Chữa “bệnh thành tích” trong giáo dục

Mai Thị Diễm21:39 14/02/2020

Ngày 14-2, Hội Khoa học Tâm lý- Giáo dục Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “ Bệnh thành tích; bệnh thành tích trong giáo dục, những vấn đề lý luận tiếp cận từ khoa học tâm lý học” với sự tham gia của đông đảo nhà giáo, nhà khoa học giáo dục, tâm lý trên địa bàn Hà Nội.

Đây là một trong những hoạt động nằm trong khuôn khổ đề tài nghiên cứu khoa học “Bệnh thành tích trong giáo dục Việt Nam nhìn từ góc độ tâm lý học”.

Tại hội thảo, các nhà khoa học đã thẳng thắn nhìn nhận bệnh thành tích hiện nay đang là một hiện tượng bất thường trong xã hội nước ta như một căn bệnh mãn tính. Đặc biệt, bệnh thành tích, sự gian dối, thiếu trung thực trong giáo dục sẽ là mối nguy hại cho chất lượng giáo dục và ảnh hưởng đến nguồn nhân lực tương lai của đất nước.

Các đại biểu tham dự hội thảo.

Từ việc nhận diện, gọi tên, những hành vi và phân tích nguyên nhân của “bệnh thành tích” trong giáo dục, nhiều đại biểu đã đưa ra các giải pháp nhằm tháo gỡ, chống lại sự giả dối trong giáo dục, hướng tới một nền giáo dục thực chất như: Tuyên truyền, giáo dục tác động làm thay đổi và nâng cao nhận thức của xã hội về bệnh thành tích nói chung và chống “bệnh thành tích” trong giáo dục nói riêng; đổi mới các quy định, tiêu chí thi đua-khen thưởng các cấp; cắt giảm các cuộc thi không thiết thực với quyền lợi của mỗi cá nhân; tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ sở giáo dục; tăng cường kiểm tra, giám sát một cách thực chất, xử lý thật nghiêm khắc những hành vi gian lận, lừa dối trong thi cử và kết quả học tập của học sinh… Một số đại biểu cũng cho rằng, cần nâng cao tính gương mẫu, công minh, lòng tự trọng và tinh thần trách nhiệm cao trong công việc của những người đứng đầu ngành giáo dục cũng như các hiệu trưởng nhà trường để xây dựng môi trường văn hóa trường học, quyết tâm nói không với bệnh thành tích trong giáo dục…

Tin, ảnh: THANH MINH

Theo qdnd.vn

Giáo dục Việt Nam trước thời khắc chuyển mình

2020 được cho là năm có những dấu mốc chuyển biến quan trọng trong việc thay đổi giáo dục Việt Nam cả ở cấp phổ thông và đại học.

Nghị định 99 ra đời vào những ngày cuối cùng của năm trước đã mở ra một cơ chế hoạt động mới cho các cơ sở đào tạo đại học thông qua hội đồng trường. Trong khi đó, việc khởi động cho các bộ sách giáo khoa sẽ sử dụng trong năm 2020 chắc chắn là bước chuyển có ảnh hưởng lớn.

Video đang HOT

Bên cạnh đó, nhiều câu chuyện về giáo dục khác như việc hình thành các đại học nghiên cứu đã bắt đầu bước chân vào các bảng xếp hạng với đội ngũ nghiên cứu bài bản; bắt tay giữa doanh nghiệp và các trường đại học cùng với thành công bước đầu trong việc phân luồng học sinh đang hứa hẹn đem lại bức tranh giáo dục nhiều màu sáng bắt đầu từ năm 2020.

Từ chủ quản đến tự chủ

Giáo dục đại học thế giới luôn được hiểu là những tháp ngà tri thức với tự do học thuật và tự chủ cao, thậm chí ở một số quốc gia là tự trị đại học.

Sự khởi động tự chủ từng phần cho các trường đại học công lập và tư thục đã giúp các trường trở nên phân hoá mạnh mẽ. Những trường đại học năng động, có lãnh đạo tốt đã bứt phá mạnh mẽ trong lĩnh vực quốc tế hoá và nghiên cứu khoa học.

Theo TS Đàm Quang Minh, năm 2020 không hứa hẹn là năm bình yên với giáo dục Việt Nam. Ảnh: NVCC.

Ở một khía cạnh khác, đời sống của cán bộ các trường đại học công lập tự chủ được nâng cao một cách nhanh chóng. Hiệu trưởng ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, PGS Đỗ Văn Dũng, cho biết mức lương trung bình của các PGS tại trường khoảng 800 triệu/năm.

Nếu như cách đây 5 năm, một thống kê cho thấy chỉ có các giáo viên thuộc các trường quốc tế mới đạt mức trên 80 triệu/tháng và thu nhập tầm 200-300 triệu/tháng là khá hiếm, thì nay, các trường tự chủ đã có thể tự trả cho giảng viên của mình với mức thu nhập cao hơn nhiều. Không những thu nhập tốt lên, việc nghiên cứu khoa học cũng tự nhiên tốt lên như là một hệ quả, PGS Dũng cho biết.

Tất cả kết quả trên là thành quả của việc tự chủ đại học thay cho mô hình quản lý hành chính kế hoạch hoá trước đây.

Hơn nữa, năm 2020 hứa hẹn sẽ đánh dấu bước tiến mới với các quy định về hội đồng trường. Theo đó, hội đồng trường sẽ đóng vai trò quyết định về nhân sự và chiến lược phát triển của trường. Thành phần của hội đồng trường sẽ có sự tham gia của các trí thức, nhà lãnh đạo, người sử dụng lao động...

Ngay sau khi khung pháp lý mới được ban hành, một loạt cơ sở giáo dục đại học như Học viện Quản lý giáo dục, ĐH Bách Khoa TP.HCM, ĐH Bách Khoa Hà Nội... đã tiến hành đưa các thành viên ngoài gồm doanh nhân, lãnh đạo vào hội đồng trường để mang tiếng nói độc lập về mặt học thuật và phát triển bền vững.

Dù vậy, với đa số trường, sự lúng túng khi áp dụng quy chế mới về tự chủ dựa trên hội đồng trường còn khá mập mờ và chưa rõ ràng. Bên cạnh những tín hiệu tích cực, sẽ có nhiều trường đại học không theo được "cuộc chơi" và đứng trước nguy cơ đóng cửa.

Phân luồng bước đầu thành công

Nếu như 2012-2017 là giai đoạn vô cùng khó khăn cho các trường cao đẳng và trung cấp, thì năm 2020 lại đánh dấu giai đoạn mới của việc phân luồng ở bậc phổ thông.

Các trường cao đẳng trung cấp, thay vì đào tạo hướng tới liên thông đại học như trước đây, nay đã chú tâm việc đào tạo nhanh theo hướng nghề nghiệp để có việc làm.

Nếu như giai đoạn 2012-2017, các trường trung cấp, cao đẳng dừng hoạt động hàng loạt, những trường khá cũng chỉ tuyển được 200-300 sinh viên, thì trong năm học 2019-2020, các trường Cao đẳng của FPT, Cao đẳng Việt Mỹ, Cao đẳng nghề Bách Khoa, Trung cấp Bách Khoa Sài gòn, Cao đẳng du lịch Huế, Đà Nẵng... đều có số tuyển hàng nghìn sinh viên. Đặc biệt, tỷ lệ học sinh hết lớp 9 chuyển sang học nghề ngày càng tăng nhanh và chiếm tỷ trọng lớn trong các trường trên.

Như vậy, xu thế "Thực học - Thực nghiệp" bắt đầu đi sâu vào trong tinh thần hoạt động của các trường trung cấp, cao đẳng. Một số trường nghề bắt đầu "sống lại" và có các bước chuyển mình hứa hẹn tích cực hơn trong những năm tới.

Nhiều bộ sách giáo khoa và câu chuyện chương trình

Cách tiếp cận về sự đa dạng trong đào tạo phổ thông bản chất là huỷ bỏ sự độc quyền về sách giáo khoa đã có từ trước đến nay. Rất khó để có ngay được một bộ sách hoàn hảo vì trong thời gian rất dài, Việt Nam không có một "thị trường" về sách giáo khoa, hoàn toàn không có cạnh tranh. Với việc xuất hiện 6 bộ sách giáo khoa vào chung kết đã đem lại cơ hội mới.

Nhìn lại cuộc cải cách sách giáo khoa của Hàn Quốc năm 2003, sách thể hiện trong bảo tàng về sách giáo khoa của họ là bức tranh tương phản rõ nét. Nếu như chương trình giáo dục và sách giáo khoa trước đó khá dập khuôn và chỉ có một mẫu cho toàn bộ quốc gia, thì sau khi cải cách, sách thể hiện tính sáng tạo cao. Có lẽ nhờ vậy, giáo dục Hàn Quốc ngày nay được đánh giá cao về tính sáng tạo và hiện đại.

Bộ sách giáo khoa Hàn Quốc năm 2003 và năm 2006. Ảnh: NVCC.

Rõ ràng, cách tiếp cận giáo dục phổ thông mới qua sự đa dạng về sách giáo khoa sẽ giúp cho xã hội có đa dạng hơn về kiến thức, từng địa phương có thể phát huy thế mạnh sở trường.

Nhưng nếu nhìn vào sự khởi đầu, chắc chắn sẽ có những bất cập và phản đối nhất định. Giáo viên bắt buộc phải thay đổi sẽ có ít nhiều không thể theo kịp, dẫn tới việc không hài lòng trong đội ngũ nhà giáo. Phụ huynh vốn quen với cách tự dạy học theo tư duy cũ cũng cảm thấy xa lại với cách thức mới.

Tuy nhiên, cũng giống như phản khác khi xử phạt nồng độ cồn hay đội mũ bảo hiểm, các ý kiến đó cần phải được vượt qua để đạt một mức độ phát triển cao hơn về giáo dục, đặc biệt trong lĩnh vực ứng dụng khoa học, các thái độ kỹ năng cần thiết cho công dân kỷ nguyên mới.

Với nhiều thay đổi mang tính nền tảng, năm 2020 không hứa hẹn là một năm bình lặng cho giáo dục Việt Nam nhưng chắc chắn sẽ là năm bản lề quan trọng cho nhiều sự thay đổi sẽ có ảnh hưởng mang tính dài hạn.

Toàn bộ hệ thống từ phổ thông, dạy nghề và đại học đều sẽ đối mặt những thách thức riêng mà trong đó mang những cơ hội mới. Trong đó, các vấn đề về tự chủ, hội đồng trường, phân luồng giáo dục và sách giáo khoa mới chắc chắn sẽ nổi cộm.

TS Đàm Quang Minh hiện là Chủ tịch HĐQT kiêm Hiệu trưởng ĐH Phú Xuân (Huế), đồng thời là đại diện của Tổ chức Giáo dục Hoa Kỳ (IAE).

Ông từng là hiệu trưởng của ĐH Thành Tây (nay là ĐH Phenikaa) và ĐH FPT. Năm 2014, ông là hiệu trưởng đại học trẻ nhất Việt Nam khi được bổ nhiệm vị trí hiệu trưởng của ĐH FPT ở tuổi 35.

Theo Zing

Giáo dục Việt Nam, mong một năm mới khởi sắc Năm Kỷ Hợi khép lại với nhiều mảng tối trong bức tranh toàn cảnh giáo dục Việt Nam, mặc dù đây là năm giáo dục đạt được nhiều thành tích đáng kể, với những việc chưa từng có trong lịch sử của ngành. Tuy nhiên, chúng ta vẫn kỳ vọng ngành giáo dục sẽ thành công hơn nữa và những hy vọng ấy...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Người phụ nữ cầm chổi đánh hàng xóm là giáo viên tiểu học, thái độ ra sao sau vụ việc?04:01

Video: Cận cảnh cú xoay 360 độ của máy bay tiêm kích trên bầu trời TP.HCM, biểu cảm của phi công gây sốt00:45

Nhóm người chặn xe, đe dọa gia đình khiến bé trai ở Đồng Nai bị chấn thương vùng đầu01:34

Khoảnh khắc tự hào: 2 máy bay chở lực lượng cứu hộ Việt Nam và 60 tấn hàng cứu trợ đã hạ cánh tại Myanmar00:43

Video nghẹt thở hé lộ cảnh mắc kẹt trong đống đổ nát ở Myanmar: Hai bé gái cùng bà để lại thông điệp cuối cùng giữa tuyệt vọng00:55

Đang viral: Trai Tây nói giọng Huế đặc sệt, tiết lộ 1 thứ "đỉnh cao" ở Việt Nam ai nghe xong cũng gật đầu lia lịa02:08

Video: Cô gái thoát nạn trong gang tấc nhờ nhanh trí vứt xe máy bỏ chạy00:54

Pháo tiết lộ trả tiền hẹn hò, còn bị hỏi vay thêm, ViruSs phản pháo: "Mang chuyện tài chính nói thì tôi cũng chịu"00:43

Dân mạng đua nhau chia sẻ clip em bé 1 tháng tuổi "lườm bố cháy mặt"00:16

Người đàn ông 41 tuổi tán cô gái "em có ngại làm dâu Hà Nội không?", vợ bất ngờ xông vào giật điện thoại01:55

Clip gần 2 phút ghi lại cảnh bảo vệ Bến xe Đồng Nai dùng súng điện hăm dọa hành khách01:49

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022

Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022

Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022

Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022

Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022

Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022

Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022

Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022

UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022

Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022

Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022

Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022

Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...