Chủ động các giải pháp thu hoạch và tiêu thụ sầu riêng

Tỉnh Đắk Lắk đang chuẩn bị bước vào thu hoạch chính vụ sầu riêng – một lại trái cây có giá trị kinh tế vượt trội so với các cây trồng khác.

Người dân gắn mã truy xuất nguồn gốc sản phẩm cho cây sầu riêng. Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN

Năm nay, sầu riêng được mùa cộng thêm nhiều diện tích trồng mới bắt đầu cho thu hoạch nên dự báo sản lượng tiêu thụ ra thị trường sẽ hơn 100.000 tấn. Tỉnh Đắk Lắk, doanh nghiệp và thương lái đã chủ động vào cuộc để khâu thu hái, lưu thông, tiêu thụ sầu riêng không bị đứt gãy, hạn chế thấp nhất tác động tiêu cực do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Chính quyền chủ động

Huyện Krông Pắc được xem là “thủ phủ” sầu riêng của tỉnh Đắk Lắk với diện tích hơn 3.300 ha. Dự kiến năm 2021, sản lượng sầu riêng đạt từ 40.000 – 45.000 tấn, giá trị thu được ước tính 2.000 tỷ đồng. Sầu riêng đã mang lại nguồn thu nhập và lợi nhuận rất lớn cho người dân, góp phần phát triển kinh tế – xã hội địa phương.

Tuy nhiên, hiện nay tình hình dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp nên dự báo đầu ra cho sản phẩm sẽ hết sức khó khăn. Lường trước được vấn đề này, ngay từ đầu tháng 7 vừa qua, Ban Thường vụ Huyện ủy Krông Pắc đã có báo cáo đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy lãnh đạo, chỉ đạo Ban cán sự Đảng UBND tỉnh, các sở, ngành liên quan hỗ trợ, kết nối tiêu thụ, xuất khẩu nông sản, nhất là sản phẩm sầu riêng.

Bà Ngô Thị Minh Trinh, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Pắc cho biết, UBND huyện đã xây dựng kế hoạch tổ chức thu hoạch và tiêu thụ sản phẩm sầu riêng trên địa bàn huyện Krông Pắc trong tình hình dịch COVID-19. Theo đó, huyện đã chỉ đạo các phòng ban và UBND cấp xã chủ động thực hiện rà soát, thống kê và thông tin sản lượng sầu riêng trên địa bàn, sản lượng dự kiến thu hoạch theo từng thời điểm, tiêu chuẩn chất lượng, nhu cầu kết nối tiêu thụ, giá cả.

Đồng thời, UBND huyện cũng chỉ đạo các phòng, ban và UBND các xã tập trung tối đa cho phòng chống dịch và xây dựng phương án “4 tại chỗ” trong tổ chức thu hoạch và tiêu thụ sản phẩm sầu riêng; bố trí các các tổ, đội chống dịch ở các tuyến đường, cửa ngõ ra vào vùng trồng sầu riêng tập trung của địa phương. Qua đó, hỗ trợ phương tiện, người thu mua ra vào thu hoạch thuận tiện; triển khai việc thành lập các tổ liên kết giữa các hộ trồng sầu riêng theo khu vực, địa bàn để hỗ trợ trong thu hoạch, vận chuyển.

Để mở rộng kênh phân phối, tiêu thụ sản phẩm huyện đã chủ động liên hệ, thường xuyên trao đổi, vận động xúc tiến, mời gọi các chợ đầu mối toàn quốc, các đối tác tiêu thụ lớn như: hệ thống siêu thị Co.opmart, VinMart, Bách hóa Xanh, Mega Market Vietnam…, trung tâm thương mại, các doanh nghiệp chế biến sản phẩm từ trái sầu riêng đến huyện khảo sát, liên kết, ký hợp đồng tiêu thụ.

Huyện cũng tập trung xúc tiến thương mại cho tiêu thụ, chào bán sản phẩm sầu riêng trên các sàn thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số (online) như: Tiki, Sendo, Shopee, Voso, Postmart, Alibaba…

Cùng đó, huyện đã thông báo đến các doanh nghiệp khẩn trương lập danh sách phương tiện vận tải và người điều khiển phương tiện, lộ trình gửi về UBND huyện thông qua Phòng Kinh tế và Hạ tầng. Sau đó, đề nghị Sở Giao thông vận tải hướng dẫn hỗ trợ doanh nghiệp đăng ký cấp logo cùng với mã nhận diện QR code cho việc tham gia “luồng xanh”; có hướng dẫn cụ thể, áp dụng chung trên địa bàn các xã, thị trấn cho các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh trong quá trình vận chuyển, giao nhận hàng hóa là sản phẩm sầu riêng qua các chốt kiểm dịch tại Đắk Lắk.

“Bên cạnh việc tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp, thương lái đến thu mua sầu riêng thì huyện Krông Pắc cũng đã có văn bản gửi trực tiếp cho các Sở Giao thông Vận tải, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương, Sở Y tế đề nghị tạo mọi điều kiện tốt nhất cho việc thu mua, lưu thông và tiêu thụ sản phẩm sầu riêng trên địa bàn huyện”, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Pắc Ngô Thị Minh Trinh khẳng định.

Doanh nghiệp, thương lái đồng hành

Trước diễn biến phức tạp của tình hình dịch bệnh, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, thương lái đã chủ động chuẩn bị các phương án, điều kiện để thu mua, chế biến sầu riêng được thuận lợi, đồng thời đảm bảo yếu tố phòng dịch theo quy định.

Anh Hậu – chủ vựa thu mua sầu riêng Hậu Phi cho biết, gia đình anh có nhiều năm thu mua sầu riêng trên địa bàn xã Ea Kênh (huyện Krông Pắc), với sản lượng gia công và xuất đi các thị trường gần 800 tấn/năm. Trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp như năm nay, để đảm bảo không gián đoạn việc thu mua, chế biến, khoảng 10 ngày trước anh đã đưa 15 công nhân từ miền Tây về cơ sở thực hiện cách ly.

“Công nhân đến làm việc tại cơ sở đều được báo cáo chính quyền, kiểm tra y tế và sinh hoạt khép kín, tuân thủ nghiêm việc phòng dịch theo quy định”, anh Hậu cho biết.

Bên cạnh phòng dịch, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, vựa thu mua sầu riêng đã tập trung vào khâu chế biến sâu để bảo quản sản phẩm được lâu hơn.

Ông Lê Viết Chiến, Phó Giám đốc Hợp tác xã Cây ăn trái Krông Pắc cho biết, vụ sầu riêng năm nay đúng vào thời điểm dịch bệnh diễn biến phức tạp nên khó khăn trong việc thu mua, chế biến, xuất khẩu. Tuy vậy, hợp tác xã đã có những bước chuẩn bị để việc kinh doanh giữ được sự ổn định, nhằm giúp đỡ bà con trong tiêu thụ nông sản.

Hiện nay, hợp tác xã đang liên kết với 3 công ty gồm: Công ty Dũng Thái Sơn, Công ty THT, Công ty Thiện Tâm để tiêu thụ toàn bộ sản lượng sầu riêng cho xã viên. Dự báo năm nay, việc tiêu thụ sầu riêng “ nóng” (sầu riêng trái) sẽ gặp khó khăn nên hợp tác xã và các doanh nghiệp liên kết đã đầu tư nhiều tỷ đồng để mở rộng kho bãi, đầu tư hệ thống kho lạnh để cấp đông và trữ sầu riêng sau khi bóc múi nhằm bảo quản sản phẩm được lâu để cung ứng dần cho thị trường.

“Khi đầu tư chế biến sâu ngay tại chỗ việc bảo quản hàng sẽ được lâu, chờ đến thời điểm lưu thông thuận tiện, hoặc hết mùa đem xuất bán lượng hàng này thì giá trị kinh tế của sản phẩm sầu riêng sẽ tăng rất cao. Hơn nữa, trong thời gian ngắn, hàng tồn đọng nhiều thì vẫn đảm bảo thu mua cho bà con”, ông Chiến cho biết.

Ông Nguyễn Hoài Dương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Lắk, cho biết, tỉnh Đắk Lắk đang sắp bước vào chính vụ thu hoạch sầu riêng – mặt hàng trái cây chủ lực có giá trị cao mang lại thu nhập lớn cho nông dân. Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh phức tạp nhiều vùng của tỉnh và các tỉnh khác đang phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15 và Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ về phòng, chống dịch bệnh COVID-19, việc đi lại bị siết chặt, thị trường bị chia cắt, do đó cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến việc tiêu thụ sản phẩm.

Trong bối cảnh đó, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo các ngành, địa phương vừa thực hiện hiệu quả các biện pháp phòng chống dịch, vừa phải hỗ trợ tạo điều kiện để sản xuất nông nghiệp cũng như lưu thông các mặt hàng nông sản, nhất là sản phẩm trái cây đang thu hoạch được thuận lợi.

Ngành nông nghiệp cũng đã đề nghị UBND tỉnh có chỉ đạo chung cho các sở ngành có liên quan như Sở Giao thông vận tải, Sở Công Thương, Sở Y tế phải có sự thống nhất và có văn bản hướng dẫn về quy trình phòng chống dịch kết hợp thu mua, vận chuyển nông sản để đảm bảo vừa thuận lợi vừa thực hiện tốt các quy định phòng chống dịch.

Các quy định này cần phải được tuyên truyền phổ biến công khai để người dân hiểu được và chấp hành, doanh nghiệp yên tâm đến với Đắk Lắk để thu mua nông sản.

Cùng đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Lắk cũng đã đề nghị với UBND tỉnh kiến nghị với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Thông tin và Truyền thông… có những hỗ trợ tỉnh trong việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm nông sản của tỉnh để có sự kết nối với doanh nghiệp, sàn giao dịch thương mại điện tử, các thành phố. Từ đó, kết nối cung cầu nhằm tiêu thụ sản phẩm nông sản cho người dân được thuận lợi nhất.

Về thông tin về giá sầu riêng giảm sâu, rụng đầy vườn, không có thương lái thu mua, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Lắk cho rằng đó là thông tin chưa thực sự chính xác.

Theo ông Nguyễn Hoài Dương, không thể phủ nhận những khó khăn trong tiêu thụ nông sản do dịch bệnh, nhưng hiện nay Đắk Lắk mới chớm vào vụ thu hoạch, chủ yếu là sầu riêng truyền thống (bản địa, thực sinh) còn thu hoạch chính vụ với các loại sầu riêng có giá trị kinh tế cao như Ri6, Dona thì phải hơn nửa tháng nữa. Hơn nữa, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc kết nối, hỗ trợ tiêu thụ; sự chủ động của doanh nghiệp, thương nhân trong việc tìm kiếm mở rộng thị trường, đầu tư chế biến sẽ góp phần tích cực để giá thu mua sầu riêng ổn định, đảm bảo thu nhập cho bà con.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đắk Lắk, toàn tỉnh hiện có khoảng 12.000 ha sầu riêng, được trồng nhiều tại các huyện như Krông Pắc, Krông Năng, Cư M’gar, thị xã Buôn Hồ.

Ngoài giống bản địa, thực sinh thì các giống sầu riêng có năng suất chất lượng cao Ri6, Dona… được người dân đưa vào trồng nhiều trong những năm gần đây. Việc thu mua, tiêu thụ sầu riêng chủ yếu do các doanh nghiệp, thương lái Trung Quốc, thương lái từ các tỉnh miền Tây. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là nội địa và xuất bán đi các thị trường như Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc)…

Do chín muộn, cùng với nhiều giống sầu riêng thơm ngon, đơn cử như sầu riêng Dona da xanh được đánh giá ngon nhất Việt Nam nên giá bán luôn ở mức cao, ổn định trong khoảng từ 25.000 – 60.000 nghìn đồng/kg tùy loại và tùy từng thời điểm.