Chí Phèo là “một phần của cuộc sống”, sao phải bỏ?
Liên quan đến chuyện đề xuất bỏ tác phẩm Chí Phèo trong sách giáo khoa, đại biểu quốc hội Lưu Bình Nhưỡng (Ủy viên thường trực Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội) cho rằng, nếu được truyền thụ, hướng dẫn chu đáo, giới trẻ sẽ cảm nhận được nhiều giá trị qua tác phẩm Chí Phèo.
Đại biểu Quốc hội Lưu Bình Nhưỡng. (Nguồn: dangcongsan.vn)
Ông suy nghĩ như thế nào về việc loại bỏ tác phẩm Chí Phèo ra khỏi chương trình sách giáo khoa?
Là người được học, tôi thấy đó là một tác phẩm có ý nghĩa rất lớn trong kho tàng văn học Việt Nam. Chí Phèo không chỉ là một đại diện ưu tú của dòng văn học hiện thực phê phán, mà còn là “đứa con tinh thần” của nhân dân được thai nghén, nuôi dưỡng, sinh nở và sống vượt qua thời kỳ tăm tối dưới ách thực dân, phong kiến trước cách mạng.
Ai đó nói, văn là con người, là cuộc sống, là đạo đức. Bởi vậy, trước khi đưa đề xuất loại bỏ bất kỳ tác phẩm nào, chúng ta phải hiểu đó là tác phẩm văn học trong thời kỳ nào, giai đoạn xã hội nào.
Có thể nói, đây là kiệt tác vượt qua thời gian, như bông hoa trí tuệ, góp phần hình thành tâm hồn Việt. Từng hình ảnh, âm thanh trong Chí Phèo đã là “ một phần của cuộc sống”, quen thuộc, dung dị, đủ chất thôn dã, định dạng người nông dân với nỗi truân chuyên… Vì thế, theo tôi, chẳng có lý do gì lại loại tác phẩm này.
Chí Phèo được đ.ánh giá là tác phẩm mang nhiều ý nghĩa giáo dục, quan trọng là chúng ta đọc bằng cả trái tim hay chưa? Nếu loại bỏ tác phẩm này, chúng ta sẽ để mất gì?
Theo tôi, nếu Chí Phèo bị loại khỏi sách giáo khoa, chúng ta sẽ mất đi niềm tự hào văn học, mất đi sự hiểu biết được vẽ thành tranh một thời kỳ hỗn mang dưới ách thực dân, phong kiến. Đồng thời, chúng ta còn mất đi hình ảnh, sản phẩm của xã hội ấy.
Video đang HOT
Tất cả những nhân vật trong tác phẩm Chí Phèo đến lối hành văn, triết lý nhân sinh trong đêm đen là một kho báu. Những âm thanh của Chí Phèo dường như vẫn cứ âm ỉ cháy khi thầy cô ngừng giảng, khi đã gập sách lại. Sẽ rất thiệt thòi nếu thế hệ sau này không được chiêm ngưỡng tuyệt phẩm đó trên ghế nhà trường.
Chỉ khi đọc bằng cái tâm, bằng cả sự chân thành của trái tim sẽ hiểu được giá trị giáo dục nhân cách con người qua tác phẩm. Đó là những con người đau khổ trong xã hội ấy đã dũng cảm đứng lên giành quyền làm người lương thiện. Chung quy lại, nếu bỏ tác phẩm Chí Phèo, học sinh sẽ thiếu, sẽ mất một góc nhìn về xã hội thời ấy.
Theo ông, tác phẩm Chí Phèo có thực sự ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách cho giới trẻ hay không?
Tác phẩm này như một rường cột lớn của văn học Việt Nam. Nếu bỏ sẽ tạo sự trống vắng, thiếu thốn, làm nhạt đi vị mặn mồ hôi của văn học trong nhà trường. Một người nông dân bị bần cùng hóa muốn vươn lên làm người lương thiện… nếu tắt ngấm, lấy gì tạo nên nền tảng tâm hồn trẻ thời nay?
Lẽ nào thời đại 4.0 thì bỏ văn học truyền thống? Chẳng lẽ, người ta dễ quên những viên gạch đất nung của văn học Việt xa xưa để thay thế bằng bê tông, cốt thép? Giới trẻ ngày nay có thể có suy nghĩ khác nhưng tôi cho rằng, nếu được truyền thụ, hướng dẫn chu đáo thì họ sẽ có thể cảm nhận nhiều điều qua Chí Phèo, có thể tự hào về áng văn đẹp đó, có thể sánh với những tác phẩm lớn và đẹp của nước ngoài.
Biết rằng, mỗi người có quyền được thể hiện chính kiến của mình. Tuy nhiên nếu nói tác phẩm này làm lệch lạc nhận thức của thế hệ trẻ là chưa thỏa đáng, phiến diện. Bao nhiêu người đã học Chí Phèo và nhân cách của mỗi người như thế nào, dĩ nhiên không phải do tác phẩm này mà ra.
Có thể nói, trẻ cần phải học nhiều, vấp ngã nhiều mới trưởng thành. Nhưng thực tế, cha mẹ đang định đoạt sự phát triển của con, không dám cho con được thử thách, được thua cuộc. Vì thế, con mãi non nớt, vẫn là đ.ứa t.rẻ “vắt mũi chưa sạch”. Ai đó nói, cuộc đời không trong vắt, sạch sẽ như trường lớp. Nhưng việc hình thành nhân cách cho trẻ phải được xây dựng từ nhỏ, ngay trong gia đình chứ không phải do một tác phẩm.
Trong khi đó, Chí Phèo mang đầy đủ cốt cách, giá trị như phản ánh lịch sử, xã hội, giá trị nghệ thuật, nhân văn… Nếu như cho rằng tác phẩm này ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý giới trẻ thì hãy nhìn lại “Túp lều bác Tom” của Harriet Beecher Stowe hay “Những người khốn khổ” của Victor Hugo sẽ được cho là tác phẩm có nhiều nhân vật không mang tính giáo dục hay sao?
Không riêng Chí Phèo mà khi loại một tác phẩm văn học cần phải có một quá trình dài hơi?
Tôi không trách người đề xuất nhiều, nhưng rõ ràng cần phải “chiếu nghỉ cầu thang” để tìm hiểu một cách cẩn trọng, đừng vội “ném đồ vào sọt rác”.
Tại sao lại cắt cụt hết bài học của trẻ? Để trưởng thành và sâu sắc hơn, hẳn các bạn trẻ cần được đọc và cảm thụ nhiều hơn, cảm nhận và trăn trở nhiều hơn qua các tác phẩm. Thay vì để trẻ được tiếp xúc, va chạm, tại sao chúng ta lại cách ly trẻ với mọi thứ? Rõ ràng, khi trẻ càng biết nhiều sẽ dễ miễn dịch, còn nếu không biết sẽ dễ mắc bệnh. Nói là trẻ con cần được cách ly với cái xấu, càng sống trong lồng ấp, trẻ sẽ càng dễ tổn thương.
Vì thế, không riêng gì Chí Phèo, khi loại bỏ một tác phẩm văn học hẳn cần phải có một quá trình dài hơi. Cũng giống như làm luật, phải đ.ánh giá tác động xã hội trên mọi phương diện. Câu hỏi đặt ra là: tại sao lại loại bỏ một tác phẩm có sức sống dường như rất mãnh liệt ra khỏi đời sống học đường? Cái được là gì? Cái mất là gì? Hay đơn giản chỉ là ý thích tầm thường? Hay là một sự phản bội khoa học? Tôi cho rằng, cần phải thận trọng suy xét, đ.ánh giá, cân nhắc, nếu không sẽ hối tiếc.
Trân trọng cảm ơn ông!
Theo Baoquocte.vn
Thưa các tiến sĩ, người dân không cần lý thuyết suông!
Khác với làn sóng phản ứng dữ dội đề xuất của nghiên cứu sinh Nguyễn Sóng Hiền xem xét đưa truyện ngắn "Chí Phèo" ra khỏi sách giáo khoa, một vị tiến sĩ văn học vừa lên tiếng đồng tình, bảo vệ và cho rằng, phương án đưa tác phẩm nói trên giảng dạy ở bậc đại học "là một lựa chọn chuẩn xác".
ảnh minh họa
Sau khi bị dư luận, đặc biệt là các chuyên gia, nhà nghiên cứu chỉ trích gay gắt về đề xuất đưa "Chí Phèo" ra khỏi sách giáo khoa, ông Nguyễn Sóng Hiền giải thích, ông không phủ nhận giá trị nghệ thuật của "Chí Phèo". Ông cho biết, "xét ở góc độ giáo dục thì tác phẩm "Chí Phèo" rất nhiều khả năng tác động tiêu cực tới tâm lý của các em học sinh lớp 11, giai đoạn mà sự phát triển về tâm sinh lý khá phức tạp".
Cái nguy cơ mà ông Sóng Hiền đề cập là "rất nhiều khả năng", dựa trên suy đoán của cá nhân ông, chứ không dựa trên nghiên cứu, khảo sát, cơ sở thực tiễn nào cả.
Điều đó càng rõ hơn khi ông tiết lộ trên báo chí: "Tôi rất tiếc vì không ở Việt Nam, nếu không, trước khi đưa ra đề xuất, tôi sẽ làm một cuộc thăm dò ý kiến đối với học sinh lớp 11, 12, đã và đang học tác phẩm Chí Phèo để xem tác động của tác phẩm này đối với các em như thế nào?".
Ông Sóng Hiền phàn nàn các ý kiến phản biện đã bỏ quên đối tượng học sinh, mà theo ông, các em "số còn lại rất đông là "ăn chưa no, lo chưa tới". Tuy nhiên, ông cũng không chỉ ra được số đông đó là bao nhiêu em, bao nhiêu phần trăm?
Như vậy, mặc dù là một nghiên cứu sinh, nhưng khi đưa ra một đề xuất táo bạo, có tác động rất lớn đối với xã hội, ông Nguyễn Sóng Hiền không có các nghiên cứu, khảo sát, số liệu, cơ sở thực tiễn để làm căn cứ. Ông không chứng minh được sự cần thiết, đúng đắn trong đề xuất của mình.
Vị tiến sĩ (công tác tại một trường ĐH ở Hà Nội) lên tiếng bảo vệ ông Nguyễn Sóng Hiền, cũng không dựa trên một nghiên cứu, khảo sát, thực tế nào cả. Tất cả đều dựa vào kinh nghiệm, suy đoán. Đặc biệt, khi nói về tâm lý tiếp nhận của học sinh, vị tiến sĩ này đã "tưởng tượng" mình là học sinh để phát biểu, hình dung ra các nguy cơ.
Sau khi dẫn giải khá dài về mặt lý thuyết và suy đoán, vị tiến sĩ này cho rằng, "dạy Chí Phèo ở đại học là một lựa chọn chuẩn xác", để người học không còn bị "ám ảnh". Tuy nhiên, vị này cũng không chứng minh được, các em đã bị ám ảnh ra sao.
Theo sự phân công lao động xã hội, nhiệm vụ của các nghiên cứu sinh, tiến sĩ, nhà khoa học... là nghiên cứu. Người dân chờ đợi các công trình, đề án, đề xuất của các tiến sĩ, nhà khoa học... xuất phát từ hoạt động nghiên cứu nghiêm túc, có số liệu cụ thể, có căn cứ vững chắc.
Người dân không cần những đề xuất, ý tưởng thiếu căn cứ, dựa trên lý thuyết suông.
Theo Laodong.vn
Bộ Văn hóa yêu cầu lãnh đạo Hãng Phim truyện không mạt sát nghệ sĩ Bộ đ.ánh giá vài phát ngôn của lãnh đạo Vivaso dành cho nghệ sĩ hãng phim không phù hợp chuẩn mực ứng xử giữa người với người. Trao đổi với báo chí chiều 10/10, ông Nguyễn Thái Bình - Chánh văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - cho biết thời gian qua, các nghệ sĩ Hãng phim truyện Việt...