Chứng chóng mặt ở người cao tuổi: Chủ quan dễ nguy

BS. Nguyễn Đức15:11 07/10/2020

Người cao tuổi hay than phiền vì chứng chóng mặt – đây là cảm giác chủ quan của bệnh nhân.

Bệnh nhân tự nhiên cảm thấy mọi vật xung quanh mình chuyển động như đứng giữa một cơn lốc, mất cân bằng, đi đứng không vững, cảm giác bồng bềnh như ngồi trên thuyền, nhìn mọi vật nhòe không rõ, người nôn nao khó chịu ruột gan như bị đảo lộn. Đây là nguyên nhân gây té ngã ở người cao tuổi dẫn đến chấn thương, tàn phế.

Nguyên nhân do đâu?

Có nhiều nguyên nhân gây chóng mặt .

Ở tai:

Ống tai ngoài: như nút đáy, khi gặp nước nở to ra, kích thích ống tai ngoài gây chóng mặt hoặc nhọt ống tai cũng gây đau tai và chóng mặt. Tai giữa: viêm tai giữa cấp tính, bên cạnh sốt, đau tai, ù tai, nghe kém còn kèm chóng mặt.

Tai trong: viêm tai tiết dịch gây chóng mặt ghê gớm kèm theo ù tai, nghe kém. Có khi viêm tai kèm với viêm màng não , viêm thần kinh tiền đình do virus hoặc vi khuẩn gây chóng mặt, quay cuồng, chóng mặt tư thế rõ nhưng thính lực lại bình thường.

Chóng mặt còn liên quan đến bệnh lý thần kinh, mất thăng bằng, stress và các bệnh huyết áp , mạch máu, nội tiết, dị ứng, chuyển hóa: rối loạn lipid máu , các viêm nhiễm… nên kết quả điều trị hoàn toàn phụ thuộc vào nguyên nhân gây chóng mặt, trong đó cơn chóng mặt kịch phát kéo dài do ảnh hưởng của tăng huyết áp là nguy hiểm nhất và là nguyên nhân của nhiều tai nạn ở người cao tuổi.

Rối loạn tuần hoàn não là một trong những nguyên nhân gây chóng mặt.

Người cao tuổi (NCT) hay bị chóng mặt tư thế do hạ huyết áp tư thế, thiểu năng tuần hoàn não, thoái hóa cột sống cổ, xơ hóa mạch máu não, hạ đường huyết, thiếu oxy não, rối loạn thần kinh tim.

Các bệnh khác: những rối loạn về mắt: rối loạn vận động các cơ của nhãn cầu, glocom, đục thủy tinh thể, u dây thần kinh tiền đình, áp-xe não. Ngoài ra còn nhiễm độc các thuốc: điều trị tăng huyết áp, thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị sốt rét, nhóm thuốc aminozid, streptomycin, kanamycin…

Video đang HOT

Điều trị thế nào?

Trước một bệnh nhân bị chóng mặt, ta cần phải chẩn đoán nguyên nhân, tuy nhiên trong một số trường hợp ta tiến hành điều trị triệu chứng trước trong thời gian tìm ra nguyên nhân. Trong khi điều trị triệu chứng, cần khám tỉ mỉ, nhiều khi phải phối hợp với các chuyên khoa Nội, thần kinh, mắt, tai mũi họng và các thăm dò cận lâm sàng khác để chẩn đoán chính xác.

Có 3 nhóm thuốc chính thường dùng điều trị chóng mặt, nên dùng thuốc riêng rẽ để hiểu tác dụng phụ của từng loại. Nhóm kháng histamin. Nhóm kháng tiết cholin, nhóm an thần. Các thuốc này dùng theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra bệnh nhân nên ăn thức ăn dễ tiêu.

Giai đoạn 2: nâng đỡ sức khỏe , từ 10 ngày – 2 tuần. Bệnh nhân có thể hoạt động nhẹ nhàng, nhưng cần tránh đi lại trên cao, tránh đến gần các vật chuyển động nhanh như xe cộ, quạt điện…; Có thể uống tiếp 7 ngày thuốc chống chóng mặt. Giai đoạn 3: tập luyện, đây là phương pháp điều trị cơ bản, kéo dài trong nhiều tháng. Các bài tập nhằm rèn luyện cho tiền đình chịu đựng các thay đổi tư thế để dần phục hồi hoàn toàn. Bài tập cơ bản: bệnh nhân ngồi trên giường, thả chân dưới sàn nhà, nhắm mắt thư giãn rồi dần dần nghiêng đầu về một bên cho đến khi đầu nằm ngang trên giường, giữ tư thế này ít nhất 30 giây, trở lại tư thế ban đầu, ngồi yên trong 30 giây, tiếp tục làm động tác nghiêng đầu về bên đối diện. Lần đầu tập chỉ làm 3 – 4 lần nghiêng đầu về mỗi bên. Những lần sau, mỗi buổi tập nghiêng đầu về mỗi bên 5 – 7 lần. Mỗi ngày tập 2 buổi vào buổi sáng khi thức dậy và buổi tối trước khi ngủ. Bệnh nhân cần tập kiên trì trong 1 – 2 tháng.

Cách tập luyện nêu trên đã được ứng dụng ở nhiều nước trên thế giới và đã mang lại kết quả tốt trong 80% số bệnh nhân.

Bệnh nhân cũng cần tránh các yếu tố gây kích động tâm thần, tâm lý, thần kinh. Không dùng các chất kích thích như rượu, thuốc lá, cà phê đặc, nước chè đặc.

Chóng mặt ở người cao tuổi có thể phòng ngừa bằng cách tập thể dục đều đặn. Ảnh: TM

Lời khuyên thầy thuốc

Chóng mặt có thể phòng ngừa bằng cách luyện tập thích nghi cho hệ thống giữ thăng bằng của cơ thể khi bệnh nhân ở giai đoạn ổn định hay chóng mặt nhẹ. Tránh thay đổi tư thế đột ngột vì dễ té ngã gây chấn thương. Ngoài ra người cao tuổi không uống rượu, bia; đeo khẩu trang khi tiếp xúc với môi trường có thán khí của xe, máy, khói…; khám và điều trị tích cực các tai mũi họng, nhiễm khuẩn…

Dấu hiệu bệnh rối loạn tuần hoàn não

Khác với rối loạn tiền đình (chỉ là biểu hiện), rối loạn tuần hoàn não còn gọi là thiểu năng tuần hoàn não hay thiếu máu não là bệnh thường gặp ở người cao tuổi. Rối loạn tuần hoàn não mạn tính ở người già gây ra nhức đầu, chóng mặt và sa sút trí tuệ.

Tăng cường thể thao đúng cách. Ảnh: INT

Bệnh có nguy cơ gây tử vong cao (đứng hàng thứ ba sau bệnh tim mạch và ung thư) do phát triển thành tai biến mạch máu não.

Nguồn cung cấp máu cho bộ não

Bộ não được cung cấp "dinh dưỡng" từ hai nguồn, một nguồn là hệ động mạch cảnh và một nguồn là hệ động mạch sống nền. Ở người lớn bình thường, lưu lượng máu cung cấp cho não là 55mL/100g não/ phút, khi lưu lượng này vì lý do gì đó mà giảm còn 20mL/100g não/ phút thì não sẽ bị thiếu máu.

Các yếu tố như huyết động học, độ quánh của máu, cấu tạo lòng động mạch, hoạt động tim mạch và stress... đều là nguy cơ dẫn đến rối loạn tuần hoàn não.

Yếu tố nguy cơ gây rối loạn

Tình trạng thiếu máu não xảy ra là do xơ vữa động mạch. Đây là nguyên nhân chính. Sự xơ vữa động mạch đã làm cho lòng động mạch hẹp lại giảm lưu lượng máu tuần hoàn lên não, nhất là khi lòng động mạch cảnh (động mạch nằm hai bên cổ) hẹp đến 70%.

Ngoài nguyên nhân thiếu máu do xơ vữa động mạch còn gặp các nguyên nhân dị dạng bẫm sinh mạch máu não, chèn ép do khối u, thoái hóa các đốt sống cổ hay bán tắc do có cục máu đông trong lòng mạch, bệnh lý valve tim, rối loạn nhịp tim hoặc suy thận mạn. Ngoài ra, còn có tác động của yếu tố thời tiết và khí hậu.

Các nghiên cứu cho thấy, tai biến mạch máu não tại Việt Nam xảy ra nhiều ở phía Nam và thường vào các tháng 8, 12 và tháng 1; ở phía Bắc vào các tháng 2, 3 và 10, 11 (liên quan đến chuyển mùa từ nóng sang lạnh và gió mùa đông bắc).

Cơn thiếu máu não cục bộ thường xảy ra từ nửa đêm về sáng, là thời điểm mà theo nhịp sinh học hoạt động của tim và huyết áp giảm thiểu tối đa khiến cho sự tưới máu lên não giảm làm tình trạng thiếu máu não trở nên nghiêm trọng hơn.

Bệnh thiếu máu não thực chất là bệnh thiếu oxy não, có khả năng diễn biến xấu thành tai biến mạch máu não.

Biểu hiện của thiếu máu não

Biểu hiện của bệnh rối loạn tuần hoàn não. Ảnh: INT

Các biểu hiện của thiếu máu não rất đa dạng tùy thuộc vào mức độ thiếu máu. Từ các triệu chứng nhẹ nhàng như mệt mỏi, mất ngủ, căng thẳng, giảm khả năng tập trung, nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai đến cơn vắng ý thức, giảm trí nhớ, mất thăng bằng, giảm hoặc mất thị lực tạm thời, nói khó, rối loạn cảm giác và liệt nhẹ nửa người.

Hình thức biểu hiện cấp tính và nặng nhất của thiếu máu não là tai biến mạch máu não. Người bệnh có thể ngừng tim ngừng thở và tử vong ngay tức thì.

Bệnh cảnh này vừa có tính "kinh điển", vừa mang tính hiện đại và "thời sự" vì ngày càng có nhiều người trẻ tuổi đột ngột tử vong, có nghi ngờ hoặc được xác định là bị tai biến mạch máu não. Những biểu hiện có thể có ở người tai biến mạch máu não là nhức đầu dữ dội, liệt nửa người, méo miệng, nói khó, mất tiếng, buồn nôn, nôn hoặc hôn mê.

Điều trị và phòng bệnh

Việc điều trị thiếu máu não nhằm tái lập sự cung cấp máu với đầy đủ lượng oxy theo nhu cầu của não. Các phương pháp điều trị bao gồm việc dùng thuốc và phẫu thuật khi cần thiết.

Oxy cao áp là phương pháp được cho là hữu hiệu vì cung cấp nhanh và đủ lượng oxy lên não ngay cả khi lượng máu lên não thiếu. Oxy cao áp còn góp phần điều hòa vận mạch và làm tan cục máu đông (nếu có). Tuy nhiên Oxy cao áp chỉ có ở những cơ sở lớn được trang bị hiện đại.

Việc phòng bệnh nhằm vào các yếu tố nguy cơ đến xơ vữa mạch máu như không hút thuốc lá, không dùng nhiều bia rượu, hạn chế ăn mỡ động vật và điều trị các bệnh phối hợp như đái tháo đường, tăng huyết áp... Thường xuyên rèn luyện thân thể, tập dưõng sinh, tập Yoga, tránh các stress, duy trì tốt giấc ngủ và ăn uống điều độ, chế độ ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi.

Người cao tuổi cần mặc ấm, tránh nơi gió lùa, mỗi khi thức giấc, nhất là lúc nửa đêm hoặc sáng sớm cần nằm một lúc rồi từ từ ngồi dậy. Tư thế thay đổi đột ngột luôn là điều bất lợi cần được lưu ý. Không nên tắm nước lạnh ngay sau khi mới đi ngoài nắng về, hoặc khi trời lạnh. Nên tắm lúc trời ấm vào buổi trưa tốt hơn là chiều tối và khuya.

Mọi người cần khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ. Qua đó, không những phát hiện và điều trị sớm bệnh rối loạn tuần hoàn não mà còn phát hiện và điều trị sớm những bệnh lý khác.

Dấu hiệu nhận biết hội chứng tiền đình Rối loạn tiền đình và rối loạn tuần hoàn não là những bệnh thường gặp, nhất là ở những người cao tuổi. Nhiều khi cùng có các biểu hiện: Nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn, ù tai, hoa mắt, mất thăng bằng... có nơi gọi là rối loạn tiền đình, chỗ khác lại nói rối loạn tuần hoàn não. Vậy đâu là bản...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Khối Quân nhân Trung Quốc hát vang "Như có Bác trong ngày đại thắng"00:55

Hà Nội: Làm rõ vụ rao bán "giấy mời A80 giả", hàng chục người bị chiếm đoạt tiền03:13

Uy lực tổ hợp tên lửa đạn đạo của Quân đội nhân dân Việt Nam03:00

Xử lý người tung tin sai về clip cựu chiến binh 90 tuổi không được xem diễu binh03:37

Căn bệnh khiến Ngọc Trinh qua đời ngày càng nguy hiểm, người trẻ càng dễ mắc?02:42

Nga bác tin thả UAV sang Đức theo dõi tuyến vận chuyển vũ khí Mỹ08:21

Israel tuyên bố thành phố Gaza thành 'vùng chiến sự', phát hiện thi thể con tin07:08

Mỹ điều thêm tàu chiến, Tổng thống Venezuela tuyên bố cứng rắn08:45

Tàu chiến Mỹ 'dàn trận' ra sao ở cửa ngõ Venezuela?17:30

Tổng thống Ukraine lên tiếng vụ cựu Chủ tịch Quốc hội bị bắn chết trên phố01:31

Israel quyết dùng biện pháp mạnh tại Gaza08:30

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Bỏ qua dấu hiệu mơ hồ, người phụ nữ đối diện với căn bệnh nguy hiểm

21:30:14 05/09/2025

Ca phẫu thuật diễn ra nhanh chóng, không gây đau đớn. Chỉ sau vài giờ, bệnh nhân hồi phục tốt và được xuất viện. Trong lần tái khám, tình trạng của chị ổn định, không ghi nhận bất thường.

Cháu từ TP.HCM về thăm, ông bà mắc sốt xuất huyết

21:27:39 05/09/2025

Bên cạnh đó, cần đậy kín các dụng cụ chứa nước để ngăn muỗi vào đẻ trứng, ngủ màn kể cả ban ngày, mặc quần áo dài để tránh muỗi đốt. Có thể sử dụng thêm các biện pháp xua muỗi như kem bôi chống muỗi, đèn hoặc vợt điện.

Viêm tinh hoàn ở trẻ, không thể xem nhẹ

21:25:09 05/09/2025

Theo Ths.Bs.Nguyễn Văn Long - Bệnh viện Việt Nam Thụy Điển Uông Bí, sức khỏe của bệnh nhi đã ổn định, tuy nhiên vẫn cần theo dõi sát để phòng ngừa nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản về sau.

Căn bệnh nguy hiểm gia tăng, 5 người nhiễm thì 1 không qua khỏi

06:30:06 05/09/2025

Vibrio vulnificus, gây ra căn bệnh gọi là Vibriosis, phát triển mạnh gần bờ biển. Đặc biệt, vi khuẩn này sinh sôi rất nhiều ở các vùng biển và sông nước lợ, nơi các vùng nước ngọt hòa vào nước mặn.

Lợi ích bất ngờ của hoa bí ngô với người tiểu đường

06:26:08 05/09/2025

Nhờ lượng vitamin A dồi dào, hoa bí ngô giúp ngăn ngừa khô mắt, đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng. Nó còn hỗ trợ hình thành màu tím thị giác, giúp mắt thích ứng tốt với ánh sáng và bóng tối, giảm nguy cơ quáng gà.

Những dấu hiệu quan trọng gợi ý nhồi máu cơ tim cấp

06:20:19 05/09/2025

Nhồi máu cơ tim cấp là bệnh lý nguy hiểm có khả năng gây tử vong cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Gắp thành công dị vật dài 1 mét mắc kẹt trong bàng quang người đàn ông

06:19:44 05/09/2025

Một trường hợp dị vật bàng quang hi hữu vừa được các bác sĩ Khoa Ngoại Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa xử trí thành công.

Dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng

06:15:34 05/09/2025

Khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu bất thường, gia đình nên đưa con đến khám tại cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời. Việc tự ý dùng thuốc hoặc tìm hiểu trên mạng có thể khiến bệnh của trẻ nặng thêm, bác sĩ Hải khuyến cáo.

Tây Ninh: Hàng loạt ca nhập viện cấp cứu do rắn lục đuôi đỏ tấn công

06:12:54 05/09/2025

Theo các chuyên gia y tế rắn lục đuôi đỏ thuộc nhóm rắn lục, nọc độc rắn lục đuôi đỏ có thể gây tổn thương hoặc hoại tử cơ, suy thận, rối loạn đông máu tức là làm cho nạn nhân dễ bị chảy máu hơn và khó đông hơn.

Nhiều người nguy kịch, trên cơ thể có vết cắn của một loại rắn độc

22:49:36 04/09/2025

Những ngày qua, tại các bệnh viện khu vực phía Nam đã ghi nhận nhiều trường hợp bị rắn độc cắn. Trong đó, không ít người bệnh nhập viện trong tình trạng nguy kịch.

Bạn được phép uống bao nhiêu tách cà phê mỗi ngày?

22:34:34 04/09/2025

Theo dữ liệu do Hiệp hội Cà phê Quốc gia Mỹ, hai phần ba người Mỹ uống cà phê mỗi ngày. Và cuộc tranh luận về việc uống bao nhiêu cà phê là đủ vẫn còn tiếp diễn.

6 công dụng đưa rau má trở thành 'nhân sâm đất'

21:03:15 04/09/2025

Rau má được ví là nhân sâm đất có nhiều tác dụng với sức khỏe như thanh nhiệt, giúp ngăn chặn sự lây lan của viêm nhiễm và điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.