Chưa bỏ biên chế, giáo viên đã bị hiệu trưởng dọa cho ‘đứng đường’
Theo TS Vũ Thu Hương, nếu bỏ biên chế, hiệu trưởng là người có quyền tuyển dụng và quyết định số phận của giáo viên. Ai dám đảm bảo hiệu trưởng sẽ công tâm, làm việc trách nhiệm?
Thông tin Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đưa ra tại buổi tiếp xúc cử tri tại Bình Định sẽ thí điểm bỏ biên chế trong ngành giáo dục được xã hội quan tâm. Giáo viên trong cả nước đón nhận thông tin với nhiều tâm trạng từ bất an đến thất vọng.
Chia sẻ với Zing.vn, TS Vũ Thu Hương – khoa Giáo dục Tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội – kể một đồng nghiệp của bà đang công tác tại trường phổ thông ở Hà Nội vừa bị hiệu trưởng dọa khi không thực hiện đúng việc bình bầu cuối năm theo ý của người đứng đầu trường.
“Cô có muốn sang năm bỏ biên chế sẽ ra ‘đứng đường’ hay không?”, bà Hương dẫn lại lời hiệu trưởng đe dọa đồng nghiệp.
TS Vũ Thu Hương cùng những nữ sinh ĐH Sư phạm Hà Nội. Ảnh: NVCC.
Từ ví dụ nêu trên, bà Hương cho rằng, việc bỏ biên chế sẽ “tạo vây cánh” cho hiệu trưởng. Trong khi các trường công lập không thể tự chủ 100%, người đứng đầu trường tuyển dụng, hiệu trưởng sẽ có toàn quyền quyết định số phận của giáo viên. Không ai dám đảm bảo rằng hiệu trưởng sẽ công tâm hay tạo ra nhiều hệ lụy.
Theo TS Hương, việc bỏ biên chế trong giáo dục không khả thi, bởi không thể suy nghĩ về nghề giáo theo cách thức của doanh nghiệp.
Là người 20 năm công tác tại khoa Giáo dục Tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội, nữ TS cho biết sinh viên của bà đều là những giáo viên tương lai có hai nguồn tư tưởng trước khi ra trường.
Video đang HOT
Một là, họ sẵn sàng mất tiền “lót tay” để vào trường công lập, mong cuộc sống ổn định trong suốt sự nghiệp. Hai là, họ hứng thú với việc dạy ở trường tư với lương cao hơn, ít chịu gò bó, nếu không phù hợp có thể chuyển trường.
TS Hương đánh giá về trình độ, giáo viên công lập hay tư thục đều không thua kém nhau, họ khác nhau về sự lựa chọn. Vì vậy, thứ “níu chân” giáo viên công lập hiện giờ có lẽ chủ yếu ở hai chữ biên chế. Thầy cô có biên chế sẽ có một số quyền lợi đi kèm như bảo hiểm, thâm niên. Biên chế được coi như thứ “bảo hiểm” để thầy cô yên tâm công tác. Nếu biên chế không còn, nhiều giáo viên sẽ nghỉ việc, hoặc chuyển sang các trường tư thục.
Đặc biệt, nữ TS cho rằng trong bối cảnh đổi mới giáo dục diễn ra trong điều kiện rất khó khăn. Đại bộ phận giáo viên hiện nay đang phải sống trong môi trường làm việc với áp lực nặng nề, thậm chí là quá sức so với khả năng chịu đựng.
Họ phải chịu nhiều cấp, tầng quản lý, từ cơ sở như ban giám hiệu, tổ bộ môn cho đến các cấp cao hơn như phòng, sở, bộ. Cùng với đó là sự giám sát rất chặt chẽ của phụ huynh, báo chí, xã hội. Những sự điều hành, quản lý như trên đối với giáo viên đã khiến nhiều người rất mệt mỏi nên không thể hiện được hết sự sáng tạo, học hỏi trong nghề nghiệp, mà chỉ làm theo sự chỉ đạo cho xong việc.
Trong khi lương thì thấp, công việc lại nhiều, đặc biệt là các loại việc không tên như tham gia các cuộc thi giáo viên dạy giỏi, văn nghệ, làm sáng kiến kinh nghiệm, đến cả các hoạt động của địa phương, phường, xã. Chính những công việc này đã khiến giáo viên mất nhiều tâm sức và mệt mỏi.
Như vậy, nếu bỏ biên chế, giáo viên trường công lập sẽ thấy áp lực không giảm, công việc bấp bênh, không “an cư” thì không “lập nghiệp”. Một khi người thầy đứng lớp còn hoang mang, lo lắng bất cứ lúc nào cũng có thể bị cắt hợp đồng, họ không thể toàn tâm, toàn ý làm việc.
Trong khi đó, trẻ em cần có sự ổn định trong một năm học (tương đương 9 tháng). Nếu giáo viên nay làm chỗ này, mai chuyển chỗ khác sẽ kéo theo sự thay đổi, thiệt thòi cho cả học sinh.
Vì vậy, TS Hương đề xuất những chính sách có lợi cho người thầy rất cần được quan tâm. Vấn đề mấu chốt để nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay không phải lương hay biên chế mà chính là môi trường làm việc của giáo viên cần được cải thiện.
“Các trường đừng ép giáo viên thi hát, thể dục, hay bơi lội nữa. Lúc nào họ cũng phải lo thể hiện mình sao cho tốt ở các kỳ thi thì làm sao có thời gian chu toàn trong lớp học”, TS Vũ Thu Hương nêu quan điểm.
Theo bà, vấn đề bỏ biên chế giáo viên chỉ có thể thực hiện được khi tất cả các cơ sở giáo dục công lập đều chuyển sang tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính. Bởi chỉ có tự chủ, tự chịu trách nhiệm, hiệu trưởng mới có thể thực hiện việc tuyển dụng giáo viên một cách khách quan, công bằng.
Theo Zing
Bỏ biên chế giáo viên có vội vàng?
Những ngày gần đây, dư luận xã hội có nhiều ý kiến trái chiều trước thông tin Bộ GD&ĐT sẽ thí điểm bỏ biên chế giáo viên.
Nhiều ý kiến của các chuyên gia giáo dục cho rằng, việc bỏ biên chế thay thế bằng hợp đồng lao động sẽ tạo ra cơ chế mở. Việc "có ra, có vào" tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, là cơ sở để giáo viên luôn luôn nỗ lực, không chểnh mảng trong công việc.
Trên thực tế, hiện nay, một bộ phận giáo viên yếu kém về chuyên môn, trì trệ, không chịu khó học hỏi, đổi mới áp dụng các phương pháp dạy học mới, lại không thực sự tâm huyết với nghề. Họ lên lớp dạy cho có mà vẫn nhận đủ lương như những giáo viên giỏi và trách nhiệm khác.
Những giáo viên như vậy thường nghĩ đã vào được biên chế rồi thì yên tâm, chỉ cần làm việc cầm chừng, miễn là dạy đủ công, không ai đuổi ra khỏi ngành được.
Nay thí điểm bỏ biên chế bằng việc ký hợp đồng sẽ buộc giáo viên phải luôn nỗ lực, cố gắng thay đổi cách dạy học, khẳng định chất lượng học sinh. Họ không được phép chểnh mảng để được ký hợp đồng vào những năm tiếp theo.
Cô Hoàng Thị Tuyết, nguyên giảng viên Khoa Giáo dục Tiểu học, Đại học Sư phạm TP.HCM, cho biết khi làm hợp đồng, hầu như giáo viên phải phấn đấu trong suốt quá trình để làm sao bảo đảm đúng theo hợp đồng. Những người biên chế gần như không có sự ràng buộc cụ thể, rằng vị trí người đó làm là gì, những công việc cần làm, kết quả phải đạt...
"Tôi nghĩ những thay đổi này có tính tích cực. Quan trọng là làm sao mọi người hiểu sự thay đổi này về cơ bản không có gì khác so với biên chế. Đối với giáo viên, mỗi giai đoạn, chặng đường phấn đấu rất rõ. Vì vậy, hợp đồng sẽ tốt hơn cho giáo viên, tránh tình trạng hiện nay người càng giỏi, năng động làm nhiều việc thì bị gọi là làm nhiều việc", cô Tuyết nêu quan điểm.
Bên cạnh những ý kiến ủng hộ, không ít ý kiến băn khoăn về hiện tượng lạm quyền, lợi ích nhóm. Bởi nếu giao cho các trường tự chủ trong việc nhận và sa thải giáo viên theo hợp đồng, hiệu trưởng sẽ có quyền rất lớn. Liệu có dẫn tới tình trạng hiệu trưởng lạm quyền quyết định mọi vấn đề của trường mà không có giáo viên nào dám có ý kiến hay không.
Ảnh minh họa: Việt Hùng.
Khi ký hợp đồng, giáo viên sẽ là người lao động còn hiệu trưởng là ông chủ. Rất nhiều tình huống có thể xảy ra với các thầy cô giáo mà không phải lúc nào cũng tích cực như lương không cố định, có thể bị sa thải nếu có ý kiến khác với hiệu trưởng...
PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ, nguyên Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, phân tích: "Chuyện xin vào hợp đồng, xin vào biên chế hiện nay, quyền lực của hiệu trưởng cũng đã rất lớn và cũng có nhiều cái rất tiêu cực. Bây giờ giao cho hiệu trưởng như vậy, quyền hành của họ rất lớn. Phải có một cơ chế kiềm chế và kiểm soát lại, phải có hội đồng nhà trường thật mạnh. Nó giống như hội đồng quản trị phải thông qua, chứ không phải một mình quyết định được".
Hiện nay, một số nơi đã thuê hiệu trưởng. Do đó, nếu bỏ biên chế, hiệu trưởng cũng phải không trong biên chế như giáo viên và phải ký hợp lao động với một đơn vị chủ quản của trường đó.
Từ phân tích này, PGS.TS Phạm Tất Dong, Phó chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam, cho rằng việc bỏ biên chế giáo viên, Bộ GD&ĐT cần phải tính toán kỹ và đưa ra lộ trình cụ thể, không thể nói là bỏ ngay.
Nếu bỏ thì phải tính đến chính sách đãi ngộ đối với giáo viên ở những vùng khó khăn, miền núi biển đảo như thế nào? Cơ chế chính sách như thế nào để đảm bảo lương và cuộc sống của họ, nhất là trong điều kiện hiện nay lương giáo viên còn thấp? Nếu lương chưa tăng mà áp dụng việc xóa biên chế, liệu còn mấy ai yêu nghề, mấy ai chịu đến những nơi khó khăn để dạy.
PGS.TS Phạm Tất Dong nói: "Liệu những vùng khó khăn lương, phụ cấp có thể khác nhiều như thế nào trong hợp đồng được thỏa thuận? Chắc chắn làm hợp đồng thì ở miền núi khó mà giữ được giáo viên. Vấn đề đặt ra là có người thật giỏi nhưng đến tuổi nghỉ rồi còn ký hợp đồng với họ không. Vấn đề này, bộ trưởng GD&ĐT phải bàn với bên lao động, nội vụ và tài chính. Hiện, chưa có những quy định, những cơ chế, chính sách cụ thể mà thực hiện ngay, tôi sợ hơi vội".
Theo Thu Hiền / VOV
Bộ trưởng GD&ĐT: Thí điểm xóa bỏ viên chức ở trường có thương hiệu Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ lý giải về lâu dài, việc chuyển sang chế độ hợp đồng với giáo viên là điều cần thiết để cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng đội ngũ. Trước nhiều ý kiến trái chiều trong chủ trương thí điểm bỏ biên chế giáo viên, Bộ trưởng GD&ĐT Phùng xuân Nhạ cho biết thời gian qua việc...