Chương trình sữa học đường: Chờ Bộ Y tế đến bao giờ?
Chương trình Sữa học đường được thực hiện theo chủ trương của Chính phủ nhằm nâng cao tầm vóc trẻ em mẫu giáo và học sinh tiểu học.
Tuy nhiên, khi năm học mới đang cận kề, cho đến thời điểm này, Bộ Y tế vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc sẽ bổ sung bao nhiêu vi chất dinh dưỡng vào trong sữa học đường.
Chương trình Sữa học đường được triển khai tại Nghệ An trong những năm học trước. Ảnh: IT
Giúp nâng cao thể lực
Việt Nam đang phải đối mặt với thách thức về vấn đề suy dinh dưỡng ở trẻ. Cụ thể, chúng ta vẫn nằm trong số 36 quốc gia có tỷ lệ suy dinh dưỡng, thấp còi cao trên phạm vi toàn cầu. Theo số liệu thống kê của Viện Dinh dưỡng quốc gia, năm 2015, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ dưới 5 tuổi là 24,6%, đến nay, con số này vẫn ở mức 24,3%. Tỷ lệ này tương ứng, cứ 4 trẻ dưới 5 tuổi, thì có 1 trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi và có sự khác biệt giữa các vùng miền (một số tỉnh có tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi lên đến hơn 30%).
Kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1340/QĐ-TTg về việc Phê duyệt Chương trình Sữa học đường, đến nay đã hơn 3 năm nhưng Bộ Y tế vẫn chưa thể đưa ra quyết định cuối cùng về việc sẽ bổ sung bao nhiêu vi chất vào sữa học đường. Với các giải thích như của lãnh đạo Vụ Sức khỏe bà mẹ, trẻ em có thể thấy không riêng gì các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất và cung ứng sữa mà hàng triệu trẻ em cả nước vẫn phải chờ đợi để có thể được uống loại sữa đúng tiêu chuẩn, đủ dinh dưỡng phục vụ cho mục tiêu nâng cao thể trạng, tầm vóc người Việt. Câu hỏi đặt ra là liệu có gì khuất tất hay năng lực cán bộ, chuyên viên có vấn đề mà các em phải chờ lâu đến thế?
Nguyên nhân dẫn tới việc trẻ thấp còi, suy dinh dưỡng là do khẩu phần ăn chưa cân đối về lượng và chất. Để khắc phục những thiếu hụt về khẩu phần và dinh dưỡng trong bữa ăn, chương trình sữa học đường sẽ là chìa khóa giúp chúng ta giải quyết vấn đề này. Ở một số quốc gia trên thế giới như Trung Quốc, Thái Lan, sau 5 năm triển khai chương trình sữa học đường, các nước này giảm tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ. Chiều cao của trẻ cũng đã tăng, ở trẻ Trung Quốc là 2 cm và 5 cm với trẻ em Thái Lan.
Như vậy, sữa học đường là chương trình ưu việt nhằm mục đích tăng cường thể lực cho trẻ. Tuy nhiên, khi đưa chương trình này vào học đường vẫn còn không ít phụ huynh băn khoăn. Chị Nguyễn Thu Trang (Hà Đông, Hà Nội) bày tỏ: Hàng ngày tôi vẫn cho con uống sữa đều đặn, vì mong con được cải thiện về chiều cao. Gần đây gia đình tôi được biết, trẻ uống sữa tại trường sẽ có thêm sự hỗ trợ của Nhà nước và doanh nghiệp. Nhưng cũng có không ít thông tin bàn về thành phần trong sữa tăng thêm 3 thậm chí 18 vi chất khiến phụ huynh chúng tôi cũng hoang mang. Vì vậy, chúng tôi mong muốn, các bộ ngành liên quan sớm có quy chuẩn mới về sữa học đường để bảo đảm sức khỏe cũng như sự phát triển cân đối các con.
Bên cạnh đó, cũng không ít phụ huynh lo ngại việc chưa có quy định cụ thể về số lượng vi chất dinh dưỡng cần thêm vào trong các sản phẩm sữa sẽ khiến các phụ huynh khó kiểm soát về chế độ dinh dưỡng của trẻ.
Video đang HOT
Chưa có quy định về bổ sung vi chất
Trao đổi về những quy chuẩn sữa học đường, ông Nguyễn Đức Vinh, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em, Bộ Y tế cho biết: Tại Quyết định số 5450/QĐ-BYT của Bộ Y tế và Thông tư số 29/2017/TT-BNNPTNT của Bộ NN&PTNT cũng như các hướng dẫn của Bộ Y tế đã quy định rất rõ yêu cầu về tiêu chuẩn đối với các sản phẩm sữa tươi sử dụng trong chương trình Sữa học đường. Trong khi Bộ Y tế chưa ban hành quy định mới, các quy định, hướng dẫn của Bộ Y tế vẫn cần được thực hiện nghiêm túc như trong thời gian qua. Qua công tác giám sát của Bộ Y tế và báo cáo của các địa phương, hiện có 15 tỉnh đã và đang triển khai chương trình bằng các nguồn kinh phí của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân… Đặc biệt, có tỉnh rất khó khăn như Sơn La vẫn dành kinh phí của địa phương ưu tiên triển khai chương trình.
Ngày 8/7/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1340/QĐ-TTg về việc Phê duyệt Chương trình Sữa học đường. Đồng thời, ngay sau đó, ngày 28/9/2016 Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 5450/QĐ-BYT về Quy định tạm thời đối với sản phẩm sữa tươi của Chương trình Sữa học đường cùng các văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện Chương trình Sữa học đường. Trong hướng dẫn, Bộ Y tế nhấn mạnh: Sản phẩm dùng trong Chương trình Sữa học đường phải sử dụng nguyên liệu đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sữa tươi nguyên liệu theo Thông tư số 29/2017/TT-BNNPTNT ngày 29/12/2017 của Bộ NN&PTNT. Nguyên liệu sữa tươi này khi sản xuất thành sản phẩm sữa học đường phải đạt yêu cầu theo quy định tại Quyết định số 5450/QĐ-BYT ngày 28/9/2016 của Bộ Y tế.
Trao đổi với Báo GD&TĐ về việc tại sao đến thời điểm này Bộ Y tế chưa thể đưa ra quyết định cuối cùng về việc sẽ bổ sung bao nhiêu vi chất dinh dưỡng vào trong sữa học đường, ông Nguyễn Đức Vinh giải thích: “Việc bổ sung các loại vi chất trong sản phẩm sữa tươi phục vụ Chương trình Sữa học đường cần có cơ sở khoa học. Bổ sung loại vi chất nào, hàm lượng bao nhiêu phải căn cứ vào tình trạng thiếu hụt vi chất của trẻ, khả năng hấp thu, chuyển hóa… Song song với đó, việc bổ sung này cũng phải bảo đảm tính thực tiễn, tính khả thi, phù hợp thông lệ quốc tế và quan trọng hơn cả là thực hiện chỉ tiêu trong Quyết định số 1340/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (đó là đáp ứng thêm 30% nhu cầu sắt, Vitamin D, canxi của trẻ đến năm 2020). Vì vậy, Bộ Y tế cũng đang khẩn trương hoàn thiện quy định về sản phẩm sữa tươi để phục vụ Chương trình Sữa học đường bảo đảm: Công khai, minh bạch trên cơ sở ý kiến của các nhà khoa học, đại diện các doanh nghiệp và cơ quan quản lý”.
Như vậy, kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1340/QĐ-TTg về việc Phê duyệt Chương trình Sữa học đường, đến nay đã hơn 3 năm nhưng Bộ Y tế vẫn chưa thể đưa ra quyết định cuối cùng về việc sẽ bổ sung bao nhiêu vi chất vào sữa học đường. Với các giải thích như của lãnh đạo Vụ Sức khỏe bà mẹ, trẻ em có thể thấy không riêng gì các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất và cung ứng sữa mà hàng triệu trẻ em cả nước vẫn phải chờ đợi để có thể được uống loại sữa đúng tiêu chuẩn, đủ dinh dưỡng phục vụ cho mục tiêu nâng cao thể trạng, tầm vóc người Việt. Câu hỏi đặt ra là liệu có gì khuất tất hay năng lực cán bộ, chuyên viên có vấn đề mà các em phải chờ lâu đến thế?
Minh Châu
Theo GDTĐ
Chương trình Sữa học đường và nỗ lực cải thiện "nạn" thiếu vi chất dinh dưỡng
Các chuyên gia hàng đầu về dinh dưỡng ở Việt Nam khẳng định, trẻ suy dinh dưỡng thấp còi và thiếu vi chất dinh dưỡng vẫn là những nguyên nhân chính dẫn tới những hạn chế về thể lực của thanh niên Việt Nam. Chương trình sữa học đường quốc gia đang nỗ lực đẩy lùi vấn nạn này bằng cách bổ sung những vi chất thiết yếu cho sự phát triển của trẻ.
Vi chất- rất nhỏ nhưng vô cùng quan trọng
Phát biểu tại Ngày Vi chất dinh dưỡng năm 2019, Giáo sư Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế, nhấn mạnh: Thiếu vi chất đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ em lứa tuổi từ mầm non tới tiểu học. Việc tổ chức ngày hội vi chất hàng năm nhằm mong muốn lan tỏa tinh thần và sự hiểu biết tới toàn xã hội về tầm quan trọng của vi chất, tuy là dưỡng chất rất nhỏ bé nhưng vô cùng quan trọng.
Báo cáo của Viện Dinh dưỡng cho biết, tuy những năm qua, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể về cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho người dân, như tỉ lệ suy dinh dưỡng trẻ em đã giảm khá nhanh và bền vững, song vẫn đang phải đối mặt với những thách thức như tỉ lệ suy dinh dưỡng thấp còi (chiều cao theo tuổi) ở trẻ em dưới 5 tuổi mỗi năm vẫn còn ở mức cao (24,3%) và có sự chênh lệch giữa các vùng, nhất là vùng núi, vùng khó khăn và nông thôn với thành phố, đồng bằng. Tỷ lệ này ở miền núi phía Bắc là 30,3% và Tây Nguyên là 34,2%. "Suy dinh dưỡng thấp còi và thiếu vi chất dinh dưỡng là những nguyên nhân chính dẫn tới chiều cao còn thấp ở thanh niên Việt Nam", báo cáo khẳng định.
Vi chất tuy là dưỡng chất rất nhỏ bé nhưng vô cùng quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ em, nhất là lứa tuổi học đường.
Ngoài ra, thiếu vi chất dinh dưỡng còn ảnh hưởng xấu tới sức khỏe, tới sự phát triển thể lực, tầm vóc, trí tuệ, cản trở sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ em và khả năng sinh sản, cũng như năng suất lao động của người lớn. Trong khi đó, việc thực hiện chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, chế độ dinh dưỡng học đường, dinh dưỡng cho người lao động, mới chỉ đạt kết quả bước đầu.
Theo Phó giáo sư, bác sĩ Lê Bạch Mai, nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, người Việt thường thiếu hụt vitamin A, vitamin D, kẽm, sắt, thiếu đa vi chất, khẩu phần canxi thấp. Kết quả điều tra năm 2014-2015 của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy, tỷ lệ thiếu vitamin A tiền lâm sàng ở trẻ dưới 5 tuổi là 13%; 80,3% phụ nữ có thai; 63,6% phụ nữ tuổi sinh đẻ; 69,4% trẻ dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm và đến 45% trẻ 6-12 tháng tuổi thiếu máu.
Các triệu chứng do thiếu hụt vi chất có thể biểu hiện thành bệnh như thiếu máu do thiếu sắt, khô mắt do thiếu vitamin A. Nếu thiếu hụt trong thời gian dài khiến cho sự tăng trưởng và phát triển thể chất, trí tuệ bị ảnh hưởng, đôi khi không thể hồi phục. Tiêu biểu như khi thiếu canxi lâu dài trong khẩu phần (ít hơn 600mg một ngày) có thể gây ra rối loạn chuyển hóa chất khoáng tại xương, giảm trọng lượng xương, gây loãng xương, còi xương, co cứng cơ, liên quan đến tăng huyết áp, ung thư ruột, ung thư đại liệt tràng. Thiếu hụt vi chất có thể dẫn đến tử vong, giảm chất lượng cuộc sống và năng suất lao động.
Lứa tuổi mầm non cũng là lứa tuổi vàng để bổ sung vi chất vì vậy những sản phẩm bổ sung vi chất trong những bữa ăn học đường thực sự cần thiết với trẻ.
Giáo sư, tiến sỹ Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cung cấp thông tin: Theo Tạp chí Y khoa hàng đầu Lancet thì bản đồ thiếu vi chất dinh dưỡng bao phủ toàn bộ các nước đang phát triển của các châu lục (trong đó có Việt Nam), gây ảnh hưởng nặng nề đến phát triển thể chất và trí tuệ trẻ em. Khẩu phần ăn của gười dân Việt Nam nói chung, đặc biệt là trẻ em đều không cung cấp đủ vi chất dinh dưỡng theo nhu cầu của cơ thể. Tại Đông Nam Á, thiếu vi chất dinh dưỡng cho nhu cầu cơ thể xảy ra ở cả thành thị và nông thôn (số liệu giám sát dinh dưỡng ASEAN và Việt Nam). Nguyên nhân chính là do khẩu phần ăn không cung cấp đủ hầu hết các vi chất dinh dưỡng cần thiết cho nhu cầu cơ thể.
Rất cần những thực phẩm bổ sung đa vi chất được chứng nhận an toàn
Cô Nguyễn Thị Mười, Hiệu trưởng trường mầm non Mặt Trời, TP.Thanh Hóa, nơi được Viện Dinh dưỡng chọn tổ chức lễ phát động ngày Vi chất dinh dưỡng 2019, chia sẻ lo lắng khi đặc thù của trường mầm non thì nuôi dưỡng trẻ là một nhiệm vụ quan trọng nhất, lứa tuổi mầm non cũng là lứa tuổi vàng để bổ sung vi chất. Do vậy việc chọn loại thực phẩm nào để có thể bổ sung nhiều vi chất cho trẻ sẽ được trường ưu tiên lựa chọn. Tuy nhiên, điều mà cô Mười cũng như các bậc phụ huynh mong muốn là những sản phẩm bổ sung vi chất đưa vào học đường cần được các cơ quan chức năng kiểm nghiệm và khẳng định thực sự an toàn và cần thiết với trẻ. Sản phẩm sữa học đường đang áp dụng ở các tỉnh/thành như Hà Nội, Đà Nẵng, Bến Tre, Vũng Tàu ... là một trong những sản phẩm như vậy.
Ngoài các bữa ăn hàng ngày ra, các thực phẩm dành cho trẻ như sữa cần bổ sung thêm nhiều vi chất quan trọng để góp phần cải thiện trí tuệ và thể chất cho các em.
Giáo sư Lê Danh Tuyên khuyến nghị: Người dân nên lưu ý lựa chọn các thực phẩm có tăng cường vi chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày như: muối tăng cường I ốt, bột mỳ tăng cường sắt kẽm hoặc các thực phẩm có thành phần nguyên liệu có tăng cường vi chất dinh dưỡng này, dầu ăn tăng cường vitamin A....
Đáng chú ý, Giáo sư Lê Danh Tuyên khẳng định: Với các cháu được uống sữa theo Chương trình Sữa học đường, sử dụng sữa tăng cường đa vi chất sẽ có lợi hơn cho sự tăng trưởng và phát triển.
Cùng quan điểm về việc cần tăng cường cho trẻ được uống sữa bổ sung đa vi chất, Phó giáo sư, bác sĩ Lê Bạch Mai bày tỏ lo ngại khi dẫn thông tin từ báo cáo của Hiệp hội sữa Việt Nam 2018, lượng tiêu thụ sữa trung bình của người Việt chỉ đạt 27-28 lít sữa một người mỗi năm, còn khá khiêm tốn so với Thái Lan, Singapore, Nhật Bản. Các nhà sản xuất sữa nên quan tâm bổ sung thêm nhiều vi chất quan trọng vào sản phẩm sữa để góp phần cải thiện thể trạng người Việt. Theo điều tra của Viện Dinh dưỡng, khẩu phần ăn của người Việt hầu hết không đáp ứng đủ nhu cầu về các vitamin và chất khoáng, dẫn đến tình trạng thiếu hụt vi chất.
Nhận thức tầm quan trọng của sữa đối với sự phát triển của trẻ em, nhất là ở lứa tuổi học đường, Chính phủ đã ban hành quyết định 1340/QĐ - TTg ngày 08-7-2016 phê duyệt Chương trình sữa học đường cải thiện tình trạng dinh dưỡng góp phần nâng cao tầm vóc trẻ em mẫu giáo và tiểu học đến năm 2020. Đến tháng 6-2019, đã có 11 tỉnh/thành trên cả nước triển khai thành công chương trình mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc này.
Về việc sử dụng đa vi chất dinh dưỡng trong sản phẩm sữa học đường, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến khẳng định: Loại và hàm lượng các vi chất dinh dưỡng tăng cường vào sữa học đường theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới và phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng lứa tuổi trong bảng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam. "Việc thực hiện Chương trình này hoàn toàn minh bạch và rất bài bản, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn, tiêu chí về dinh dưỡng khi đưa vào sử dụng, đảm bảo cung cấp cho các cháu những dinh dưỡng, vi chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ. Do vậy chúng ta hoàn toàn có thể yên tâm về việc sử dụng vi chất trong sản phẩm sữa học đường", Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh và bày tỏ mong muốn các tổ chức và toàn xã hội chung tay, quan tâm tới việc bổ sung vi chất cho trẻ, tránh những bệnh lí không đáng có do thiếu vi chất gây ra.
Theo PLXH
Chưa phát hiện vi phạm về chất lượng sữa học đường Đây là khẳng định mới nhất của Thanh tra Bộ Y tế trong khuôn khổ cuộc Họp báo thường kỳ của Thành uỷ Hà Nội. Ảnh minh hoạ Trước những thông tin trái chiều về việc bổ sung 14 vi chất vào sữa học đường khiến nhiều phụ huynh lo lắng thời gian qua, buổi họp báo đã dành nhiều thời lượng để...