Các xét nghiệm cần làm trong bệnh đái tháo đường
Khi bị đái tháo đường (ĐTĐ), đường trong má.u sẽ cao và có thể gây ra nhiều biến chứng (mắt, tim, thận…) nếu không được điều trị đúng. Để điều trị thường cần làm một số xét nghiệm để kiểm soát tốt bệnh ĐTĐ. Sau đây là những xét nghiệm cần làm cho bệnh nhân ĐTĐ.
Xét nghiệm đường huyết mao mạch
Đường huyết
Đường huyết (ĐH) tĩnh mạch (phải làm ở phòng xét nghiệm). ĐH mao mạch (lấy một giọt má.u ở đầu ngón tay, có thể tự thử ở nhà).
Đường niệu, HbA1c ceton huyết, niệu tổng phân tích nước tiểu, lipid má.u.
Theo dõi ĐH lúc đói (trước ăn sáng), ĐH trước bữa ăn (trưa, tối), ĐH 2 giờ sau ăn. HbA1c mỗi 3 tháng 1 lần. Lipid má.u lúc đói lúc chẩn đoán ĐTĐ nếu bình thường thì đo hàng năm. Đạm niệu mỗi năm một lần.
ĐH như thế nào thì gọi là ĐTĐ?
Để xác định có ĐTĐ, cần phải thử ĐH tĩnh mạch. Ở người bình thường: ĐH tĩnh mạch lúc đói 70 – 100mg/dl (được gọi là đói khi nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi lấy má.u). Người bị ĐTĐ khi ĐH lúc đói hơn hay bằng 126mg/dl (ít nhất 2 lần thử vào 2 ngày khác nhau).
Chú ý: không được dùng kết quả ĐH đo bằng máy thử ĐH ở đầu ngón tay để chẩn đoán ĐTĐ.
Khi điều trị ĐTĐ, ĐH bao nhiêu thì tốt?
Bảng dưới đây là mức ĐH cần phải đạt được khi điều trị.
Với một số người dễ bị hạ ĐH (người cao tuổ.i, rối loạn tri giác, ăn uống kém) không nên cố gắng đạt tới mức ĐH lý tưởng, chỉ cần giữ ở mức chấp nhận được.
Video đang HOT
Có cần phải thử đường trong nước tiểu hay không?
Hiện nay, thử đường niệu không còn được dùng phổ biến để theo dõi ĐTĐ nữa, vì nó có nhược điểm là không đán.h giá được trường hợp ĐH không cao nhiều (từ 120 -180mg/dl). Thử đường niệu cũng không phát hiện được tình trạng hạ ĐH. Que thử đường niệu có ưu điểm là giá rẻ. Cách tốt nhất để tự theo dõi ĐH hiện nay là dùng máy đo ĐH ở đầu ngón tay. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn có thể dùng que thử đường trong nước tiểu để theo dõi tình trạng bệnh ĐTĐ nếu không có điều kiện mua máy đo ĐH.
Có thể thử ĐH ở nhà hay không?
Ở nhà có thể dùng máy thử ĐH ở đầu ngón tay để tự theo dõi ĐH. Đây là cách theo dõi điều trị ĐTĐ thuận tiện và thường được dùng hiện nay, nó giúp đán.h giá tình trạng ĐTĐ tốt hay xấu. Kết quả được đo tại nhà nhanh sẽ giúp cho bác sĩ điều trị ĐTĐ tốt hơn cho người bệnh.
Nếu có máy thử ĐH ở nhà, nên thử ĐH mấy lần trong ngày và thử vào lúc nào?
Nên thử ĐH ở nhà tại những thời điểm sau đây:
ĐH lúc đói (trước ăn sáng), ĐH trước bữa ăn (trưa, tối), ĐH 2 giờ sau ăn (sau khi bắt đầu ăn), ĐH lúc đi ngủ (10 – 11g đêm).
Với ĐTĐ týp 1: có thể thử mỗi ngày từ 2 – 4 lần tùy trường hợp. Cần phải thử nhiều lần trong ngày khi đang cần điều chỉnh liều tiêm insulin để kiểm soát tốt ĐH.
Với ĐTĐ týp 2: không cần thường xuyên như ĐTĐ typ 1 mà chỉ cần 2 – 3 lần/tuần.
Với bệnh nhân ĐTĐ nói chung, cần thử ĐH khi có biểu hiện hạ ĐH (hồi hộp, vã mồ hôi, chân tay lạnh…), gọi là hạ ĐH khi chỉ số ĐH
Huyết sắc tố A1c (HbA1c) là gì? Bao lâu thì phải thử lại?
Đường glucose trong má.u sẽ gắn vào huyết sắc tố (Hb) trong hồng cầu. Đo HbA1c cho biết ĐH trung bình trong vòng 2 – 3 tháng trước đó. Bình thường thì HbA1c khoảng 4 -6% của tổng số Hb trong má.u. Nếu HbA1c tăng cao hơn bình thường chứng tỏ ĐH không kiểm soát tốt trong thời gian 2 – 3 tháng trước khi đo. Chỉ cần đo HbA1c 3 tháng 1 lần, vì đời sống hồng cầu là 2 – 3 tháng mới thay hồng cầu mới.
Khi nào thì cần phải thử ceton trong má.u và nước tiểu?
Nếu ĐTĐ không được điều trị tốt, ĐH tăng cao thì trong cơ thể có thể sinh ra ceton. Thể ceton mang tính acid sẽ có hại cho cơ thể. Tình trạng này cho biết trong cơ thể người bệnh đang thiếu insulin, bệnh nhân cần phải đến gặp bác sĩ để được điều trị gấp. Nên dùng que thử ceton niệu khi gặp các tình huống sau đây: bị cảm cúm hay sốt ĐH cao>250mg/dl, buồn nôn, nôn, đau bụng có thai.
Có cần thử đạm niệu không?
Khi bệnh nhân ĐTĐ có nhiều đạm trong nước tiểu là dấu hiệu cho biết thận đã bị tổn thương. Có hai mức độ tiểu ra đạm (albumin): tiểu albumin vi lượng là lượng albumin trong nước tiểu ít từ 30 – 300mg/24 giờ. Tiểu đạm đại lượng là lượng đạm trong nước tiểu nhiều> 300mg/24 giờ. Khi có đạm niệu, bệnh nhân cần được bác sĩ chuyên khoa điều trị theo dõi để tránh bị suy thận.
Dùng phương pháp nào đo đạm niệu?
Đo đạm niệu tại bệnh viện hay các trung tâm xét nghiệm sẽ cho biết chính xác lượng đạm trong nước tiểu hàng ngày để đán.h giá tiểu đạm nhiều hay ít (chú ý không đo đạm niệu khi mới vận động, nhiễm toan ceton, sốt, nhiễ.m trùn.g vì kết quả đo sẽ không chính xác).
Tại sao bị ĐTĐ mà phải thử mỡ trong má.u?
Bệnh nhân ĐTĐ thường hay có mỡ trong má.u tăng cao. Khi mỡ trong má.u tăng cao sẽ làm bệnh nhân dễ mắc bệnh tim mạch: nhồi má.u cơ tim, tai biến mạch má.u não.
Thử mỡ má.u khi nào? Cần phải nhịn đói trước khi đi thử mỡ má.u.
Thử những chỉ số gì? Thường có 4 yếu tố cần phải đo gồm: lipid má.u, HDL – cholesterol, LDL – cholesterol, triglycerid .
ThS.BS. TRẦN QUANG NAM
Theo SK&ĐS
Cân bằng lượng đường trong má.u
Cho dù bạn đã mắc bệnh tiểu đường, bị thừa cân hoặc muốn ngừa một số rắc rối về sức khỏe trong tương lai, hãy thực hiện theo một số gợi ý sau từ các chuyên gia Canada, qua đó giúp bạn duy trì lượng đường, insulin trong má.u khỏe mạnh.
Uống sữa
Uống ít nhất 2 ly sữa không béo mỗi ngày (1 ly chứa 250 ml). Một cuộc khảo sát trên 3.000 người cho thấy, những ai thừa cân nhưng ăn nhiều các chế phẩm từ sữa giảm được 70% nguy cơ bị kháng insulin so với những người không uống sữa. Đó là nhờ lactose, protein, chất béo có trong các chế phẩm từ sữa giúp cải thiện lượng đường trong má.u.
Bổ sung chất xơ
Mua bánh mì với một khẩu phần gồm ít nhất 3g chất xơ và 3g protein. Loại carbohydrate phức hợp này giúp làm chậm quá trình hấp thụ glucose cũng như giảm khả năng kháng insulin. Ngoài ra, bổ sung chất xơ và protein giúp bao tử no lâu hơn.
Rau xanh
Bạn nên ăn thêm cải bó xôi vào buổi tối. Cải bó xôi có hàm lượng ma-giê cao. Theo cuộc nghiên cứu mới đây, cải bó xôi có thể giúp ngừa phát bệnh tiểu đường típ 2. Một cuộc khảo sát ở phụ nữ cho thấy, hàm lượng cao ma-giê (còn có trong cá, quả bơ và rau xanh rậm lá) giảm 10-20% nguy cơ bị tiểu đường.
Ăn quế
Các nhà nghiên cứu tại Pakistan (nơi thường ăn nhiều quế) đã yêu cầu các tình nguyện viên bị tiểu đường típ 2 dùng 1g, 3g hoặc 6g quế hoặc giả dược trong 40 ngày. Kết quả là những ai dùng một lượng quế đáng kể, hàm lượng glucose trong má.u giảm từ 18-29% tùy lượng quế họ dùng.
Giảm chất béo
Bạn nên giảm ăn lượng chất béo đã bão hòa. Vì theo các nhà khoa học Mỹ, vốn đã khảo sát ở 3.000 người, những ai có hàm lượng chất béo bão hòa cao nhất trong má.u, nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tăng gấp đôi.
Luôn vận động
Bạn chịu khó đi bộ khoảng 2 km mỗi ngày. Một cuộc khảo sát lớn tại Mỹ cho kết quả, đi bộ thường xuyên giúp giảm khoảng 30% nguy cơ t.ử von.g vì bệnh tiểu đường. Nguyên do là đi bộ nhiều giúp tế bào trong cơ thể dễ tiếp nhận insulin, qua đó giúp kiểm soát lượng đường trong má.u tốt hơn. Đi bộ cũng giúp cải thiện hàm lượng cholesterol tốt HDL trong má.u.
Theo Bưu Điện Việt Nam
Những lưu ý cho bệnh nhân tiểu đường trong ngày Tết Để phòng tránh những trục trặc không đáng có, đảm bảo niềm vui đón xuân của bản thân và gia đình, sự chủ động của người bệnh đái tháo đường đóng vai trò rất quan trọng. Tuân thủ nghiêm túc chỉ dẫn điều trị của bác sỹ Thực hiện đúng chỉ dẫn điều trị của bác sỹ, không tự ý thay đổi phác...