Chìm nổi kiếp người, ông Hàn Đức Long chỉ mong một mái nhà bình yên

Trong số những người tù oan sai mà chúng tôi đã gặp, ông Hàn Đức Long (trú tại thôn Yên Lý, xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, Bắc Giang) bị giam lâu nhất là 11 năm 2 ngày.

Với ông Long, dù đã được minh oan nhưng những ngày tháng này, ông vẫn luôn day dứt, chẳng thể bình yên khi h.ung t.hủ thật sự của vụ án chưa bị đền tội.

Ký ức không bình yên!

Chúng tìm về nhà người tù “thế kỷ” Hàn Đức Long vào một chiều cuối thu. Trong căn nhà ngói tuềnh toàng, xuống cấp, hình ảnh ông Long ho khù khụ bước ra khiến chúng tôi không khỏi động lòng trắc ẩn.

Thấy chúng tôi ghé thăm, ông Long bông đùa “tôi vẫn nổi tiếng ư, có điều gì khiến nhà báo quan tâm đến tôi vậy?”. Khi nghe PV chia sẻ lý do muốn gặp lại “người tù thế kỷ”, ông Hàn Đức Long cởi mở hơn. Tuy vậy, chúng tôi cảm nhận được có điều gì đó ẩn sau đôi mắt đượm buồn như kìm nén sự đau đớn và hình như những phẫn uất, bức xúc khiến ông Long không thể diễn đạt một cách trọn vẹn trong cuộc trò chuyện.

Nhắc lại chuyện cũ, ông Long khá căng thẳng và liên tục hút thuốc.

Ông Long liên tục châm t.huốc l.á hút, có lúc tâm trạng khá căng thẳng, đặc biệt là khi ông nhắc lại hơn 4000 ngày chịu đủ trần ai, từng 4 lần bị tuyên án t.ử h.ình. Ông bộc bạch, cho đến khi nhắm mắt xuôi tay, ông cũng không thể quên những ngày “nhất nhật tại tù”, không một ngày nào ông ngừng kêu oan và tin rằng mình sẽ được trả tự do.

Ngồi kế bên chồng, bà Nguyễn Thị Mai (vợ ông Long) mỗi lần nhớ lại thời gian khốn khó của gia đình mà không khỏi rùng mình, sợ hãi. Theo lời kể của người vợ, bà không phải quá chịu áp lực như người thân của cụ Trần Văn Thêm và ông Nguyễn Thanh Chấn (đều là những người bị tù oan) vì có nhiều người dân trong vùng tin rằng ông Long không phải là h.ung t.hủ sát hại, h.iếp d.âm cháu bé 5 t.uổi như cơ quan tố tụng cáo buộc. Chỉ khi nào có việc sang xã khác, họ đều rỉ tai nhau “đây là vợ kẻ g.iết n.gười” rồi ném ánh mắt nhìn dè bỉu, phán xét như tội đồ về phía mình.

Hàng loạt biến cố ập đến khi ông Long bị bắt, bị tuyên án. Mấy người con của ông Hàn Đức Long cũng phải bỏ học, phụ mẹ đi làm thêm k.iếm t.iền trang trải sinh hoạt gia đình. Các con ra đường không thể ngẩng mặt lên nhìn ai. Tất cả xa lánh, cô lập, vì không ai tha thứ được cho 1 kẻ h.iếp d.âm, g.iết n.gười. Nén tủi nhục, bà Mai vẫn phải vật lộn với cuộc sống làm thuê, cuốc mướn lấy t.iền tiếp tế cho chồng, vừa nuôi các con. Ngày mùa, bà Mai đi làm thuê. Hết mùa vụ, bà lại gửi con ở quê, một mình lặn lội ra Hà Nội xách vữa, vừa để k.iếm t.iền vừa tiện cho việc gửi đơn từ kêu oan cho chồng.

Con đường quanh co dẫn tới ngôi nhà ngói xuống cấp của ông Hàn Đức Long

Nhớ lại cảnh mỗi lần lên tiếp tế cho chồng, bà luôn động viên, nhắn nhủ ông Long giữ gìn sức khỏe chờ ngày được minh oan. Ngược lại, ông Long cũng dặn vợ “ở ngoài, cố gắng kêu oan cho anh”.

Thế rồi công sức của vợ chồng ông Long cũng được đền đáp xứng đáng, khi không đủ chứng cứ buộc tội ông Long, đến ngày 20/12/2016, VKSND tỉnh Bắc Giang đã ra quyết định đình chỉ điều tra và trả tự do cho ông Hàn Đức Long.

Nhớ lại ngày được nhìn thấy ánh sáng mặt trời sau hơn 11 năm bị giam giữ, ông Long nói đó là khi ông được tái sinh. Suốt quãng đường đi, người tù oan sai không ngừng ngoái đầu ra ngoài nhìn ngắm con đường trở về nhà, đôi lúc bỗng giật mình vì sợ ô tô không đi đúng hướng mà chở mình đi đến một nơi nào khác. Chỉ đến khi ông đặt chân xuống mảnh đất quê hương, men theo con đường đất hẹp đứng trước công nhà, ông mới yên tâm là mình được sinh ra lần thứ hai.

Ông Long nhớ rõ, lúc đó vào ban trưa, khung cảnh lành quê tĩnh lặng, cảnh cổng khóa trái, ông khe cất tiếng gọi: “Mai ơi, ra mở cửa, anh Long đây”. Ông gọi rất lâu, mãi sau, một người phụ nữ lam lũ tay bế cháu, lật đật chạy ra. Bà Mai không tin vào mắt mình và cũng chẳng thể thốt lên lời, cứ thế nước mắt ứa ra, bà vội vàng mở cổng, ôm choàng lấy chồng mừng mừng, tủi tủi.

Ngày được minh oan là ngày day dứt nhất trong đời

Việc ông Long được giải oan trở về khiến bà con hàng xóm vô cùng vui mừng, họ đến chung vui với gia đình ông. “Hôm được toà án cấp cao tại Hà Nội tổ chức xin lỗi công khai, ông ấy dậy từ sớm, bồn chồn đứng ngồi không yên. Hơn 11 năm mang tiếng oan ức h.iếp d.âm t.rẻ e.m, g.iết n.gười, ông ấy đã cố sống trong buồng biệt giam để chờ đợi cái giây phút danh dự ông được trả lại”, bà Mai ngậm ngùi nói.

Theo lời kể của bà Mai, trước khi tới nhà văn hoá UBND xã Phúc Sơn để nghe TAND Cấp cao tại Hà Nội đọc lời xin lỗi, ông Long vui bao nhiêu thì khi đến trước cửa UNBD xã, ông đau đớn bấy nhiêu, khi thấy nhiều người trong gia đình nạn nhân đang c.hửi bới, hò hét, xông vào giật đổ tấm biển căng dòng chữ xin lỗi.

Ông Long được người ta dẫn vào góc hội trường, lặng lẽ đứng ở một vị trí khuất nẻo và đại diện TAND Cấp cao tại Hà Nội đọc lời xin lỗi một cách gấp gáp. Sau đó, ông Long được người ta lặng lẽ đưa ra xe đi về nhà.

Ông Long nói “Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại”, ông đã nếm trải nỗi oan khuất mà đến khi nhắm mắt xuôi tay cũng không thể quên

“Về đến nhà, ông mệt xỉu, ngã vật ra giường. Cơn huyết áp tăng đột ngột. Ông ấy rầu rĩ chả thốt nên lời nhưng không trách cứ gì gia đình nạn nhân, vì biết nỗi đau đớn của họ. 11 năm qua, gia đình họ đau như thế nào thì gia đình tôi cũng đau đớn, tan nát như thế”, bà Mai mắt đỏ hoe nói.

Sau tất cả, điều khiến ông Long day dứt nhất đó là thủ phạm đích thực của vụ án chưa lộ diện, vì thế, gia đình nạn nhân vẫn có quyền nghi ngờ ông, căm thù ông. Ông tâm sự, mong muốn lớn nhất bây giờ chính là tìm ra h.ung t.hủ và hóa giải những nỗi oan khuất ông vẫn đang âm ỉ phải gánh chịu như một trò đùa số phận.

“Giờ này, tôi đã trở về sống yên ổn bên gia đình, bên hàng xóm láng giềng nhưng chưa xoá nhòa mối mặc cảm, nghi kỵ bấy lâu nay giữa gia đình tôi và gia đình bị hại, nỗi đau của tôi vẫn chưa thể nguôi ngoai”, ông Long bộc bạch.

Xót xa ở nỗi, sau những tháng ngày dài đằng đẵng trong buồng biệt giam, sức khoẻ của ông Long yếu đi nhiều, ông đi lại không còn được vững vàng như trước. Ông Long không làm được bất kể việc gì, ông luôn bị cơn đau đầu h.ành h.ạ, bụng chướng đầy hơi, nội tạng đau nhói. Nhiều khi, ông Long buộc phải níu vào tay vợ cho khỏi ngã…

Vụ án Hàn Đức Long xảy ra tại tỉnh Bắc Giang. Trong vụ án này, ông Hàn Đức Long đã 4 lần bị tuyên án t.ử h.ình, mặc dù tại các phiên tòa, ông Long đều kêu oan. Năm 2014, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã xét xử giám đốc thẩm lần hai đối với vụ án và tuyên hủy cả bản án hình sự sơ thẩm lần hai và phúc thẩm lần hai và yêu cầu điều tra lại để làm rõ 6 vấn đề còn mâu thuẫn. Sau đó, VKSND tỉnh Bắc Giang không làm rõ được các vấn đề này nên không đủ căn cứ buộc tội. Vì vậy, đến ngày 20/12/2016, VKSND tỉnh Bắc Giang đã đình chỉ vụ án và trả tự do cho ông Long.

Trước đó, ngày 26/6/2005 ở thôn Yên Lý, xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang xảy ra vụ án 1 cháu bé 5 t.uổi bị h.iếp, g.iết rồi vứt xác ngoài cánh đồng. Tội phạm gây án lúc nhập nhoạng tối và không có ai nhìn thấy thủ phạm, cơ quan điều tra thu được ở hiện trường một số lông, tóc, t.inh t.rùng nhưng giám định không cho ra kết quả vì chất lượng dấu vết kém. Gần 4 tháng sau, 2 mẹ con 1 gia đình ở thôn này có đơn tố cáo ông Hàn Đức Long từng h.iếp d.âm mình. Cơ quan điều tra bắt ông Long và ông này khai nhận từng h.iếp d.âm cặp mẹ con kia và “thú nhận” thêm là h.ung t.hủ vụ g.iết h.ại cháu bé. Tuy nhiên, khi ra tòa, ông Long kêu oan.