Cách chọn ngữ liệu cho đề văn nghị luận xã hội

Theo dõi VGT trên

Cách chọn ngữ liệu cho đề văn nghị luận xã hội - Hình 1

GD&TĐ – Bất kỳ đề làm văn nào cũng phải có ngữ liệu. Nếu đề nghị luận văn học lấy ngữ liệu từ những tác phẩm văn học có trong chương trình thì ngữ liệu của nghị luận xã hội không có một giới hạn nào.

Theo chia sẻ của thầy Nguyễn Văn Song (Trường THPT Phù Cừ – Hưng Yên), ngữ liệu cho đề văn nghị luận xã hội rất phong phú, đa dạng nhưng có thể khái quát thành 3 dạng cơ bản.

Ngữ liệu là một câu nói hàm súc

Muốn ra được đề nghị luận xã hội hay, người giáo viên phải thuộc nhiều câu châm ngôn, tục ngữ, thành ngữ, phải đọc, sưu tầm nhiều từ các sách lời hay ý đẹp, từ các trang website danh ngôn cuộc sống.

Điều chú ý là, khi sưu tầm, tìm kiếm, cần sắp xếp theo từng lĩnh vực để sau này ta dễ sử dụng theo mục đích của đề thi và kiểm tra. Chẳng hạn, có thể sắp xếp như sau:

Video đang HOT

Danh ngôn về lý tưởng sống, ví dụ: “Muốn đi tới mục tiêu lớn phải bắt đầu từ mục tiêu nhỏ” (Lenin);

“Trong đời người, có hai con đường bằng phẳng không trở ngại: Một là đi tới lý tưởng, một là đi tới cái chết” (Lev Tolstoy);

“Thân thể khỏe mạnh” và “tư tưởng lành mạnh” là hai điều hạnh phúc lớn nhất trong cuộc sống. (Horace)

Danh ngôn về đạo đức, ví dụ: “Đạo đức chân chính giống như dòng sông, càng sâu càng vô thanh. Đạo đức không gì hơn là lòng tôn kính cuộc sống” (Albert Schweitzer);

“Hạnh phúc, cho dù dưới chế độ chuyên quyền hay dân chủ, cho dù trong sự nô lệ hay tự do, không bao giờ đạt được nếu ta không có đạo đức” ( John Adams);…

Sau khi đọc, tìm tòi, giáo viên lựa chọn những câu nói mình tâm đắc nhất làm đề thi. Nên chọn những câu nói vừa sâu sắc, vừa có tính giáo dục, vừa phù hợp với học sinh, vừa mới mẻ (chưa hoặc ít xuất hiện trong các đề thi và kiểm tra trước đó), vừa có tính hình tượng.

“Không phải câu châm ngôn nào cũng hội tụ tất cả những yêu cầu đó. Có khi đọc mấy chục câu châm ngôn mới tìm được một câu ưng ý. Chẳng hạn, với tôi, trong những câu châm ngôn về đạo đức trên đây thì câu nói “Đạo đức chân chính giống như dòng sông, càng sâu càng vô thanh” là câu nói làm được đề thi hay hơn cả” – thầy Song chia sẻ.

Ngữ liệu là một mẩu chuyện, một đoạn thơ, bài thơ

Những mẩu chuyện về đạo đức, về lối ứng xử giữa con người với con người, những đoạn thơ, bài thơ có giá trị tư tưởng, đạo lý, chứa đựng những bài học triết lý về lẽ làm người cũng là những ngữ liệu hấp dẫn của đề văn nghị luận xã hội.

Giáo viên cũng phải đọc và sưu tầm rất nhiều từ các kênh thông tin khác nhau như sách, báo, tạp chí, các trang website có uy tín về giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống.

Bộ sách “Hạt giống tâm hồn” cũng là nguồn tư liệu rất phong phú. Mẩu chuyện sau đây trong bộ sách này là một mẩu chuyện chứa đựng rất nhiều thông điệp về lòng yêu thương, sự tha thứ và hối hận mà giáo viên có thể sử dụng làm đề thi:

Tuy nhiên, dạng đề văn nghị luận xã hôi rút ra từ một mẩu chuyện, một đoạn thơ, bài thơ là một yêu cầu khó với học sinh đại trà.

Dạng này phù hợp với đối tượng là học sinh giỏi bởi nó đòi hỏi người viết phải có kỹ năng đọc hiểu và sự cảm thụ văn học tốt.

Điều đáng lưu ý là giáo viên nên chọn những mẩu chuyện những đoạn thơ, bài thơ có dung lượng ngắn, tập trung vào một khía cạnh của đời sống, tránh những ngữ liệu có nhiều vấn đề tản mạn hoặc gây tranh cãi. Nếu trong một câu chuyện có nhiều vấn đề được đề cập thì cần phải chú ý cách đưa ra yêu cầu trong đề thi.

Ngữ liệu là một mẩu tin hoặc những hiện tượng trong đời sống

Trong cuộc sống hiện đại, chẳng mấy ngày không có hiện tượng cần bàn bạc, suy nghĩ. Tuy nhiên cần chọn lựa những hiện tượng phù hợp với học sinh. Những hiện tượng đó được đăng tải trên báo mạng, báo viết báo hình rất phong phú.

Là giáo viên dạy văn không thể thiếu những thông tin về đời sống. Trong quá trình cập nhật thông tin, thấy sự kiện nào ấn tượng, phù hợp cần phải nắm bắt kịp thời và đưa vào các đề văn nghị luận xã hội.

Hiện nay, giới trẻ phải đối mặt với rất nhiều hiện tượng đời sống đáng báo động như hiện tượng bạo lực học đường, nghiện internet, chat, game, tội phạm học đường, các tệ nạn xã hội, lối sống buông thả …

Những mẩu tin có ý nghĩa giáo dục như gương người tốt, việc tốt, những tấm lòng nhân ái rất thiết thực đối với các đề nghị luận xã hội.

Theo GD&TĐ

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin đang nóng

Ảnh nét căng bên trong lễ ăn hỏi của Á hậu Phương Nhi: Thiếu gia Vingroup chiều vợ ra mặt, 1 chi tiết để lộ mối quan hệ với bố mẹ chồngẢnh nét căng bên trong lễ ăn hỏi của Á hậu Phương Nhi: Thiếu gia Vingroup chiều vợ ra mặt, 1 chi tiết để lộ mối quan hệ với bố mẹ chồng
15:53:01 15/01/2025
Con trai tỷ phú giàu nhất Việt Nam đem đến nhà cô dâu 1 thứ thuộc top đắt nhất thế giớiCon trai tỷ phú giàu nhất Việt Nam đem đến nhà cô dâu 1 thứ thuộc top đắt nhất thế giới
16:11:00 15/01/2025
Hành động tiết lộ tính cách thật của thiếu gia Minh Hoàng ngay trong ngày trọng đại, ai cũng thốt lên 1 câuHành động tiết lộ tính cách thật của thiếu gia Minh Hoàng ngay trong ngày trọng đại, ai cũng thốt lên 1 câu
16:14:26 15/01/2025
Ý nghĩa của biểu tượng vô cực trong bảng tên tại đám hỏi của Á hậu Phương Nhi và thiếu gia Vingroup: Nể sự sâu sắc này!Ý nghĩa của biểu tượng vô cực trong bảng tên tại đám hỏi của Á hậu Phương Nhi và thiếu gia Vingroup: Nể sự sâu sắc này!
17:06:00 15/01/2025
Hé lộ thời điểm Á hậu Phương Nhi và thiếu gia tổ chức đám cướiHé lộ thời điểm Á hậu Phương Nhi và thiếu gia tổ chức đám cưới
20:05:13 15/01/2025
Chi tiết đắt giá chứng minh đẳng cấp trong đám hỏi của Á hậu Phương Nhi và thiếu gia VingroupChi tiết đắt giá chứng minh đẳng cấp trong đám hỏi của Á hậu Phương Nhi và thiếu gia Vingroup
17:48:19 15/01/2025
Người mẹ gào khóc tại hiện trường tai nạn làm con gái tử vong ở Bình DươngNgười mẹ gào khóc tại hiện trường tai nạn làm con gái tử vong ở Bình Dương
18:11:29 15/01/2025
"Bà trùm" Kim Dung nói 1 câu duy nhất sau khi Á hậu Phương Nhi làm đám hỏi cùng con trai tỷ phú"Bà trùm" Kim Dung nói 1 câu duy nhất sau khi Á hậu Phương Nhi làm đám hỏi cùng con trai tỷ phú
17:56:43 15/01/2025

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022
Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này
Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022
Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...
Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022
Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)
Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022
Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ
Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022
Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm
Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022
Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...
Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022
Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...
Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022
UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...
Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022
Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022
Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy
Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022
Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế
Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022
Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...

Có thể bạn quan tâm

BABYMONSTER bất ngờ tung siêu phẩm trước thềm đổ bộ Việt Nam tổ chức concert

BABYMONSTER bất ngờ tung siêu phẩm trước thềm đổ bộ Việt Nam tổ chức concert

21:31:12 15/01/2025
YG Entertainment đã thông báo, Baby Monster sẽ phát hành video ca nhạc Really Like You từ album đầu tay Drip vào lúc nửa đêm ngày 17.1 theo giờ Hàn Quốc. Thông tin khiến cộng đồng fan Kpop đứng ngồi không yên.
3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump

Thế giới

21:31:10 15/01/2025
Đài NBC News ngày 15.1 đưa tin các tỉ phú công nghệ Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg sẽ dự lễ nhậm chức vào tuần tới của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.
Cựu sao nhí Nàng Dae Jang Geum cam chịu, nghi bị tài tử đáng tuổi bố quấy rối tình dục ở sự kiện?

Cựu sao nhí Nàng Dae Jang Geum cam chịu, nghi bị tài tử đáng tuổi bố quấy rối tình dục ở sự kiện?

Sao châu á

21:19:27 15/01/2025
Clip ghi lại những hình ảnh của minh tinh Lee Se Young và 1 tài tử gạo cội nổi tiếng ở sự kiện mới đã gây xôn xao mạng xã hội.
Clip diện bikini khoe body nuột nà của Á hậu Phương Nhi trước khi làm dâu nhà tỷ phú

Clip diện bikini khoe body nuột nà của Á hậu Phương Nhi trước khi làm dâu nhà tỷ phú

Sao việt

21:13:47 15/01/2025
Không hổ danh là Thí sinh có làn da đẹp nhất Miss World Vietnam 2022, Phương Nhi phát sáng trên sân khấu với làn da mịn màng, trắng hồng, không chút tỳ vết.
Chuyện gì đang xảy ra với Lee Min Ho?

Chuyện gì đang xảy ra với Lee Min Ho?

Hậu trường phim

21:07:22 15/01/2025
Dù muốn hay không thì hiện tại, Lee Min Ho cũng là cái tên đứng mũi chịu sào cho sự thất bại của phim Hỏi Các Vì Sao.
Tiết mục WeChoice khiến "viên ngọc ẩn" Rap Việt bị 1 nam ca sĩ réo tên: Chuyện gì đã xảy ra?

Tiết mục WeChoice khiến "viên ngọc ẩn" Rap Việt bị 1 nam ca sĩ réo tên: Chuyện gì đã xảy ra?

Nhạc việt

20:48:25 15/01/2025
Netizen tỏ ra thích thú trước tình huống chỉ mặt điểm tên của Trịnh Thăng Bình, đùa rằng nam ca sĩ nên tìm hỏi Anh Phan cho ra lẽ.
Hi hữu bé gái chào đời mang theo vòng tránh thai của mẹ

Hi hữu bé gái chào đời mang theo vòng tránh thai của mẹ

Sức khỏe

20:41:32 15/01/2025
Theo thông tin từ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, các y bác sĩ của bệnh viện vừa chào đón một bé gái khỏe mạnh nặng 3,2kg. Điều đặc biệt là em bé chào đời cùng với chiếc vòng tránh thai mà người mẹ đã đặt cách đây 2 năm.
Lộ diện linh vật rắn khổng lồ, robot biết nói ở đường hoa Nguyễn Huệ 2025

Lộ diện linh vật rắn khổng lồ, robot biết nói ở đường hoa Nguyễn Huệ 2025

Tin nổi bật

20:36:25 15/01/2025
Các linh vật rắn Ngân Tỵ, Kim Tỵ, Nàng Tỵ, Robot Bông cùng nhiều tiểu cảnh đặc sắc, sống động đang được tích cực hoàn thiện để trưng bày tại đường hoa Nguyễn Huệ.
6 triệu người xem Xuân Son trên giường bệnh làm vũ đạo viral toàn cầu, chấn thương vẫn không quên tấu hài

6 triệu người xem Xuân Son trên giường bệnh làm vũ đạo viral toàn cầu, chấn thương vẫn không quên tấu hài

Sao thể thao

20:33:09 15/01/2025
Tiền đạo Nguyễn Xuân Son là một trong những cầu thủ nhận được nhiều sự chú ý nhất Việt Nam thời điểm hiện tại. Nguyễn Xuân Son thể hiện năng lượng tích cực dù bản thân đang phải điều trị chấn thương nặng.
Chàng trai trẻ 'dự đoán' thảm họa cháy rừng, cứu hàng trăm mạng người

Chàng trai trẻ 'dự đoán' thảm họa cháy rừng, cứu hàng trăm mạng người

Netizen

20:32:50 15/01/2025
MỸ - Chàng trai dự đoán thảm họa cháy rừng, đưa ra cảnh báo cho mọi người đã nhận được vô số lời khen ngợi. Anh khiêm tốn chia sẻ rằng, anh chỉ đang làm công việc của mình.
Lời khai của nữ nghi phạm bắt cóc bé gái mầm non ở Hải Phòng

Lời khai của nữ nghi phạm bắt cóc bé gái mầm non ở Hải Phòng

Pháp luật

20:28:47 15/01/2025
Đối tượng nghi bắt cóc bé gái 4 tuổi đang học mầm non ở Hải Phòng là vì thích trẻ em, muốn giữ lại và sẽ tính thuê địa điểm để nuôi cháu.