinh tại Anh. Năm 1870, Child cùng vợ con chuyển đến sống ở Bắc Kinh, nơi ông làm kỹ sư khí gas cho hải quan hoàng gia nhà Thanh.
Trong ảnh là hôn lễ của Zeng Ji Fen (trái) và Nie Ji Gui tổ chức năm 1875. Cô dâu là con gái út của hầu tước Zeng Goufan. Chú rể Nie ji Gui sau đó trở thành Thống đốc Thượng Hải từ năm 1890 đến 1893. Hai vợ chồng có 13 người con, 72 cháu và 38 chắt.
Chiếc kiệu hoa theo phong tục xưa ở Trung Quốc với phu kiệu là nam. Khi đến nơi tổ chức hôn lễ, một người phụ nữ "may mắn" trong hôn nhân sẽ giúp cô dâu xuống kiệu. Một số đám cưới ở Trung Quốc ngày nay vẫn giữ truyền thống này.
Trang trí bên trong một đám cưới thời nhà Thanh. Ông Thomas Child cho biết tất cả người quen của gia chủ được mời tới dự tiệc.
Đây được coi là bức ảnh chân dung sớm nhất thế giới về các Lạt ma ở Tây Tạng. Trong ảnh là Lạt ma và học trò với tràng hạt trên tay và mặc quần áo truyền thống. Trên bàn là tượng nữ thần Kali, thần của thời gian, sức mạnh và sự hủy diệt.
Một con kênh quan trọng nhất Bắc Kinh trong thời Thanh, nó giúp vận chuyển ngũ cốc và hàng hóa. Kênh được xây từ đời nhà Tùy (581-618 sau Công nguyên).
Hiệu thuố.c l.á ở Bắc Kinh thời Thanh. Thomas Child cho biết các chủ cửa hàng chi rất nhiều tiề.n để trang trí mặt trước, phần mà họ cho là quan trọng nhất của cửa hàng.
Trụ sở làm việc của quan chức nước ngoài tại Bắc Kinh năm 1878. Dòng chữ Hán trong ảnh nghĩa là: Bên trong và bên ngoài ngôi nhà đều có nhiều phúc đức. bình yên.
Quang cảnh cung điện mùa hè, còn gọi là Di Hòa Viên với cây cầu 17 nhịp. Trên cầu có nhiều tác phẩm điêu khắc những con bò đực bằng đồng, nhìn ra hồ Côn Minh với hy vọng ngăn lũ lụt.
Cầu Mặt trăng ở phía tây hồ Côn Minh, trong Di Hòa Viên. Cầu uốn cong để thuyền rồng của hoàng đế có thể đi qua.
Thomas Child chụp Viên Minh Viên (khu vườn với ánh sáng tuyệt hảo) trước khi nó bị phá hủy trong phong trào Nghĩa Hòa Đoàn (1899-1901). Hoàng đế Khang Hy cho xây dựng khu vườn năm 1709, bên trong là mô hình thu nhỏ của các cung điện, vườn hoa, đài phun nước châu Âu.
Nhiều công trình trong các bức ảnh của Thomas Child nay không còn nữa, chúng bị phá hủy trong chiến tranh và Cách mạng Văn hóa. Trong ảnh là "Con đường tinh thần" ở ngoài lăng mộ các vị vua. Trên đường có 12 tượng người và 24 tượng con vật được tạc bằng đá cẩm thạch. Tượng lạc đà và voi biểu thị lãnh thổ rộng lớn của đế chế Trung Hoa được cai trị bằng pháp luật.
Cổng vòm vào Thập Tam Lăng, lăng mộ của 13 vị vua đời Minh, cho tới nay vẫn là điểm nổi tiếng của Bắc Kinh.
Một trong Tứ đại Thiên Vương, vị thần cai quản bốn phương. Trong ảnh là Thiên Vương cai quản phía bắc, trong tay cầm chiếc ô biểu tượng cho chủ quyền của thần.
Hào bao quanh Tử Cấm Thành. Hầu hết tường và các con kênh bị tháo dỡ, lấp đi sau khi nhà Thanh sụp đổ năm 1911, những gì còn lại bị phá hủy theo chỉ thị của Chủ tịch Mao Trạch Đông.
Văn Việt
Theo Asia Times
Bí ẩn hồn ma rùng rợn trong các cung, phủ ở Bắc Kinh Các cung điện của vua chúa và quan đại thần ở Bắc Kinh chứa nhiều câu chuyện bí ẩn, ma quái khiến không ít du khách run sợ. Bắc Kinh là kinh đô của nhiều đời vua Trung Quốc. Thành phố này san sát những di tích lịch sử từng một thời là cung cấm của hoàng đế và gia tộc của mình,...