Chỉ được coi là giải pháp tình thế, có nên dừng dạy học trực tuyến?
Nhiều giáo viên, chuyên gia cho rằng, không nên coi dạy học trực tuyến là giải pháp tình thế, cần thay đổi tư duy, cách thức giúp học sinh đạt kết quả học tốt.
Giáo viên một trường tiểu học ở huyện Đoan Hùng (Phú Thọ) tâm sự, việc dạy, học trực tuyến với học sinh nông thôn khiến giáo viên gặp không ít trở ngại.
Ở nông thôn, điều kiện kinh tế của nhiều gia đình vẫn còn khó khăn, việc trang bị phương tiện học không đầy đủ, không đảm bảo chất lượng, đa số các em học trực tuyến qua điện thoại. Việc học thường xuyên bị gián đoạn, thậm chí có những em nghỉ hầu hết các buổi học do bố mẹ đi làm, không sát sao, sắp xếp thời gian ở nhà cho con học trên điện thoại được. Sau khi nghỉ học trực tuyến, chúng tôi đều phải dạy lại, ôn tập cho các em các bài đã dạy trực tuyến.
Bên cạnh đó, một số giáo viên lớn tuổi cũng gặp rào cản về công nghệ trong triển khai dạy học trực tuyến. Việc soạn giáo án, slide bài giảng tốn nhiều thời gian, chưa kể trong quá trình dạy học trực tuyến giáo viên không giao tiếp được trực tiếp với học sinh và khó bao quát hết toàn bộ lớp.
Ngay cả giáo viên dạy học ở thành phố có đủ phương tiện nhưng cũng đều phàn nàn việc dạy học trực tuyến không mang lại kết quả cao, nhất là học sinh tiểu học và trung học cơ sở.
(Ảnh minh hoạ: W.S)
Cô Nguyễn Ngọc Châm, trường Tiểu học Chu Văn An (Hà Nội) cho biết, ngoài kiến thức các em cần có sự giao lưu với giáo viên, bạn bè và tiếp thu bằng sự cảm nhận trực tiếp trên lớp học và thực hành. Nhiều khi đang trong lớp học, cô giáo gọi mãi học sinh không thưa, có khi lớp đông ồn ào quá, học sinh giờ tay phát biểu nhưng nói nhỏ quá, cô không nghe rõ.
Theo cô, học trực tuyến rất dễ gây nhàn chán và buồn ngủ với những em nhỏ tuổi như lớp 1, lớp 2, lớp 3. Các em chỉ có thể tập trung được 10 phút đầu tiên khi vào giờ dạy, sau đó đều uể oải, chán nản không muốn học. Nếu COVID-19 còn kéo dài nghỉ còn kéo dài thì chúng ta cần có giải pháp cụ thể hơn để học trực tuyến thực sự có thể thay thế phần nào việc dạy học trên lớp.
Video đang HOT
“Lâu nay, việc dạy và học trực tuyến vốn được coi là giải pháp tình thế nhằm ứng phó khi học sinh tạm nghỉ tới trường. Chính điều đó đã làm nảy sinh hiện tượng giáo viên dạy đối phó, học sinh cưỡi ngựa xem hoa không đạt được hiệu quả nhất định”, cô Châm thẳng thắn chia sẻ.
Thầy giáo Vũ Khắc Ngọc, trung tâm HOCMAI (Hà Nội) cho rằng, ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học là việc quan trọng. Tuy nhiên đó không phải là cây đũa thần có thể áp dụng được với tất cả các đối tượng học sinh để mang lại hiệu quả tuyệt đối. Dạy trực tuyến hiệu quả hay không phụ thuộc vào cách thức chúng ta triển khai ra sao và phân loại cho từng đối tượng như thế nào.
Đối với học sinh lớp 1 và lớp 2, cách các em chiếm lĩnh kiến thức thông qua hoạt động trải nghiệm. Do đó, các con cần môi trường học có sự tương tác giữa thầy cô – học trò – bạn bè trong lớp. Hàm lượng kiến thức không lớn nhưng cách tốt nhất để dạy kiến thức cho trẻ là thông qua các hoạt động. Nếu dạy học trực tuyến, chúng ta chưa có nhiều công cụ online để tổ chức các hoạt động giáo dục.
Thêm nữa, với học sinh lớp 1, lớp 2 đang trong quá trình luyện đọc, luyện viết, cần có sự theo dõi, giám sát của giáo viên để đánh giá những điểm chưa tiến bộ mà trực tiếp cầm tay sửa từng nét chữ.
Học sinh học trực tuyến. (Ảnh minh hoạ)
Với các cấp học cao hơn THCS, THPT, đại học thì kiến thức nền các bạn có sẵn, cộng với kĩ năng phân tích, đánh giá và tự tìm hiểu vấn đề cũng được hình thành tốt hơn học sinh tiểu học. Do đó, giáo viên có thể sử dụng các phương pháp giảng dạy thông qua dạy học trực tuyến để truyền đạt thông tin vẫn có hiệu quả nhất định.
Nếu chúng ta vẫn duy trì cách dạy học trực tuyến cũ như năm trước, sẽ gây ra sự phản kháng và thiếu hiệu quảm sau này có muốn triển khai lại cũng rất khó khăn. Do đó việc dừng dạy học trực tuyến đối với học sinh lớp 1, lớp 2 là hợp lý.
Trước những lo lắng của phụ huynh nếu các con không học trực tuyến trong thời gian nghỉ dịch thì sẽ bị hổng kiến thức, thầy Ngọc cho rằng, việc này các giáo viên sẽ có sự căn chỉnh và bồi dưỡng cho học sinh khi trở lại trường. Chúng ta không cần quá lo lắng.
Vị chuyên gia cho rằng, triển khai học trực tuyến trong đợt dịch COVID-19 vừa qua là tình huống ứng phó, tuy nhiên xét về lâu dài không nên coi đó là giải pháp tình thế, nó là cú hích để tạo ra sự phát triển mạnh mẽ hơn. Chúng ta cần điều chỉnh ngay những chỗ chưa hiệu quả, bất cập, không để tạo ra ấn tượng xấu cho người học. Nếu học sinh có ấn tượng xấu về học trực tuyến sẽ sinh ra tâm lý phản kháng.
Dạy - học online: Linh hoạt các phương thức
Đại diện Bộ GDĐT cho hay tùy từng điều kiện, thiết bị, tùy từng địa phương về việc đảm bảo chất lượng dạy học trực tuyến thì nhà trường, giáo viên sẽ chọn hình thức, mức độ áp dụng phù hợp.
Trong đó, có hình thức dạy học trực tuyến bổ trợ song song với quá trình dạy học trực tiếp, dạy học trực tuyến thay thế một số nội dung, một số bài học trực tiếp...
Chuẩn bị cho một buổi lên lớp online.
Vượt khó để học online
Cô giáo Nguyễn Thu Hà (Trường Tiểu học Mai Động, Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết khi giảng dạy, vì thời gian có hạn nên chỉ kịp để cô giảng bài, hỏi lại học sinh (HS) xem nắm được đến đâu. Còn phần thực hành, viết bài thì sau buổi học, cô giáo sẽ gửi clip bài học cho tất cả các phụ huynh để HS có thể xem lại và làm theo hướng dẫn chi tiết.
"Hôm thứ 3 vừa rồi, giờ học online của thầy trò chúng tôi có lãnh đạo Phòng Giáo dục đào tạo quận Hoàng Mai dự giờ đột xuất. Khi tôi điểm danh lớp, HS có mặt, camera ghi nhận đúng là em HS đó nhưng khi tôi đặt câu hỏi, gọi HS trả lời thì em không có phản ứng gì! Lần khác, khi trả lời câu hỏi của tôi, HS bật mic lên thì ôi thôi, xung quanh nào là tiếng ti vi, tiếng em bé khóc, tiếng trò chuyện của mọi người rộn ràng" - cô Hà chia sẻ.
Trên thực tế, chẳng phải ở cấp tiểu học mà ngay cả ở bậc đại học, tình trạng sinh viên vừa học vừa... ăn cơm, tay bưng bát, miệng nhai không phải là hiếm! Giảng viên Mai Tuyết Nhung (Trường ĐH Thương mại) kể lại có lần khi điểm danh sinh viên đầu giờ sáng học trực tuyến, có em miệng còn đầy kem đánh răng cũng xuất hiện trước màn hình khiến cô và cả lớp được một trận cười. Hay đang học, trò hồn nhiên nhắn tin cho cô xin phép đi nấu cơm, đi ship hàng, đi abc... và treo máy luôn đến tận cuối tiết học mặc cho giảng viên gọi ời ời.
Vì vậy, để việc học online hiệu quả, đầu tiên phải là chuẩn bị cơ sở hạ tầng như thiết bị vào học, đường truyền mạng ổn định, sau đó là không gian học tập cần sáng sủa, yên tĩnh, không bị nhiễu bởi các hoạt động xung quanh thì cô và trò mới tập trung vào việc học.
Khó nhất là trang thiết bị dạy học
Cô giáo Thu Hằng (Trường Tiểu học Thịnh Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội) nhìn nhận, nếu chỉ dạy online, nhiều em không tham gia lớp học đủ, hoặc trong quá trình học bị out ra sẽ có thể khó hiểu phần tiếp theo khi vào lại lớp học. Vì vậy Trường Thịnh Liệt làm clip bài học gửi đến từng phụ huynh để HS có thể xem lại bất cứ lúc nào.
Những video clip với những hình ảnh hấp dẫn; các bài tập thì giáo viên soạn trên Word rồi gửi cho phụ huynh để họ in ra giấy cho con em làm phù hợp với lứa tuổi HS còn nhỏ, chưa thành thạo việc sử dụng phương tiện kỹ thuật. Với cách làm này, sẽ không bó buộc thời gian học trực tuyến phải vào phòng học zoom này, zoom kia mà phụ huynh chủ động thời gian để kèm con.
Cô giáo N.T.T. ở huyện Ba Vì, Hà Nội cho rằng khó khăn lớn nhất khi triển khai dạy học trực tuyến là trang thiết bị dạy học. Điện thoại thông minh hầu như gia đình nào cũng có nhưng chủ yếu trang bị cho bố mẹ. Nay con dùng để học, đang học lại có cuộc điện thoại gọi đến nên rất khó tiếp thu. Máy tính thì nhiều gia đình HS trong lớp cô dạy không có. Tốc độ đường truyền internet cũng được lắp đặt để sử dụng thông thường, không phải định hướng ban đầu là dùng cho việc học online cũng là một hạn chế.
Cô N.T.T. đề xuất Bộ GDĐT phối hợp với các Sở, phòng, trường xây dựng và tổ chức dạy học trên truyền hình, gia đình nào cũng có ti vi và xem lại bất cứ lúc nào. Giáo viên sẽ chỉ giao và chữa bài, trả lời các thắc mắc của HS online vì chính bản thân cô cũng thường xuyên bị out ra khỏi nhóm lớp đang dạy. Cô từng gặp trường hợp phụ huynh cũng bức xúc, phản ánh lên tận nhà trường nhưng sau đó, khi nghe giáo viên giải thích về sự cố kỹ thuật không mong muốn thì cũng thông cảm và gọi điện xin lỗi cô giáo.
"Bản thân giáo viên chúng tôi luôn chuẩn bị tâm thế tốt nhất, bài giảng chỉn chu nhất khi dạy học bởi xác định, phụ huynh có thể "dự giờ" bất cứ lúc nào. Các lãnh đạo phòng, Sở cũng có thể dự giờ đột xuất không báo trước vì thông tin của lớp học, chúng tôi đều gửi về ban giám hiệu trước khi bắt đầu. Nên nếu có những sự cố về kỹ thuật như đường truyền, về máy tính bất ngờ... rất mong HS, phụ huynh thông cảm và cùng khắc phục khó khăn" - cô T. nêu ý kiến.
Chia sẻ quan điểm này, GS.TS Nguyễn Đình Cử, nguyên Viện trưởng Viện Dân số và các vấn đề xã hội (Trường ĐH Kinh tế quốc dân) thông tin, hiện nay 80% số gia đình nông thôn chưa có máy tính, tỷ lệ này ở thành phố là 49%. Nếu gia đình có 2, 3 con em cùng học online một thời điểm thì rõ ràng là rất "bí". Chưa kể, đối với cấp tiểu học, HS rất cần giám sát, hỗ trợ kỹ thuật trong quá trình học online nhưng không phải gia đình nào cũng sắp xếp kèm con được. Do vậy, bên cạnh việc học trực tuyến, các địa phương nên triển khai việc dạy học trên truyền hình.
Củng cố kiến thức học trực tuyến Tuần tới, nhiều trường phổ thông sẽ dạy bài mới, nhưng giáo viên cũng sẽ được giao nhiệm vụ bồi dưỡng, củng cố kiến thức cho số học sinh chưa được tiếp cận chương trình trong thời gian học trực tuyến. Chiều 24/2, giáo viên Trường mầm non Thực hành Linh Đàm dọn vệ sinh, hấp sấy toàn bộ khăn chuẩn bị đón...