Chấn hưng giáo dục để thông thế “tắc”… nhân tài
Chấn hưng giáo dục là điều kiện quyết định để có thể khuyến khích, trọng dụng nhân tài. Đó là ý kiến được thống nhất rút ra sau hộo “Nhân tài với thịnh suy đất nước” do TƯ Hội khoa học t triển nguồn nhân lực, nhân tài VN tổ chức hôm qua 27/9.
“Nhân thì có, còn tài thì ít”
Đề cập đến thực trạng công tác nhân tài ở Việt Nam, GS.TS Dương Phú Hiệp thẳng thắn khái quát: vừa ít về số lượng vừa thấp về chất lượng. Việt Nam hiện cũng đã có 14.000 tiến sĩ khoa học, 1.131 giáo sư, 5.253 phó giáo sư, cộng với khoảng 16.000 cán bộ khoa học có trình độ thạc sĩ. Tổng cộng như vậy có tới hơn 36.000 người có trình độ trên đại học. Nhưng trong số này, ông Hiệp cho rằng “nhân thì có, còn tài thì ít”.
Đã vậy, hiện tượng “ chảy máu chất xám” càng làm thực trạng nhân lực đáng báo động. Theo số liệu thống kê, từ tháng 3/2003 đến cuối năm 2007 có 6.422 cán bộ công chức xin nghỉ việc. Có tới 80% thủ khoa tốt nghiệp đại học tự đi kiếm việc làm sau khi được tuyên dương thành tích học tập tại Văn Miếu Quốc Tử Giám.
Lương bổng không phải là điều kiện quyết định để giữ được người tài.
Nguyên Viện trưởng Viện CNKH Nguyễn Vi Khải cũng cho biết, với nhiều nguyên nhân khác nhau, không ít trí thức đang là viên chức nhà nước đã xin ra khỏi biên chế nhà nước để “làm thuê” cho các cơ sở kinh tế ngoài nhà nước…
Video đang HOT
“Sự “ra đi” không hoàn toàn là vì đãi ngộ lương bổng, có thể còn do môi trường làm việc, do sở thích… Tất nhiên, lương bổng cũng là một giải p để giữ người tài…” – ông Khải đánh giá.
GS Chu Hảo – giám đốc NXB Tri thức, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học – Công nghệ “phê” việc áp dụng một hệ thống tiêu chuẩn chung chung, thay vì tiêu chuẩn cụ thể cho từng cương vị. Công tác tuyển chọn nhân sự trở nên không dễ dàng, gây ra sự lãng phí những người tài.
Điều kiện thiết yếu để nhân tài xuất hiện, theo ông Hảo, chỉ có thể là một nền giáo dục quốc dân lành mạnh và thực học; t huy dân chủ để t triển tài năng; áp dụng phương p tuyển chọn nhân sự khoa học và thực hiện cơ chế sử dụng nhân tài hợp lý.
Không thể khuyến khích nhân tài với nền giáo dục nhiều bất cập
Bàn về việc “phục hưng” nguồn nhân lực, GS.TS Hồ Sĩ Quý – Viện trưởng Viện Thông tin KHXH phân tích tài năng nào cũng chỉ xuất hiện từ môi trường nó được ươm mầm, nuôi dưỡng, kích thích, thúc đẩy t triển.
“Đại học đẳng cấp quốc tế không thể xuất hiện ở những nơi mua bằng, bán điểm. Nhà nghiên cứu tầm cỡ không xuất hiện từ những người làm khoa học nhưng quay lưng lại với thành tựu bên ngoài. Tác phẩm có giá trị không ra đời từ môi trường vi phạm trắng trợn tác quyền. Nhà quản lý tài ba không thể trở tay được trong thiết chế gồm toàn những người chú tâm đến lợi ích nhóm…” – GS Quý đúc kết.
Theo phân tích của GS này, tình trạng tham nhũng hiện là trở lực lớn nhất cho môi trường bồi dưỡng nhân tài ở Việt Nam. Tham nhũng lớn ngày càng khó t hiện, càng vô hiệu hóa được sự can thiệp của công lý. Cùng với nạn “chạy chức chạy quyền”, “chạy việc chạy bằng”, “chạy trường”… thậm chí “chạy khen thưởng”, “chạy danh hiệu”, “chạy án”… đã tệ hại đến mức được coi là bình thường. Không thể t huy, khuyến khích được người tài khi từng cá nhân, xã hội còn làm ngơ với tệ nạn này.
Cùng quan điểm này, TS Phạm Khắc Lãm (nguyên GĐ Đài truyền hình VN) cũng than: “Người “chạy” giỏi giờ lại là những người thành đạt. Bậc thang đánh giá giá trị con người hiện đảo lộn cả.
GS Chu Hảo cho rằng, trong giai đoạn t triển đất nước hiện nay, Việt Nam rất cần ba loại nhân tài là: nhà lãnh đạo xuất sắc, doanh nhân cự ch, nhà Khoa học công nghệ (KH-CN) và văn học nghệ thuật (VH-NT) tài ba.
“Nhưng không một nền KH-CN, VH-NT nào có thể t triển trên cơ sở một nền giáo dục quốc dân bất cập như hiện nay. Cũng không thể có một đội ngũ lãnh đạo xuất sắc và tầng lớp doanh nhân giỏi giang với một nền giáo dục còn quá nhiều vấn đề phải khắc phục…” – ông Hảo đặt vấn đề.
Tuy nhiên, không thể chấn hưng nền giáo dục bằng các “Phong trào”, “Đề án” mà phải tiến hành đổi mới một cách toàn diện, triệt để, trước hết là đánh giá một cách toàn diện, khách quan nền giáo dục.
Theo DT
GS Ngô Bảo Châu: Đừng để danh hiệu thủ khoa là sức ép!
Những câu hỏi giao lưu thông minh và phần trả lời chân thành, hóm hỉnh của GS Ngô Bảo Châu chính là điểm nhấn trong buổi lễ vinh danh thủ khoa ĐH tại Văn Miếu Quốc Tử Giám.
- GS làm cách nào để luôn giữ được niềm đam mê với khoa học qua nhiều năm như vậy? GS có thể chia sẻ về vấn đề phát triển khoa học và tuổi trẻ Việt nam hiện nay? (Dương Thành Long, thủ khoa ĐH FPT)
Quả thật trong làm khoa học, khó nhất là làm được lâu. Nó được gọi tên là niềm đam mê. Cội nguồn của niềm đam mê là nhãn quan của người làm khoa học. Dù đã là một người từng trải nhưng phải giữ cho mình cách nhìn nhận thế giới của một đứa trẻ.
Trước đây các nhà triết học cổ đại và triết gia Platon đã nhận định: Cội nguồn của niềm đam mê chính là con mắt của trẻ thơ". Bởi lẽ, khi là một người từng trải, hiểu rõ mọi việc như thế nào, ta không còn con mắt trẻ thơ, con mắt luôn muốn tìm hiểu vạn vật. Như trong truyện cười Việt Nam, người lớn thường hay trả lời "Trời sinh ra thế" trong khi đối với đứa trẻ thì nó luôn tò mò, thắc mắc và không chấp nhận việc "trời sinh ra thế".
-Liệu trong quá trình nghiên cứu của GS, đã bao giờ GS cảm thấy bế tắc và muốn bỏ cuộc nửa chừng chưa và trong những lúc như vậy thì GS đã làm gì để bản thân có thể vượt qua được?" ( Nguyễn Ngọc Dũng - thủ khoa ĐH Mỏ - Địa chất).
Con đường khoa học có rất nhiều rủi ro và trong đời ai cũng có lúc gặp phải những khó khăn. Khi đã dấn thân vào con đường này và đặt ra những kì vọng thì luôn muốn biết có đến đích hay không.
Nhưng đối với nghiên cứu khoa học nhiều rủi ro, cũng không thể đặt ra chỉ tiêu 5 năm hoàn thành chưong trình này, 10 năm chương trình kia. Tuy nhiên, chính vì vậy mà cảm giác thất bại trong quá trình như lao động như vậy khá là thường xuyên...
Nhiều bạn của tôi nói vui, làm toán rất là khổ sở, làm 100 ngày thì 99 ngày là khổ sở. Chỉ đúng một ngày vui nhất. Nhưng ngay sau ngày vui ấy lại phải tìm nỗi khổ sở tiếp theo. Nhưng trong nỗi gian nan trong quá trình làm khoa học mình luôn phải thành thực đối diện với thất bại.
Để rồi sau khi đã có những thất bại thì sẽ có những mầm mống của sự thành công. Cùng với một chút may mắn, các bạn sẽ thành công. Vì thế, các bạn luôn cần chuẩn bị nắm lấy cơ hội cho thành công.
- GS đã được vinh danh rất nhiều lần nhưng khi đang đặt chân trên ngôi trường ĐH đầu tiên của Việt Nam, GS cảm thấy điều gì? (Phạm Ngọc Huyền - thủ khoa xuất săc đến từ HV Hành chính)
Những giá trị cấu thành nên con con người Việt Nam có yếu tố yêu chân lí, yêu đạo đức con người, tôn thờ thẩm mĩ. Đối với tôi sự công nhận về các giá trị trên phương diện toán học là chuyên môn thôi.
Còn điều khiến tôi vui chính là câu chuyện giống như là tình yêu. Nó dấy lên niềm hi vọng, như các bạn thủ khoa. Mong các bạn cũng có một niềm tin vào tương lai và cả bản thân mình. Mong rằng năm hay mười năm nữa vẫn có thể gặp lại các bạn với ánh mắt như thế này".
- Giáo sư thường xuyên công tác ở nước ngoài và luôn bận rộn. Giáo sư thu xếp thời gian như thế nào để cống hiến cho đất nước?" (Nguyễn Thị Huyền Trang - thủ khoa Học viện An Ninh)
Phần thời gian tôi sống ở bên Mỹ, làm việc tại ĐH Chicago. Nhận trọng trách của nhà nước giao cho làm Giám đốc khoa học Viện nghiên cứu cao cấp về Toán nên hàng năm, tôi sẽ về nước làm việc trong 3 tháng hè. Trong năm học, tôi thường xuyên liên lạc với Viện để cố gắng hoàn thành trọng trách của mình.
GS Ngô Bảo Châu trong vòng vây của các thủ khoa ĐH xin chữ ký
(Ảnh: Phạm Thịnh)
Ngoài ra, hiện tại, tôi đang xúc tiến thành lập quỹ tiếp sức, ủng hộ cho nhiều nhà khoa học tại VN với tên gọi Quỹ Hạt vừng. Hạt vừng tuy nhỏ bé nhưng sẽ mở ra một chân trời mới, như câu "Vừng ơi, mở cửa ra". Tôi hy vọng cánh cửa tri thức của Việt Nam sẽ có tầm cao hơn.
Theo VTC
GS Ngô Bảo Châu trong 'vòng vây' của 224 thủ khoa Không chỉ đặt ra những câu hỏi khó, thiết thực, các thủ khoa "đầu ra" thuộc nhiều trường ĐH đã chụp ảnh và bủa vây giáo sư Ngô Bảo Châu để xin chữ ký. Chiều qua (20/8), tại Văn Miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra chương trình "Thắp sáng tương lai" do Thành đoàn Hà Nội tổ chức, trong khuôn...