Chữa tâm lý cho em
Những ngày “bình thường mới” của tôi bắt đầu từ việc tổ chức sinh nhật 5 t.uổi cho cậu em họ, một sinh nhật rất khác khi cha mẹ em vừa qua đời vì COVID-19 trước đó không lâu.
Đại diện Thành đoàn TP.HCM cùng các đơn vị hỗ trợ đến thăm hỏi và tặng quà, học bổng cho các học sinh bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19 – Ảnh: C.K.
Ba mẹ tôi đã quyết định nhận em về nuôi dưỡng và chăm sóc. Từ khi về nhà, em vốn dĩ là một đ.ứa t.rẻ hiếu động đã luôn im lặng, ngồi thẫn thờ hoặc trốn một góc nhỏ. Có ai đó nhắc đến ba mẹ, cậu bé lại rơi nước mắt. Mẹ tôi xót xa, dù gia đình đã tìm đủ mọi cách để em vui, nhưng dường như nỗi mất mát quá lớn so với tâm hồn non nớt của bé.
Trong những lần nói chuyện với cậu bé, tôi nhận ra bé chưa ý thức được hoàn toàn về sự ra đi của ba mẹ em, chỉ thấy nhớ, cô đơn và buồn tủi vì không còn được những vỗ về, yêu thương từ hai đấng sinh thành như trước. Nhận được một thứ quà bánh nào, em thường nói với tôi: “Em muốn chờ ba mẹ em về ăn cùng”. Tôi không thể giải thích cho em về sự ra đi vĩnh viễn của ba mẹ em.
Với trường hợp nhiều em đang ở độ t.uổi thiếu niên, dù đã có hiểu biết nhưng có lẽ vẫn cứng cỏi để đối diện và chấp nhận nỗi đau. Tất thảy những nỗi niềm, cảm xúc bị đè nén trong những ngày phong tỏa, giãn cách và một mất mát quá to lớn cùng lúc dồn lên những đôi vai bé nhỏ. Mất đi cha mẹ là một nỗi đau khủng khiếp vượt xa cả sức chịu đựng của người trưởng thành, các em không còn lựa chọn nào khác ngoài việc ép bản thân phải đứng vững.
Nếu không nhận được sự hỗ trợ và an ủi về tinh thần, những đ.ứa t.rẻ này chắc chắn sẽ gặp phải rất nhiều vấn đề tâm lý nghiêm trọng trong tương lai. Không chỉ đối diện với nỗi lo tiềm ẩn về tài chính, nơi ở, t.rẻ e.m sẽ có nguy cơ mắc phải các bệnh lý như: trầm cảm, hậu chấn tâm lý, mất ngủ…, thậm chí nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến hành vi khác thường kéo theo hàng loạt vấn đề về thể chất khác.
Nếu cha mẹ qua đời vì COVID-19 trong khu cách ly hay bệnh viện mà chẳng thể nói lời từ biệt, trẻ có thể mắc sang chấn tâm lý gấp nhiều lần người bình thường mất cha mẹ. Cá nhân tôi nghĩ rằng việc gia đình không thể tổ chức tang lễ hay tụ họp cùng nhau để tưởng nhớ người đã khuất càng làm trầm trọng thêm nỗi buồn mà t.rẻ e.m phải gánh chịu.
Những nỗi đau thương vì đột ngột phải mất đi người thân sẽ cùng đ.ứa t.rẻ đi qua hành trình trưởng thành đầy trở ngại, khi nỗi đau tích tụ và lớn dần qua mỗi cột mốc mới trong cuộc đời. Thi thoảng nỗi đau sẽ được gợi về trong tiềm thức qua những kỷ niệm và sự dằn vặt, day dứt chiếm lấy tâm trí đ.ứa t.rẻ.
Video đang HOT
Bản thân tôi và gia đình đã tham khảo nhiều nguồn ý kiến từ các chuyên gia tâm lý để hỗ trợ em họ của mình. Mấy ngày nay, mọi người tổ chức những buổi cùng nấu ăn, làm vườn cùng nhau, em dần hoạt bát hơn dù đôi mắt vẫn buồn ngơ ngác. Đêm nào mẹ tôi cũng dành thời gian để trò chuyện với hy vọng sẽ giúp em sớm bình tâm.
Từ câu chuyện của gia đình mình, tôi cho rằng khi thế giới những người trưởng thành hãy còn đang quá bận rộn chống dịch, bình ổn cuộc sống mới thì giải pháp cải thiện sức khỏe tinh thần cho hàng triệu t.rẻ e.m mồ côi vì COVID-19 vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ.
600 tình nguyện viên “ Gia sư áo xanh”
Hội đồng Đội TP.HCM cùng Hội Sinh viên TP.HCM đã triển khai đội hình “Gia sư áo xanh” hỗ trợ học tập và chăm sóc sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu nhi bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19.
Đã có 600 tình nguyện viên là các sinh viên khối ngành tâm lý, xã hội học, sư phạm… đăng ký tham gia. Hiện chương trình đang tập huấn cho các tình nguyện viên các kỹ năng cần thiết khi hỗ trợ thanh thiếu nhi đang cần được hỗ trợ về mặt học tập, ôn bài, tư vấn tâm lý…
Chị Trần Thu Hà, phó bí thư Thành đoàn, chủ tịch Hội đồng Đội TP.HCM, cho biết chương trình sẽ hỗ trợ các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, mất cha, mẹ, người thân trực tiếp nuôi dưỡng do dịch bệnh COVID-19 vừa qua, trước mắt trong năm học 2021-2022 này.
Trong học kỳ I sẽ tổ chức giảng dạy, ôn tập kiến thức, tư vấn tâm lý và các hoạt động chăm sóc sức khỏe tâm thần với hình thức trực tuyến. Trong học kỳ II: tổ chức giảng dạy, tư vấn tâm lý và các hoạt động chăm sóc sức khỏe tâm thần trực tiếp tại nhà học sinh kết hợp với trực tuyến (trong điều kiện tình hình dịch bệnh được kiểm soát tốt).
Bạn Huỳnh Huế Nhi Nhi, bí thư Đoàn khoa tâm lý Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia TP.HCM), là tình nguyện viên chương trình, chia sẻ: “Các em đang đối diện những bất ổn tâm lý, tổn thương về mặt tinh thần mà không gì có thể bù đắp nổi. Các tình nguyện viên sẽ đồng hành cùng các em, hỗ trợ các em vượt qua khủng hoảng tâm lý, nuôi dưỡng cảm xúc tích cực. Với những trường hợp thật sự bất ổn về tâm lý, chương trình sẽ kết nối với các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý hỗ trợ các em.
KIM ANH
Một học sinh mồ côi vì Covid-19 cần 4-5 thầy cô nâng đỡ tinh thần
Cứ một t.rẻ e.m yếu thế hay không may mắn vì Covid-19 sẽ cần đến 4-5 giáo viên thấu hiểu, chia sẻ và nâng đỡ tinh thần - GS Huỳnh Văn Sơn Phó Chủ tịch Hội Tâm lý học xã hội Việt Nam đưa ra dự báo.
GS.TS Huỳnh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TPHCM, Phó Chủ tịch Hội Tâm lý học xã hội Việt Nam đưa ra dự báo trên khi nhắc đến những tổn thương tâm lý của t.rẻ e.m không may bị mồ côi cha, mẹ do đại dịch Covid-19 gây ra.
GS.TS Huỳnh Văn Sơn chia sẻ tại chương trình bồi dưỡng giáo viên nâng đỡ tâm lý trẻ bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Ở Việt Nam, theo báo cáo của các địa phương, tính đến ngày 31/8 có 11.822 t.rẻ e.m là F0, số t.rẻ e.m F1 là 27.334. Ở phạm vi rộng hơn, t.rẻ e.m bị ảnh hưởng nghiêm trọng cả về thể chất lẫn tinh thần do nhiều em phải học trực tuyến dài ngày, bị suy giảm nguồn nuôi dưỡng. Nhiều trẻ rơi vào tình trạng không có cha, mẹ hoặc người thân thích chăm sóc do cha, mẹ hoặc chính t.rẻ e.m phải điều trị, cách ly để phòng, chống lây nhiễm Covid-19.
Số liệu thống kê chỉ 4 quận, thành phố Thủ Đức thôi cũng cho thấy những con số đáng để suy ngẫm. Toàn quận Tân Phú cập nhật có 20 trẻ tiểu học mồ côi trong số đó có 5 trẻ mồ côi cả cha lẫn mẹ. Tương tự, thành phố Thủ Đức có tới 103 em mồ côi, quận 3 có 19 em rơi vào tình cảnh mất cha hoặc mất mẹ...
Ông Sơn chia sẻ, nhóm chuyên gia tâm lý của ông đã tiếp cận với các con trẻ bị sang chấn trong mùa dịch, không nhói lòng khi nhìn thấy những ánh mắt ngây thơ vô tội khao khát tình thương. Ông Sơn cho biết, khó có thể cầm lòng được khi tiếp xúc và trả lời các câu hỏi của các em: "mẹ, bố con đi luôn phải không thầy?". Đồng hành với các em, càng lo lắng khi viễn cảnh nghĩ suy về tiến trình lớn lên và trưởng thành của các em sẽ thế nào khi nhiều nguy cơ, khi áp lực xã hội bủa vây?
Một học sinh ở TPHCM mất mẹ vì Covid-19 (Ảnh: Nguyễn Quang).
GS Huỳnh Văn Sơn dự báo, nếu cứ một t.rẻ e.m yếu thế hay không may mắn sẽ cần 4 -5 thầy cô giáo cần thấu hiểu, chia sẻ và nâng đỡ tinh thần. "Khi tiếp cận và làm việc với các em, chắc chắn không chỉ cần sự thân thiện, đồng cảm mà cả sự tương tác thiện ý, tôn trọng tinh tế, sẻ chia linh hoạt và giúp đỡ tinh tế... Tất cả sẽ có thể là thách thức. Không chỉ các giáo viên mà cả các giáo viên chủ nhiệm và những giáo viên làm công tác tư vấn tâm lý, hỗ trợ giáo dục các em rất cần có sự chuẩn bị tâm lý, rèn luyện về kỹ năng để thực hiện công tác dạy học và giáo dục sao cho hiệu quả", ông Sơn nhấn mạnh.
Đặc biệt, với t.rẻ e.m mồ côi do dịch Covid-19, GS Huỳnh Văn Sơn đ.ánh giá là sự tổn thương ghê gớm dù ở độ t.uổi nào, là một trải nghiệm đau đớn, không thể chối từ ngay cả cố gắng dùng ý chí để ám thị hay đ.ánh lừa bản thân. Tổn thương ấy sâu sắc không chỉ bù đắp hay xoa dịu trong thời gian ngắn, bằng các buổi ăn, bằng sự gần gũi vừa vặn của một quan hệ thay thế, của một sự chăm sóc chừng mực.
"Chương trình bồi dưỡng thấu hiểu và nâng đỡ tâm lý cho t.rẻ e.m yếu thế liên quan đến đại dịch Covid" do trường ĐH Sư phạm TPHCM phối hợp tổ chức thu hút gần 1900 giáo viên tham gia.
"Chúng ta cần hiểu điều đấy để thấy rằng, cách nhìn về t.rẻ e.m cần ánh mắt của người trưởng thành sắc sảo, bằng cái nhìn của chính trẻ con để đồng cảm; cái nhìn của nhà giáo dục để chăm sóc và dạy dỗ, cái nhìn của nhà tâm lý để dưỡng dục và nâng đỡ, cái nhìn của một tấm lòng nhân ái để trao tặng cho t.rẻ e.m đúng hành trình, đủ đầy nhu cầu và ấm áp, thường nhật của tình yêu", ông Sơn nhấn mạnh.
Vị chuyên gia tâm lý này cũng chỉ ra một số biện pháp nâng đỡ tâm lý trẻ bị tổn thương do dịch bệnh, trong đó giúp các em nâng cao tư duy tích cực từ nghịch cảnh. "Sử dụng một số giá trị sống tác động đến nhận thức của trẻ nhằm giúp trẻ tìm được ước mơ và có niềm tin vào tương lai phía trước. Bên cạnh đó kèm theo các biện pháp kỹ thuật giúp trẻ cảm nhận được sự thấu hiểu, thư giãn và cải thiện đời sống cảm xúc", ông Sơn bổ sung.
Ngày 8/10, chương trình bồi dưỡng thấu hiểu và nâng đỡ tâm lý cho t.rẻ e.m mồ côi do đại dịch Covid khai giảng với sự tham gia của các chuyên gia của trường ĐH Sư phạm TPHCM, Trường ĐH Sư phạm - ĐH Thái Nguyên, Trường ĐH Sư phạm - ĐH Đà Nẵng và 1829 giáo viên ở 3 quận và TP Thủ Đức.
Chương trình diễn ra 3 khóa bồi dưỡng liên tiếp với thời lượng 15 tiết học/khóa học với mục tiêu sau khi hoàn thành xong chương trình, giáo viên sẽ phân tích được các lý thuyết cơ bản về tổn thương tâm lý, từ đó rèn luyện kĩ năng, vận dụng để nâng đỡ, hỗ trợ học sinh yếu thế.
Vừa đậu đại học thì mất mẹ, n.am s.inh chơi vơi trước ngưỡng cửa vào đời Chưa kịp vui mừng vì nhận được thông báo thi đậu vào Trường ĐH Bách Khoa Đà Nẵng, một n.am s.inh phải chịu cú sốc lớn khi hay tin mẹ mất vì Covid-19 trong cùng một ngày 16.9. Duy Quang bên góc học tập - NVCC Sau bao năm đèn sách, n.am s.inh Nguyễn Duy Quang (18 t.uổi) thi đậu vào ngành kỹ...