Chắp vá kiến thức liên môn, tích hợp đi về đâu?

Ngay trong năm học 2015-2016, các trường phổ thông ở TP Hồ Chí Minh sẽ triển khai các bước, chuẩn bị cho việc dạy tích hợp khoa học – công nghệ – kỹ thuật – toán trong việc thực hiện chương trình ở những môn học liên quan.

Trong 2 năm vừa qua, các cán bộ cốt cán của nhiều trường học trong danh sách thí điểm của thành phố đã được theo học các lớp tập huấn. Song vẫn còn rất nhiều lo ngại từ phía những người trong cuộc. Họ cho biết, điều kiện thiết yếu để giảng dạy tích hợp là đội ngũ giáo viên, chương trình, sách giáo khoa, cơ sở vật chất (CSVC)… nhưng mọi thứ vẫn chưa sẵn sàng.

Nguyên phó phòng giáo dục một quận tại TP Hồ Chí Minh cho biết, giảng dạy theo phương pháp tích hợp liên môn là một phương thức đào tạo giáo dục tiên tiến. Tuy nhiên, các cán bộ cốt cán đi tập huấn về đều rất lo ngại vì việc cố gắng thực hiện theo chỉ đạo của Bộ GD – ĐT với tham vọng quá lớn, muốn trong một thời gian phải hoàn thành ngay, và có hiệu quả là một điều khó khả thi.Vị này dẫn giải: “Tại quận chúng tôi, trong 2 năm qua, tích hợp liên môn đã được triển khai từ bậc tiểu học, THCS và THPT. Theo đó, trong các tiết giảng nội bộ của trường, có hiệu trưởng, hiệu phó chuyên môn dự giờ, tổ bộ môn trao đổi rút kinh nghiệm về chủ đề tích hợp trên môn học. Dù đã rất cố gắng nhưng kiến thức của mỗi giáo viên khác nhau, mỗi người tích hợp một kiểu, nên chỉ hào hứng được thời gian đầu, còn hiện, giống như việc ghép nối, chắp vá đơn thuần. Bị ép nên nhiều giáo viên chỉ tích hợp trong giờ dự giảng, còn không vẫn dạy theo cách cũ. Tức là nó đang diễn ra rất hình thức”.

Đổi mới phương pháp dạy học không thể không đổi mới giáo trình, cách dạy, đào tạo ở ngay các trường sư phạm.

Một chuyên viên của Phòng GD – ĐT huyện Củ Chi cũng cho hay: “Củ Chi đã được thực hiện thí điểm tại Trường THCS Tân Thông Hội. Toàn bộ giáo viên của trường đã được tham dự lớp tập huấn vào dịp hè và thực hiện giảng dạy theo phương pháp mới từ đầu năm học. Qua đó, thực hiện tích hợp các môn theo tổ hợp: Sử – Địa; Âm nhạc – Mỹ thuật – Thể dục; và Lý – Hoá – Sinh. Các thầy, cô đều cho rằng, rất khó khăn, hầu như còn đang “mò mẫm” cách làm”.

Trong các lớp học tích hợp, học sinh được cô giáo phân chia thành từng nhóm. Mỗi nhóm từ 5-6 em. Cô giáo ra chủ đề. Các nhóm cùng học và thảo luận. Cô giáo sẽ là người kết luận sau cùng sau khi nghe từng nhóm phát biểu. Giảng dạy theo cách này có học sinh hứng thú nhưng cũng có em chẳng tỏ thái độ gì! Giáo viên thì than mất quá nhiều thời gian.

Một giáo viên tiểu học ở quận Gò Vấp cho biết: Hiện nay, phương pháp tích hợp liên môn, giáo viên trong tổ cùng tự soạn giáo án, tập hợp đưa cho tổ trưởng bộ môn, đánh giá, thảo luận. Nếu có sách giáo khoa hoặc tài liệu hướng dẫn về tích hợp – liên môn để căn cứ vào đó phân chia công việc thì mới định hình rõ phương pháp, cách làm. Lâu nay, giáo viên học sư phạm ra đều được đào tạo để dạy đơn môn. Thế nên, dù có những nội dung được học sinh yêu thích nhưng cũng không thể giảng được nhiều hơn do số tiết quy định, ảnh hưởng tới thời gian, kế hoạch giảng dạy, thi cử. Tự soạn giáo án nhưng bản thân giáo viên lại không được tham gia chấm bài của học sinh. Do đó, các nhà giáo cảm thấy gần như đang bị gạt ra bên lề trước những cải cách, điều chỉnh, thay đổi liên tục của Bộ GD – ĐT…

Khá nhiều giáo viên của TP Hồ Chí Minh đã từng được sang tham quan tại Singapore, tiếp xúc mô hình lớp học tiêu chuẩn với trang thiết bị đầy đủ, Internet luôn sẵn sàng. Còn ta, ở một số trường mới xây dựng thì tạm ổn, còn rất nhiều các trường làng trong cảnh phương tiện thiếu thốn. Tích hợp liên môn mới dừng ở mức độ trang bị thêm chút ít kiến thức cho học sinh theo từng chủ đề. Tuy nhiên, nhiều lúc cũng không truyền tải được hết vì trình độ học sinh trong lớp không đồng đều. Những giáo viên trẻ sẽ rất khó làm tốt được nhiệm vụ. Việc “đón đầu, đi tắt” bằng cách từng giáo viên tự trang bị laptop, tìm kiến thức bổ sung, mà thiếu hẳn việc thống nhất về nội dung tích hợp thì chương trình giảng dạy, cái “cốt tử” quyết định thành bại của một chương trình cải cách liệu sẽ đi về đâu? Thứ nữa, cán bộ quản lý có khả năng giám sát được hết giờ giảng hay không.

Theo TS Nguyễn Kim Dung, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu GD TP Hồ Chí Minh, vấn đề cơ bản là muốn áp dụng cái gì, chương trình hay phương pháp gì thì phải đảm bảo CSVC trước tiên. Chưa có sách giáo khoa thì trước mắt các trường cũng cần một ngân hàng bài giảng về tích hợp liên môn thống nhất. Đổi mới cách dạy học ở bậc phổ thông không thể không đổi mới giáo trình, cách dạy, cách học ở ngay các trường sư phạm.

Theo cand.com