Chủ động phòng ngừa bệnh thận

Hiện nay, các bệnh liên quan đến thận không chỉ đe doạ tới sức khoẻ của con người mà còn để lại gánh nặng lớn đối với gia đình và xã hội khi tiêu tốn nhiều thời gian, chi phí trong quá trình khám và điều trị bệnh.

Mỗi người cần ý thức nâng cao sức khỏe, chủ động phòng ngừa bệnh thận.

Bệnh nhân suy thận đang chiếm khoảng 0,1% dân số

Từ năm 2005 đến nay, Ngày Thận thế giới được tổ chức hàng năm với mục đích nâng cao hiểu biết trong cộng đồng và chung tay giảm gánh nặng các bệnh liên quan đến thận. Ngày thứ năm của trung tuần tháng ba được Hiệp hội Thận quốc tế và Liên đoàn Quỹ Thận quốc tế lựa chọn là Ngày Thận thế giới.

Theo đó, Ngày Thận thế giới năm nay là ngày 14/3 với chiến dịch nhằm nâng cao nhận thức của toàn cầu về tầm quan trọng của thận được tổ chức tại hơn 100 quốc gia. Tại Việt Nam, Ngày Thận thế giới được tổ chức tại Bệnh viện E với chủ đề “Thận khoẻ cho mọi người, mọi nơi”.

Theo Y khoa, thận có 4 chức năng chính: Giữ cân bằng dịch trong cơ thể, các chất khoáng mà cơ thể cần đề duy trì hoạt động bình thường, nhất là chất kali để kiểm soát hoạt động của thần kinh và cơ, quá nhiều hay quá ít kali cũng có thể gây ra yếu cơ và vấn đề cho tim; loại bỏ các sản phẩm giáng hoá của protein (trong thực phẩm) như urê, cretamine tạo ra trong tiến trình vận động cơ bắp); giải phóng một số hormon thiết yếu vào m.áu như renin (điều hoà huyết áp), erythropoietin (EPO) giúp tuỷ xương tạo hồng cầu và hoạt hoá Vitamin D để hấp thụ canxi trong thức ăn nhằm tăng cường cho xương.

Tại Việt Nam, thống kê cho thấy, chỉ tính riêng bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối cần phải lọc m.áu là 800.000 người, chiếm 0,1% dân số. Bệnh suy thận là căn bệnh hàng triệu người người mắc phải với nguyên nhân chủ yếu là do các bệnh lý tại thận, tăng huyết áp và đái tháo đường. Suy thận để lại nhiều hậu quả khá nặng nề. Khi bệnh thận có diễn biến xấu thì nhiều vấn đề về sức khoẻ có thể xảy ra như thiếu m.áu, bệnh xương, tổn thương thần kinh và tăng huyết áp.

Cần hành động sớm

Các bệnh liên quan đến thận đã và đang dần trở nên phổ biến trong cộng đồng và xã hội, số người mắc bệnh đã tăng đến ngưỡng báo động. PGS.TS Nguyễn Quốc Anh- Giám đốc BV Bạch Mai cho biết, cả nước có khoảng 26.000 người suy thận mạn tính giai đoạn cuối và mỗi năm có gần 8.000 ca mắc bệnh mới. Hiện mới có khoảng 10% số người bị suy thận giai đoạn cuối được lọc m.áu, số còn lại đều t.ử v.ong.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng báo động trên thường là do tâm lý chủ quan, lơ là với những biểu hiện ban đầu, dẫn đến bệnh tình ngày một trở nặng và đa số người bệnh đều nhập viện trong tình trạng muộn.

Theo các chuyên gia y tế, suy thận được chia làm 5 giai đoạn. Ở các giai đoạn từ 1, 2, 3, 4 nếu được phát hiện sớm và tuân thủ điều trị, người bệnh có thể kéo dài thời gian bảo tồn trong từ 5 – 10 năm, trì hoãn giai đoạn lọc m.áu định kỳ. Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn 5 thì phải ghép thận hoặc lọc m.áu định kỳ. Nếu không, bệnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Các biện pháp điều trị thay thế thận hiện nay bao gồm chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng liên tục ngoại trú và ghép thận, ngày càng có nhiều tiến bộ không những giúp duy trì cuộc sống mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Theo TS Nguyễn Hữu Dũng- Trưởng khoa về Thận nhân tạo – BV Bạch Mai), nếu thực hiện tốt tám nguyên tắc vàng sẽ giúp đề phòng và giữ gìn thận khoẻ, người bệnh kiểm soát được bệnh. Bao gồm: Hoạt động thể lực phù hợp, tối thiểu 45 phút/ngày, 5 ngày/tuần; Kiểm soát đường huyết thật tốt và thường xuyên; theo dõi huyết áp và điều trị tích cực nếu bị tăng huyết áp, rối loạn mỡ m.áu; chế độ ăn phù hợp, giảm muối, nhiều rau củ và kiểm soát cân nặng; uống lượng nước thích hợp; không hút t.huốc l.á, không dùng bừa bãi dược phẩm đông y, tây y; dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ; kiểm tra chức năng thận định kỳ, cần theo dõi chức năng thận thường xuyên hơn nếu có các yếu tố nguy cơ như đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, sỏi niệu, n.hiễm t.rùng, dùng thuốc lâu dài (nhất là các loại thuốc giảm đau, thuốc nam, thuốc bắc,…), sống trong môi trường ô nhiễm, dùng các thực phẩm không lành mạnh, thừa cân,…

Ngoài ra, để chủ động phòng, tránh bệnh một cách hiệu quả, mỗi người cần nâng cao ý thức bảo vệ sức khoẻ, thường xuyên khám sức khoẻ định kỳ. Đồng thời, cần kiểm soát chế độ ăn uống hàng ngày, hạn chế ăn mặn, duy trì thể dục thể thao, kiểm soát tốt bệnh tăng huyết áp và tiểu đường.

Đức Trân

Theo Đại đoàn kết