Cách phân biệt rạch ròi giữa “nhu cầu” và “mong muốn” để quản lý chi tiêu tốt hơn

Hiểu chi tiêu của bạn là chìa khóa để kiểm soát ngân sách của bạn tốt nhất.

Khi bạn tạo ngân sách hàng tháng, một trong những bước quan trọng nhất bạn cần thực hiện là phân loại chi tiêu của mình theo việc “cần” hay “muốn”.

Đây cũng là một trong những bước khó nhất vì nhu cầu so với mong muốn có thể khác nhau ở mỗi người. Cũng dễ dàng phân loại sai mong muốn thành nhu cầu nếu bạn đã quá quen với chúng đến mức bạn khó tưởng tượng ra việc sống thiếu chúng.

Chính vì vậy, hãy học cách lập ngân sách thành công hơn bằng cách tách chi phí của bạn thành nhu cầu và mong muốn.

Muốn so với nhu cầu là gì?

Khi điền vào bảng ngân sách, bạn hãy phân loại chi tiêu của mình theo mong muốn hoặc nhu cầu. Điều này sẽ giúp bạn phân tách chi phí thành những gì hoàn toàn cần thiết cho hạnh phúc và tồn tại (nhu cầu) của bản thân so với những gì bạn muốn có nhưng không nhất thiết (mong muốn).

Nhu cầu là những thứ chúng ta cần để sống, còn mong muốn là những thứ “có thì tốt, không có cũng không quá tệ”. Ảnh minh họa

Bạn cũng có thể thấy các nhu cầu có thể lại được chia nhỏ ra thành chi phí bắt buộc hoặc cố định, chi phí biến đổi và linh động.

Nhu cầu thường là chi phí sinh hoạt cơ bản của bạn, những thứ cần thiết cho sức khỏe của bạn hoặc các chi phí cần thiết để bạn thực hiện công việc của mình. Đây có thể là: tiền thuê nhà hoặc thanh toán thế chấp mua nhà, các hóa đơn điện nước, chăm sóc sức khỏe hoặc các liệu pháp giúp cải thiện sức khỏe, thuốc, thực phẩm, quần áo công sở, đi lại.

Mong muốn là những thứ bạn chọn mua nhưng có thể sống thiếu, chẳng hạn như: giải trí, ăn ngoài, du lịch, thiết bị điện tử, thẻ thành viên tập gym, tài khoản xem truyền hình, quần áo mới.

Muốn không phải là xấu, chúng rất dễ chịu và đôi khi có thể giúp bạn hoàn thành các mục tiêu quan trọng như giữ liên lạc với những người thân yêu, vui vẻ hoặc giữ gìn sức khỏe. Nhưng chúng không cần thiết cho sự tồn tại hoặc hạnh phúc của bạn.

“Nhu cầu” thực sự là “Mong muốn”

Ranh giới giữa mong muốn và nhu cầu đôi khi không rõ ràng, và khó có thể phân biệt được chi phí nào thuộc loại nào. Có thể có những lý do khác nhau cho điều này.

Cách sống

Việc chi tiêu là nhu cầu hay mong muốn thường phụ thuộc vào cách thức và lý do bạn sử dụng nó. Internet có thể là một nhu cầu đối với bạn nếu bạn làm việc tại nhà. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ sử dụng internet để giải trí, chẳng hạn như lướt Facebook, Instagram, xem Youtube, thì đó thực sự chỉ là một mong muốn.

Phân loại chi phí

Các phần của chi phí có thể được phân loại là nhu cầu trong khi những phần khác là mong muốn. Hóa đơn thực phẩm là một nhu cầu bởi vì bạn cần ăn. Nhưng nếu, cùng với thực phẩm, protein và ngũ cốc, bạn cũng mua khoai tây chiên và nước ngọt, thì những thứ đó là mong muốn hơn là nhu cầu.

Bạn chọn cái nào?

Đôi lúc, danh mục chi phí là một nhu cầu, nhưng tùy chọn cụ thể bạn chọn trong danh mục đó lại là một mong muốn.

Ví dụ, một chiếc điện thoại đơn giản nhưng vẫn đủ để lướt mạng, gọi điện cho bạn bè người thân được coi là nhu cầu. Tuy nhiên, nếu bạn chọn chi 10 triệu, 20 triệu cho một chiếc điện thoại thông minh mới, khoản chi thêm đó đột nhiên trở thành một mong muốn. Ảnh minh họa

Lựa chọn tùy chọn đó là mong muốn hơn là nhu cầu, tất nhiên mong muốn không phải lúc nào cũng xấu. Ví dụ, mua thực phẩm hữu cơ có thể là một lựa chọn đáng đồng tiền bát gạo và tốt cho sức khỏe của bạn.

Nhưng nó là một sự lựa chọn. Việc hiểu rõ những khoản chi nào được coi là tùy chọn sẽ giúp bạn lập ngân sách hiệu quả hơn.

Tiết kiệm là cần hay muốn?

Nếu ngân sách của bạn eo hẹp, bạn có thể dễ dàng ngừng bỏ tiền để tiết kiệm hoặc cho các mục tiêu tài chính dài hạn như: tiết kiệm khẩn cấp, trả nợ, quỹ hưu trí, bảo hiểm nhân thọ.

Loại chi tiêu này giống như một mong muốn bởi vì nó không phải là nhu cầu ngay lập tức. Bạn vẫn có thể sống sót trong tháng này ngay cả khi bạn không tích lũy tiền để nghỉ hưu hoặc xây dựng quỹ khẩn cấp.

Tuy nhiên, tiết kiệm và thoát khỏi nợ nần cũng nên được coi là nhu cầu vì chúng là những khoản đầu tư vào tài chính dài hạn và hạnh phúc cá nhân của bạn. Ảnh minh họa

Chẳng hạn, có bảo hiểm nhân thọ có thể không phải là thứ bạn cần trong tháng này. Nhưng nếu bạn đột ngột lâm bệnh nặng hoặc qua đời, đó chắc chắn sẽ là nhu cầu của gia đình bạn khi chi trả viện phí hoặc lo tang lễ và chu cấp cho con cái của bạn.

Vì vậy, tiết kiệm và thoát khỏi nợ nần nên được coi là một nhu cầu. Cho dù bạn đang tiết kiệm 1 triệu hay 100 triệu một tháng, việc lập kế hoạch cho hạnh phúc lâu dài của bạn nên được quan tâm cùng với các chi phí bắt buộc khác. Thậm chí các chuyên gia về tài chính còn đánh giá tiết kiệm và trả nợ nên là ưu tiên hàng đầu – trước cả chi phí thuê nhà, tiền mua thực phẩm..

Điều chỉnh chi tiêu của bạn theo mong muốn

Khi bạn cần cắt giảm chi tiêu để tiết kiệm tiền, việc loại bỏ những mong muốn thường là cách dễ nhất và đầu tiên để thực hiện thay đổi. Ví dụ, bạn có thể bỏ thẻ tập của mình và bắt đầu chạy quanh khu phố để rèn luyện sức khỏe. Nếu bạn đang thuê một căn hộ 6 triệu, vậy thì hãy chuyển đến một căn hộ nhỏ hơn chỉ khoảng 3 triệu hoặc tìm bạn cùng phòng.

Thay vì chi tiền cho phòng tập, hãy tự rèn luyện bản thân với các bài tập luyện ngoài trời với bạn bè, hàng xóm. Ảnh minh họa

Nhu cầu thường chiếm phần lớn nhất trong ngân sách của bạn, đặc biệt nếu bạn đang tuân theo quy tắc 50/30/20. Bằng cách xem xét lại nhu cầu của bạn như thế nào, bạn sẽ có thể tạo ra thay đổi lớn nhất trong chi tiêu hàng tháng của mình.