‘Cháy hết mình’ với nghề giáo
Tròn 8 năm theo nghiệp ‘cầm phấn’, cô giáo trẻ Trần Thị Ngọc Hà, Trường THCS Nguyễn Du (TP Đông Hà, Quảng Trị) đã có nhiều sáng kiến kinh nghiệm trong dạy học và công tác Đội Thiếu niên Tiền phong (TNTP) Hồ Chí Minh.
Với những đóng góp đó, cô Hà được vinh danh tại giải thưởng ‘ Nhà giáo trẻ tiêu biểu’ cấp Trung ương lần thứ III, năm 2022, do Trung ương Đoàn tổ chức.
Cô giáo Ngọc Hà kể rằng, năm 2014, sau khi tốt nghiệp ngành Sư phạm Toán, Trường Đại học Sư phạm Huế, cô trở về Quảng Trị công tác. Suốt 8 năm tham gia dạy học ở nhiều đơn vị trường học khác nhau trên địa bàn tỉnh, cô đã có nhiều sáng kiến kinh nghiệm trong dạy học và công tác Đội TNTP Hồ Chí Minh được ghi nhận.
Là giáo viên đứng lớp trong thời đại chuyển đổi số, cô luôn trăn trở làm sao để nâng cao chất lượng dạy học môn Toán và các hoạt động phong trào hướng đến giáo dục toàn diện cho học sinh. Năm học 2020 – 2021, với sáng kiến kinh nghiệm “Góp phần nâng cao chất lượng môn Toán THCS thông qua tổ chức trò chơi học tập”, qua hình thức “học mà chơi, chơi mà học” đã giúp học sinh có hứng thú hẳn với các tiết học ở trường.
Ảnh minh họa.
Cô Hà tâm sự, nhờ phương pháp dạy học kể trên, học sinh đã tích cực hơn trong quá trình học tập, tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức; mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh với nhau ngày càng trở nên gắn kết.
“Mừng nhất là các em đều mong đợi đến tiết Toán để được tham gia các trò chơi trí tuệ. Việc sử dụng trò chơi học tập trong giờ học một cách hợp lí đã làm tăng hứng thú, nâng cao chất lượng, góp phần đổi mới phương pháp giảng dạy môn Toán THCS theo hướng phát huy sự tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt động cá nhân phối hợp học tập giao lưu, hợp tác; hình thành và rèn kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn giúp các em làm chủ bản thân. Qua đó, học sinh không chỉ được lĩnh hội kiến thức một cách dễ dàng mà còn giúp các em củng cố, khắc sâu kiến thức đó một cách tự giác, tích cực”.
Đáng chú ý, năm học 2021 – 2022, khi dịch COVID-19 bùng phát mạnh, cô Hà đã đưa ra sáng kiến “Nâng cao chất lượng dạy học môn toán lớp 9 bằng phương pháp trực quan thông qua phần mềm Geometer’s Sketchpad tại Trường THCS Nguyễn Du”. Với nội dung, hình thức tiết dạy phong phú, đưa được nhiều hình ảnh động đã tạo hứng thú cho học sinh. Đặc biệt, nhờ tính trực quan cao nên kể cả học sinh có học lực yếu cũng bắt nhịp được bài học, tham gia phát biểu nhiều hơn.
Ba năm trở lại đây, tiết sinh hoạt dưới cờ của học sinh Trường THCS Nguyễn Du có nhiều đổi mới. Thay vì thời gian chủ yếu dành cho nhà trường đánh giá thi đua tuần qua và triển khai kế hoạch tuần tới, học sinh được tham gia nhiều hoạt động rèn luyện kỹ năng như sử dụng mạng xã hội đúng cách, phòng tránh tai nạn đuối nước, xây dựng tình bạn đẹp, nói không với bạo lực học đường cùng nhiều trò đố vui có thưởng… giúp học sinh nâng cao kiến thức, tự tin và năng động hơn. Sự thay đổi đó áp dụng từ sáng kiến của cô Hà trong vai trò Tổng phụ trách Đội TNTP của nhà trường từ năm học 2019-2020.
Cô Hà bảo, thời điểm 3 năm trước, các mô hình hoạt động tình nguyện dành cho thanh niên rất nhiều, tuy nhiên đối với lứa tuổi học sinh THCS thì hầu như chưa có mô hình chính thức. Trong những buổi sinh hoạt “Cùng giãi bày, cùng chia sẻ”, nhiều học sinh bày tỏ mong muốn được tham gia các hoạt động tình nguyện. Từ đó, Câu lạc bộ (CLB) tình nguyện của trường được cô Hà thành lập, tạo không gian cho học sinh trải nghiệm.
Video đang HOT
Nhiều hoạt động đã được CLB tổ chức, như: cùng cơ sở đoàn địa phương tổ chức Tết Trung thu tại địa bàn dân cư; vệ sinh đường sá sau lũ. Đặc biệt trong giai đoạn cao điểm dịch COVID-19, CLB tình nguyện tổ chức hoạt động “Tiếp sức tuyến đầu – Đuổi dịch qua mau”, làm bánh trung thu, nước trái cây tặng các cán bộ, chiến sĩ CAND và bộ đội tại các khu cách ly ở địa phương. Thăm, tặng quà cho gia đình có công cách mạng…
“Các hoạt động này giúp các em trưởng thành hơn, nuôi dưỡng và lan tỏa tình yêu thương, biết sẻ chia và hình thành nhiều kỹ năng sống cần thiết. Tôi tin rằng các hoạt động tình nguyện có tác động to lớn vào sự hình thành nhân cách của các em”, cô Hà bộc bạch.
Tranh thủ những kỳ nghỉ hè, cô Hà thường xuyên tham gia dạy tình nguyện cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn thành phố. Hơn 2 năm nay, cô cũng tham gia nhiều hoạt động thiện nguyện hỗ trợ các trường khắc phục hậu quả mưa lũ, tặng đồ dùng học tập cho học sinh khó khăn bị ảnh hưởng ở nhiều vùng quê trong tỉnh. Cô Hà bày tỏ: “Mỗi người đều có tâm thiện lành, một tấm lòng muốn sẻ chia. Điều thôi thúc tôi tham gia nhiều hoạt động tình nguyện là vì tôi muốn góp một chút công sức vào các hoạt động có ích cho cộng đồng, lan tỏa tình yêu thương, nhân ái đến với các em học sinh của mình và mọi người”.
Vinh dự nhận giải thưởng “Nhà giáo trẻ tiêu biểu”, cô Hà chia sẻ: “Với tôi, giải thưởng là niềm vinh dự lớn, đồng thời là động lực để tôi tiếp tục phấn đấu, cống hiến nhiều hơn với nghề mình đã chọn. Tôi cảm thấy rất vui vì mình đã được dùng chính những kiến thức của một nhà giáo và làm được việc thiện, góp phần mang ánh sáng tri thức đến với các em học sinh. Nghề giáo hạnh phúc khi mang lại những giá trị cho thế hệ trẻ, dẫn dắt các em phát triển bản thân toàn diện”.
Giữ 'lửa nghề'
Chọn nghề giáo và quyết tâm ở lại nơi vùng cao biên giới, hải đảo mỗi giáo viên đều mang trong mình nhiệt huyết, cống hiến.
Cô Bùi Thị Minh Khuyên trải qua hầu hết các điểm trường lẻ khó khăn của Trường PTDTBT Tiểu học Pa Ủ (Mường Tè, Lai Châu). Ảnh: NVCC
Nỗ lực của họ đã giúp con chữ nảy mầm trên vùng đất khó, học trò được quan tâm chăm sóc, giáo dục "thay da đổi thịt"...
Nỗ lực vượt khó
Cô Bùi Thị Minh Khuyên quê Phú Thọ gắn bó với Mường Tè (Lai Châu) đã 16 năm. Hành trình vượt xuôi lên núi dạy chữ của cô trải qua hầu hết các điểm trường lẻ khó khăn nhất của Trường PTDTBT Tiểu học Pa Ủ. Cô được đồng nghiệp và học trò nhắc tới như "khắc tinh" của học sinh bỏ, trốn học. Các lớp do cô chủ nhiệm luôn duy trì sĩ số 100% dù ở những thời điểm "nóng" về bỏ học.
Cô Khuyên đến với nghề giáo viên từ sự ngưỡng mộ những thầy đã dạy mình. Tốt nghiệp cao đẳng sư phạm cô viết đơn xin lên Lai Châu. Gia đình, bạn bè không ít lần rủ cô bỏ hết để về xuôi. Cũng đôi lần cô viết đơn xin chuyển vùng để gần nhà và đã có quyết định tiếp nhận. Nhưng nghĩ thương học trò và suy nghĩ liệu đồng nghiệp thay thế có đủ kiên trì ở lại vùng đất khó... cô lại rút đơn. Sau nhiều năm, nữ nhà giáo đã quen với công việc, cuộc sống ở Mường Tè. Hơn nữa khi có đam mê, yêu thích thì thách thức, khó khăn không còn là trở ngại.
Cô Khuyên chia sẻ: Cuộc sống và dạy học của giáo viên vùng cao còn nhiều vất vả. Có những giây phút tủi thân, nước mắt lăn trên má nhưng bản thân quyết tâm không lùi bước, cố gắng tích lũy kinh nghiệm, phương pháp để hành trình giáo dục học sinh dân tộc hiệu quả. "Với nghề giáo, tôi được sống tận cùng đam mê, cống hiến hết mình cho học trò. Chẳng gì hạnh phúc hơn sau mỗi năm học được chứng kiến sự lớn khôn của học trò; được nghe các em nói "con thích học lớp cô Khuyên..."".
Cô Nguyễn Thị Ánh Phương, quê Đông Anh (Hà Nội) lên Bắc Hà công tác đến nay được 28 năm. Hiện, cô là giáo viên Trường Tiểu học Hoàng Thu Phố 1 (Bắc Hà - Lào Cai).
Cô Nguyễn Thị Ánh Phương, giáo viên Trường Tiểu học Hoàng Thu Phố 1 (Bắc Hà, Lào Cai). Ảnh: NVCC
Cô Phương từng có ý định học trường Y, song người thân gợi ý nên trở thành cô giáo, nên đã không ngần ngại học lớp 12 6 Trường Trung cấp Sư phạm Lào Cai để đi dạy. Lên Bắc Hà có lúc muốn "buông" để về xuôi tìm việc nhưng nghĩ "ở đây ai cũng khó khăn, học sinh dân tộc vất vả thiếu thốn mà vẫn nỗ lực đi học, đi làm. Vậy tại sao mình không ở lại để giúp đỡ học trò. Hơn thế, từ con chữ, kiến thức cô giáo trao đi sẽ giúp các em thay đổi cuộc sống, trở thành người có ích cho gia đình, quê hương...". Vì vậy, cô Phương quyết tâm ở lại với giáo dục vùng cao Bắc Hà.
Cô Phương trải qua nhiều nơi công tác khác nhau, từ vùng trung tâm thuận lợi tới những điểm trường khó khăn nhất. Có điểm trường chỉ nghe tên đã "ngại" thì cô Phương cũng gắn bó 10 năm. Được phân công nơi nào cũng vui vẻ và làm tốt nhất nhiệm vụ được giao. Trong những lá thư viết gửi về cho bố mẹ, cô vẫn miêu tả cuộc sống đầy đủ, công việc ổn định để gia đình yên tâm và không ép chuyển nghề.
"Gần 30 năm gắn bó với giáo dục vùng khó, tôi tự hào vì mình đã trụ vững nơi đây, được đóng góp tâm sức, trí tuệ dạy chữ rèn người. Trải qua cực điểm khó khăn thì hạnh phúc càng lớn lao. Bước vào đổi mới giáo dục, giáo viên vùng cao lại tiếp tục phải đổi mới chính mình, tự học, bồi dưỡng về chuyên môn để đáp ứng yêu cầu. Đó là điều tất yếu và chúng tôi đã sẵn sàng để tiếp tục cống hiến...", cô Phương chia sẻ.
Cô Văn Thị Nết đã xa quê hương Tuyên Quang gắn bó với xã biên giới Nghĩa Thuận (Quản Bạ, Hà Giang) năm thứ 16. Trước khi trở thành cô giáo Trường Mầm non xã Nghĩa Thuận, cô Nết là thợ may, học hết lớp 7.
Cô Nết đã học bổ túc văn hóa 2 năm để có bằng tốt nghiệp THPT. Sau đó cô thi và đỗ Trường Cao Đẳng Sư phạm Hà Giang. Học khi đã có tuổi, vừa học vừa lao động kiếm sống là cả vấn đề thời điểm đó. Ra trường nhận công tác tại xã Nghĩa Thuận, nơi khó khăn bậc nhất Hà Giang, cô vẫn vô cùng hạnh phúc.
Cô Nết tâm sự: "Giáo viên dưới xuôi lên Nghĩa Thuận công tác sợ nhất cái lạnh mùa đông thường xuyên dưới 10 độ. Quần áo giặt vắt tay cả tuần không khô, giặt máy thì 4 ngày vẫn ẩm. Những bữa cơm nấu xong chỉ 10 - 15 phút chưa kịp ăn đã nguội lạnh. Đóng cửa trong nhà, mặc 5 - 7 lần áo vẫn rét.
Mùa đông kéo dài, khắc nghiệt khiến cả trò và thầy đều vất vả. Với trẻ mầm non, công tác chăm sóc càng đòi hỏi kỹ càng, cẩn trọng. Trước hết vì sức khỏe của các em, sau đó để phụ huynh thấy được đến lớp trẻ được chăm sóc đầy đủ, an toàn. Từ đó đưa trẻ đi học đều đặn, không địu con theo lên nương...".
Cô Nết cho biết, giáo viên vùng cao khi bước vào phổ cập trẻ mầm non 5 tuổi đòi hỏi chuyên môn cao. Do đó, bên cạnh bồi dưỡng, tập huấn thường xuyên phải tự học, tự kết nối với đồng nghiệp dưới xuôi, ở thành phố để chia sẻ kinh nghiệm. Đặc biệt, trong bối cảnh cơ sở vật chất khó khăn, nhà giáo ngoài nhiệm vụ chăm nuôi dạy trẻ phải phát huy trách nhiệm trong làm đồ chơi, đồ dùng dạy học, trang trí trường lớp... Khó đến đâu cũng phải nỗ lực để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của gia đình, xã hội và nghề nghiệp.
Cô Văn Thị Nết công tác tại Trường Mầm non xã Nghĩa Thuận (Quản Bạ, Hà Giang). Ảnh: NVCC
Nỗ lực đổi mới giáo dục
Thầy Nguyễn Văn Hà, Hiệu trưởng Trường THPT Quan Lạn (Quảng Ninh) công tác tại đảo Quan Lạn 21 năm, nên hiểu rõ những khó khăn của giáo viên vùng khó khi bước vào đổi mới giáo dục. Theo thầy Hà, trước hết, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học thiếu thốn làm giảm hiệu quả và khả năng phát huy phương pháp dạy học tiên tiến từ người thầy. Điều đó khiến chất lượng giáo dục chưa đạt kết quả cao, giáo viên ít được cọ xát, thực nghiệm...
Bên cạnh đó, bước vào triển khai Chương trình GDPT mới với đòi hỏi về cơ sở vật chất cao hơn thì xã hội hóa không thuận lợi; sự quan tâm, hỗ trợ, đồng hành từ gia đình với nhà trường hạn chế khiến rào cản chất lượng giáo dục tăng lên.
Đặc biệt theo thầy Hà, vấn đề nâng chất đội ngũ giáo viên không đơn giản khi việc đi lại giữa đảo và đất liền khó khăn, các điều kiện hỗ trợ giáo viên nâng cao trình độ năng lực gần như không có. Những năm qua, trường không có kinh phí cử thầy cô đi đào tạo nâng cao chuyên môn. Do đó, 100% trình độ giáo viên nhà trường ở mức chuẩn, chưa có trên chuẩn... Những khó khăn trên đã và đang khiến chất lượng giáo dục chưa như mong muốn.
Tại Trường PTDTBT Tiểu học xã Sín Chéng (Si Ma Cai, Lào Cai), cô Hiệu trưởng Bùi Thị Hường ghi nhận trình độ đội ngũ giáo viên vùng cao trong những năm qua tiến bộ đáng kể dù điều kiện chung còn khó khăn. Ý thức tự học hỏi, nâng cao chuyên môn để đáp ứng yêu cầu dạy học Chương trình GDPT mới cải thiện.
Song cô Hường khẳng định sự chênh lệch về điều kiện dạy học, nâng cao chuyên môn, năng lực giáo viên giữa miền ngược và xuôi vẫn còn khoảng cách lớn, đãi ngộ chưa theo kịp thực tế. Chính vì vậy, chỉ có đam mê với nghề, yêu trò... mới có thể giữ chân giáo viên với trường lớp, vượt lên khó khăn để tiếp tục cống hiến.
"Ở Nghĩa Thuận, tôi đã được thỏa ước mơ làm cô giáo, có một gia đình hạnh phúc và bạn đời cùng nghề luôn đồng cảm, chia sẻ cùng vượt khó. Nếu được lựa chọn lại, với vất vả như đã trải qua, bản thân vẫn chọn nghề giáo...", cô Nết trải lòng.
Món quà đặc biệt tri ân Nhà giáo Việt Nam "Tự hào Người giáo viên nhân dân", chương trình nghệ thuật đặc biệt kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2022), phát sóng trực tiếp vào hồi 20h ngày 19-11 trên kênh H1, H2 và trên sóng phát thanh FM 90 cùng các nền tảng số của Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội sẽ là món quà...