Chuyên gia dinh dưỡng chỉ cách tối ưu hóa chế độ ăn uống thời kỳ mãn kinh
Thời kỳ mãn kinh là thời điểm có nhiều thay đổi to lớn, phụ nữ phải trải qua nhiều mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng của các triệu chứng.
Bạn cần chú ý tới chế độ ăn uống để mang lại lợi ích sức khỏe lâu dài.
1. Mãn kinh ảnh hưởng tới phụ nữ như thế nào?
Thời kỳ mãn kinh được Tổ chức Y tế Thế giới mô tả là một giai đoạn liên tục trong các giai đoạn cuộc đời của phụ nữ và thường có xu hướng xảy ra ở độ tuổi từ 45-55. Thời kỳ mãn kinh được xác định sau khi một người đã trải qua 12 tháng liên tục không có chu kỳ kinh nguyệt và có đặc điểm sinh lý là sự suy giảm nồng độ estrogen cùng một loạt các dấu hiệu và triệu chứng khác.
Một số triệu chứng thường gặp ở thời kỳ mãn kinh bao gồm:
Nóng bừng.Khô âm đạo.Thay đổi tâm trạng.Vấn đề về giấc ngủ.Chuyển hóa chậm.
Các triệu chứng mãn kinh ảnh hưởng không nhỏ tới cuộc sống và công việc của phụ nữ.
Không phải tất cả phụ nữ đều gặp phải tất cả các triệu chứng trên và mức độ của chúng cũng khác nhau ở mỗi người. Tuy nhiên, hầu hết phụ nữ đều nhận thấy rằng những thay đổi ở thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh mang lại những tác động đáng kể đến chất lượng cuộc sống gia đình và công việc của họ.
Cũng có trường hợp sau khi mãn kinh, nguy cơ mắc bệnh loãng xương, cholesterol cao, tăng huyết áp và tăng lượng đường trong máu trở thành mối lo ngại lớn hơn của phụ nữ. Điều may mắn là việc tối ưu hóa các lựa chọn chế độ ăn uống có tầm quan trọng đặc biệt trong giai đoạn này.
2. Chế độ ăn uống giúp nâng cao sức khỏe phụ nữ thời kỳ mãn kinh
Mối quan tâm về chế độ dinh dưỡng ở thời kỳ mãn kinh sẽ mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe phụ nữ, thậm chí là đến những giai đoạn sau của cuộc đời. Ngoài việc giảm các triệu chứng liên quan như bốc hỏa, các ưu tiên về dinh dưỡng trong thời kỳ mãn kinh có xu hướng tập trung vào 3 mục tiêu chính:
Đảm bảo lượng protein đầy đủ để duy trì khối lượng cơ bắp, hoạt động trao đổi chất.Đảm bảo cung cấp đủ canxi và vitamin D để duy trì sức khỏe của xương.Quản lý huyết áp, lượng đường và cholesterol trong quá trình này.
Video đang HOT
Hãy bắt đầu bằng những thay đổi tương đối đơn giản trong chế độ ăn uống hàng ngày. Phụ nữ từ độ tuổi 35-40 tuổi trở lên cần có chế độ ăn uống khoa học, ít nhất mỗi ngày cần dung nạp 6 nguồn thực phẩm chủ yếu, bao gồm sữa, ngũ cốc, thịt cá trứng, rau, trái cây và chất béo có lợi. Trong mỗi bữa ăn nên thiết kế thực phẩm có màu sắc tự nhiên càng đa dạng thì càng giúp bạn cân bằng dinh dưỡng.
Phụ nữ từ độ tuổi 35-40 tuổi trở lên cần có chế độ ăn uống khoa học.
Theo ThS.BS. Lê Thị Thu Huyền – Viện Nghiên cứu và Tư vấn dinh dưỡng, phụ nữ tuổi mãn kinh nên cân đối lượng thực phẩm tiêu thụ hàng ngày sao cho hợp lý, đảm bảo cung cấp đủ các nhóm dinh dưỡng. Thực hiện mục đích ăn nhiều màu sắc, ngũ cốc nguyên hạt, protein chất lượng trong mỗi bữa ăn, chất béo không bão hòa, thực phẩm hoàn toàn từ thực vật, các món giàu canxi và tối ưu hóa sức khỏe đường ruột của bạn.
Chế độ ăn uống lành mạnh ở phụ nữ mãn kinh nên tuân theo các nguyên tắc sau:
Ăn nhiều trái cây và rau quả có màu sắc khác nhau.Chọn ngũ cốc nguyên hạt (lúa mì, kê, khoai lang, gạo lứt, bánh mì nâu).Ăn một nắm hạt mỗi ngày và thêm các loại hạt vào thức ăn.Ăn cá có dầu 2 lần một tuần. Nếu bạn không ăn cá, hãy ăn các loại hạt hàng ngày cũng chứa omega-3.Chọn protein nạc hoặc protein thực vật trong mỗi bữa ăn.Thường xuyên ăn các loại đậu, đậu lăng và đậu xanh.Thưởng thức chất béo không bão hòa lành mạnh như bơ, hạt cải dầu, các loại hạt và dầu oliu nguyên chất.Tránh các sản phẩm tiện lợi chế biến sẵn có nhiều đường, muối và đồ uống có ga.Tránh chất ngọt, đặc biệt là chất làm ngọt nhân tạo hoặc đường tinh luyện.Hỗ trợ hệ vi sinh vật của bạn phát triển mạnh mẽ bằng cách ăn thực phẩm lên men, kefir và 30g chất xơ mỗi ngày.Nếu uống rượu, cố gắng giảm lượng rượu và uống ít hơn 14 đơn vị rượu mỗi tuần (tối đa 2 đơn vị mỗi ngày).Ăn nhiều thực phẩm giàu canxi, đảm bảo cung cấp đủ 1.200mg mỗi ngày kể từ thời kỳ mãn kinh trở đi.
Hãy đặt mục tiêu ăn một số ít các loại hạt mỗi ngày.
ThS.BS. Lê Thị Thu Huyền khuyến cáo số lượng thực phẩm nên tiêu thụ hàng ngày cụ thể khoảng:
- Trái cây: 200-500g/ngày
- Cá và hải sản: từ 200g trở lên/tuần
- Đồ uống có đường: ít hơn 1lít/tuần
- Ngũ cốc nguyên cám: 28 – 85g/ngày
- Các loại hạt và đậu: 900g/tuần
- Sữa tách béo không đường: 200-400ml/ngày
- Sữa chua không đường: 100 mg/ngày hoặc 30g phô mai.
Chị em tuổi trung niên chú ý bổ sung canxi, vitamin D từ dầu cá, lòng đỏ trứng, thịt nạc, sữa bò, rau quả… để hạn chế nguy cơ loãng xương. Mỗi lần chỉ nên ăn khoảng 7 phần no, ăn chậm nhai kỹ để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa và giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt hơn.
Song song với điều chỉnh chế độ ăn uống, phụ nữ mãn kinh cần tích cực vận động thể chất tùy theo trạng thái sức khỏe và điều kiện sinh hoạt. Tập thể dục thường xuyên và có một đời sống tinh thần phong phú là cách tốt để hỗ trợ cân nặng khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và loãng xương lâu dài đối với phụ nữ mãn kinh.
Chị em độ tuổi mãn kinh cũng nên chú ý việc kiểm tra sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện những bất thường. Đối với các chất bổ sung, hãy lưu ý rằng quy định này khác với quy định đối với thuốc và hãy cẩn thận với các sản phẩm tiếp thị.
Theo cơ quan Dịch vụ Y tế Vương quốc Anh (NHS), những chất bổ sung có chứa phytoestrogen có thể giúp giảm cơn nóng bừng, nên tham khảo ý kiến chuyên môn y tế và cân nhắc thử xem chúng có tác dụng với bạn không. NHS cũng hướng dẫn phụ nữ mãn kinh nên tắm nắng thường xuyên và bổ sung vitamin D trong những tháng mùa thu và mùa đông.
6 cách giải quyết tình trạng đổ mồ hôi đêm trong thời kỳ mãn kinh
Phụ nữ đang trải qua thời kỳ mãn kinh có thể gặp các hiện tượng như mất ngủ, người ướt đẫm mồ hôi mà không rõ lý do, trằn trọc, hay trở mình, thấy lo lắng và mệt mỏi...
Các triệu chứng bao gồm bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm là triệu chứng phổ biến của thời kỳ mãn kinh, ảnh hưởng đến khoảng 50 - 75% số người trải qua thời kỳ đó. Chúng không chỉ gây phiền toái mà còn có thể gây ra những hậu quả về sức khoẻ. Theo bác sĩ Nguyễn Tuấn Anh - Bệnh viện Phụ sản Trung ương, những phụ nữ bị bốc hỏa và gián đoạn giấc ngủ cũng có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và suy giảm, mất trí nhớ cao hơn. Tuy nhiên, có những điều phụ nữ mãn kinh có thể làm để cải thiện giấc ngủ khi mồ hôi ban đêm.
1. Lên lịch tư vấn về thời kỳ mãn kinh
Hãy đi khám để tìm hiểu cụ thể về các triệu chứng mãn kinh, tần suất và mức độ nghiêm trọng tình trạng. Bác sĩ sẽ phân tích những triệu chứng nào có liên quan đến mãn kinh và cung cấp kiến thức về các lựa chọn điều trị. Bác sĩ Nguyễn Tuấn Anh cho biết: "Thông thường, bác sĩ xem xét dữ liệu và cung cấp kiến thức cho phụ nữ về những rủi ro thực tế, lợi ích và tác dụng phụ tiềm ẩn đối với các lựa chọn nội tiết tố có sẵn hoặc các lựa chọn không nội tiết tố".
2. Tìm hiểu về liệu pháp thay thế hormone
Phụ nữ mãn kinh cần đi khám để trao đổi với bác sĩ các triệu chứng xảy ra.
Liệu pháp thay thế hormone là một phương pháp điều trị được sử dụng để giải quyết sự mất cân bằng nội tiết tố mà phụ nữ trải qua trong thời kỳ mãn kinh bằng cách thay thế (hoặc bổ sung) estrogen mà cơ thể sản xuất ít hơn nhiều trong và sau thời kỳ mãn kinh. Các tổ chức y tế chuyên chăm sóc phụ nữ mãn kinh đều đồng ý rằng liệu pháp hormone có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng cho phụ nữ khỏe mạnh trong thời kỳ chuyển tiếp mãn kinh và mãn kinh sớm. Mặc dù bất kỳ loại thuốc nào cũng có những rủi ro và tác dụng phụ, BS. Tuấn Anh giải thích estrogen là "loại thuốc hiệu quả nhất" - phương pháp giảm bớt cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm, nó cũng có thể giúp ngăn ngừa loãng xương và khô âm đạo.
Nếu phụ nữ bị đổ mồ hôi ban đêm kể cả khi mặc quần áo nhẹ, thoáng mát và sử dụng quạt, nên đi khám. BS Tuấn Anh nói: "Các bác sĩ khuyến khích bất cứ ai đang mệt mỏi về đổ mồ hôi đêm và đã thực hiện nhiều cách mà vẫn không thuyên giảm hãy nói chuyện với bác sĩ cho dù đang trong thời kỳ tiền mãn kinh - giai đoạn chuyển tiếp sang mãn kinh và thuốc tránh thai liều thấp là con đường đúng hay liệu có đang trong thời kỳ mãn kinh hay không và liệu pháp thay thế hormone có phải là con đường đúng đắn hay không."
3. Phương pháp điều trị không nội tiết tố
BS Tuấn Anh nói, nếu không phù hợp cho liệu pháp nội tiết tố, thì có sẵn những lựa chọn không dùng nội tiết tố rất tốt, rất hiệu quả và rất an toàn. Các lựa chọn này có thể chỉ bao gồm thuốc chống trầm cảm SSRI hoặc SNRI hoặc kết hợp với thôi miên lâm sàng (trạng thái thư giãn sâu và tập trung tập trung) mà được một nhà trị liệu đào tạo hướng dẫn.
Một cách khác là liệu pháp hành vi nhận thức cho chứng mất ngủ. Nó không chỉ dành cho chứng mất ngủ mà còn dành cho giấc ngủ nói chung. Liệu pháp hành vi nhận thức cho chứng mất ngủ là một chương trình có cấu trúc được thực hiện bởi một chuyên gia chuyên ngành nó có thể kéo được thiết kế để giải quyết và giảm bớt khó khăn về giấc ngủ bằng cách nhắm mục tiêu vào những suy nghĩ, hành vi và mô hình góp phần gây ra chúng. Đó thường là biện pháp giải quyết tình trạng đổ mồ hôi ban đêm đáng kể làm gián đoạn giấc ngủ do nội tiết tố hoặc không nội tiết tố, cộng với liệu pháp hành vi nhận thức cho chứng mất ngủ.
4. Cố gắng dành 30 phút tập thể dục mỗi ngày
Phụ nữ mãn kinh nên tập thể dục 30 phút mỗi ngày và cố gắng hoàn thành mục tiêu đó ít nhất năm ngày một tuần.
Tập thể dục hàng ngày là một trong những điều quan trọng nhất cho sức khỏe. Nó cũng tốt trong việc kiểm soát các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm. BS Tuấn Anh cho biết, tập thể dục hàng ngày giúp làm dịu sự dao động nội tiết tố và giúp giảm viêm.
Ngoài ra, nếu khó ngủ, tập thể dục có khả năng giúp ích. Mặc dù vẫn chưa rõ chính xác giấc ngủ và tập thể dục có mối liên hệ về mặt sinh lý như thế nào, một đánh giá của các nghiên cứu hiện tại lưu ý rằng nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tuổi trung niên và những người lớn tuổi có vấn đề về giấc ngủ cho biết họ ngủ ngon hơn sau khi bắt đầu một chương trình tập thể dục. Do đó, các bác sĩ khuyên nên tập thể dục 30 phút mỗi ngày và cố gắng hoàn thành mục tiêu đó ít nhất năm ngày một tuần.
5. Giảm lượng rượu, caffeine và thức ăn cay
Không có thử nghiệm được kiểm soát tốt nào thực sự có thể cho thấy rằng có sự khác biệt đáng kể nếu phụ nữ tiêu thụ caffeine, rượu hoặc đồ ăn cay. Tuy nhiên, có một số điều nhất định làm tăng các cơn bốc hỏa. Nếu nghĩ rằng có thể có mối liên hệ giữa việc tiêu thụ rượu, caffeine và thức ăn cay và việc không thể có được một đêm ngon giấc, thì nên hạn chế sử dụng chúng hoặc cắt bỏ hoàn toàn.
6. Tham khảo thực hành thiền định
Một hành vi mà mọi người, nếu chưa thực hiện, nên thực sự bắt đầu thực hành khi bước vào tuổi trung niên và mãn kinh, đó là thiền định. Thiền định làm thay đổi cấu trúc của não. Khi thực hành thiền định thường xuyên có thể góp phần giúp phụ nữ mãn kinh đổ mồ hôi đêm có giấc ngủ ngon hơn. Do đó, nên dành chút ít thời gian dù chỉ là 5 phút để thiền.
Cách cải thiện ham muốn tình dục cho phụ nữ tuổi mãn kinh Trong thời kỳ mãn kinh, phụ nữ có thể bị giảm ham muốn tình dục. Các phương pháp điều trị, tư vấn và thay đổi lối sống có thể giúp tăng ham muốn tình dục ở phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh. Ham muốn tình dục thấp là tình trạng rối loạn giảm ham muốn tình dục thường gặp ở phụ nữ,...