Cảm nhận về thành phố xanh New York của một kiều bào Mỹ

Điều thay đổi rõ nhất ở New York là ngày càng thấy nhiều công viên được xây lên, đường phố cho ôtô bị thu hẹp dành chỗ để trồng các chậu cây cảnh và chỗ ngồi nghỉ chân cho khách đi đường.

Số làn đường cho ôtô chạy bị giảm xuống, tạo không gian cho khách bộ hành ngồi nghỉ.

Sống ở thành phố New York từ 1973 đến nay, Tiến sỹ Vũ Quang Việt – nguyên Vụ trưởng Vụ Tài khoản Quốc gia thuộc Cục Thống kê Liên hợp quốc đã có những cảm nhận về thành phố xanh New York.

Theo Tiến sỹ Vũ Quang Việt, điều thay đổi rõ nhất là ngày càng thấy nhiều công viên được xây lên, đường phố cho xe hơi đi bị làm hẹp lại, dành chỗ để trồng các chậu cây cảnh và chỗ ngồi ngoài đường cho khách đi đường.

Toàn bộ khu dọc phía đông bên sông Hudson đã trở thành công viên cây xanh, có đường đi xe đạp và đường chạy bộ, kéo dài từ phía bắc đầu đảo Manhattan nơi vẫn còn giữ khu rừng khá nguyên thủy trên núi cao nhìn xuống dòng sông phia dưới.

Một góc thành phố xanh New York.

Con đường dọc bờ sông có chiều dài khoảng 15 mile (hay 25 km), mất một tiếng rưỡi nếu đạp xe đạp. Bắc đảo có khu Cloisters là tu viện thời trung cổ được Rockeffler mua từ bên Âu Châu đem về dựng lại. Chung quanh và phía bắc còn tìm thấy khu rừng nguyên thủy và từ trên đỉnh cao có thể nhìn sang Bang New Jersey đầy cây xanh.

Hiện nay thành phố New York có 77.580 mẫu anh (acres) cây xanh, chiếm 37,8% với 205.000 mẫu diện tích cả thành phố. Đó là tính cả những vùng gần biển, ngập mặn, được giữ nhằm bảo tồn thiên nhiên, đặc biệt là khu Đảo quận Staten Island.

Thành phố có đến 30.000 mẫu công viên, chiếm 14% diện tích thuộc quyền quản lý của thành phố và hoặc giao cho các tổ chức phi vụ lợi quản lý. Như vậy là rất lớn, diện tích công viên gấp 3 lần so với thành phố Chicago với 8.800 mẫu, và 5 lần so với thành phố San Franciscos với 5.810 mẫu.

Điều này thật ra không còn ngạc nhiên với nhiều người, so với trước đây khi Thành phố New York chỉ có nhà cao tầng, khu vực Harlem ổ chuột, nhà cháy trụi, ít ai dám tới.

Mới đây, nhiều công viên mới được xây dựng phía tây của Manhattan là do các tổ chức phi vụ lợi gây quỹ xây dựng và bảo trì. Điển hình là việc biến đường xe lửa trước đây được dùng để chuyển hàng thịt và hoa quả vào thành phố, thay vì bị phá đi, đã được dân khu vực nhất là giới nghệ sỹ gây quỹ, biến thành công viên, The Highline, thu hút rất nhiều dân thành phố và du khách.

Những hình ảnh về công viên trên đường tàu điện cũ.

Phía dọc bờ sông trước đây là bến tàu đã biến thành công viên kéo dài đến tận đỉnh phía bắc của Đảo Manhatan.

Ngay cả khu phía Đông, dọc theo bờ sông Đông từ trụ sở Liên hợp quốc xuống phía Nam và vòng về bờ sông Hudson phía Tây cũng đều là công viên, và nơi chơi thể thao cho mọi người.

Chung quanh đảo gần như có thể đi xe đạp hoặc chạy bộ mà không phải dừng chờ qua đường trừ phía Đông từ trụ sở Liên hợp quốc đi lên mạn bắc, phần lớn phải qua đường phố nhưng trên lối đi dành riêng cho xe đạp.

Bây giờ nơi đây không những chỉ tìm thấy bồ câu và sóc, mà có thể tìm lại 220 giống chim. Bờ sông và hồ trong công viên đã thường xuyên thấy cò và chim ưng biển. Trong công viên, dâu xanh (blueberry) hoang dã xuất hiện đã thu hút bướm dâu xanh. Rồi chồn (mink), linh miêu (bobcat), diều hâu đuôi đỏ cũng tìm đường về.

Thú vật hoang dã trở lại vì chính sách cấm dùng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, và chương trình gần 10 năm kể từ từ 2009 nhằm rửa sạch chất hóa học PCB do công ty General Electrisc thải ra sông Hudson.

Cũng chính nhờ việc xanh hóa thành phố, xóa bỏ tàn tích của thời công nghiệp và chuyển hoàn toàn sang dịch vụ, các bến cảng trong thành phố đã chuyển thành công viên.

Khu Soho nổi tiếng trở nên đắt đỏ, các nghệ sỹ với studio và vài chục phòng tranh và đã chuyển tới Chelsea, rồi mới đây lại hơn 40 phòng tranh chuyển tới Tribeca.

Ở đây, và với trẻ nhỏ thì rất lý thú, vì chỉ cần đi ngang dọc khoảng 10 phút là có thể tìm thấy vườn chơi cho trẻ em. Những công viên như thế này ở Brooklyn có thể tìm thấy khắp nơi./.