Chúc mừng GS Hoàng Tụy được trao giả.i thưởn.g toán học quốc tế
Chiều 27/9, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chúc mừng Giáo sư Hoàng Tụy vừa được Tổ chức quốc tế Tối ưu Toàn cục trao tặng Giả.i thưởn.g “ Constantin Caratheodory Prize,” mang tên nhà toán học lừng danh người Đức, gốc Hy Lạp.
Giáo sư Hoàng Tụy là người đầu tiên trên thế giới được nhận giả.i thưởn.g do Tổ chức quốc tế Tối ưu Toàn cục trao tặng vào tháng 7/2011.
Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gửi lẵng hoa chúc mừng Giáo sư Hoàng Tụy.
Thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chúc mừng Giáo sư Hoàng Tụy được nhận Giả.i thưởn.g “Constantin Caratheodory Prize.” Đây là vinh dự lớn không chỉ của Giáo sư, gia đình mà còn là vinh dự của cả nền toán học Việt Nam .
Phó Thủ tướng đán.h giá cao những nỗ lực và cống hiến của Giáo sư Hoàng Tụy – một tấm gương tự học, có nhiều đóng góp cho nền toán học trong nước và thế giới.
Giáo sư Hoàng Tụy là người đầu tiên trên thế giới được nhận giả.i thưởn.g do Tổ chức quốc tế Tối ưu Toàn cục trao tặng vào tháng 7/2011.
Xúc động trước sự quan tâm của Chính phủ, Giáo sư Hoàng Tụy cho biết: Giả.i thưởn.g “Constantin Caratheodory Prize” được trao tặng hai năm một lần dành cho cá nhân hay tập thể xuất sắc có cống hiến căn bản cho lý thuyết, lập trình và ứng dụng trong lĩnh vực tối ưu toàn cục.
Video đang HOT
Giả.i thưởn.g này chính thức một lần nữa khẳng định thành quả nghiên cứu của Giáo sư và xác định vị trí của Việt Nam trong nghiên cứu lĩnh vực “Tối ưu toàn cục” trên thế giới.
Giáo sư Hoàng Tụy nhấn mạnh: Ngành toán tối ưu toàn cục được ra đời và phát triển ở Việt Nam nhưng được ứng dụng nhiều trên thế giới, rất tiếc lại chưa được ứng dụng ở Việt Nam .
Giáo sư mong muốn xây dựng một tập thể các nhà khoa học ở trong nước lớn mạnh và nhanh chóng đưa toán tối ưu toàn cục vào ứng dụng trong lĩnh vực phát triển kinh tế ở Việt Nam .
Giáo sư Hoàng Tụy là Tiến sĩ danh dự trường Đại học Linkping, Thụy Điển (1995). Ông được trao Giả.i thưởn.g Hồ Chí Minh đợt 1 năm 1996, giả.i thưởn.g Phan Châu Trinh năm 2010.
Theo TTXVN
Thế giới vinh danh GS Hoàng Tụy
GS Hoàng Tụy được coi là nhà toán học khai sơn phá thạch mở đường cho một chuyên ngành toán học mới, là "cha đẻ của tối ưu toàn cục".
Cho nên, thật là công bằng và hợp lý khi ông là người đầu tiên trên thế giới nhận Giả.i thưởn.g Constantin Caratheodory do Đại hội Quốc tế Tối ưu Toàn cục đề xướng năm 2011
Giáo sư Hoàng Tụy sinh ra trong một dòng họ trí thức nho gia danh vọng lớn ở Xuân Đài, Điện Bàn, Quảng Nam.
Thuộc dòng họ cụ Phó bảng Hoàng Diệu
Ông bác (anh ruột ông nội) của giáo sư là nhà nho Hoàng Diệu (1832-1882) thông minh xuất chúng, đỗ Phó bảng năm 20 tuổ.i, về sau, được triều đình Huế bổ nhiệm làm Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội và Bắc Ninh) vào năm 1880. Chỉ huy cuộc chiến đấu bảo vệ Hà thành, không đủ sức chống lại quân Pháp có sún.g ống tối tân, nhưng quyết không chịu để cho kẻ thù bắt sống, cụ đã tuẫn tiết bên cổng thành Cửa Bắc sáng 25-4-1882. Cụ được các văn thân yêu nước thời sau ca ngợi là "cựu lục thiên thu truyền tiết liệt" (sử sách ngàn thu còn truyền tiếng thơm tiết liệt).
Truyền thống yêu nước thể hiện rõ qua cuộc đời nhiều người họ Hoàng ở Xuân Đài. Hai ông anh ruột của GS Hoàng Tụy là họa sĩ Hoàng Kiệt và GS Hoàng Phê đều tham gia kháng chiến chống Pháp. Họa sĩ Hoàng Kiệt sớm qua đời. Còn GS Hoàng Phê thì từng giữ chức viện trưởng Viện Ngôn ngữ học, chủ biên nhiều bộ từ điển tiếng Việt. Em ruột của GS Hoàng Tụy là GS Hoàng Chúng từng giữ chức hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TPHCM.
bìa phải) tiếp chuyện nhà báo Hàm Châu. (Ảnh tư liệu)
Lát cắt Tụy
Những năm 60 của thế kỷ XX, lý thuyết tối ưu trở thành một hướng toán học mới có nhiều ứng dụng. Nhưng khi ấy, các nhà toán học chỉ mới chú ý tới tối ưu địa phương, còn những bài toán tối ưu toàn cục thì được coi là quá khó! D. Dantzig, Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học quốc gia Hoa Kỳ, coi đó là những bài toán "khó về bản chất" (intrinsically difficult). Bởi thế, trước năm 1964, chưa ai trên thế giới thu được một kết quả nào đáng kể.
Thế rồi, Hoàng Tụy đến Phân viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô ở Novosibirsk, trình bày tại hội thảo của L. V. Kontorovitch cách giải một trong những bài toán cơ bản nhất của tối ưu toàn cục: Bài toán tìm cực tiểu một hàm lõm trên một tập đa diện lồi giới nội. L. V. Kontorovitch là nhà toán học Liên Xô được tặng giả.i thưởn.g Nobel Kinh tế.
Kết quả ấy của Hoàng Tụy được công bố trên tạp chí Báo cáo của Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô. Công trình đưa ra một lát cắt độc đáo. Lát cắt thật giản dị nhưng lại có khả năng ứng dụng rộng, không chỉ đối với nhiều bài toán tối ưu toàn cục mà còn đối với những bài toán quy hoạch tổ hợp. Phát minh ấy, về sau, được giới toán học thế giới gọi là "lát cắt Tụy" (Tuy's cut), trở thành một kết quả kinh điển.
Hoàng Tụy được coi là nhà toán học khai sơn phá thạch mở đường cho một chuyên ngành toán học mới, là "cha đẻ của tối ưu toàn cục".
Định lý Hoàng Tụy, thuật toán kiểu Tụy và cuốn Kinh Thánh trong chuyên ngành
Năm 1972, Hoàng Tụy công bố công trình Tính không tương thích của bất đẳng thức tuyến tính trên tạp chí Toán học của Viện Hàn lâm Khoa học Ba Lan. Định lý mới do Hoàng Tụy đưa ra được coi là ngang hàng với những định lý nổi tiếng của Farkas, Helley, Brouwer... và được giới toán học quốc tế nhắc tới nhiều và thường nêu lên những ứng dụng mới.
Những năm 80 của thế kỷ trước, lý thuyết tối ưu toàn cục phát triển mạnh. Trường phái Hà Nội (Hanoi School) do Hoàng Tụy đứng đầu, đóng vai trò nổi bật. Một nhà toán học nước ngoài có uy tín cho biết ông rất vinh dự và sung sướng khi được đặt chân đến "địa danh nổi tiếng thế giới về tối ưu hóa" (world famous place in optimization). Nhiều người nước ngoài khi nhắc đến Viện Toán học ở Hà Nội cũng coi đó là "một viện nổi tiếng".
Nhiều lớp bài toán quan trọng nhất được Trường phái Hà Nội tập trung nghiên cứu và giải quyết thành công. Các lớp bài toán khác nhau được tiếp cận một cách hệ thống thông qua một bài toán chuẩn do Hoàng Tụy đề xuất. Thuật toán giải bài toán chuẩn được xây dựng thích hợp với từng bài toán gốc sinh ra nó. Các thuật toán khác nhau đó đều tuân theo một lược đồ tổng quát dựa trên phương pháp phân hoạch không gian theo kiểu "chia nón", kết hợp với phương pháp "xấp xỉ ngoài" để nâng cao hiệu quả. Thuật toán chia nón (conical algorithm) rất nổi tiếng trong giới chuyên môn quốc tế hồi đó, về sau, được gọi là "thuật toán kiểu Tụy" (Tuy-type algorithm).
Cuốn sách toán tiếng Anh do Hoàng Tụy viết chung với Reiner Horst (CHLB Đức) Global Optimization-Deterministic Approches (Tối ưu toàn cục - tiếp cận tất định) dày 694 trang, được Nhà Xuất bản Springer - Verlag in lần đầu năm 1990, lần thứ hai năm 1993, lần thứ ba (có sửa chữa) năm 1996. GS Hiroshi Konno, người Nhật Bản, nhận xét: Cuốn sách ấy "được nhiều nhà nghiên cứu đán.h giá là cuốn Kinh Thánh của chuyên ngành tối ưu toàn cục" (was appreciated by many researchers as the Bible of global optimization) và trên thực tế, nhiều người bắt đầu các công trình nghiên cứu nghiêm túc của mình về tối ưu toàn cục là nhờ "được cuốn sách mở đường ấy cổ vũ" (motivated by this path-breaking book).
Nổi tiếng trong giới toán học toàn cầu
Theo Hàm Châu
Người Lao Động
Vì sao GS Hoàng Tụy được thế giới vinh danh GS Hoàng Tụy cho tới năm 1995 đã công bố gần 100 công trình khoa học về lĩnh vực tối ưu hóa. Những công trình đó đã được nhiều nhà khoa học và công nghệ ở Việt Nam và trên thế giới coi là nền tảng để nghiên cứu sau này. "Cha đẻ" của tối ưu hóa toàn cục Các công trình thuộc...