Chườm nóng chữa đau nhức, người đàn ông tá hoả khi biết mình ‘điếc không sợ súng’

Người đàn ông ra sức chườm nóng để chữa mỏi cổ, đau lưng, chùn gối , sưng tay…. Nhưng tình trạng đau ngày càng trầm trọng buộc anh phải đến viện và tá hoả khi bác sĩ chỉ ra bệnh.

Không phải ai cũng có thể chườm nóng chữa đau nhức xương

Đủ loại đai mát – xa, túi chườm, miếng dán mà đau vẫn hoàn đau

Dự án đang vào giai đoạn nước rút, nên từ trong Tết đến giờ, anh Trung (Ba Đình, Hà Nội) không thể dứt ra để đi tập luyện hàng ngày như trước. Ngày nào cũng như ngày nào, lộ trình của anh ra khỏi nhà lúc 7h sáng và trở về nhà lúc 8h tối. Suốt thời gian ấy, anh ôm máy tính với đống báo cáo nghiệm thu.

Ngồi nhiều, lại nguyên một tư thế nên anh Trung bị mỏi lưng, gần đây ngón tay anh cũng sưng đỏ, gối chân cũng đau tưng tức… Cơ thể 70kg của anh vốn quá khổ càng trở nên nặng nề sau khoảng thời gian dài ít vận động.

Để khắc phục tình trạng này, vợ anh mua đai mat-xa vùng cổ lưng cho chồng mang đến công ty dùng. Hiệu quả chẳng được là bao, vợ anh lại mua thêm miếng dán nóng được quảng cáo “trị khỏi đau khớp gối, lưng hiệu quả”.

Ban đầu, khi dán anh Trung thấy vùng đau như được làm nóng lên, cảm giác đau nhức cũng giảm đi được phần nào. Nhưng cũng giống như đai mát-xa, những cơn đau lại dày vò anh sau khi ngừng sử dụng.

Cực chẳng đã, anh buộc phải đến viện khám. Tại đây sau khi làm các xét nghiệm, các bác sĩ cho biết anh bị gout. Anh tá hoả khi biết, căn bệnh này “chống chỉ định với việc chườm nóng ”.

PGS-TS. BS Nguyễn Mai Hồng , nguyên Trưởng khoa Cơ xương khớp, BV Bạch Mai cho biết, hiện nay mọi người hay mách nhau áp dụng phương pháp chườm nóng chữa viêm khớp . Tuy nhiên, với những bệnh nhân thoái hóa khớp chườm nóng có thể có chỉ định được nhưng với trường hợp có viêm khớp hoặc bệnh lý viêm khớp dạng thấp, hay bệnh gout … thì không được chườm nóng. Bởi việc chườm nóng này sẽ càng kích thích tăng sinh các mạch máu gây viêm nặng.

Đặc biệt, trong những trường hợp bệnh lý trên, việc bôi những thuốc làm nóng tại khớp cũng kích thích viêm. “Khi bệnh nhân đang có viêm khớp , tràn dịch, nóng đỏ thì chống chỉ định với chườm nóng, hoặc bôi thuốc điều trị làm nóng tại khớp”, PGS.TS. BS Nguyễn Mai Hồng khuyến cáo.

Chườm nóng chỉ là một liệu pháp giảm chiệu trứng

Chia sẻ với phóng viên Infonet, PGS. TS. BS Võ Tường Kha, Giám đốc Bệnh viện Thể thao Việt Nam cho biết, dân làm văn phòng hoặc các lao động chân tay do cường độ lao động làm việc cao hoặc ít vận động, thay đổi tư thế đột ngột sai tư thế dẫn đến tình trạng đau lưng hoặc vùng cổ gáy. Trạng thái này kéo dài, thường xuyên dẫn đến tình trạng bệnh lý mãn tính – thoái hoá đốt sống cổ gáy, thoái hóa đĩa đệm cột sống, phình đĩa đệm, thoát vị đĩa đệm dẫn đến chèn ép đau vùng thắt lưng, cổ gáy ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống lao động và học tập.

Có thể chia thành 2 nhóm: đau vùng cổ gáy, thắt lưng, các vùng cơ xương khớp khác cấp tính và mãn tính tính.

“Đối với trường hợp cấp tính có thể xảy ra nguyên nhân do chấn thương, vận động sai tư thế gây đụng dập gân cơ, xương khớp… trường hợp này người bệnh phải đến bệnh viện để được khám và tư vấn kịp thời. Theo đó, với những trường hợp này sẽ phải dùng biện pháp y tế đặc hiệu như các thuốc chống viêm, giảm đau dùng ngoài (bôi) hoặc trong (tiêm, uống) hoặc liệu pháp vật lý trị liệu”, PGS. TS. BS Võ Tường Kha nói.

Đối với những trường hợp cấp ở trạng thái co cơ, giãn dây chằng do vận động sai tư thế làm việc có thể dùng liệu pháp xoa bóp hoặc thư giãn hoặc chườm nóng… Cũng có thể dùng các nhóm thuốc giãn cơ, chống viêm, giảm đau.

Một trường hợp nữa đau cơ xương khớp cấp theo PGS. TS. BS Võ Tường Kha có nguyên nhân do lạnh, thay đổi thời tiết, môi trường (dùng quạt, điều hoà trong phòng để nhiệt độ quá thấp)… Những trường hợp này có thể chườm nóng (xoa bóp bằng dầu có tinh chất nóng như quế, gừng, tràm hoặc châm cứu kết hợp xoa bóp bấm huyệt).

Với trường hợp bị đau cơ, xương, khớp do bán cấp tính, mãn tính thì thường bị các bệnh lý mãn tính mà theo PGS. TS. BS Võ Tường Kha bệnh nhân không hiểu biết được. Mà chỉ khi khám thực thể, lâm sàng, cận lâm sàng, thông qua các kết quả chụp chiếu XQ, siêu âm, MRI, CT… mới có thể phát hiện được. Lúc này nguyên nhân đau thường do người bệnh mắc các bệnh viêm khớp vùng chậu, thoái hoá cột sống cổ lưng, thoái hóa đĩa đệm, phình đĩa đệm hoặc thoát vị đĩa đệm hoặc các bệnh lý co cơ mãn tính, xơ cứng cơ… dẫn đến tình trạng đau vùng thắt lưng, cổ gáy mãn tính…

“Những trường hợp này buộc phải đến bệnh viện để tìm ra nguyên nhân gây bệnh lý mãn tính. Trên cơ sở đó, mỗi nguyên nhân gây bệnh sẽ có một phương pháp điều trị khác nhau (có thể dùng biện pháp không dùng thuốc: châm cứu, xoa bóp bấm huyệt hoặc dùng phương pháp nội khoa (uống thuốc), nặng hơn bắt buộc phải dùng phương pháp ngoại khoa – phẫu thuật”, PGS. TS. BS Võ Tường Kha cho hay.

Giám đốc Bệnh viện Thể thao Việt Nam cũng nhấn mạnh, các biện pháp chườm nóng chủ yếu làm giảm đau, đánh lừa triệu chứng đau mỏi, tưởng giảm nhưng không hẳn…

Bởi chườm nóng và phương pháp vật lý, dùng sức nhiệt (nhiệt trị liệu) chườm vào vùng cơ, xương khớp bị đau. Với cơ chế nóng nở ra, lạnh co lại, do đó khi chườm nóng sẽ làm giãn cơ, giãn mạch máu, làm lưu thông khí huyết, giãn cơ.

“Mà theo nguyên lý của đông y thông thì bất thống, thống thì bất thông, khi giãn cơ, giãn mạch máu sẽ làm thông khí huyết thì giảm đau”, PGS. TS. BS Võ Tường Kha cho hay.

“Cơ chế thứ hai, nếu chườm nóng có thuốc đông y tính vị tân, ôn (cay, nóng, tinh dầu) kèm theo thì tác động vào vị trí đau (huyệt vị) sẽ hỗ trợ việc thông kinh hoạt lạc. Với những vị thuốc này sẽ đả thông kinh lạc với nguyên gây đau do hàn (hành thấp) thì những vị thuốc này rất có tác dụng vì nhiệt thì trị hàn mà hàn thì trị nhiệt.

Cơ chế thứ ba, là đánh lừa cảm nhận ở vùng não. Theo đó, sức nóng càng cao thì xung động thần kinh truyền cảm giác nóng về vùng não sẽ dập tắt xung động thần kinh truyền cảm giác đau… dẫn đến cảm thấy dễ chịu, giảm đau”, PGS. TS. BS Võ Tường Kha nói.

Trên thị trường có sẵn túi chườm nóng, túi chườm thuốc bắc, miếng dán phát nhiệt, hoặc dân gian thường dùng ngài cứu, gừng, lá lốt sao với muối để chườm hoặc cho nước nóng vào chai, bình, hoặc dùng máy sấy tóc, đèn hồng ngoại chiếu, chườm vào vùng đau mỏi.

Do đó, PGS. TS. BS Võ Tường Kha nhấn mạnh, chườm nóng chỉ là một liệu pháp giảm chiệu trứng đau chứ không phải là liệu pháp chữa nguyên nhân đau. Phương pháp chườm nóng có thể phối hợp và đạt hiệu quả tốt khi có sự chỉ định của bác sĩ am hiểu về cơ xương khớp (nội khoa, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng…), y học cổ truyền. Tuy nhiên, với những người bị đau kéo dài, bị mãn tính vẫn cần phải đi khám để được chữa trị hiệu quả.

Chuyên gia cảnh báo mối nguy hiểm khi chườm nóng chữa đau khớp

Người mắc bệnh đau xương khớp thường gia tăng cơn đau vào mùa đông và nhiều người áp dụng cách chườm nóng, bôi thuốc.

Tuy nhiên, bác sỹ cảnh báo, với những người đang viêm khớp, tràn dịch... thì việc chườm nóng sẽ càng gây viêm nặng hơn. Hoặc một số người tiêm dẫn đến nhiễm khuẩn phải tháo khớp.

Thông tin về bệnh cơ xương khớp, bên lề Hội thảo bước tiến mới trong điều trị thoái hóa khớp do BV Đa khoa Phương Đông tổ chức ngày 14-1, PGS-TS. bác sỹ Nguyễn Mai Hồng, nguyên Trưởng khoa Cơ xương khớp, BV Bạch Mai cho biết: Bệnh xương khớp là một trong những bệnh lý không những gặp ở người có tuổi mà hiện nhiều người trẻ cũng mắc.

Với bệnh lý cơ xương khớp, thoái hóa khớp là hay gặp nhất. Đặc biệt trong mùa lạnh, bệnh lý cơ xương khớp thường đau tăng do thời tiết, bệnh nhân ít vận động, thời tiết lạnh hiện tượng co cơ, dịch khớp đặc quánh lại. Đây là một trong những nguyên nhân hạn chế vận động gây đau khớp.

"Thoái hóa khớp trước đây thường cho là bệnh lý của người có tuổi, nhưng gần đây người trẻ mắc nhiều. Có thể do tư thế tĩnh tại ngồi một chỗ kéo dài khiến dịch khớp không lưu thông, dây chằng xung quanh cứng lại. Cộng với đó, chế độ dinh dưỡng nhiều người ăn kiêng- nhất là bạn nữ trẻ ăn kiêng giữ dáng cũng là một trong những yếu tố làm giảm bổ sung thành phần trong ổ khớp, dẫn tới thoái hóa khớp sớm"-TS. Nguyễn Mai Hồng nói.

Theo TS. Nguyễn Mai Hồng, trong bệnh lý cơ xương khớp, một số bệnh lý có thể gặp là thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, đau cột sống thắt lưng... thoái hóa khớp hay gặp nhất. "Thoái hóa khớp nếu không được chẩn đoán, điều trị sớm sẽ dẫn tới tổn thương khớp nặng hơn, sụn khớp ngày càng mỏng đi, dính khớp khiến bệnh nhân không đi lại được, tàn phế".

Bệnh thoái hóa khớp không có dấu hiệu toàn thân gì đặc biệt. Bệnh nhân không sốt, không gầy sút, cơn đau thường âm ỉ... Mọi người chỉ căn cứ vào một số dấu hiệu báo trước thoái hóa khớp để đi khám, theo dõi, điều trị kịp thời. Một số dấu hiệu sớm của thoái hóa khớp như: biểu hiện đau, đau tăng khi vận động. Ngoài ra, bệnh nhân có dấu hiệu cứng khớp (15-30 phút), lục khục khớp. Tiếng lục khục khớp có là do lượng chất nhờn trong khớp giảm đi, sụn khớp mỏng, các đầu xương cọ vào nhau gây nên tiếng kêu-đây là dấu hiệu sớm.

Điều đáng báo động hiện nay là mọi người thường gặp phải sai lầm trong điều trị thoái hóa khớp như tự ý mua thuốc uống hoặc nghe theo những phương pháp truyền miệng không phù hợp.

TS. Nguyễn Mai Hồng cảnh báo, sai lầm của người bệnh thoái hóa khớp là thường tự đi mua thuốc uống. Trong một số thuốc Bắc, thuốc Nam có chứa corticoid, chính thành phần này có thể giảm đau thời điểm đó tốt nhưng tác dụng phụ của thuốc rất nguy hiểm như gây tăng huyết áp, loãng xương, đái tháo đường, phù toàn thân... do tác dụng phụ của corticoid. Nhiều bệnh nhân sau khi điều trị khớp lại tái lại đau kèm các tác dụng phụ do sử dụng corticoid kéo dài.

Hoặc "có những bệnh nhân lại đi tiêm khớp ở những cơ sở không chuyên khoa dẫn tới nhiễm khuẩn khớp. Không ít trường hợp nhiễm khuẩn khớp gây nhiễm trùng toàn thân, thậm chí tháo khớp", vị chuyên gia cơ xương khớp này cảnh báo.

PGS-TS. bác sỹ Nguyễn Mai Hồng, nguyên Trưởng khoa Cơ xương khớp, BV Bạch Mai khuyến cáo: Sai lầm của người bệnh thoái hóa khớp là thường tự đi mua thuốc uống (ảnh P.C)

Ngoài ra, hiện nay mọi người hay mách nhau áp dụng phương pháp chườm nóng chữa viêm khớp, tuy nhiên theo bác sỹ Nguyễn Mai Hồng, với những bệnh nhân thoái hóa khớp chườm nóng có thể có chỉ định được nhưng với trường hợp có viêm khớp hoặc bệnh lý viêm khớp dạng thấp, gout... thì không được chườm nóng vì càng kích thích tăng sinh các mạch máu gây viêm nặng. Việc bôi những thuốc làm nóng tại khớp cũng kích thích viêm. "Khi bệnh nhân đang có viêm khớp, tràn dịch, nóng đỏ khới thì chống chỉ định với chườm nóng, hoặc bôi thuốc điều trị làm nóng tại khớp".

Bên cạnh đó, nhiều người trong giai đoạn viêm khớp có đau khớp nhiều hoặc tràn dịch khớp lại tập đi bộ gây tải trọng lên khớp dẫn tới tình trạng nặng hơn. Thực tế, với thoái hóa khớp tập phải làm sao làm giảm tải lên bề mặt của khớp như các bài tập tốt là đạp xe, bơi để giãn cơ tránh hiện tượng đau do co thắt dây chằng quanh khớp.

"Những người béo tải trọng lớn đi bộ nhiều càng làm mòn sụn khớp đi gây thoái hóa khớp sớm. Chính vì vậy khi điều trị thoái hóa khớp ở những người béo, giảm cân là chỉ định đầu tiên để điều trị", TS. Mai Hồng nói.

Đối với thoái hóa khớp, trước đây chưa có nhiều biện pháp điều trị dứt điểm cho tình trạng đau, viêm và thường sử dụng thuốc chống viêm, thuốc uống hoặc tiêm tại chỗ. Tuy nhiên, thuốc chống viêm chỉ giải quyết những triệu chứng đau ở thời điểm đó mà không điều trị tận gốc thoái hóa khớp. Gần đây có một số liệu pháp mới để điều trị thoái hóa khớp như liệu pháp tiêm huyết tương giàu tiểu cầu...

Để phòng thoái hóa khớp, TS. Mai Hồng đưa ra lời khuyên, mọi người nên tuân thủ chế độ dinh dưỡng phải hợp lý như ăn đủ canxi; tập những bài tập phù hợp với bệnh nhân để làm chắc những cơ quanh khớp, tránh những quá tải lên khớp, tránh động tác mạnh thay đổi đột ngột làm chấn thương khớp.