Cái dở của Tiếng Việt 1 Cánh Diều là lạm dụng ngụ ngôn

Linh Hương10:35 13/10/2020

Đổi mới thì không thể không gặp những thách thức, khó khăn ban đầu nhưng không thể vì thế mà kết luận chương trình nặng, vị chuyên gia đề nghị giấu tên, chia sẻ.

Năm học 2020-2021 là năm đầu tiên triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 tại bậc tiểu học đối với lớp 1. Năm nay học sinh lớp 1 học sách giáo khoa mới do Hội đồng giáo dục của mỗi trường lựa chọn trong số những bộ sách được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt thay vì chỉ có một bộ sách như trước đây.

Chương trình mới cho phép các trường chọn lựa các bộ sách gồm Chân trời sáng tạo, Cánh diều, Cùng học để phát triển năng lực, Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục, Kết nối tri thức với cuộc sống.

Sau một tháng triển khai chương trình, hiện nay trên nhiều diễn đàn, các bậc phụ huynh bày tỏ lo lắng về cách dạy và học của học sinh lớp 1 trong đó có những ý kiến cho rằng hiện nay chương trình lớp 1 nặng.

Về luồng ý kiến này, chia sẻ với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, một chuyên gia từng công tác tại Viện khoa học giáo dục Việt Nam đề nghị không nêu tên, cho biết:

“Thấy khó học một chút lại đổ cho chương trình nặng là không đúng.

Bởi lẽ, trong học tập không chỉ có chương trình, sách giáo khoa mà khi thầy dạy không ra gì khiến trò học không ra gì thì mới sinh ra nặng nề bởi lẽ sách giáo khoa cũ đã tồn tại 20 năm nên giáo viên quen với cách dạy cũ. Hơn nữa, phụ huynh muốn con học thật nhanh, thật giỏi sẽ rất áp lực đối với trẻ.

Chính vì vậy khi thay đổi cách dạy, đổi mới phương pháp thì người thầy không thể không gặp những thách thức, khó khăn ban đầu nhưng không thể vì thế mà kết luận chương trình nặng là không ổn”.

Thậm chí vị này còn gợi lại, cuốn sách giáo khoa Tiếng Việt 1 được đưa vào giảng dạy đại trà từ năm học 2002 – 2003 đã tạo ra một cuộc tranh cãi nảy lửa của các nhà khoa học, các nhà giáo và đông đảo phụ huynh bởi cho dạy chữ e trước chữ a, đã làm xáo trộn toàn bộ trật tự bảng mẫu tự chữ cái La-tinh của chữ quốc ngữ truyền thống.

Tuy nhiên, kể từ đó đến hết năm học 2019-2020 thì thầy vẫn dạy, trò vẫn học vẫn học bình thường và rất ổn.

Ảnh minh họa: Thùy Linh

Nghiên cứu kỹ chương trình giáo dục phổ thông 2018 và cũng từng là tác giả viết sách giáo khoa tiếng Việt, một chuyên gia (đề nghị không nêu tên) nhận thấy:

“Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một Chương trình tổng thể và Chương trình môn học có hệ thống và bắt đầu tương thích với các Common Core Standard của các quốc gia trong khu vực và thế giới. Trong khi chương trình môn Tiếng Việt đi đúng các giai đoạn phát triển của trẻ và chỉ nhích hơn so với tiến độ bố trí âm/vần của phần Học vần trong sách cũ một chút do đó nói chương trình nặng là không đúng”.

Theo vị này, cách thể hiện chương trình trong sách giáo khoa mới là vấn đề đáng thảo luận bởi lẽ khi đưa vào sách giáo khoa đòi hỏi phải cực kì chuẩn mực, phải cân đối các yếu tố: nội dung dạy học (ngôn ngữ tiếng Việt, các đề tài, thể loại), mục tiêu dạy học (kĩ năng đọc, viết, nói, nghe), mục tiêu giáo dục: giáo dục đạo đức, thẩm mỹ…

Video đang HOT

Nói về “sạn” của sách tiếng Việt của bộ sách Cánh Diều, vị này cho rằng: “Cái dở của ngữ liệu là nếu sách có quá nhiều ngụ ngôn về loài vật, điều này mới nhìn thì có vẻ thú vị nhưng nhiều sẽ loạn và khi đó không cân đối các thể loại văn bản: thơ, truyện, văn bản thông tin, văn bản khoa học (thường thức, ngắn gọn thôi), giao tiếp hằng ngày và không đa dạng hóa được các đề tài, chủ đề.

Bởi lẽ ngụ ngôn nó chỉ có tập trung vào được một số vấn đề và trong đó có bài học nhưng là những bài học liên quan nhiều đến người lớn hơn là trẻ con. Ngụ ngôn luôn có tính răn dạy nhưng ngôn ngữ của nó không thể chuẩn mực được, không những thế lại bị gò theo âm/ vần thành ra rất lủng củng”.

Dù có nhiều ý kiến khác nhau về độ “nặng, nhẹ” của chương trình lớp 1 nhưng theo lãnh đạo nhiều trường, muốn có một khởi đầu tốt với học sinh thì giáo viên lẫn phụ huynh phải rất bình tĩnh bởi lẽ năm học 2020-2021 có nhiều điểm đặc biệt so với năm học trước.

Bởi đây là năm đầu tiên áp dụng thay sách giáo khoa mới đối với lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Hơn nữa, trước khi bước vào lớp 1 trẻ có thời gian dài ở nhà nghỉ phòng dịch Covid-19 nên phần nào ảnh hưởng đến sự chuẩn bị cho năm học mới. Đặc biệt, có thể nhiều phụ huynh đã quen việc kèm con học ở nhà với sách giáo khoa cũ nên nay lại “bỡ ngỡ” với sách giáo khoa mới.

'Hội đồng thẩm định từng khuyến cáo về sách Tiếng Việt 1'

GS Mai Ngọc Chừ khẳng định sách Tiếng Việt lớp 1, bộ Cánh diều, có những "hạt sạn". Hội đồng thẩm định từng đưa ra khuyến cáo nhưng nhóm tác giả quyết không sửa.

Trao đổi với Zing tối 12/10, GS Mai Ngọc Chừ, Phó chủ tịch Hội đồng thẩm định sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1, nói ông hiểu sự lo lắng, nóng ruột của người dân, nhất là những phụ huynh có con học lớp 1, khi phát hiện những vấn đề bất cập trong sách giáo khoa mới.

Ông mong người dân phản biện, góp ý có trách nhiệm, không a dua theo đám đông vì chưa chắc đám đông đã đúng. Những "hạt sạn" trong sách giáo khoa chắc chắn sẽ được chỉnh sửa nhưng phải dựa trên cơ sở khoa học.

Sách Tiếng Việt 1, bộ Cánh diều bị cho là có nhiều vấn đề bất cập trong quá trình giảng dạy thực tiễn. Ảnh: NXB ĐH Sư phạm TP.HCM.

Hội đồng thẩm định từng góp ý với tác giả

GS Mai Ngọc Chừ khẳng định Hội đồng thẩm định sách giáo khoa đã làm việc nghiêm túc, cẩn trọng. Những "hạt sạn" mà phụ huynh, dư luận phản ánh những ngày qua, hội đồng đều đã đề cập với nhóm tác giả.

"Một số người nói Hội đồng thẩm định sách không biết gì, không phát hiện những 'hạt sạn' này. Tôi xin khẳng định, hội đồng đã phát hiện và có đề cập với các tác giả. Tất cả 5 bộ sách mà chúng tôi thẩm định không có gì sai. Những gì sai đã được các tác giả chỉnh sửa", GS Chừ nói.

Theo ông, đánh giá một quyển sách giáo khoa có nhiều mức độ: Phù hợp cao, phù hợp trung bình, không phù hợp (phải thay).

Những vấn đề mà gần đây phụ huynh bức xúc như truyện H ai con ngựa; Cua, cò và đàn cá; Lừa, thỏ và cọp, dùng từ "nhá" thay "nhai", hội đồng đã có khuyến cáo. Biên bản thẩm định sách cũng có ghi rõ rằng hội đồng khuyên nhóm tác giả nên thay những ngữ liệu này bằng các ngữ liệu phù hợp hơn.

Hội đồng thẩm định đã phát hiện những 'hạt sạn' trong sách và có đề cập với các tác giả. Tất cả 5 bộ sách mà chúng tôi thẩm định không có gì sai. Những gì sai đã được các tác giả chỉnh sửa.

GS Mai Ngọc Chừ

Nhưng quan điểm của mỗi người khác nhau. Có người cho rằng những câu chuyện đó dạy trẻ khôn lỏi, lừa lọc. Nhưng các tác giả quan niệm khi đứng lớp, giáo viên sẽ dạy trẻ những người lười biếng sẽ bị trả giá, giúp các em rút ra bài học phải sống chân thật, chăm chỉ.

"Hội đồng có thể chỉ ra những cái sai, chưa phù hợp để yêu cầu sửa. Những điểm không sai nhưng độ phù hợp chưa cao, hội đồng chỉ có thể khuyến cáo, sửa hay không là quyền của các tác giả. Khi nhóm tác giả không muốn sửa, Hội đồng thẩm định không có quyền ép hay sửa thay họ", Phó chủ tịch Hội đồng thẩm định thông tin.

Ông lấy ví dụ về từ "nhai" và "nhá". Nhóm tác giả dùng từ "nhá" và giải thích rằng trẻ chưa học tới vần "ai" nên không thể dùng từ "nhai", phải thay bằng từ "nhá", dù hội đồng đã khuyến cáo.

Nhưng chương trình Tiếng Việt lớp 1 lại ưu tiên cho việc dạy âm, vần. Do đó, khi nhóm tác giả bảo lưu quan điểm, ưu tiên dạy âm, vần thay vì chọn từ ngữ phổ biến, Hội đồng thẩm định phải tôn trọng, vì điều đó không sai.

Một mẩu truyện trong sách Tiếng Việt 1, bộ Cánh diều, được cho là không phù hợp thực tế, thay đổi nhân vật so với nguyên tác.

Quá trình thực nghiệm sách có khách quan?

Chia sẻ với Zing, TS Lê Thống Nhất, chuyên gia giáo dục phổ thông, cho rằng một trong những nguyên nhân khiến những "hạt sạn" của sách giáo khoa đến nay mới được phát hiện là quá trình thực nghiệm sách không đầy đủ, khoa học. Tính khách quan của quá trình thực nghiệm sách vẫn là dấu hỏi rất lớn.

Ông cho biết năm 2000, cả nước thay đổi chương trình, sách giáo khoa. Sách này phải thực nghiệm trong 2 năm. Lúc đó, Bộ GD&ĐT là đơn vị đứng ra tổ chức thực nghiệm, có quy mô khá rộng, bài bản. Sách giáo khoa năm 2000 được thực nghiệm trong 2 năm, tiếp thu ý kiến, góp ý, chỉnh sửa rồi mới đưa vào sử dụng đại trà.

"Trong khi đó, 5 bộ sách giáo khoa lớp 1 năm nay chỉ được thực nghiệm trong vòng vài tháng, do chính nhóm tác giả tổ chức thực nghiệm. Như vậy, thực nghiệm sách giáo khoa lần này chỉ diễn ra quy mô hẹp, thời gian ngắn. Đứng sau các tác giả sách là các công ty cổ phần. Họ không có điều kiện tổ chức thực nghiệm theo đúng khoa học giáo dục. Vậy quá trình thực nghiệm có khách quan, kết quả có chính xác không?", TS Lê Thống Nhất đặt câu hỏi.

Đồng quan điểm, GS Mai Ngọc Chừ cũng cho rằng quá trình thực nghiệm sách giáo khoa lớp 1 quá vội vàng. Quá trình này, nếu được Bộ GD&ĐT tổ chức, sẽ khách quan và tốt hơn.

"Khi thẩm định sách, một trong những tiêu chuẩn cứng là vấn đề thực nghiệm. Năm bộ sách đều được tổ chức thực nghiệm, nhưng thời gian chỉ có vài tháng. Khi thẩm định, chúng tôi hỏi rất cặn kẽ thực nghiệm ở đâu, thế nào, nhóm tác giả đều trình bày đầy đủ. Nhưng chúng tôi cũng không thể kiểm tra từng lớp, từng giáo viên, học sinh để xem mức độ đến đâu", GS Chừ nói.

GS Mai Ngọc Chừ, Phó chủ tịch Hội đồng thẩm định sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1. Ảnh: USSH.

Ai chịu trách nhiệm?

GS Mai Ngọc Chừ cho hay công việc của Hội đồng thẩm định sách giáo khoa là chỉ ra những điểm sai, yêu cầu bắt buộc nhóm tác giả phải sửa. Đồng thời, hội đồng cũng đưa ra những khuyến cáo về những điểm không sai nhưng mức độ phù hợp không cao.

"Hội đồng đã khuyến cáo nhưng nhóm tác giả không chỉnh sửa. Bây giờ dư luận phản ứng thì nhóm tác giả chịu hoàn toàn trách nhiệm", GS Mai Ngọc Chừ nhấn mạnh.

Tuy nhiên, TS Lê Thống Nhất dẫn điều 32, Luật Giáo dục năm 2019 nói rằng toàn bộ nội dung, chất lượng sách giáo khoa do hội đồng thẩm định sách ở từng bộ môn chịu trách nhiệm.

"Luật đã đề cập rất rõ, không có dòng nào nói nhóm tác giả phải chịu trách nhiệm cả. Nếu đã có một hội đồng thẩm định cấp quốc gia mà khi có vấn đề lại yêu cầu tác giả sách chịu trách nhiệm là hoàn toàn sai", TS Lê Thống Nhất nêu quan điểm.

GS Mai Ngọc Chừ cho rằng Hội đồng thẩm định chịu trách nhiệm về vấn đề đúng, sai của sách giáo khoa. Có những điểm đúng nhưng mức độ phù hợp chưa cao, hội đồng đã khuyến cáo nhưng nhóm tác giả vẫn giữ thì không thuộc trách nhiệm của Hội đồng thẩm định.

Ông cho biết khi dư luận và Bộ GD&ĐT đặt câu hỏi, yêu cầu rà soát, hội đồng sẽ làm việc với nhóm tác giả và cả nhà xuất bản.

"Việc chỉnh sửa không có gì quá khó, đó chỉ là những 'hạt sạn'. Không thể vì một vài 'hạt sạn' mà bỏ cả nồi cơm, phủ nhận tất cả công sức của nhóm tác giả. Chương trình và sách giáo khoa chỉ mới đi được hơn một tháng. Thời gian như vậy chưa thể nói lên vấn đề gì, ít nhất phải xong một năm học, đánh giá học sinh, lắng nghe ý kiến thầy cô và phụ huynh. Quan trọng nhất là ý kiến của giáo viên - những người trực tiếp thực thi chương trình", GS Mai Ngọc Chừ nêu quan điểm.

Theo Phó chủ tịch Hội đồng thẩm định sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1, việc chỉnh sửa một sản phẩm trong quá trình sử dụng là hết sức bình thường. Nhưng giáo dục là khoa học. Việc chỉnh sửa phải có cơ sở, xác đáng, không thể ai nói gì thì sửa nấy như "đẽo cày giữa đường".

Điểm 2, điều 32, Luật Giáo dục năm 2019 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2020) quy định về trách nhiệm của Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa như sau:

Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa do Bộ trưởng GD&ĐT thành lập theo từng môn học, hoạt động giáo dục ở từng cấp học để thẩm định sách giáo khoa.

Hội đồng gồm nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhà khoa học có kinh nghiệm, uy tín về giáo dục và đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan.

Hội đồng phải có ít nhất một phần ba tổng số thành viên là nhà giáo đang giảng dạy ở cấp học tương ứng. Hội đồng và thành viên hội đồng phải chịu trách nhiệm về nội dung và chất lượng thẩm định.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: SGK Tiếng Việt 1 điểm nào chưa hoàn thiện sẽ chỉnh sửa Báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết đã yêu cầu các Hội đồng thẩm định sách giáo khoa (SGK) phải rà soát, giải trình rõ và tiếp thu, điểm nào SGK Tiếng Việt 1 chưa phù hợp thì phải hoàn thiện Chiều 12-10, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) báo cáo với Thường...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tranh cãi clip 2 nhân viên môi trường vào tận nhà "xin" tiền lì xì đầu năm: Thái độ gia chủ gây xôn xao01:01

Bé trai khóc thét khi rơi thẳng từ mái nhà xuống đất: Đoạn camera khiến gia chủ run rẩy00:47

Clip em bé thất thần khi nộp tiền lì xì cho mẹ khiến dân mạng cười lăn00:14

Bất lực nhìn bóng mẹ rời xa, tiếng khóc xé lòng trong đêm cùng câu nói của bé gái khiến ai cũng nhói lòng00:17

Cậu bé vùng vằng, chê ít thế và đập bao lì xì xuống ghế khi được mừng tuổi00:20

Đoạn video vỏn vẹn 20 giây từ camera của một gia đình lúc 4 giờ sáng khiến ai cũng phải bật khóc: Nhân vật chính lại là người không hề xuất hiện00:21

Thấy con dâu đi làm xa vừa về đến cổng, mẹ chồng có phản ứng khiến ai cũng "đứng hình"00:21

1 nhân vật nổi tiếng đang livestream thì người yêu nhờ lấy khăn tắm, sợ lộ bí mật nên ra tín hiệu ngay: 12s ngượng ngùng thấy rõ00:23

Shock nhất Douyin: Một cú nổ lớn vang lên, "trẻ con có biết gì đâu" khiến bố mẹ đối mặt với khoản bồi thường hơn 3,5 tỷ đồng!00:19

Clip: Khoảnh khắc "đứng tim" khi xe khách bất ngờ lấn làn suýt lao thẳng vào xe con ở Nam Định, chỉ còn 1 giây là gây thảm hoạ02:02

Mỹ nhân dao kéo nổi tiếng đưa người yêu mới về ra mắt gia đình sau 1 tháng chia tay: Cuối clip khui ra "sít rịt" gây sốc00:32

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022

Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022

Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022

Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022

Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022

Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022

Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022

Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022

UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022

Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022

Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022

Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022

Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...