Căng thẳng Ukraine: Mỹ-NATO cự tuyệt tối hậu thư của Nga, điều gì xảy ra?
Tuần trước, Nga đã đệ trình hai văn kiện cho Mỹ như một lời đề nghị đảm bảo an ninh lâu dài đó là một dự thảo hiệp ước Mỹ-Nga và một thỏa thuận với NATO.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg. Ảnh Reuters
Chuyên gia chính sách đối ngoại hàng đầu của Moscow, Fyodor Lukyanov, người được coi là gần gũi với thế giới quan của Điện Kremlin và được biết là cố vấn cho các quan chức cấp cao tin rằng phương Tây khó có thể chấp nhận các yêu cầu của Nga bởi vì làm như vậy là bất khả thi về mặt chính trị.
Dự thảo hiệp ước có một yêu cầu rõ ràng: “Hợp chủng quốc Hoa Kỳ sẽ cam kết ngăn chặn sự mở rộng hơn nữa về phía đông của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương và từ chối việc gia nhập liên minh của các quốc gia thuộc Liên bang Xô viết trước đây”. Về cơ bản, nó cũng loại trừ mọi hợp tác quân sự song phương giữa Mỹ và các thành viên của Liên Xô cũ không thuộc NATO.
Video đang HOT
Văn bản của dự thảo thỏa thuận đề xuất với NATO có nghĩa vụ đối với khối là loại trừ việc mở rộng thêm, bao gồm cả việc gia nhập Ukraine hoặc bất kỳ quốc gia nào khác, cũng như tuyên bố rõ ràng rằng NATO “sẽ không tiến hành bất kỳ hoạt động quân sự nào trên lãnh thổ của Ukraine hoặc các quốc gia khác của Đông Âu, Nam Caucasus và Trung Á”.
Ngoài ra còn có một điều khoản riêng yêu cầu cả hai bên hạn chế các hoạt động có thể được coi là đe dọa an ninh: “Các bên sẽ hạn chế triển khai các lực lượng vũ trang và vũ khí của mình, kể cả trong khuôn khổ các tổ chức quốc tế, liên minh quân sự hoặc liên minh, tại các khu vực khi việc triển khai đó có thể bị bên kia coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của mình, ngoại trừ việc triển khai như vậy trong lãnh thổ quốc gia của các bên. “
Ngoại lệ thứ hai có nghĩa là NATO không thể tiến hành các hoạt động quân sự gần biên giới của Nga, trong khi Nga có quyền làm những gì họ thấy phù hợp trên các phần lãnh thổ của mình có biên giới với NATO.
Điều này phản ánh lập trường và yêu cầu mà Nga đã lên tiếng trong nhiều năm, nhưng kiên quyết hơn trong vài tuần qua. Câu hỏi đặt ra là: Tại sao Nga lại đề xuất một dự thảo như vậy? Thật khó để tưởng tượng nó thậm chí có thể khởi động một cuộc đối thoại với các đối tác phương Tây, chứ chưa nói đến việc được thông qua.
Từ quan điểm của Mỹ và NATO, điều đó có nghĩa là đầu hàng Moscow, điều này là không thể chấp nhận được về mặt chính trị.
Hơn nữa, Washington và các nước EU không thấy lý do gì khiến họ phải đồng ý đại tu hệ thống an ninh châu Âu thời hậu Chiến tranh Lạnh. Nói một cách đơn giản, không có mối đe dọa thực sự nào và Moscow có lẽ hiểu điều đó. Vì vậy, có thể họ mong đợi phương Tây sẽ công khai từ chối, và sau đó nói rằng lời đề nghị đã có trên bàn và họ không chấp nhận. Nói cách khác, điều này sẽ giúp Điện Kremlin tự do kiềm chế khi định hình lại hệ thống hiện tại.
Trong trường hợp đó, chúng ta sẽ thấy nhiều bước hơn nhằm thể hiện quyết tâm của Nga trong việc thay đổi hiện trạng cho dù phương Tây có nói gì về điều đó. Quy mô tuyệt đối của những thay đổi được đề xuất ngụ ý rằng chỉ cần chấp nhận lời từ chối và để nó cho đến vòng đàm phán tiếp theo không phải là một lựa chọn. Điều đó sẽ làm giảm uy tín của bất kỳ tuyên bố nào khác về chủ đề này. Vì vậy, câu hỏi bây giờ là Nga sẽ làm gì nếu phương Tây từ chối đề xuất này?
Nga hối thúc các nước láng giềng Afghanistan ‘đóng cửa’ với kế hoạch đóng quân củaNATO
Moskva đã kêu gọi các quốc gia Trung Á bác bỏ mọi kế hoạch đóng quân của NATO tại khu vực, sau khi khối này vội vã rút khỏi Afghanistan dẫn đến việc đất nước Trung Nam Á này rơi vào tay Taliban.
Một tay s.úng Taliban đứng canh gác khu chợ ở thủ đô Kabul, Afghanistan ngày 24/10. Ảnh: Reuters
Ngày 27/10, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố: "Chúng tôi một lần nữa yêu cầu các nước láng giềng của Afghanistan ngăn chặn sự hiện diện quân sự của Mỹ và NATO trên lãnh thổ của mình, trước tình hình họ có kế hoạch điều quân đến đó sau khi rút khỏi Afghanistan".
Trước đó cùng ngày, trả lời phỏng vấn báo Rossiyskaya Gazeta, ông Yuri Kokov - Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga - cho biết Mỹ đang tìm cách tăng cường hiện diện tại khu vực Trung Á cũng như tổ chức tập trận chung với các nước thuộc Liên Xô cũ như Uzbekistan và Tajikistan dọc theo biên giới chung với Nga.
Hãng Reuters đưa tin Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu hôm 23/10 đã cáo buộc khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang dần tập hợp lực lượng gần biên giới Nga và không sẵn sàng thảo luận về an ninh châu Âu với Moskva theo các điều kiện một cách công bằng.
Theo hãng thông tấn Interfax, phát biểu của ông Shoigu là dấu hiệu mới nhất cho thấy sự mối quan hệ giữa Nga và NATO đang leo thang căng thẳng, sau khi các bộ trưởng quốc phòng của các nước thuộc liên minh này vừa thống nhất kế hoạch mới vào nhằm phòng vệ trước khả năng Nga tấn công trên nhiều mặt trận.
Cũng trong ngày 23/10, chương trình tập trận quy tụ lực lượng của các nước thành viên Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) như Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Nga đã diễn ra tại Tajikistan. Các binh sĩ diễn tập đẩy lùi một cuộc tấn công k.hủng b.ố xuyên biên giới giả định.
Hồi đầu năm nay, khi phong trào Hồi giáo Taliban giành kiểm soát các vùng lãnh thổ của Chính phủ Afghanistan, ông Anatoly Sidorov - người đứng đầu Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân tại CSTO - khẳng định các nước láng giềng Afghanistan đã sẵn sàng đẩy lùi bất kỳ cuộc tấn công nào với sự giúp đỡ của quân đội Nga.
Tuy nhiên, cùng lúc đó, Moskva cũng khẳng định vai trò là một nhà trung gian ở Trung Á, đóng vai trò chủ nhà cho các vòng đàm phán đa phương liên quan đến tình hình Afghanistan. Bất chấp việc nhóm chiến binh Hồi giáo này bị liệt vào danh sách tổ chức k.hủng b.ố và cấm hoạt động ở Nga, giới chức vẫn bảo vệ các cuộc đàm phán đang diễn ra như một phần trong nỗ lực khôi phục ổn định khu vực.
Vào tháng 7, có thông tin cho rằng Nga đang cân nhắc cho phép quân đội Mỹ sử dụng các căn cứ của Moskva xung quanh Afghanistan cho mục đích giám sát. Tổng thống Nga Vladimir Putin trước đó đã nhấn mạnh rằng cộng đồng quốc tế, trong đó có những quốc gia như Trung Quốc và Pakistan, phải làm phối hợp cùng nhau để đảm bảo khu vực này không trở thành điểm nóng của k.hủng b.ố và nạn buôn bán m.a t.úy.
NATO muốn sơ tán thêm dân Afghanistan Tổng thư ký Stoltenberg nói NATO sẽ tìm cách sơ tán thêm những người Afghanistan dễ bị tổn thương và duy trì liên lạc với Taliban. Jens Stoltenberg, Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), ngày 3/9 cho biết nhiều người Afghanistan từng làm hợp tác với liên quân nước ngoài có thể gặp rủi ro từ Taliban...
