Chương trình giáo dục mới: Văn hết thuộc lòng, toán gắn thực tiễn
Dự thảo các chương trình môn học trong chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến góp ý trong tháng 1-2018
Chương trình phổ thông mới tập trung các buổi thực hành, phát triển năng lực người học Ảnh: TẤN THẠNH
với báo chí, GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng Chủ biên Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể, cho biết chương trình các môn học đã được chỉnh sửa, hoàn thiện trên cơ sở góp ý của nhiều chuyên gia, giáo viên. Các môn được biên soạn theo chương trình tổng thể nên bảo đảm tính nhất quán, liên thông.
Khuyến khích học sinh thể hiện quan điểm riêng, sáng tạo
Theo GS Nguyễn Minh Thuyết, chương trình tiếng Việt (ở bậc tiểu học)/ngữ văn (bậc THCS, THPT) mới xây dựng theo hướng mở, không quy định chi tiết về nội dung dạy học và các văn bản cụ thể mà chú trọng đến những yêu cầu cần đạt về đọc, viết, nói và nghe ở mỗi lớp.
Nhằm tránh tình trạng bắt học sinh (HS) học thuộc lòng văn mẫu, theo chương trình mới, HS được thể hiện phẩm chất, năng lực ngôn ngữ, năng lực thẩm mỹ và khuyến khích các bài viết thể hiện quan điểm riêng, sáng tạo.
Ở cấp THPT sẽ chỉ còn 6 tác phẩm văn học bắt buộc là bài thơ “Thần”, “Hịch tướng sĩ”, “Bình Ngô đại cáo”, “Truyện Kiều”, “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” và “Tuyên ngôn độc lập”. Các tác phẩm văn học khác đưa vào phụ lục. Những nhóm tác giả viết sách giáo khoa có thể chủ động lựa chọn các tác phẩm khác nhau đưa vào sách nhưng phải hướng đến việc phát triển năng lực, phẩm chất HS.
GS Đỗ Đức Thái – thành viên Ban phát triển Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể, Chủ biên Chương trình môn toán – cho hay chương trình giáo dục toán học phổ thông trước đây quan tâm nhiều đến chuyện được học những đơn vị kiến thức nào, giải được bao nhiêu dạng bài tập, đi thi được bao nhiêu điểm. Trong khi đó, điểm mới quan trọng nhất, quyết định nhất ở chương trình phổ thông mới môn toán là tinh giản, thiết thực, sáng tạo, chuyển từ việc tiếp cận nội dung sang phát triển năng lực người học.
Nội dung môn toán phản ánh những giá trị cốt lõi, nền tảng của toán học; đồng thời chú trọng tính ứng dụng, gắn kết với đời sống thực tế hay các môn học khác. Đặc biệt, ở từng cấp học, cũng dành nhiều thời gian cho các hoạt động trải nghiệm toán học như thực hiện đề tài, dự án học tập về ứng dụng toán học trong thực tiễn, tổ chức các trò chơi toán học…
Lịch sử: không còn né tránh
Cấu trúc nội dung chương trình môn lịch sử và địa lý đổi mới khá căn bản. Chương trình lịch sử chỉ lựa chọn những sự kiện, nhân vật lịch sử tiêu biểu của vùng miền, quốc gia, khu vực, một số giai đoạn lịch sử, không tuân thủ nghiêm ngặt tính lịch đại. Hình thức dạy học chú trọng lối kể chuyện, dẫn chuyện lịch sử, giáo viên giúp cho HS làm quen với lịch sử địa phương, lịch sử dân tộc, khu vực và thế giới qua các câu chuyện lịch sử. Thông qua đó, tạo cơ sở để HS bước đầu nhận thức về khái niệm thời gian, không gian, đọc hiểu các nguồn sử liệu đơn giản về sự kiện, nhân vật lịch sử.
GS Phạm Hồng Tung, Chủ biên Chương trình môn lịch sử mới, khẳng định ở cấp tiểu học, môn lịch sử và địa lý được dạy học từ lớp 4. Sự tích hợp sẽ theo logic kết nối 2 loại hình không gian: của địa lý là địa phương, đất nước và thế giới; của lịch sử là không gian gia đình – cộng đồng – dân tộc – thế giới.
Video đang HOT
Ở THCS, lịch sử và địa lý là môn học tích hợp nhưng ở mức độ tương đối thấp, có thể gọi là phối hợp giữa 2 phân môn khá độc lập. Chỉ có một số chủ đề tích hợp như biển Đông gồm kiến thức tổng hợp về nhiều vấn đề như: địa lý biển, kinh tế biển, lãnh hải, việc xác lập và thực thi chủ quyền của Việt Nam với Trường Sa, Hoàng Sa, các cuộc chiến tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo…
Ở THPT, lịch sử là môn độc lập nhưng là môn lựa chọn để phù hợp với việc phân hóa, hướng nghiệp cho HS.
GS Nguyễn Minh Thuyết cho hay nếu chương trình và sách giáo khoa lịch sử hiện hành viết riêng lịch sử thế giới, sau đó là lịch sử Việt Nam thì nội dung lịch sử trong chương trình mới ở cấp THCS lấy thời gian làm trục xuyên suốt. Ở mỗi giai đoạn lịch sử đều cố gắng thiết kế theo mô hình: thế giới – khu vực – Việt Nam – lịch sử địa phương. Trong đó lấy lịch sử Việt Nam làm trọng tâm, chiếm 60% thời lượng của chương trình.
Trước đó, GS Phạm Hồng Tung cũng chương trình lịch sử mới được xây dựng trên quan điểm không có gì không thể nói và không được nói. Vấn đề là trình bày sao cho khoa học, nhân văn, tiến bộ. Những chuyện trong quá khứ vì lý do nào đó trước đây chúng ta né tránh hoặc chưa dạy thấu đáo, giờ đều có thể được đưa vào, sao cho phù hợp với năng lực nhận thức và tâm lý lứa tuổ.i của HS.
GS Tung khẳng định nhất thiết phải dạy HS về chủ quyền biển đảo của Việt Nam, về lịch sử đấu tranh của dân tộc nhằm bảo vệ và thực thi chủ quyền đó, chẳng hạn các cuộc hải chiến Hoàng Sa (1974), trận Gạc Ma bảo về Trường Sa (1988), cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới phía Tây Nam (1975-1978), chiến tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới phía Bắc (1979-1989)… cũng như nhiều vấn đề khác.
Những người viết chương trình đã đưa cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc vào chương trình mới theo tinh thần của lịch sử là hướng tới tính nhân văn, nhân bản, không khơi sâu thêm hận thù, ghi công hay luận tội ai trong quá khứ.
Bắt buộc có hoạt động trải nghiệm
Chương trình phổ thông mới lần đầu tiên đưa vào chương trình hoạt động trải nghiệm, thực hiện bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12.
Ở tiểu học, chương trình này được gọi là hoạt động trải nghiệm; tập trung nhiều hơn vào các hoạt động phát triển bản thân, kỹ năng sống, quan hệ với bạn bè, thầy cô và người thân trong gia đình. Cấp THCS và THPT gọi là hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; tập trung nhiều hơn vào các hoạt động xã hội, phục vụ cộng đồng. Ở THPT, chương trình hoạt động trải nghiệm tập trung cao hơn vào giáo dục hướng nghiệp giúp HS tự chọn ngành nghề phù hợp tương lai.
Theo NLĐ
Chương trình giáo dục phổ thông mới: Thay đổi từng môn học
Chương trình giáo dục phổ thông mới được đổi mới theo hướng trang bị những năng lực, phẩm chất cụ thể cho học sinh nên chương trình của mỗi môn học cũng dự kiến thay đổi mạnh mẽ để đáp ứng yêu cầu này.
Môn học, hoạt động giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông mới mà học sinh phải học (màu xám)
Dự kiến trong tháng 1, dự thảo các chương trình (CT) môn học trong CT giáo dục phổ thông mới sẽ được Bộ GD-ĐT xin ý kiến góp ý rộng rãi của các tầng lớp nhân dân.
Trao đổi với PV, GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên CT giáo dục phổ thông tổng thể, cho biết đến thời điểm này, CT các môn học đã được chỉnh sửa, hoàn thiện trên cơ sở góp ý của nhiều chuyên gia, giáo viên.
Chỉ còn 6 tác phẩm văn học bắt buộc ở cấp THPT
Môn ngoại ngữ ra sao ?
Riêng môn ngoại ngữ đang được xây dựng và hoàn thiện dựa trên cơ sở CT - sách giáo khoa ngoại ngữ thí điểm của Đề án ngoại ngữ quốc gia 2020.
Ngữ văn là môn học học từ lớp 1 đến lớp 12. Ở tiểu học, môn học này có tên là tiếng Việt; ở THCS và THPT có tên là ngữ văn.
Điểm khác biệt nhất so với các CT trước đây là môn ngữ văn lần này được xây dựng xuất phát từ các phẩm chất và năng lực cần có của người học, để lựa chọn nội dung dạy học. Các yêu cầu cần đạt của mỗi lớp tập trung vào 4 kỹ năng lớn: đọc, viết, nói và nghe. GS Nguyễn Minh Thuyết cho biết trong CT THPT chỉ còn 6 tác phẩm văn học bắt buộc.
Để tránh hiện tượng yêu cầu học sinh (HS) học thuộc lòng văn mẫu như hiện nay, GS Thuyết cho rằng CT mới bảo đảm nguyên tắc HS được bộc lộ, thể hiện phẩm chất, năng lực ngôn ngữ, năng lực thẩm mỹ và những suy nghĩ của chính mình, không vay mượn, sao chép; khuyến khích các bài viết có cá tính và sáng tạo.
Tinh giản, thiết thực
GS Đỗ Đức Thái, chủ biên CT môn toán, cho hay điều quan trọng mà môn toán mới hướng tới là bảo đảm tính tinh giản, thiết thực, hiện đại. Cụ thể, nội dung môn toán phải tinh giản, phản ánh những giá trị cốt lõi, nền tảng của văn hóa toán học, đồng thời chú trọng tính ứng dụng thiết thực, gắn kết với đời sống thực tế hay các môn học khác, đặc biệt với các môn học thuộc lĩnh vực giáo dục STEM, gắn với xu hướng phát triển hiện đại của kinh tế, khoa học, đời sống xã hội và những vấn đề cấp thiết có tính toàn cầu (như biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, giáo dục tài chính...).
Đáng chú ý, môn toán mới ở từng cấp cũng dành thời gian thích đáng để tiến hành các hoạt động trải nghiệm toán học cho HS chẳng hạn như: tiến hành các đề tài, dự án học tập, đặc biệt là các đề tài và các dự án về ứng dụng toán học trong thực tiễn; tổ chức các trò chơi toán học, câu lạc bộ, diễn đàn...
Ngoài ra, môn toán mới cũng đảm bảo tính phân hóa ở tất cả các cấp học, tăng cường dạy học theo hướng cá thể hóa người học, đáp ứng yêu cầu cần đạt chung của CT, đồng thời chú ý tới các đối tượng có nhu cầu đặc biệt (HS năng khiếu, HS khuyết tật...).
Dạy lịch sử bắt đầu bằng kể chuyện
Cấu trúc nội dung CT môn lịch sử và địa lý đổi mới khá căn bản. Về lịch sử, CT chỉ lựa chọn những sự kiện, nhân vật lịch sử tiêu biểu của vùng miền, quốc gia, khu vực, một số giai đoạn lịch sử, không tuân thủ nghiêm ngặt tính lịch đại. CT chú trọng việc đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học, lựa chọn và phối hợp có hiệu quả giữa các hình thức tổ chức và phương pháp dạy học lịch sử và địa lý.
Hình thức dạy học chú trọng lối kể chuyện, dẫn chuyện lịch sử, giáo viên giúp cho HS làm quen với lịch sử địa phương, lịch sử dân tộc, khu vực và thế giới qua các câu chuyện lịch sử; tạo cơ sở để HS bước đầu nhận thức về khái niệm thời gian, không gian, đọc hiểu các nguồn sử liệu đơn giản về sự kiện, nhân vật lịch sử.
Đến cấp THCS, lịch sử và địa lý là môn học bắt buộc trong CT giáo dục phổ thông tổng thể. Trong CT, các mạch kiến thức của lịch sử và địa lý được tích hợp ở mức độ đơn giản, sắp xếp gần nhau nhằm soi sáng và hỗ trợ lẫn nhau.
Theo GS Thuyết, điểm mới trong cấu trúc, tích hợp của phân môn lịch sử ở cấp THCS là nếu CT và sách giáo khoa lịch sử hiện hành viết riêng lịch sử thế giới, sau đó là lịch sử VN, thì nội dung lịch sử trong CT mới ở cấp THCS lấy trục thời gian làm trục xuyên suốt. Vì thế, ở mỗi giai đoạn lịch sử đều cố gắng thiết kế theo mô hình: thế giới - khu vực - VN - lịch sử địa phương trong đó, lấy lịch sử VN làm trọng tâm, chiếm 60% thời lượng của CT.
Ngoài ra, môn lịch sử của cả 3 cấp khác với CT trước đây ở chỗ, hầu như không thiết kế đồng tâm từ thấp lên cao. Ở cấp THCS, HS sẽ được học lịch sử từ nguyên thủy cho đến nay. Do đó, những sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử... được sắp xếp theo thời gian. Sự khác biệt về mức độ CT THCS không phải chỉ ở khối lượng nội dung, chi tiết các sự kiện lịch sử, mà điều chủ yếu là mức độ nhận thức rất cơ bản ở THCS về bản chất của các sự kiện, nguyên nhân của các biến chuyển lịch sử, của sự đa dạng các mô hình xã hội, về lý luận nhận thức và sự chú trọng rèn luyện các kỹ năng học tập, vận dụng kiến thức vào các tình huống mới.
Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp bắt buộc từ lớp 1 - 12
Hoạt động trải nghiệm là hoạt động giáo dục lần đầu tiên được xuất hiện là một CT độc lập trong giáo dục phổ thông mới, thực hiện bắt buộc từ lớp 1 đến lớp 12.
Ở tiểu học, gọi là hoạt động trải nghiệm. Cấp THCS và THPT gọi là hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp.
Nội dung CT ở tiểu học tập trung nhiều hơn vào các hoạt động phát triển bản thân, kỹ năng sống, quan hệ với bạn bè, thầy cô và người thân trong gia đình. Ở THCS, CT tập trung nhiều hơn vào các hoạt động xã hội, phục vụ cộng đồng và bắt đầu đẩy mạnh các hoạt động hướng nghiệp. Ở THPT, CT hoạt động trải nghiệm tập trung cao hơn vào nội dung hoạt động giáo dục hướng nghiệp. Thông qua các chủ đề sinh hoạt tập thể, hoạt động lao động sản xuất, câu lạc bộ hướng nghiệp và các hoạt động định hướng nghề nghiệp khác, HS được đán.h giá và tự đán.h giá về năng lực, sở trường, hứng thú liên quan đến nghề nghiệp; có thể tự chọn cho mình ngành nghề phù hợp; được rèn luyện phẩm chất và năng lực để thích ứng với nghề nghiệp tương lai.
Theo ông Thuyết, để hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp thực hiện đầy đủ trong các nhà trường thì kết quả giáo dục trong hoạt động trải nghiệm phải được xem là một tiêu chí xếp loại HS, giáo viên và nhà trường như kết quả giáo dục trong các môn học.
Hoạt động trải nghiệm có thể được tổ chức tại nhiều thời điểm, địa điểm với nhiều nội dung và quy mô khác nhau, bởi vậy, tùy theo cách tổ chức để huy động sự tham gia, phối hợp của các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Nhà trường cũng cần tranh thủ sự chỉ đạo, hỗ trợ của chính quyền địa phương, các cơ quan, đoàn thể, tổ chức, doanh nghiệp, các nhà hoạt động xã hội, nghệ nhân, người lao động tiêu biểu ở địa phương... cho các hoạt động giáo dục này.
Theo TNO
Thi tốt nghiệp THPT quốc gia: Hồi hộp chờ đề minh họa Cho đến thời điểm hiện tại, Bộ GDĐT vẫn chưa công bố đề thi minh họa THPT quốc gia 2018. Theo kế hoạch, việc giới thiệu đề thi minh họa sẽ vào khoảng cuối tháng 1-2018, nhằm giúp cho giáo viên và học sinh có thể làm quen với định dạng của các đề thi. Dẫu thế, vẫn còn nhiều băn khoăn từ...