Cách chăm sóc người bệnh cúm

BS.Hữu Hạnh21:45 03/12/2020

Tôi nghe nói bệnh cúm nguy hiểm, nhưng cũng có thông tin lại đánh giá, bệnh cúm có thể tự khỏi, không cần dùng thuốc. Vậy chăm sóc người bệnh cúm thế nào cho phù hợp?

Nguyễn Thị Hằng (Hòa Bình)

Ảnh minh họa

Cúm là một bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính do virus cúm gây nên. Bệnh thường xuất hiện vào mùa đông, khi cơ thể không đáp ứng được các thay đổi của thời tiết. Bệnh cúm dễ lây từ người bệnh sang người lành thông qua các giọt bắn nhỏ khi nói chuyện, khi ho, hắt hơi hoặc lây qua tiếp xúc với một số đồ vật có chứa virus, qua bàn tay đưa lên mắt, mũi, miệng…

Nếu bị cúm nhẹ, không sốt hoặc sốt dưới 38 độ C, người bệnh có thể chữa trị ở nhà bằng cách uống nhiều nước, súc miệng nước muối, nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý, kết hợp ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý, không cần dùng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh, không có tác dụng phòng và trị virus cúm (trừ trường hợp có bội nhiễm).

Nếu bệnh nhân cúm sốt cao trên 38,5 độ C, thì cần dùng thuốc hạ sốt (paracetamol) theo đúng liều lượng quy định. Tuy nhiên, nếu trong giai đoạn cảm cúm, bệnh nhân ho nhiều, tức ngực, khó thở, sốt cao thì cần đến bệnh viện khám để được xử trí kịp thời, vì rất có thể người bệnh đã bị bội nhiễm vi khuẩn đường hô hấp.

Tình trạng này hay gặp nhiều ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính, người làm việc với cường độ cao. Khi đó người bệnh sẽ có chỉ định dùng kháng sinh (nhóm cephalosporin, beta lactam…) tùy theo tình trạng bệnh của từng trường hợp. Với bệnh nhân cúm sốt cao kèm tiêu chảy (đi hơn 5-7 lần/ngày) thì cần bổ sung dung dịch oserol qua đường uống hoặc được chỉ định truyền dịch khi cần thiết.

Nguy hại khi tự ý cho trẻ dùng Tamiflu

Tamiflu có thể giúp giảm thời gian hoặc mức độ nghiêm trọng của bệnh cúm. Tuy nhiên, loại thuốc này không chữa khỏi bệnh cúm và nguy cơ mang đến rất nhiều hệ lụy cho trẻ nhỏ nếu không được sử dụng đúng cách.

Không phải bệnh nhân cúm nào cũng dùng thuốc Tamiflu. Ảnh minh họa.

Nhận biết bệnh cúm

Video đang HOT

Cuối năm 2019, số bệnh nhân mắc cúm A tại Việt Nam tăng mạnh, bao gồm người già và trẻ nhỏ. Do đó, không ít gia đình mua thuốc Tamiflu về "tích trữ" để dùng khi cần. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo, lạm dụng thuốc Tamiflu sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe, đặc biệt khiến tình trạng kháng thuốc ngày càng tăng.

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng - nguyên Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Bạch Mai, bệnh cúm hay cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính, với biểu hiện sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng virus cúm A(H3N2), cúm A(H1N1), cúm B và cúm C.

Bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao, lây nhanh qua đường hô hấp thông qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng do hắt hơi, ho khạc, ghi nhận các trường hợp mắc quanh năm.

Đặc biệt, vào mùa đông, hay giao mùa đông xuân, số bệnh nhân, trong đó chủ yếu là trẻ em mắc cúm gia tăng. Việc thay đổi thời tiết thất thường khiến cho sức đề kháng cơ thể mỗi người, nhất là trẻ em bị giảm xuống... tạo điều kiện thuận lợi cho virus cúm dễ dàng lan truyền.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), cúm là căn bệnh lây nhiễm khắp mọi nơi. Thống kê cho thấy, có khoảng từ 9 triệu - 45 triệu người mắc bệnh cúm mỗi năm. Thông thường, người mắc cúm sẽ gặp hàng loạt các triệu chứng bao gồm: Sốt, ho, ớn lạnh, mệt mỏi, đau người và chảy nước mũi.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, tiêm vắc-xin là biện pháp tốt nhất để bảo vệ cơ thể chống lại bệnh cúm. Tuy nhiên, nếu nhận thấy một người mắc bệnh cúm, bác sĩ có thể đề nghị dùng Tamiflu để giảm bớt mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Daisy Dodd - bác sĩ bệnh truyền nhiễm nhi của Kaiser Permanente ở Nam California (Mỹ), cho biết: "Tamiflu (oseltamivir) là một loại thuốc kháng virus. Loại thuốc này sẽ làm giảm sự nhân lên của virus cúm, miễn là chúng được dùng trong vòng 48 giờ sau khi người bệnh bắt đầu có triệu chứng".

Nữ chuyên gia này giải thích rằng, virus cúm phải nhân lên trong tế bào người để tồn tại. Trong khi đó, Tamiflu hoạt động bằng cách ngăn chặn sự nhân lên của virus, làm giảm thời gian của bệnh khoảng 24 giờ.

Việc điều trị sớm bằng Tamiflu có thể giúp tình trạng bệnh nhẹ hơn. Nhờ đó, làm giảm số ca nhập viện và tử vong do cúm. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là Tamiflu không thực sự chữa khỏi bệnh cúm.

Ai nên dùng Tamiflu?

Bác sĩ khuyến cáo phụ huynh cần chú ý phòng bệnh cho trẻ. Ảnh minh họa.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng lý giải, 80% - 90% các trường hợp mắc cúm là ở thể nhẹ, có thể tự khỏi. Những trường hợp sốt cao kéo dài liên tục, tổn thương phổi mới cần nhập viện điều trị. Không phải bệnh nhân cúm nào cũng dùng thuốc Tamiflu. Những trường hợp mắc cúm nhẹ không cần thiết phải uống Tamiflu, bệnh sẽ tự khỏi.

Tiến sĩ Patt cho biết, Tamiflu được khuyên dùng cho những bệnh nhân bị cúm nặng. Ngoài ra, những bệnh nhân được coi là có nguy cơ cao gặp các biến chứng của cúm cũng nên sử dụng loại thuốc này. Nữ chuyên gia đã đưa ra một số ví dụ về những người có thể sử dụng Tamiflu, bao gồm trẻ em dưới 2 tuổi. Đây là nhóm có nguy cơ cao mắc các biến chứng đe dọa đến tính mạng như viêm phổi và mất nước.

Bên cạnh đó, người trên 65 tuổi hoặc mắc các bệnh mãn tính như hen suyễn, tiểu đường, bệnh phổi, bệnh tim hoặc thiếu hồng cầu cũng có thể dùng Tamiflu. Phụ nữ mang thai hoặc mới sinh con, cũng như bất kỳ ai dùng thuốc có thể ức chế hệ thống miễn dịch đều dùng được Tamiflu khi bị cúm.

Cũng theo Tiến sĩ Dodd, một số phụ huynh cũng yêu cầu cho trẻ sử dụng Tamiflu nếu điều đó có thể giúp bệnh nhi phục hồi nhanh hơn. Bởi, một số trẻ có cha mẹ quá bận rộn. Họ không thể vừa làm việc và chăm sóc con khi trẻ bị ốm.

Tác dụng phụ đối với trẻ em

Người dân không tự ý mua và sử dụng thuốc Tamiflu khi bị cúm.

Mặc dù Tamiflu có thể rút ngắn thời gian bị cúm, nhưng không phải là loại thuốc này không mang lại tác dụng phụ. Một trong số những tác dụng phụ phổ biến nhất là các vấn đề về đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy. Những triệu chứng này thường xảy ra trong hai ngày đầu điều trị.

Dược sĩ Quang Ánh Nguyệt, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park cho biết, dùng Tamiflu cùng với bữa ăn có thể giúp giảm tác dụng phụ này. Ngoài ra, còn có thể gặp các triệu chứng khác như đau bụng, mệt mỏi khi dùng thuốc. Phản ứng dị ứng như nổi mẩn đỏ trên da là hiếm gặp. Nếu xuất hiện mẩn đỏ sau khi dùng Tamiflu, trẻ cần ngưng thuốc và đến khám tại các cơ sở y tế ngay lập tức.

Trong khi đó, một số tác dụng phụ nghiêm trọng hơn mà Tamiflu gây ra có thể là lú lẫn, ảo giác hoặc có hành vi bất thường. Tuy nhiên, đây chỉ là một số trường hợp hiếm hoi. Dù vậy, các chuyên gia vẫn khuyến cáo nên theo dõi nếu trẻ em mắc cúm dùng Tamiflu.

Bộ Y tế khuyến cáo, để chủ động phòng, chống cúm mùa, người dân cần: Đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi; Thường xuyên rửa tay với xà phòng với nước sạch; Vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối; Giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất dinh dưỡng để nâng cao thể trạng; Hạn chế tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết; Sử dụng khẩu trang y tế khi cần thiết; Người dân không tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc kháng virus (ví dụ thuốc Tamiflu) mà cần phải theo chỉ định, hướng dẫn của thầy thuốc; Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.

"Trẻ em và trẻ vị thành niên mắc cúm có thể có nguy cơ cao hơn gặp phải các biểu hiện co giật, lơ mơ hoặc các hành vi bất thường trong thời gian mắc bệnh. Các tác dụng phụ này có thể diễn ra một thời gian ngắn sau khi dùng Tamiflu, hoặc cũng có thể xảy ra bởi bệnh cúm chưa được điều trị đầy đủ. Các biểu hiện dạng này không thường gặp nhưng có thể dẫn đến các tổn thương do tai nạn xảy ra ở người bệnh.

Vì vậy, nhóm bệnh nhân này cần phải được theo dõi các dấu hiệu hành vi bất thường trong khi dùng thuốc và thông báo cho nhân viên y tế ngay lập tức", dược sĩ Nguyệt nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, chuyên gia này khuyến cáo, thuốc Tamiflu chống chỉ định dùng trong các trường hợp quá mẫn với Oseltamivir phosphat hoặc bất cứ thành phần nào của thuốc.

"Vậy với những tác dụng phụ này, Tamiflu liệu có an toàn cho trẻ?" - Đây chắc hẳn là nỗi băn khoăn của không ít ông bố bà mẹ. Thực tế, tương tự bất kỳ loại thuốc nào, cha mẹ và bác sĩ sẽ phải cân nhắc giữa rủi ro và lợi ích, trước khi cho trẻ uống Tamiflu.

"Nếu một đứa trẻ đang bị cúm nhẹ, nguy cơ đau dạ dày có thể cao hơn lợi ích mà trẻ nhận được từ thuốc. Điều đó nghĩa là chúng tôi cho phép bệnh cúm tự khỏi mà không cần dùng thuốc kháng virus. Tuy nhiên, nếu một đứa trẻ mắc bệnh mãn tính hoặc đang có các triệu chứng cúm nghiêm trọng, Tamiflu được khuyến khích sử dụng như một lựa chọn điều trị", Tiến sĩ Patt lý giải.

Cách sử dụng Tamiflu

Theo Tiến sĩ Dodd, để phát huy tác dụng một cách hiệu quả, Tamiflu phải được dùng trong vòng 48 giờ kể từ khi phát bệnh. Bệnh cúm có thể được xác định bằng phương pháp xét nghiệm hoặc đánh giá nhanh từ bác sĩ. Chuyên gia y tế có thể quyết định kê đơn Tamiflu tùy thuộc vào các yếu tố nguy cơ của trẻ.

Bên cạnh đó, CDC cho biết, các bác sĩ nhi khoa cũng có thể điều trị "nghi ngờ cúm" bằng Tamiflu, nếu điều đó có lợi cho bệnh nhân. Ví dụ, các bác sĩ có thể cho phép bệnh nhi uống Tamiflu, nếu trẻ có nguy cơ cao đã nhiễm virus cúm qua bạn bè hoặc anh chị em.

Tamiflu không phải là thuốc có thể mua tự do. Vì vậy, mọi người chỉ có thể mua thuốc khi được chỉ định. Thuốc có sẵn ở dạng lỏng hoặc viên nén và thường được kê đơn trong 5 ngày, mỗi ngày một lần. Bác sĩ sẽ thông báo cho phụ huynh về liều lượng Tamiflu chính xác dành cho trẻ em. Bởi, số lượng thuốc phụ thuộc vào các yếu tố, như trọng lượng cơ thể và tuổi tác.

Nếu trẻ được chỉ định dùng Tamiflu, cha mẹ cũng được khuyến khích áp dụng các biện pháp chống cảm cúm khác. Một số biện pháp bao gồm để trẻ nghỉ ngơi, uống nhiều nước và có thể dùng thuốc hạ sốt.
"Nếu bệnh nhân được kê đơn Tamiflu, họ vẫn có thể uống thuốc hạ sốt như acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil)", Tiến sĩ Patt cho biết thêm.

Sự hấp thu của thuốc không bị ảnh hưởng bởi thức ăn. Do đó, trẻ có thể dùng thuốc trước hoặc sau ăn. Tuy nhiên, thuốc nên được dùng kèm với thức ăn. Như vậy, có thể giúp giảm tác dụng phụ gây buồn nôn và nôn của thuốc.

Nếu sử dụng Tamiflu dạng viên nang, người dùng được khuyến cáo nuốt nguyên viên khi dùng. Trong khi đó, người dùng cần lắc đều và kỹ trước khi sử dụng Tamiflu dạng hỗn dịch. Trường hợp trẻ không thể nuốt được nguyên viên và không có dạng hỗn dịch thay thế, phụ huynh có thể mở viên nang thuốc ra. Sau đó, cha mẹ nên lấy bột thuốc bên trong hòa với lượng nhỏ chất lỏng có vị ngọt, nhằm giảm bớt mùi vị của thuốc khi uống - Dược sĩ Ánh Nguyệt.

[Ảnh] Những lưu ý về sức khỏe cho trẻ nhỏ khi thời tiết thay đổi Thời tiết thay đổi thất thường là một trong những nguyên nhân khiến trẻ nhỏ gặp các vấn đề về sức khỏe. Cha mẹ cần lưu ý một số biện pháp sau để đảm bảo tốt cho sức khỏe của trẻ nhỏ. Thời tiết thay đổi dễ khiến mũi của trẻ bị khô, nghẹt mũi, chảy nước mũi hay viêm mũi... và nước...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tìm thấy thi thể nữ tài xế, xuyên đêm trục vớt ô tô rơi sông Đồng Nai01:29

Nội bộ Mỹ mâu thuẫn về Ukraine?08:24

Nga liên lạc với 'lực lượng mạnh nhất' ở Syria14:18

Trăn khổng lồ xuất hiện trên đường ngập nước sau trận mưa lớn08:31

Nga phóng gần 300 tên lửa và UAV, Ukraine điều F-16 ứng phó?08:24

Công an Đakrông xuyên đêm mưa rét bắt 2 đối tượng vận chuyển hàng cấm03:00

Vụ cướp giả cảnh sát hình sự: Dàn dựng ly kỳ như phim hành động09:21

Tổng thống Hàn Quốc quyết 'chiến đấu đến cùng'09:00

Ông Trump đã mời ông Tập Cận Bình dự lễ nhậm chức?08:02

Hạ viện Mỹ thông qua dự luật quốc phòng trị giá 883,7 tỉ USD09:43

Tàu chiến Mỹ quay lại căn cứ Ream ở Campuchia sau 8 năm08:24

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Dấu hiệu cơ thể thiếu Omega-3

12:04:50 18/12/2024

Omega-3 không chỉ tốt cho da, giúp ngủ ngon hơn, giúp trí não phát triển mà còn tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, giảm mỡ máu trong gan. Việc bổ sung Omega-3 cho cơ thể là cần thiết.

5 thói quen cần tránh trong mùa lạnh để không hại xương khớp

11:42:35 18/12/2024

Để đảm bảo hệ thống xương khớp khỏe mạnh trong mùa Đông và dự phòng những bệnh lý xương khớp, chúng ta nên tránh một số thói quen.

4 món canh rất tốt cho người bệnh tiểu đường

11:12:35 18/12/2024

Đái tháo đường (tiểu đường) là bệnh rối loạn chuyển hóa không đồng nhất, đặc trưng bởi tình trạng tăng đường huyết. Việc lựa chọn thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát đường huyết, vì vậy người bệnh cần tìm hiểu kỹ trước khi...

Sự nguy hiểm của hút thuốc lá thụ động

09:25:11 18/12/2024

Kết quả này cho thấy ý thức tuân thủ quy định cấm hút thuốc trong cộng đồng đã có chuyển biến tích cực, đây cũng là một trong những kết quả bền vững trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tại nước ta.

7 chiến lược giữ sức khỏe vào mùa đông, ai cũng cần

09:22:39 18/12/2024

Để khiến bản thân muốn uống nước, hãy mua một chai nước đẹp và thêm vài miếng chanh. Vào những ngày lạnh, hãy bổ sung nước bằng cách nhấm nháp nước hầm xương và trà thảo mộc.

Cách giảm triệu chứng bệnh cúm không dùng thuốc cho phụ nữ mang thai

09:20:12 18/12/2024

Do đó, khi thai phụ có những triệu chứng nghi ngờ mắc cúm cần đi khám ngay để được bác sĩ hướng dẫn chăm sóc điều trị cụ thể, không được tự ý dùng thuốc tránh gây hại cho cả mẹ và thai nhi.

Vaccine ung thư có giúp ngăn mắc bệnh?

09:08:11 18/12/2024

Công nghệ mRNA được ưa chuộng trong lĩnh vực ung thư học và nhiều nước cũng đang trong quá trình nghiên cứu vaccine ung thư dựa trên công nghệ này.

Polyp dạ dày có nguy hiểm không?

09:06:11 18/12/2024

Tùy theo người bệnh bị mắc loại polyp nào mà mức độ nguy hiểm sẽ khác nhau. Điều này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó tùy thuộc vào loại polyp.

7 lý do nên bổ sung quả bơ vào bữa sáng

09:00:16 18/12/2024

Quả bơ chứa chất chống oxy hóa, bao gồm vitamin C và E và các hợp chất như phytosterol và polyphenol, giúp giảm viêm trong cơ thể. Viêm mãn tính liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm viêm khớp, bệnh tim và rối loạn chuyển hóa.

Rối loạn đông máu do bị rắn cắn

08:53:33 18/12/2024

Ngay khi tiếp nhận người bệnh, các bác sĩ đã tiến hành điều trị theo phác đồ chống độc đặc hiệu bằng huyết thanh kháng nọc rắn lục. Hiện tại, sức khỏe người bệnh ổn định, kết quả xét nghiệm máu trở về chỉ số bình thường.

Súp lơ - thuốc bổ rẻ tiền giúp khỏe thận mạnh gân cốt

08:45:47 18/12/2024

Súp lơ không chỉ là loại rau ăn ngon nhiều dinh dưỡng mà còn được sử dụng chữa một số chứng bệnh như cơ thể suy nhược, người mắc các bệnh tiêu hóa về ăn kém, chán ăn.