Cải thiện tăng trưởng tín dụng, vấn đề không nằm ở hạ lãi suất
Mặt bằng lãi suất huy động và cho vay được cho rằng sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới, nhưng để thúc đẩy tín dụng, điều quan trọng là phải cải thiện được nhu cầu sử dụng vốn.
Tính đến cuối tháng 7/2020, dư nợ toàn hệ thống chưa vượt qua mức 4%.
Tín dụng ách tắc vì nhu cầu vốn giảm mạnh
Chia sẻ với Báo Đầu tư Chứng khoán, ông Phan Thanh Tịnh, Giám đốc Công ty TNHH Thủy sản Việt Ân kể, những năm trước, đoạn đường từ nhà ông vào Khu công nghiệp Đồng Nai khoảng 20 km, đi qua sông Đồng Nai thấy chủ yếu người già ngồi câu cá như một thú vui giế.t thời gian, còn hiện tại, rất đông người đến “quây” con sông này.
Họ chủ yếu là lao động bị sa thải hoặc làm việc theo ca, thời gian có nhiều mà không có việc gì làm, trong khi kinh tế gia đình chưa có tích lũy nên ra sông với mưu cầu kiếm sống.
“Đán.h bắt được cá xong họ bán ngay bên đường, giá bán cũng rất rẻ, chỉ 7.000-8.000/kg cá rô. Chua xót khi nhìn cảnh này, nhưng trong bối cảnh hiện nay, tôi cũng sẽ không có lựa chọn nào khác nếu buộc phải sa thải hay cho công nhân thay phiên nhau làm ca”, ông trần tình.
Giám đốc một doanh nghiệp quy mô 400-500 công nhân lĩnh vực dệt may tại Đồng Nai chia sẻ, công ty trả lương cơ bản là 4,9 triệu/tháng và đóng bảo hiểm 1 triệu/tháng cho mỗi công nhân theo quy định của Nhà nước, nghĩa là mỗi tháng phải nộp bảo hiểm xã hội 400-500 triệu đồng, cho dù không có sản xuất.
“Doanh nghiệp chưa sa thải công nhân với kỳ vọng đại dịch sẽ sớm qua và nền kinh tế được phục hồi. Nhưng đến giờ này, khi dịch bệnh quay trở lại, tình hình kinh tế thế giới ngày càng ảm đạm, đơn hàng không có, chủ yếu là điều đình với ngân hàng về phương án giãn hoãn nợ chứ không vay thêm, thì phương án giảm bớt nhân công là điều buộc phải tính đến”, vị giám đốc trên nói.
Giám đốc Công Ty TNHH Nhựa bao bì Phan Công thì cho biết, 7 tháng đầu năm 2020, doanh thu của doanh nghiệp có 40 nhân công này đã giảm 50%, nhu cầu vay mới không có bởi thị trường gần như “đóng băng”.
“Vấn đề ở đây là nhu cầu tiêu thụ giảm mạnh, ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Khi nhu cầu vốn giảm, lãi suất ngân hàng dù có giảm thêm đi chăng nữa cũng không có nhiều tác dụng”, vị này nhấn mạnh.
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, một lãnh đạo cao cấp Vụ Tín dụng các ngành kinh tế ( Ngân hàng Nhà nước – NHNN) cho hay: “Tính đến cuối tháng 7/2020, dư nợ toàn hệ thống chưa vượt qua mức 4%, tín dụng vẫn đang ách tắc, bất chấp mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm mạnh”.
Video đang HOT
Cần nhiều giải pháp
Ngày 6/8/2020, NHNN đã giảm 0,5 điểm phần trăm lãi suất tiề.n gửi dự trữ bắt buộc của tổ chức tín dụng tại NHNN từ mức 1%/năm xuống 0,5%/năm.
Ngoài ra, lãi suất tiề.n gửi của Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô, tiề.n gửi của Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm tiề.n gửi Việt Nam tại NHNN cũng được giảm 0,2 điểm phần trăm, từ mức 1%/năm xuống 0,8%/năm.
Theo tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần, tác động của động thái này tới các ngân hàng khá hạn chế, chủ yếu là để giảm áp lực chi ngân sách.
Cụ thể, vị này phân tích, giảm lãi suất dự trữ bắt buộc tuy có ảnh hưởng tới lợi nhuận của các ngân hàng nhưng không đáng kể do mức dự trữ bắt buộc hiện nay ở mức thấp, chỉ khoảng 3% đối với khoản tiề.n gửi không kỳ hạn và dưới 1 năm và 1% đối với khoản tiề.n gửi trên 1 năm.
Bà Thái Thị Việt Trinh, chuyên viên phân tích vĩ mô KB Securities ước tính, mức tác động của việc giảm lãi suất này tới tổng hệ thống ngân hàng vào khoảng 600 tỷ đồng, trong đó khối ngân hàng có vốn nhà nước chi phối chịu ảnh hưởng nhiều nhất, khoảng 60 tỷ đồng mỗi ngân hàng.
Mặc dù động thái hạ lãi suất của NHNN được nhận định không tác động nhiều tới thị trường, nhưng với dịch Covid-19 tái bùng phát và tăng trưởng tín dụng vẫn ở mức thấp, có quan điểm cho rằng, nhiều khả năng NHNN sẽ điều chỉnh giảm lãi suất điều hành thêm ít nhất 1 lần nữa từ nay đến cuối năm để giảm chi phí đi vay của các ngân hàng, qua đó giúp giảm mặt bằng lãi suất trên thị trường trong nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 3-4% được Thủ tướng Chính phủ đưa ra gần đây.
Cụ thể hơn, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay được dự báo tiếp tục giảm với 3 yếu tố chính: Kỳ vọng điều chỉnh lãi suất điều hành, thanh khoản trong hệ thống dự báo tiếp tục dư thừa trong 6 tháng cuối năm và NHNN dự kiến sẽ cho phép giãn lộ trình siết vốn ngắn hạn cho vay trung – dài hạn để giải tỏa bớt áp lực cơ cấu nguồn vốn huy động của ngân hàng.
Trên thực tế, từ những ngày đầu tháng 7, cả 4 ngân hàng có vốn nhà nước chi phối đã đồng loạt giảm lãi suất huy động với mức giảm 0,4-0,5%/năm tùy từng kỳ hạn, đưa lãi suất huy động các kỳ hạn dưới 6 tháng cao nhất chỉ là 4%/năm, 6 tháng là 4,4%/năm, 9 tháng là 4,6%/năm và 12 tháng là 6%/năm…
Không chỉ các ngân hàng này, tính đến đầu tháng 8, nhiều ngân hàng cổ phần cũng điều chỉnh giảm lãi suất huy động với mức giảm từ 0,2-0,5%/năm tùy từng kỳ hạn, cho dù không có chỉ thị mới của NHNN về lãi suất điều hành. Dư vốn trong khi tín dụng tăng trưởng chậm chạp được cho là nguyên nhân chính khiến nhiều ngân hàng chủ động giảm lãi suất cho vay.
Trong một tương quan khác, các chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán Bảo Việt nhận định: “Chúng tôi duy trì quan điểm chính sách tiề.n tệ của NHNN trong 2 quý cuối năm sẽ tập trung vào việc tháo gỡ các rào cản tiếp cận vốn nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, thay vì chỉ cố gắng giảm lãi suất điều hành như trong 6 tháng đầu năm”.
Lãi suất huy động sẽ giảm thêm?
Mặt bằng lãi suất (cả tiết kiệm và cho vay) được dự báo sẽ giảm thêm thời gian tới...
Nguồn vốn và huy động của các NHTM đang thuận lợi trong khi cho vay đầu ra vẫn chưa thể đẩy mạnh.
Mặt bằng lãi suất tiết kiệm sẽ tiếp tục giảm
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa thông báo về việc điều chỉnh lãi suất áp dụng với tiề.n gửi dự trữ bắt buộc và tiề.n gửi vượt dự trữ bắt buộc của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD), tiề.n gửi bằng đồng Việt Nam (VND) của Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Chính sách Xã hội, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô, tiề.n gửi của Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm Tiề.n gửi Việt Nam, áp dụng từ ngày 1/8.
Đây là lần giảm thứ ba kể từ đầu năm NHNN điều chỉnh lãi suất. Tuy nhiên, tại lần điều chỉnh này, NHNN không giảm một số lãi suất điều hành quan trọng như: trần lãi suất tiề.n gửi dưới 6 tháng, trần lãi suất cho vay ngắn hạn với lĩnh vực ưu tiề.n, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng...
Việc điều chỉnh lãi suất lần này của NHNN được cho là phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô và mặt bằng lãi suất trên thị trường. Đặc biệt, mặt bằng lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đã xuống và duy trì vùng thấp nhất trong gần bốn năm trở lại đây.
Quyết định vừa qua của NHNN làm giảm thiểu lợi ích của các NHTM ở nguồn tiề.n gửi dự trữ bắt buộc. Điều này sẽ buộc họ phải cân đối lại chi phí huy động, cũng như xem xét đẩy mạnh hơn cho vay đầu ra.
Mặt khác, việc giảm lãi suất tiề.n gửi dự trữ bắt buộc đưa ra trong bối cảnh nguồn vốn và huy động của hệ thống dồi dào, cùng thời điểm NHNN bắt đầu trở lại mua vào lượng lớn ngoại tệ và cung ứng thêm nguồn vốn VND ra thị trường...
Được biết, từ đầu năm đến nay, NHNN đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp điều hành chính sách tiề.n tệ ổn định kinh tế vĩ mô, nhờ đó thị trường tiề.n tệ, ngoại hối được kiểm soát và mặt bằng lãi suất trên thị trường cũng được điều chỉnh giảm về mức phù hợp.
Sau động thái giảm tiếp lãi suất điều hành của NHNN nói trên, cùng lượng VND cung ứng mới, nhiều khả năng mặt bằng lãi suất tiết kiệm sẽ giảm tiếp trong tháng 8/2020. Theo đó, các ngân hàng có thêm điều kiện để giảm lãi suất cho vay.
Nhiều ngân hàng đã điều chỉnh giảm lãi suất
Mặc dù động thái hạ lãi suất cụ thể của các ngân hàng được dự báo sẽ thực hiện vào từ 10/08, nhưng ghi nhận thực tế cho thấy, trong tháng 7 vừa qua, nhiều thành viên đã tiếp tục chuỗi giảm lãi suất huy động, mức giảm trung bình từ 0,2% đến 0,5%/năm.
Tính chung, trong 7 tháng đầu năm, mặt bằng lãi suất tiề.n gửi đã hạ xuống thấp hơn từ 1 - 2 điểm phần trăm so với cuối năm 2019 ở phần lớn các ngân hàng.
Dữ liệu thị trường vừa được Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) công bố cho thấy, lãi suất huy động trong tháng 7 của các nhóm ngân hàng đều có mức giảm đối với cả kỳ hạn 6 tháng và 12 tháng, từ mức 0,14% đến 0,5%.
Trong đó ở kỳ hạn 6 tháng, lãi suất trung bình của nhóm ngân hàng quốc doanh giảm mạnh nhất (0,5%) từ 4,9% xuống 4,4%, nhóm ngân hàng có vốn trên 5.000 tỷ đồng cũng giảm 0,14% lãi suất huy động 6 tháng.
Lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng cũng chứng kiến sự sụt giảm mạnh nhất của nhóm ngân hàng quốc doanh với mức giảm 0,5%, từ 6,12% xuống 5,62%. Nhóm ngân hàng có vốn trên 5.000 tỷ đồng cũng giảm 0,12%/năm.
Tương tự, theo báo cáo tổng hợp từ Công ty Chứng khoán SSI, chốt tháng 7/2020, lãi suất tiề.n gửi được điều chỉnh giảm ở một số ngân hàng thương mại lớn từ 0,2 - 0,5%/năm ở tất cả các kỳ hạn.
Cụ thể, mới đây, Ngân hàng ACB giảm 0,1 điểm phần trăm ở hầu hết tất cả các kỳ hạn, lãi suất từ 1-3 tháng dưới 4%/năm, từ 6-9 tháng dao động từ 5,45-5,75%/năm. Riêng lãi suất kỳ hạn 12 tháng lại giảm mạnh từ 6,2%/năm xuống còn 5,7%/năm.
Ngân hàng Hàng Hải (MSB) cũng giảm lãi suất tiề.n gửi tiết kiệm ở một số kỳ hạn, giảm đến 0,35 điểm phần trăm ở kỳ hạn 6 tháng, chỉ còn 5,45%/năm, trong khi giảm mạnh nhất kỳ hạn trên 12 tháng (giảm 0,55 điểm phần trăm) chỉ còn 5,75%/năm.
Trong khi đó, Ngân hàng HDBank lại chỉ giảm nhẹ 0,1 điểm phần trăm lãi suất ở kỳ hạn 6-9 tháng, còn 6,2%/năm và kỳ hạn 24 tháng còn 6,5%/năm.
Báo cáo tháng 7/2020 của NHNN chi nhánh TP.HCM vừa đưa ra cũng cho thấy, đối với lãi suất huy động bằng VND, các tổ chức tín dụng đã thực hiện giảm lãi suất theo định hướng và các mức lãi suất điều hành của NHNN.
Khối ngân hàng thương mại điều chỉnh giảm các kỳ hạn, phổ biến khoảng 0,08-0,58%/năm. Khối ngân hàng liên doanh và nước ngoài giảm phổ biến khoảng 0,7-2%/năm tùy kỳ hạn.
Lãi suất huy động bằng VND được ngân hàng áp dụng phổ biến ở mức 4,2-4,25%/năm đối với kỳ hạn dưới 6 tháng; mức 4,9%-7,29%/năm đối với kỳ hạn từ 6 đến 12 tháng; mức 6,04%-7,55%/năm đối với các kỳ hạn trên 12 tháng.
Đại diện NHNN TP.HCM cho biết, lãi suất huy động giảm trước áp lực giá vàng tăng mạnh trong gần đây khiến nhiều người liên tưởng đến việc một số khách hàng sẽ rút tiết kiệm chuyển sang vàng. Tuy nhiên, ở hướng ngược lại, sau khi liên tục tăng nhanh và lên mức rất cao, giá vàng lại tiềm ẩn rủi ro.
Theo đó, dự kiến, trong thời gian tới, sẽ có nhiều ngân hàng tiếp tục giảm lãi suất huy động, nhất là trong bối cảnh tín dụng đầu ra vẫn bí bách với mức tăng trưởng chỉ khoảng 3,45% sau 7 tháng, buộc họ phải tiếp tục cân đối chi phí đầu vào.
Nỗi lo cuối năm: Dòng tiề.n chuyển hướng, lãi suất tăng cao Mặc dù lãi suất huy động đã giảm, nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn phải gánh chịu lãi suất vay vốn dài hạn khá cao. Lãi suất dài hạn cao Theo số liệu của NHNN, đến cuối tháng 6/2020, các TCTD đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho khoảng gần 260.000 khách hàng, với dư nợ xấp xỉ 180.000 tỷ đồng; miễn...