Chuẩn bị thi trên máy tính: Bảo đảm quyền lợi của thí sinh

Theo Đề án tuyển sinh đại học (ĐH), cao đẳng (CĐ) hệ chính quy được Bộ GD&ĐT công bố, từ năm 2021, các môn thi THPT quốc gia sẽ được thiết kế phù hợp với lộ trình triển khai Chương trình GDPT mới và các thí sinh sẽ làm bài thi trên máy tính.

Phương án thi trên máy tính nhận được nhiều ý kiến đồng thuận, vì phù hợp với yêu cầu chung về giáo dục cũng như sự phát triển của CNTT. Nhưng chuẩn bị thi trên máy tính cần nhiều yếu tố, trong đó, tập dượt cho giáo viên và học sinh rất quan trọng.

Ưu điểm của việc thi trên máy tính rất rõ là các em có thể biết điểm ngay sau khi thi, hạn chế tiêu cực trong khâu chấm thi. Đặc biệt, việc được thi nhiều đợt trong năm và lấy kết quả của lần thi cao nhất sẽ giúp giảm áp lực của kỳ thi THPT quốc gia, tạo điều kiện cho học sinh thuận lợi hơn hiện tại rất nhiều khi các em chỉ có một kỳ thi với kết quả được sử dụng để xét tuyển ĐH, CĐ vẫn có tính may rủi nhất định. Nếu được thi nhiều đợt, chắc chắn không thể có chuyện em học giỏi mà làm 5 bài thi đều kém và ngược lại. Đó cũng sẽ là một lần đánh giá thực chất việc học của học sinh đó ra sao để các em cố gắng hơn ở các lần sau.

Trước phương án này, có ý kiến lo ngại việc nhiều học sinh miền núi, ở các địa phương còn khó khăn thì sẽ chịu thiệt thòi khi không có máy tính để làm quen. Tuy nhiên, theo chủ trương của Bộ GD&ĐT, thi trên máy tính không gây sốc cho thí sinh. Những nơi nào thuận lợi sẽ thực hiện trước, còn những nơi nào chưa thi được trên máy sẽ thi trên giấy theo nguyên tắc giảm dần việc thi trên giấy và mở rộng việc thi trên máy tính trên quan điểm phù hợp và công bằng cho tất cả thí sinh.

Thi trên máy tính hoàn toàn khả thi nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tập dượt ngay từ bây giờ. Ảnh: VNU

Tại phiên họp Hội đồng Quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam yêu cầu Bộ GD&ĐT phải bảo đảm tiến độ chuẩn hóa, cập nhật, mở rộng ngân hàng đề thi, không trì hoãn lộ trình tổ chức thi trên máy tính.

Ông Mai Văn Trinh Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ GD&ĐT) cho rằng, có rất nhiều việc cần phải chuẩn bị để đảm bảo có thể thực hiện được phương án thi trên máy tính. Ngoài việc chuẩn bị ngân hàng câu hỏi, xây dựng Test sites (địa điểm tổ chức) hiện cũng đang là một trong những vấn đề trọng tâm được Bộ GD&ĐT triển khai. Trên cơ sở nền tảng các trường ĐH hiện nay, sẽ hình thành dần ở các vùng miền Test sites phù hợp với điều kiện thực tiễn. Sẽ làm dần với tinh thần “nhanh nhưng không vấp, không vội vàng” bảo đảm thành công và quan trọng là duy trì tổ chức song hành cả thi trên giấy và máy tính, đặc biệt phải hướng đến quyền lợi của thí sinh.

Để làm được điều đó, ngay cả các thí sinh đã sử dụng máy tính thành thạo cũng cần phải được tập dượt kỹ không chỉ về mặt kỹ năng thao tác mà cả kiến thức nền tảng. Bởi ngoài các bài thi toán, ngữ văn, ngoại ngữ giữ ổn định như năm 2019, các bài thi tổ hợp tự chọn (khoa học tự nhiên, khoa học xã hội) sẽ cấu trúc lại câu hỏi theo chuẩn đầu ra của chương trình. Trong đó, phương án tích hợp 3 môn vào 1 bài thi thay vì 3 môn riêng rẽ trong tổ hợp khoa học tự nhiên và khoa học xã hội như hiện nay có thể sẽ khiến thí sinh nếu chưa được tập dượt kỹ càng sẽ cảm thấy lúng túng. Cần sự làm quen thành thục và lứa học sinh tốt nghiệp từ năm 2021 trở đi cần chuẩn bị tâm thế, kỹ năng để sẵn sàng với sự thay đổi này. Chính Sở GD&ĐT, các nhà trường cũng cần chủ động lên phương án để học sinh dần tiếp cận với các hình thức thi còn mới mẻ này.

Thực tế là một số trường đã tập cho học sinh cách làm bài kiểm tra trên máy tính như THPT Nguyễn Du, Lê Quý Đôn (TP HCM)… Hiệu trưởng trường THPT Nguyễn Du (TP HCM) cho rằng, bên cạnh áp dụng hình thức thi trên máy tính, trường THPT Nguyễn Du cũng yêu cầu giáo viên đổi mới phương thức dạy học, tăng cường tổ chức theo nhóm. Học sinh thực tế thi trên máy tính, dùng công nghệ để kiểm tra, đánh giá là một phương pháp mới, đảm bảo được yêu cầu là đổi mới phương pháp đánh giá và chuẩn bị lộ trình cho năm học 2021 khi Bộ GD&ĐT cho học sinh thi trên máy tính cho một số tỉnh thành có điều kiện.

Cách đây 1 tuần, học sinh khối 12, trường THPT Trần Hữu Trang, TP.HCM làm bài thi giữa kỳ môn Toán, thời gian làm bài 45 phút, thông qua ứng dụng công nghệ. Thay vì làm bài thi qua giấy kiểm tra như thông thường, học sinh làm bài trực tiếp trên điện thoại, hoặc máy tính kết nối wifi của nhà trường.

Những năm trước, ĐHQG Hà Nội đã từng tổ chức thi đánh giá năng lực học sinh bằng bài thi trên máy tính. Việc thi trên máy tính diễn ra khá suôn sẻ, nhưng để phổ biến đối với thí sinh cả nước, đề thi, hạ tầng thông tin và thói quen sử dụng máy tính của học sinh phải đồng bộ, đồng đều. Vì thế những bước chuẩn bị và tập dượt từ bât giờ là rất cần thiết.

Phan Thủy

Theo PLXH