Chờ đợi chuyến thăm Triều Tiên của ngoại trưởng Mỹ

Ngoại trưởng Mỹ sẽ ghé thăm Nhật Bản, Hàn Quốc trước khi đến Triều Tiên, đồng thời dự kiến ghé thăm Trung Quốc trước khi quay về Mỹ.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sẽ đến Bình Nhưỡng vào Chủ nhật tuần này (7-10) để gặp Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un, chuẩn bị cho chương trình thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Triều Tiên lần thứ hai, theo Bloomberg.

Thúc đẩy ngoại giao

Thông báo chính thức của Bộ Ngoại giao Mỹ, tuần trước ông Pompeo đã hứa “sớm đến thăm Triều Tiên để hoàn thành khâu chuẩn bị cuối cùng cho thượng đỉnh lần hai”. Đây là chuyến thăm Triều Tiên lần thứ tư của ngoại trưởng Mỹ nhằm tìm kiếm các giải pháp để Bình Nhưỡng thực hiện cam kết từ bỏ vũ khí hạt nhân.

Tháng trước, Tổng thống Trump yêu cầu hủy chuyến thăm của ông Pompeo đến Triều Tiên, bày tỏ thất vọng trước các động thái bất hợp tác và thiếu thiện chí rõ ràng từ chính quyền Kim Jong-un đối với cam kết phi hạt nhân hóa kể từ sau thượng đỉnh Trump-Kim lần thứ nhất diễn ra tại Singapore hồi tháng 6. Tổng thống Mỹ còn cáo buộc Trung Quốc can thiệp, làm chậm tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên trong bối cảnh Mỹ-Trung đang lún sâu vào cuộc chiến thương mại. Trong khi đó, sau chuyến thăm gần nhất của ông Pompeo đến Bình Nhưỡng hồi tháng 7, Triều Tiên chỉ trích Mỹ đang yêu cầu phi hạt nhân theo kiểu “ xã hội đen” và “nguy hiểm”.

Tuy nhiên, tình hình dường như bắt đầu ấm lại khi lãnh đạo Triều Tiên và Hàn Quốc đã gặp nhau tại Bình Nhưỡng vào nửa cuối tháng 9. Chủ tịch Kim Jong-un và Tổng thống Moon Jae-in đã ra thỏa thuận chung với nhiều nội dung có tính biểu tượng quan trọng và mạnh mẽ không chỉ với quan hệ liên Triều mà với cả quan hệ Mỹ-Triều. Chủ tịch Kim tiếp tục “bày tỏ thiện chí” bằng việc tuyên bố hòa bình với Hàn Quốc, đồng thời khéo léo đưa ra một số lời hứa liên quan đến phi hạt nhân như dỡ bỏ bãi thử hạt nhân quan trọng, cho chuyên gia quốc tế giám sát… với điều kiện phía Mỹ phải có những “động thái hồi đáp tương xứng”.

Tại cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào cuối tháng 9 tại New York, Tổng thống Trump lên tiếng khen ngợi ông Kim là “người hùng” và bày tỏ lạc quan, sẵn lòng kiên nhẫn chờ đợi “hai năm, ba năm hoặc thậm chí năm năm” để Triều Tiên hoàn thành quá trình phi hạt nhân hóa. Washington rõ ràng đang cần Triều Tiên hiện thực hóa những lời hứa về hạt nhân của mình. Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Ri Yong-ho khẳng định Triều Tiên cần nhìn thấy nhiều động thái hồi đáp từ Mỹ, kêu gọi Washington giảm bỏ cấm vận và thiết lập hiệp ước hòa bình thay cho hiệp ước đình chiến cuộc chiến Triều Tiên 1950-1953, tạo ra môi trường đủ an toàn và tin cậy đối với an ninh của chính quyền Bình Nhưỡng.

Trình diễn vũ khí mừng 70 năm quốc khánh Triều Tiên. Ảnh: AFP/GETTY

Định hình chiến lược hành động

Chuyến thăm kỳ này của ông Pompeo đến Triều Tiên nằm trong tiến trình tìm kiếm giải pháp để Triều Tiên có hành động thiết thực còn Mỹ tạo ra niềm tin với Triều Tiên. Theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert, khác với chuyến đi hồi tháng 7, ông Pompeo lần này đến Bình Nhưỡng sẽ trực tiếp gặp Chủ tịch Kim Jong-un chứ không chỉ những quan chức cấp dưới của ông Kim. “Chúng tôi đang trông chờ vào các bước tiếp theo (mà Mỹ-Triều sẽ thực hiện để phi hạt nhân hóa) trong chuyến thăm này của ông Pompeo” – Heather Nauert nói.

Tất nhiên, chuyện cũ nhắc lại: Ngoại trưởng Pompeo và Triều Tiên phải giải quyết mâu thuẫn cơ bản. Đó là Bình Nhưỡng muốn Washington từng bước dỡ bỏ cấm vận, trong khi Mỹ khẳng định Triều Tiên phải từ bỏ hoàn toàn hạt nhân mới nghĩ đến chuyện bình thường hóa với Mỹ và thế giới.

Ngoại trưởng Mỹ sẽ ghé thăm Nhật Bản, Hàn Quốc trước khi đến Triều Tiên, đồng thời dự kiến ghé thăm Trung Quốc trước khi quay về Mỹ. Điều đó cũng cho thấy tiến trình phi hạt nhân hóa có phần ảnh hưởng không chỉ ở Mỹ mà còn ở các đồng minh của Mỹ. Trong khi Seoul tỏ ra tích cực và có hành động cụ thể để thắt chặt quan hệ với Triều Tiên và làm cầu nối Mỹ-Triều thì Tokyo đến lúc này dù ủng hộ Triều Tiên phi hạt nhân hóa nhưng vẫn thận trọng về kế hoạch. Cuộc gặp giữa ông Pompeo với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Thủ tướng Nhật Shinzo Abe cũng sẽ củng cố thêm chiến lược hành động mang tính liên minh chiến lược của Mỹ-Nhật-Hàn tại khu vực.

Trong khi đó, phía Bắc Kinh đang lâm vào giai đoạn tồi tệ với Washington khi cuộc chiến thương mại dần trở thành một cuộc chiến toàn diện mà Triều Tiên cũng là điểm nóng chiến lược. Tình thế hiện nay cho thấy ông Pompeo đến Trung Quốc mang tính thăm dò và bày tỏ quan điểm hơn là việc đạt được những đồng thuận.

Triều Tiên có bao nhiêu vũ khí hạt nhân?

Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc Cho Myoung-gyon nói trước Quốc hội nước này rằng Triều Tiên ước tính có đến 60 vũ khí hạt nhân, theo Bloomberg. Đây là thông tin đầu tiên về quy mô hạt nhân Triều Tiên được tiết lộ. Theo ông Cho Myoung-gyon, Bình Nhưỡng có ít nhất 20 và có thể nhiều nhất đến 60 quả bom hạt nhân. Cơ quan Tình báo quốc gia Hàn Quốc chưa bình luận về vấn đề này. Bộ Thống nhất Hàn Quốc khẳng định bình luận của ông Cho Myoung-gyon không đồng nghĩa với việc Hàn Quốc chấp nhận Triều Tiên trở thành một quốc gia hạt nhân, cho thấy Seoul vẫn tiếp tục thúc đẩy nỗ lực ngoại giao để phi hạt nhân hóa khu vực.

Đánh giá của ông Cho Myoung-gyon trên thực tế không khác nhiều các ước tính từ phía chuyên gia và giới quan sát quốc tế dựa trên xem xét số lượng vật liệu hạt nhân mà rất có thể Triều Tiên đã sản xuất được. Theo báo cáo của chính phủ Hàn Quốc, Triều Tiên hiện sở hữu 50 kg plutonium đã được xử lý đủ để chế tạo ít nhất tám quả bom hạt nhân. Các chuyên gia của ĐH Stanford (Mỹ), trong đó có chuyên gia nguyên tử Siegfried Hecker, người đến thăm một cơ sở sản xuất hạt nhân của Triều Tiên tại Nyongbyon năm 2010, nhận định hồi đầu năm rằng Bình Nhưỡng có trữ lượng uranium rất cao, đạt từ 250 đến 500 kg, đủ cho 25-30 vũ khí hạt nhân. Nhiều chuyên gia quốc tế cho rằng Triều Tiên nhiều khả năng đang bí mật vận hành thêm các cơ sở làm giàu hạt nhân.

ĐẠI THẮNG – THU THẢO

Theo PLO