Các quốc gia Arab kêu gọi cộng đồng quốc tế công nhận nhà nước Palestine

Tại Hội nghị thượng đỉnh Liên đoàn Arab (AL) lần thứ 33 diễn ra ngày 16/5 ở thủ đô Manama của Bahrain (giờ địa phương), với sự tham dự của Tổng thư ký AL Ahmed Aboul-Gheit và Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres, lãnh đạo các quốc gia Arab đã kêu gọi cộng đồng quốc tế can thiệp để chấm dứt ngay lập tức cuộc xung đột tại Dải Gaza và hành động để thiết lập nền độc lập của người Palestine.

Cố vấn đối ngoại của Quốc vương Bahrain Sheikh Khalid bin Ahmed bin Mohammed al-Khalifa (phải, phía trước) đón Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres (trái, phía trước) tới dự Hội nghị thượng đỉnh AL tại Manama ngày 15/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu khai mạc hội nghị, Quốc vương Bahrain Hamad bin Isa Al Khalifa hối thúc tổ chức một hội nghị hòa bình Trung Đông nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng ở Gaza và chấm dứt cuộc xung đột tại dải đất ven Địa Trung Hải của Palestine. Quốc vương Al Khalifa nhấn mạnh: “Chúng tôi kêu gọi tổ chức một hội nghị quốc tế vì hòa bình ở Trung Đông, bên cạnh việc công nhận Nhà nước Palestine và chấp nhận tư cách thành viên đầy đủ của Palestine tại LHQ”. Ông Al Khalifa khẳng định việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập sẽ mang lại “sự ổn định cho toàn bộ khu vực Arab”.

Tại Hội nghị thượng đỉnh AL, Tổng thư ký LHQ Guterres kêu gọi thành lập một nhà nước Palestine bên cạnh Israel, với Jerusalem là thủ đô chung. Ông Guterres nói rằng không có lý lẽ nào biện minh cho hình phạt tập thể chống lại người Palestine.

Trong khi đó, Tổng thư ký AL Aboul-Gheit hối thúc cộng đồng quốc tế gây áp lực buộc Israel chấm dứt chiến tranh ở Gaza, cho rằng không thể có hòa bình trong khu vực chừng nào Israel vẫn tiếp tục tấn công Dải Gaza.

Về phần mình, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah El-Sisi kêu gọi cộng đồng quốc tế và tất cả các bên hợp tác để chấm dứt ngay lập tức cuộc chiến tàn khốc ở Gaza và thiết lập nền độc lập của người Palestine. Tổng thống El-Sisi đã chỉ ra tình trạng thiếu ý chí chính trị quốc tế thực sự nhằm chấm dứt sự chiếm đóng của Israel đối với các vùng lãnh thổ của người Palestine và giải quyết nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột thông qua giải pháp hai nhà nước. Ông El-Sisi cho hay Ai Cập nhận thấy Israel không chỉ tiếp tục trốn tránh trách nhiệm của mình trong việc hướng tới ngừng bắn, mà còn đẩy mạnh các hoạt động quân sự ở thành phố Rafah, phía Nam Dải Gaza. Nhà lãnh đạo Ai Cập tái khẳng định lập trường kiên định của Cairo trong việc bác bỏ mọi kế hoạch hủy hoại sự nghiệp của người Palestine cũng như việc cưỡng ép di dời người Palestine ra khỏi vùng đất của họ. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ nền hòa bình và an ninh của Trung Đông.

Trong khi đó, Thủ tướng Saudi Arabia, Thái tử Mohammed bin Salman khẳng định sự ủng hộ của nước này đối với việc thành lập một nhà nước Palestine độc lập, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế ngăn chặn các hành động tàn bạo chống lại người Palestine. Ông Mohammed kêu gọi giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, khẳng định Riyadh luôn ủng hộ các nỗ lực giải quyết tình hình nhân đạo ở Gaza. Ông cũng nêu bật tầm quan trọng của việc duy trì an ninh ở khu vực Biển Đỏ.

Cũng tại hội nghị, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas kêu gọi cộng đồng quốc tế ngay lập tức bắt đầu thực thi giải pháp hai nhà nước, nhắc lại tuyên bố bác bỏ việc di dời người Palestine. Ông Abbas nhấn mạnh Mỹ phải ngừng sử dụng quyền phủ quyết chống lại “sự đồng thuận quốc tế ủng hộ Palestine trở thành thành viên đầy đủ của LHQ”.

Hội nghị thượng đỉnh AL lần thứ 33 cũng có sự tham dự của Thủ tướng Kuwait Sheikh Ahmad Abdullah Al-Sabah, Thủ tướng Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đồng thời là người cai trị Dubai Sheikh Mohammed bin Rashid, Quốc vương Qatar Sheikh Tamim bin Hamad Al-Thani, Thủ tướng Somalia Hamza Abdi Barre, Chủ tịch Hội đồng Tổng thống Yemen Rashad Mohammed Al-Alimi, Chủ tịch Hội đồng Tổng thống Libya Mohamed Al-Menfi, Tổng thống Syria Bashar Al-Assad, Thủ tướng Liban Najib Mikati, Tổng thống Djibouti Ismail Omar Guelleh, Thủ tướng Maroc Aziz Akhannouch, Tổng thống Iraq Abdel Latif Jamal Rachid, Quốc vương Jordan Abdulla II Ibn Al-Hussein…

Trong Tuyên bố chung đưa ra sau hội nghị, các quốc gia Arab kêu gọi triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ cũng như các lực lượng bảo vệ quốc tế tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Palestine cho đến khi giải pháp hai nhà nước được thực thi. Tuyên bố chung xác nhận một hội nghị hòa bình quốc tế sẽ được tổ chức tại Manama trong những tháng tới nhằm xây dựng lại động lực quốc tế để khôi phục giải pháp hai nhà nước. Các nhà lãnh đạo Arab cũng nhấn mạnh trách nhiệm của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) là “thực hiện các biện pháp rõ ràng để thực thi giải pháp hai nhà nước” cũng như đặt ra mốc thời gian cho tiến trình chính trị.

Ngoài cuộc chiến Gaza, các nhà lãnh đạo Arab cũng đã thảo luận một loạt vấn đề khu vực, nhất là các xung đột ở Sudan, Libya, Yemen và Syria cũng như những diễn biến ở Biển Đỏ.