Căng thẳng Ukraine: Mỹ-NATO cự tuyệt tối hậu thư của Nga, điều gì xảy ra?

Tuần trước, Nga đã đệ trình hai văn kiện cho Mỹ như một lời đề nghị đảm bảo an ninh lâu dài đó là một dự thảo hiệp ước Mỹ-Nga và một thỏa thuận với NATO .

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg . Ảnh Reuters

Chuyên gia chính sách đối ngoại hàng đầu của Moscow, Fyodor Lukyanov, người được coi là gần gũi với thế giới quan của Điện Kremlin và được biết là cố vấn cho các quan chức cấp cao tin rằng phương Tây khó có thể chấp nhận các yêu cầu của Nga bởi vì làm như vậy là bất khả thi về mặt chính trị.

Dự thảo hiệp ước có một yêu cầu rõ ràng: “Hợp chủng quốc Hoa Kỳ sẽ cam kết ngăn chặn sự mở rộng hơn nữa về phía đông của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương và từ chối việc gia nhập liên minh của các quốc gia thuộc Liên bang Xô viết trước đây”. Về cơ bản, nó cũng loại trừ mọi hợp tác quân sự song phương giữa Mỹ và các thành viên của Liên Xô cũ không thuộc NATO.

Văn bản của dự thảo thỏa thuận đề xuất với NATO có nghĩa vụ đối với khối là loại trừ việc mở rộng thêm, bao gồm cả việc gia nhập Ukraine hoặc bất kỳ quốc gia nào khác, cũng như tuyên bố rõ ràng rằng NATO “sẽ không tiến hành bất kỳ hoạt động quân sự nào trên lãnh thổ của Ukraine hoặc các quốc gia khác của Đông Âu, Nam Caucasus và Trung Á”.

Ngoài ra còn có một điều khoản riêng yêu cầu cả hai bên hạn chế các hoạt động có thể được coi là đe dọa an ninh: “Các bên sẽ hạn chế triển khai các lực lượng vũ trang và vũ khí của mình, kể cả trong khuôn khổ các tổ chức quốc tế, liên minh quân sự hoặc liên minh, tại các khu vực khi việc triển khai đó có thể bị bên kia coi là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của mình, ngoại trừ việc triển khai như vậy trong lãnh thổ quốc gia của các bên. “

Ngoại lệ thứ hai có nghĩa là NATO không thể tiến hành các hoạt động quân sự gần biên giới của Nga, trong khi Nga có quyền làm những gì họ thấy phù hợp trên các phần lãnh thổ của mình có biên giới với NATO.

Điều này phản ánh lập trường và yêu cầu mà Nga đã lên tiếng trong nhiều năm, nhưng kiên quyết hơn trong vài tuần qua. Câu hỏi đặt ra là: Tại sao Nga lại đề xuất một dự thảo như vậy? Thật khó để tưởng tượng nó thậm chí có thể khởi động một cuộc đối thoại với các đối tác phương Tây, chứ chưa nói đến việc được thông qua.

Từ quan điểm của Mỹ và NATO, điều đó có nghĩa là đầu hàng Moscow, điều này là không thể chấp nhận được về mặt chính trị.

Hơn nữa, Washington và các nước EU không thấy lý do gì khiến họ phải đồng ý đại tu hệ thống an ninh châu Âu thời hậu Chiến tranh Lạnh. Nói một cách đơn giản, không có mối đe dọa thực sự nào và Moscow có lẽ hiểu điều đó. Vì vậy, có thể họ mong đợi phương Tây sẽ công khai từ chối, và sau đó nói rằng lời đề nghị đã có trên bàn và họ không chấp nhận. Nói cách khác, điều này sẽ giúp Điện Kremlin tự do kiềm chế khi định hình lại hệ thống hiện tại.

Trong trường hợp đó, chúng ta sẽ thấy nhiều bước hơn nhằm thể hiện quyết tâm của Nga trong việc thay đổi hiện trạng cho dù phương Tây có nói gì về điều đó. Quy mô tuyệt đối của những thay đổi được đề xuất ngụ ý rằng chỉ cần chấp nhận lời từ chối và để nó cho đến vòng đàm phán tiếp theo không phải là một lựa chọn. Điều đó sẽ làm giảm uy tín của bất kỳ tuyên bố nào khác về chủ đề này. Vì vậy, câu hỏi bây giờ là Nga sẽ làm gì nếu phương Tây từ chối đề xuất này?